ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ 144

ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2020 22 > > > επισκεψιμότητας κατά τη διάρκεια του lockdown λόγω της πανδη- μίας, υπηρεσίες όπως το Netflix και το YouTube συμφώνησαν να μει- ώσουν τα προεπιλεγμένα ποσοστά ροής, ώστε να αφαιρέσουν την πίεση στην υποδομή του παγκόσμιου ιστού. Ταυτόχρονα, οι υπηρε- σίες streaming θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το VVC για να προσφέρουν υψηλότερη ποιότητα 4K HDR χωρίς αύξηση του εύρους ζώνης, δεδομένης της πιο αποτελεσματικής συμπίεσης. Η χρήση του νέου κωδικοποιητή θα καταστεί επίσης απολύτως απαραίτητη όταν το 8Κ video (που απαιτεί τετραπλάσιο bandwidth σε σύγκριση με το 4K) γίνει κυρίαρχη ροή. Αδειοδότηση και δικαιώματα Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι το H.264/AVC εξα- κολουθεί να έχει τεράστια παρουσία, παρόλο που η πρώτη έκδοση του προτύπου H.265/HEVC επικυρώθηκε τον Ιανουάριο του 2013, οπότε πιθανότατα θα χρειαστεί λίγος χρόνος για την υιοθέτηση του H.266/VVC σε ευρέως διαδεδομένο επίπεδο. Επιπλέον, παρά τις με- γάλες βελτιώσεις που φέρνει το H.266/VVC, υπάρχουν ορισμένα ζη- τήματα που πρέπει να ξεπεραστούν προτού υιοθετηθεί ευρύτατα η εφαρμογή του. Όπως συμβαίνει και με τον προκάτοχό του H.265/HEVC, το νέο πρότυπο δε θα είναι ανοιχτό, αλλά κλειστό. Αυτό σημαίνει ότι για να ενσωματωθεί σε υλικό και να χρησιμοποιηθεί σε λογισμικό, θα πρέπει να πληρωθούν οι απαραίτητες άδειες χρήσης του. Έτσι, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός ομοιόμορφου και διαφα- νούς μοντέλου αδειοδότησης που θα βασίζεται στην αρχή FRAND, δηλαδή Fair Reasonable And Non-Discriminatory (Δίκαιο Λογικό και Χωρίς Διακρίσεις), ώστε να αποφευχθούν τα προβλήματα που αντι- μετώπισε η αδειοδότηση του H.265 την προηγούμενη δεκαετία. Για το σκοπό αυτό, ιδρύθηκε το φόρουμ βιομηχανίας κωδικοποίησης πολυ- μέσων MC-IF (Media Coding – Industry Forum), στο οποίο πλέον μαζί με την ομάδα Fraunhofer συμμετέχουν συνο- λικά 34 εταιρείες και οργανισμοί. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί εδώ ότι υπάρχει και το AV1, ένας άλλος κωδικοποιητής που είναι λι- γότερος εντυπωσιακός σε σχέση με το H.266/VVC, αλλά προσφέρει περίπου 25% βελτίωση σε σχέση με το H.265/HEVC και δε συνοδεύε- ται από δικαιώματα εκμετάλλευσης, ενώ χρησιμοποιείται από τα Net- flix, Firefox και Chrome. Τι δηλώνει το Fraunhofer HHI; Αναφερόμενος στο νέο κωδικοποιητή, ο επικεφαλής της ομάδας συ- στημάτων κωδικοποίησης video του Fraunhofer HHI και εκδότης των +500 σελίδων των τυπικών προδιαγραφών του H.266/VVC, Ben- jamin Bross, δήλωσε σχετικά: «Αφού αφιερώσαμε σχεδόν τρία χρό- νια σε αυτό το πρότυπο, είμαστε περήφανοι που διαδραματίσαμε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του H.266/VVC. Λόγω του κβαν- τικού άλματος στην απόδοση κωδικοποίησης που προσφέρει το H.266/VVC, η χρήση video θα αυξηθεί περαιτέρω παγκοσμίως. Επι- πλέον, η αυξημένη ευελιξία του H.266/VVC καθιστά τη χρήση του πιο ελκυστική για ένα ευρύτερο φάσμα εφαρμογών που σχετίζονται με τη μετάδοση και την αποθήκευση video». Επίσης, ο επικεφαλής της ομάδας κωδικοποίησης εικόνας και video του Fraunhofer HHI, Dr Detlev Marpe, αναφερόμενος στη συμβολή της εταιρίας τόνισε χαρακτηριστικά: «Αν θεωρήσετε ότι το Fraunhofer HHI έπαιξε ήδη βασικό ρόλο στην ανάπτυξη των προηγούμενων προτύπων κωδι- κοποίησης video H.264/AVC και H.265/HEVC, τότε είμαστε ευτυχείς για το γεγονός ότι πάνω από το 50% των bits στο Διαδίκτυο βασίζε- ται σε τεχνολογία του Fraunhofer HHI». Η εταιρία δηλώνει ότι ο σχεδιασμός των νέων chip που απαιτούνται για τη χρήση του H.266/VVC, όπως αυτά των mobile συσκευών, έχει ήδη ξεκινήσει και βρίσκεται σε εξέλιξη. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ομάδας επικοινωνιών πολυμέσων του Fraunhofer HHI, Dr Thomas Schierl, το ερχόμενο φθινόπωρο η εταιρεία θα κυκλοφορήσει το πρώτο λογισμικό (τόσο για τον κωδικοποιητή, όσο και για τον απο- κωδικοποιητή) που υποστηρίζει το H.266/VVC. Κλείνοντας, να αναφέρουμε ότι ένα πράγμα που ακόμα δεν έχει γίνει γνωστό είναι το μέγεθος της υπολογιστικής ισχύος που απαιτείται για την κωδικοποίηση video με τη χρήση του H.266/VVC, όμως ούτε το H.265/HEVC, ούτε και το AV1 είναι ιδιαίτερα εύκολα στη χρήση χωρίς ισχυρό hardware. Πάντως, οι αρχικές δοκιμές δείχνουν ότι το H.266/VVC είναι παντού από τέσσερις έως και δέκα φορές πιο πολύ- πλοκο για κωδικοποίηση σε σύγκριση με το H.265/HEVC. n ΑΦΙΕΡΩΜΑ > > > Video Codec H.266 Ο στόχος του νέου κωδικοποιητή είναι η μείωση του bit rate κατά 50%. 3 Όσο υψηλότερη είναι η ανάλυση, τόσο μεγαλύτερη είναι η εξοικονόμηση του bit rate. 4