Skip to main content
11 Δεκεμβρίου 2010 03:00

Ανύψωση και Αζιμούθιο

Γράφει: Αργύρης Νομικός
3cc8012eca57577e33709ae3cf2556ae XL e42ee705

Featured | Οι δορυφόροι στη ζώνη Clarke κινούνται ταυτόχρονα με την περιστροφή της Γης, μένοντας ξάγρυπνοι και αγέρωχοι στην ίδια θέση σε σχέση με τη Γη. Η θέση αυτή υπολογίζεται με βάση το γεωγραφικό του μήκος, ανατολικό (Ε) ή δυτικό (W) και αποτελεί μαζί με το όνομά του, την ταυτότητα του δορυφόρου (π.χ. Hot Bird 13E, Astra 19,2E, Hispasat 30W κ.λπ.)

Σύμφωνα με τον πρόλογό μας, η ρύθμιση ενός κατόπτρου για τη λήψη ενός συγκεκριμένου δορυφόρου από τη Γη, εξαρτάται αποκλειστικά από το γεωγραφικό μήκος και το γεωγραφικό πλάτος του τόπου, που βρισκόμαστε.
Γεωγραφικό μήκος (Ν):
Γεωγραφικό μήκος ενός τόπου, ονομάζεται η γωνία (ανατολικά η δυτικά) που σχηματίζει ένας τόπος, με τον πρώτο μεσημβρινό, ο οποίος έχει οριστεί από το έτος 1884 να είναι το Γκρήνουιτς.
Γεωγραφικό πλάτος (
L): Γεωγραφικό πλάτος, ονομάζεται η γωνία (βόρεια ή νότια), που σχηματίζει ένας τόπος, με τον ισημερινό.
Τα πράγματα θα ήταν πολύ απλά, αν μπορούσαμε να εντοπίσουμε το γεωγραφικό Βορά με μία πυξίδα, όμως αυτό δεν συμβαίνει, επειδή οι πυξίδες προσανατολίζονται στο μαγνητικό βορά. Το μαγνητικό πεδίο της Γης δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο στην επιφάνεια και κυμαίνεται από 23 microteslas στο Sao Paolo, έως 67 microteslas κοντά στο Νότιο μαγνητικό πόλο, στην Ανταρκτική. Η ένταση του μαγνητικού πεδίου σε κάθε τόπο, αναλύεται σε δύο συνιστώσες, μία οριζόντια και μία κάθετη. Η γωνία που σχηματίζει η μαγνητική πυξίδα με το επίπεδο του ορίζοντα, ονομάζεται μαγνητική έγκλιση (inclination), ενώ η γωνία της οριζόντιας συνιστώσας του μαγνητικού πεδίου με το γεωγραφικό Βόρειο Πόλο, ονομάζεται μαγνητική απόκλιση (Declination) και είναι φυσικά, η κύρια αιτία σφάλματος σε υπολογισμούς με πυξίδα.
Έχοντας υπόψη όλα αυτά, θα πρέπει να υπολογιστούν σε κάθε τόπο τα γεωμετρικά στοιχεία του κατόπτρου, που είναι η ανύψωση και το αζιμούθιο. Επειδή σαφώς δεν είμαστε μαθηματικό βιβλίο, παραθέτουμε απλά τους ορισμούς και τις τελικές εξισώσεις των δύο γωνιών, παραλείποντας τη μαθηματική τους απόδειξη.

Ανύψωση (Elevation)
Ανύψωση, ονομάζεται η γωνία, που ορίζεται από τη διεύθυνση στόχευσης του κατόπτρου και το οριζόντιο επίπεδο του τόπου λήψης. Ο υπολογισμός της ανύψωσης, προκύπτει από τη μαθηματική σχέση:
όπου Ε είναι η ανύψωση, G=S-N (S: τροχιακή θέση δορυφόρου σε μοίρες, Ν: γεωγραφικό μήκος του τόπου σε μοίρες) και L το γεωγραφικό πλάτος του τόπου σε μοίρες. Οι μαθηματικές συναρτήσεις arctan, cos, συμβολίζουν το τόξο εφαπτομένης και το συνημίτονο, αντίστοιχα.

Αζιμούθιο (Azimuth)
Αζιμούθιο ονομάζεται η γωνία στρέψης του κατόπτρου, γύρω από τον κάθετο άξονά του. Εξ ορισμού, ο Βοράς έχει αζιμούθιο 0ο, η Ανατολή 90ο, η Νότος 180ο και η Δύση 270ο. Ο υπολογισμός του αζιμουθίου προκύπτει από τη μαθηματική σχέση:
όπου Α είναι το αζιμούθιο, G=S-N (S: τροχιακή θέση δορυφόρου σε μοίρες, Ν: γεωγραφικό μήκος του τόπου σε μοίρες) και L το γεωγραφικό πλάτος του τόπου σε μοίρες. Οι μαθηματικές συναρτήσεις arctan, tan, sin, συμβολίζουν το τόξο εφαπτομένης, την εφαπτομένη και το ημίτονο, αντίστοιχα.

Μη σας τρομάζουν τα μαθηματικά…
Εάν έχετε ήδη αγχωθεί εξαιτίας των πολύπλοκων μαθηματικών τύπων, να σας ενημερώσουμε έγκαιρα ότι κανείς δεν καλείται πλέον να κάνει αυτούς τους υπολογισμούς μόνος του, αφού υπάρχουν έτοιμοι πίνακες για κάθε τόπο, που υπολογίζουν ανύψωση και αζιμούθιο. Ακόμα και αν ο τόπος που κατοικεί κάποιος δεν περιλαμβάνεται στους πίνακες, μπορεί πάντα να διαλέξει κάποιον παραπλήσιο, αφού σε αυτήν την περίπτωση, οι αποκλίσεις είναι ελάχιστες. Αν για κάποιους ειδικούς λόγους απαιτείται μεγαλύτερη ακρίβεια υπολογισμών, υπάρχουν διαθέσιμα προγράμματα, αλλά και ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, που υπολογίζουν με ακρίβεια τις δύο γωνίες, με την προϋπόθεση βέβαια να γνωρίζουμε ακριβώς το γεωγραφικό μήκος και πλάτος του τόπου μας.

Συμπεράσματα
Φυσικά, μέσα από την θεωρία προκύπτουν και οι βασικότεροι κανόνες πρακτικής. Έτσι και εδώ, από τους παραπάνω τύπους καταλήγουμε σε συμπεράσματα που είναι γνωστά σε οποιονδήποτε ασχολείται με εγκαταστάσεις δορυφορικών κατόπτρων, ακόμα και εάν δε γνωρίζει καν τους ορισμούς των εννοιών.

  • Aκριβώς επειδή η ανύψωση εξαρτάται από τη γωνία του άξονα σκόπευσης, με το οριζόντιο επίπεδο και το αζιμούθιο είναι η στρέψη γύρω από τον κάθετο άξονα, θα πρέπει η βάση στήριξης του κατόπτρου να είναι απόλυτα αλφαδιασμένη από όλες τις μεριές (ιδιαίτερα, σε εγκατάσταση κινουμένου κατόπτρου).
  • Η μέγιστη ανύψωση μιας κεραίας παρατηρείται στο δορυφόρο, που βρίσκεται στο ίδιο γεωγραφικό μήκος με τον τόπο λήψης (αν υπάρχει). Σε αυτήν την περίπτωση, το S=N, άρα το G=0, και κατ’ επέκταση το cos(G)=1. Άρα, στην εξίσωση της ανύψωσης μένει μόνο το L και επομένως η ανύψωση εξαρτάται μόνο από το γεωγραφικό πλάτος του τόπου λήψης. Στη χώρα μας, η μέγιστη ανύψωση κατόπτρου για λήψη δορυφόρου, παρατηρείται στον Arabsat 26E και είναι περίπου 46ο για την Αθήνα. Με γεωγραφικό μήκος 23,733E, η Αθήνα παρουσιάζει, φυσικά, μέγιστη ανύψωση σε αυτήν τη θέση, όμως, λόγω του ότι εκεί δεν υπάρχει δορυφόρος (υπάρχει ο Astra 3A, αλλά δεν κατεβαίνει εύκολα), η μέγιστη ανύψωση για λήψη (και όχι της τροχιάς του κατόπτρου) συμβαίνει στο γειτονικότερο δορυφόρο, που είναι ο Arabsat.
  • Όσο πλησιέστερα είναι ο τόπος λήψης προς τον Ισημερινό, η ανύψωση αυξάνεται και φθάνει για λήψη στον Ισημερινό και τις 90ο. Σε τέτοιες ακραίες περιπτώσεις, που φυσικά δεν αφορούν τη χώρα μας, το κάτοπτρο είναι δυνατόν να συγκρατεί το νερό της βροχής και να καθίσταται άχρηστο για λήψη.
  •  Όσο βορειότερα (ή νοτιότερα) βρίσκεται ένας τόπος λήψης από τον Ισημερινό, η μέγιστη ανύψωση μικραίνει, πράγμα που καθιστά και πολύ μικρότερο το τόξο λήψης, σε περίπτωση κινούμενου κατόπτρου.
  • Όσο η γωνία ανύψωσης μειώνεται, υποδεικνύει και πιο απομακρυσμένο δορυφόρο. Αυτό, δεν έχει να κάνει άμεσα με την ισχύ σήματος που φθάνει σε μια περιοχή, αφού υπάρχουν απομακρυσμένοι δορυφόροι με μεγάλη ισχύ, όμως το σήμα διανύει μεγαλύτερη απόσταση στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται περισσότερο από τις καιρικές μεταβολές. Σε ανυψώσεις μικρότερες των 10ο,το σήμα επηρεάζεται πολύ από τη βροχή και το θερμικό θόρυβο της ατμόσφαιρας. Έτσι εξηγείται και η εξαφάνιση του Hispasat σε περίπτωση βροχόπτωσης στη χώρα μας, o οποίος, παρόλο που είναι αρκετά ισχυρός, έχει τη μικρότερη ανύψωση. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις, όπου η έλλειψη (ή η έντονη πτώση) σήματος στον Hispasat προαναγγέλλει (λίγα λεπτά πριν), την έναρξη έντονης καταιγίδας, που έρχεται από τα δυτικά.

Έτσι λοιπόν, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις γνώσεις που αποκομίσατε από αυτό το άρθρο, όχι μόνο για να βελτιώσετε την κατανόηση των λήψεών σας, αλλά για να αναλάβετε και το ρόλο του μάντη, που θα ξαφνιάσει τους γύρω του με τις προγνωστικές του ικανότητες!

ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η ΑΓΟΡΑ ΣΗΜΕΡΑ

  • Fracarro D-Matrix 4S EVO

    Fracarro D-Matrix 4S EVO

    Η εταιρεία AstraSat ανακοινώνει την παραλαβή του D-Matrix 4S EVO της ιταλικής Fracarro. Το νέο αυτό headend διαθέτει 4 ανεξάρτητες δορυφορικές εισόδους DVB-S2 και 4 modulators DVB-T / DVB-C κατ’ ε...
  • ICY BOX IB-HUB1439-LAN

    ICY BOX IB-HUB1439-LAN

    Το ICY BOX IB-HUB1439-LAN είναι μια πρακτική και εύχρηστη συσκευή, ιδανική για χρήση στο γραφείο, στο σπίτι, ακόμα κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού. Είναι κατασκευασμένο από υψηλής ποιότητας αλουμίν...
  • V-Tech Z23

    V-Tech Z23

    Η εταιρεία AstraSat ανακοινώνει νέα παραλαβή του mini modulator V-Tech Z23, ο οποίος ήταν σε έλλειψη. Πρόκειται για έναν μικρού μεγέθους ψηφιακό Full HD διαμορφωτή μονού καναλιού, ο οποίος ενσωματ...
  • Θερμαινόμενες μεμβράνες από τη ΛΥΡΑ ΑΕΒΕ

    Θερμαινόμενες μεμβράνες από τη ΛΥΡΑ ΑΕΒΕ

    Τα δορυφορικά κάτοπτρα της ΛΥΡΑ, έκτος από τα υψηλής ποιότητας τεχνικά χαρακτηριστικά που διαθέτουν (αντοχή σε ισχυρές ανεμοπιέσεις – μέχρι 190km/h) και τα κορυφαίας κατασκευής υλικά τους, έρχοντα...
  • Ekselans SWG 24 L2

    Ekselans SWG 24 L2

    Μεταξύ των πολυάριθμων προϊόντων της Ekselans, το SWG 24 L2 είναι ένα ιδιαίτερα αξιόλογο managed switch με 24x θύρες Gigabit Ethernet και 4x θύρες SFP (Small Form-factor Pluggable). Ένα managed sw...
  • D-Link DWA-182

    D-Link DWA-182

    Το DWA-182 Wireless AC1300 MU-MIMO Wi-Fi USB Adapter παρέχει υψηλότερες ασύρματες ταχύτητες από ποτέ, προσφέροντας ισχυρή τεχνολογία Wireless AC στον σταθερό ή τον φορητό υπολογιστή σας. Με ενσωμα...
  • Kathrein UFOpro & UFOprolite

    Kathrein UFOpro & UFOprolite

    Τα υψηλής ποιότητας προϊόντα που διαθέτει η ΛΥΡΑ ΑΕΒΕ είναι σχεδιασμένα για εφαρμογές διανομής τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σημάτων σε ξενοδοχεία, στάδια, νοσοκομεία, κρουαζιερόπλοια, ενοικιαζόμεν...
  • Emme Esse 87435

    Emme Esse 87435

    Η εταιρεία AstraSat ανακοινώνει την παραλαβή του Emme Esse 87435. Πρόκειται για ένα ψηφιακό modulator που λαμβάνει ένα HDMI σήμα από δορυφορικό / επίγειο δέκτη, DVD player, κάμερα ασφαλείας ή οποι...
  • Ekselans CPE 1200-OLP

    Ekselans CPE 1200-OLP

    Η Ekselans διαθέτει – μεταξύ άλλων – πλήρη γκάμα Access Points για κάθε είδους οικιακή ή επαγγελματική εφαρμογή. Ένα από τα αξιόλογα Access Points της Ekselans είναι το CPE 1200-OLP, το οποίο υποσ...
  • Nedis SFIND100BK

    Nedis SFIND100BK

    Συνδέστε τον μετρητή με ένα LNB και έναν δορυφορικό δέκτη και βρείτε την κατάλληλη θέση / γωνία για το κάτοπτρό σας, εύκολα και γρήγορα. Διαθέτει οθόνη αναλογικής ένδειξης με οπίσθιο φωτισμό. Επιπ...
  • Kathrein MS & MP series

    Kathrein MS & MP series

    Η εταιρεία ΛΥΡΑ ΑΕΒΕ ανακοινώνει νέα παραλαβή των σειρών ερμαρίων - ντουλαπιών MS και MP της γερμανικής Kathrein. Η σειρά MS περιλαμβάνει υψηλής ποιότητας ερμάρια - ντουλάπια τοποθέτησης και σ...
  • Engel MV7400

    Engel MV7400

    Η εταιρεία AstraSat ανακοινώνει την παραλαβή του HDMI switch Engel MV7400. Πρόκειται για έναν διαχωριστή HDMI σημάτων από 4 εισόδους σε 1 έξοδο, με μέγιστη ανάλυση Full HD 1080p. Είναι συμβατό με ...

ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ

  • Ψηφιακή Τηλεόραση, Απρίλιος 2024

    Ψηφιακή Τηλεόραση, Απρίλιος 2024

    Κυκλοφορεί το νέο τεύχος Απριλίου 2024 του περιοδικού "Ψηφιακή Τηλεόραση" μαζί με το "Security Report" Το νέο τεύχος Απριλίου του περιοδικού «Ψηφιακή Τηλεόραση» κυκλοφορεί πάντα μαζί με το περι...
  • Μεγάλη επιτυχία για την Athens Electronix 2024!

    Μεγάλη επιτυχία για την Athens Electronix 2024!

    Με τεράστια επιτυχία ολοκληρώθηκε η Athens Electronix 2024, η μεγαλύτερη έκθεση της χρονιάς στην πρωτεύουσα, η οποία διοργανώθηκε από την Libra Press στον Πολυχώρο Εκδηλώσεων Δαΐς, στις 2 και 3 Μα...
  • TP-Link EAP683 LR, EAP211-Bridge kit & EAP625-Outdoor HD

    TP-Link EAP683 LR, EAP211-Bridge kit & EAP625-Outdoor HD

    Η TP-Link διευρύνει την οικογένεια των συσκευών Omada, παρουσιάζοντας 3 νέα wireless Access Points. Πρόκειται για τα EAP683 LR, EAP211-Bridge KIT και EAP625-Outdoor HD, τα οποία προσφέρουν αξεπέρα...