DIGITAL TV 173

>>> TV History >>> ΨΗΦΙΑΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2023 35 τη συμπίεση του σήματος. Ήταν ένα αναλογικό switch off που υλο- ποιήθηκε με μεγάλα σφάλματα, αφού δεν ακολουθήθηκε η επίσημη μελέτη του Πολυτεχνείου (μελέτη Κανατά), άφησε τεράστιες περιοχές της χώρας χωρίς τηλεοπτική κάλυψη (λευκές περιοχές), αλλά τουλά- χιστον έδωσε ένα τέλος στην απόλυτη αναρχία που υπήρχε στο ανα- λογικό τηλεοπτικό τοπίο. Το αναλογικό switch off και τα πολλά προγράμματα ανά συχνότητα της ψηφιακής τεχνολογίας είχαν ως αποτέλεσμα την εντυπωσιακή μεί- ωση των απαιτούμενων διαύλων, οπότε με το πρώτο LTE συμπιέστηκε η χρήση της τηλεόρασης στα κανάλια 21 έως 60, καταργήθηκε η χρήση των VHF και υλοποιήθηκε η παραχώρηση του υψηλού UHF φά- σματος των καναλιών 61-69 στην κινητή τηλεφωνία, για την εφαρ- μογή του 4G. Στην πραγματικότητα, οι νέες ανάγκες επέκτασης της κινητής τηλεφωνίας στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, ήταν η πραγμα- τική αιτία για την εφαρμογή της ψηφιακής τηλεόρασης. Έξι χρόνια μετά, δηλαδή το 2020, έγινε η δεύτερη συμπίεση του διαθέσιμου φάσματος για την τηλεόραση, περιορίζοντάς το στα κανάλια 21 έως 48, για να παραχωρηθεί το επιπλέον φάσμα των καναλιών 49-60 στην κινητή τηλεφωνία. Ήταν το λεγόμενο LTE2 για την υλοποίηση του 5G, ενώ το περίεργο για την Ελλάδα είναι ότι δεν συνδυάστηκε με τη μετάβαση στο πιο σύγχρονο πρωτόκολλο DVB-T2, όπως έγινε στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, αφήνοντας αυτή τη μετάβαση για το μέλλον. Και εδώ φυσικά, οι ανάγκες της κινητής τηλεφωνίας για χαμηλότερο τμήμα του φάσματος, ήταν αυτές που καθόρισαν τις εξελίξεις. Η δορυφορική τηλεόραση στη χώρα μας εφαρμόστηκε ταυτόχρονα με την υπόλοιπη Ευρώπη, αφού για τη δορυφορική εκπομπή τα σύ- νορα δεν είναι πραγματικά. Οι πρώτες εντυπωσιακές λήψεις μας ήταν το 1984 από τον ρωσικό δορυφόρο Horizon, που εξέπεμπε ένα μόνο κανάλι. Ήταν εντυπω- σιακό βέβαια αφού για πρώτη φορά βλέπαμε στη χώρα μας ένα ακόμα κανάλι πέρα από τα δύο κρατικά και μάλιστα οργανώσαμε επί- σημη ζωντανή παρουσίαση στον τύπο για αυτό το γεγονός. Νωρίς τον Μάρτη του 1985 μπορέσαμε να κατεβάσουμε και Ευρω- παϊκά κανάλια από τον «φρέσκο» τότε Eutelsat 1F1 στις 13East, τον πρόδρομο των μετέπειτα HotBird. Ήταν βέβαια μόνο τα δύο από τα συνολικά 12 κανάλια που εξέπεμπε εκείνο τον καιρό, δηλαδή τα Γερ- μανικά της ανατολικής δέσμης και για τη λήψη τους απαιτήθηκε κά- τοπτρο 2.40m με το καλύτερο LNB της εποχής που είχε θόρυβο 3,0dB! Αυτό το γεγονός ήταν βέβαια ιδιαίτερα σημαντικό για τα ελληνικά δεδο- μένα και συνοδεύτηκε με 2η επίσημη ζωντανή παρουσίαση στον τύπο. Πολύ σύντομα είχαμε ταχύτατη βελτίωση του θορύβου στα LNB, ο οποίος κατέβηκε στα καταπληκτικά τότε 2,4dB και σταδιακά στα 2,2dB, 2,0dB, 1,8dB & 1,6dB, οπότε με χρήση μονοκόμματου μεταλλικού κα- τόπτρου 3.00m και ειδικούς δέκτες που πρόσφεραν δυνατότητα ελέγ- χου του εύρους στην 2η IF και πολύ χαμηλό threshold, μπορέσαμε να κατεβάσουμε και τα υπόλοιπα 10 κανάλια της κεντρικής δέσμης. Η εξέλιξη ήταν ταχύτατη τα επόμενα χρόνια, με την προσθήκη πολ- λών ακόμα δορυφόρων, την εφαρμογή νέων τεχνολογιών, όπως το D2-MAC και πολλές ακόμα βελτιώσεις/εξελίξεις, αλλά και αύξηση στην ισχύ εκπομπής των δορυφόρων, η οποία με τη σειρά της επέ- τρεψε τη δορυφορική λήψη με μικρότερα κάτοπτρα και φυσικά μι- κρότερο κόστος. Οι παραπάνω βελτιώσεις επέτρεψαν στη δορυφορική λήψη να επεκταθεί εντυπωσιακά στην Ευρώπη, αλλά και στη χώρα μας, ενώ η έναρξη των πρώτων συνδρομητικών υπηρεσιών συνέβαλε επίσης σημαντικά. Το επόμενο μεγάλο τεχνολογικό βήμα στη δορυφορική τηλεόραση ήταν η μετάβαση στην ψηφιακή τεχνολογία , η οποία έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, δηλαδή πολύ νωρίτερα από όσο πι- στεύουν αρκετοί. Εφαρμόστηκε με το πρωτόκολλο εκπομπής DVB- S , που ήταν πρώτη πραγματικά ευρύτατη υλοποίηση του γενικότερου πρωτοκόλλου DVB που εφαρμόστηκε ευρέως, και έμελλε να είναι αυτό που θα κυριαρχούσε σε ένα μεγάλο μέρος της παγκόσμιας αγο- ράς για τις επόμενες δεκαετίες. Η συμπίεση του σήματος υλοποιήθηκε με τον τότε νεαρό αλγόριθμο MPEG2 που προερχόταν από τους υπολογιστές και αυτή ήταν η πρώτη μαζική εφαρμογή που έδειχνε την κατεύθυνση που θα έπαιρνε η τεχνολογία τα επόμενα χρόνια, στο επίπεδο της σύγκλισης των τεχνολογιών τηλεόρασης, δικτύου και υπολογιστών . Οι τεχνολογικές εξελίξεις δεν σταμάτησαν βέβαια στη δορυφορική τηλεόραση, με νέες τεχνικές όπως το Multistream, το DVB-S2X, UHD (4K) κ.λπ. , η σημαντικότερη εξέλιξη όμως ήταν η αρχική εφαρμογή του πρωτόκολλου εκπομπής DVB-S2 με συμπίεση H.264 & H.265 και η πλήρης υλοποίηση του το τελευταίο διάστημα, η οποία είναι σε έν- τονη εξέλιξη σήμερα και έχει σαν ορατό αποτέλεσμα τη σταδιακή αλ- λαγή συχνοτήτων ή/και δορυφόρων σε όλα τα κανάλια, η οποία θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια μέχρι την ολική εγκατάλειψη του DVB-S και του MPEG2. Το γαλλικό SECAM είναι το πρώτο σύστημα κωδικοποίησης χρώματος που χρησιμοποιήθηκε από την ελληνική επίγεια τηλεόραση. 1 Το μουσικό κανάλι MTV ήταν ένα από τα δορυφορικά κανάλια που αναμεταδόθηκε από την ΕΡΤ. 2