Έρχονται τα αερόπλοια παροχής ιντερνετικών υπηρεσιών που θα ανταγωνίζονται τα δορυφορικά σμήνη τηλεπικοινωνιών

Μια νέα γενιά στρατοσφαιρικών αερόστατων και μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAV) μεγάλου ύψους θα μπορούσε σύντομα να συνδέει τους «μη συνδεδεμένους» του πλανήτη με γρήγορες συνδέσεις στο Διαδίκτυο σε απίστευτα χαμηλότερες τιμές από αυτές που ζητούν οι πάροχοι δορυφορικών τηλεπικοινωνιών όπως το Starlink της SpaceX, της διαστημικής εταιρείας του Ελον Μασκ.

Η τεχνολογία για παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών από αέρος και ειδικότερα ποιοτική σύνδεση στο Internet είχε αναπτυχθεί εδώ και αρκετά χρόνια αλλά δεν έχει υπάρξει ακόμη πρακτική εφαρμογή της. Η Google πέρασε 10 χρόνια προσπαθώντας να αναπτύξει αερόστατα που θα αιωρούνταν στη στρατόσφαιρα πάνω από απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές και θα παρείχαν σύνδεση στο Διαδίκτυο στους κατοίκους, αλλά εγκατέλειψε αυτό το έργο, που ονομαζόταν Loon, το 2021, καταλήγοντας ότι δεν μπορούσε να γίνει βιώσιμο.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, εταιρείες όπως η World Mobile Stratospheric και η Sceye λένε ότι βρίσκονται στα πρόθυρα να κάνουν πραγματικότητα την παροχή Διαδικτύου από τη στρατόσφαιρα, τη ζώνη της ατμόσφαιρας της Γης από περίπου 10 έως 50 χιλιόμετρα ύψος.

Υποστηρίζουν μάλιστα ότι οι υπηρεσίες τους θα είναι καλύτερες και φθηνότερες από εκείνες των δορυφορικών σμηνών σε χαμηλή τροχιά (LEO), οι οποίες επίσης αναπτύχθηκαν με την υπόσχεση να συνδέσουν τον κόσμο.

Ο Ρίτσαρντ Ντίκιν διευθύνων σύμβουλος της World Mobile Stratospheric δήλωσε ότι οι HAPS απέτυχαν μέχρι τώρα επειδή δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν τις ενεργοβόρες κεραίες που απαιτούνται για τη μετάδοση υψηλού εύρους ζώνης σε μεγάλες περιοχές. Τα αερόστατα και τα αερόπλοια μεγάλου ύψους που είχαν δοκιμαστεί στο παρελθόν βασίζονταν σε φωτοβολταϊκά για παραγωγή ενέργειας, τα οποία παρέχουν «μερικές εκατοντάδες watt», σύμφωνα με τον Ντίκιν.

Το σκάφος

Είπε ότι το HAPS της εταιρείας του, ένα αυτόνομο αεροσκάφος που ονομάζεται Stratomast, θα τροφοδοτείται από υγρό υδρογόνο, επιτρέποντάς του όχι μόνο να αιωρείται για έξι ημέρες σε ύψος 18 km αλλά και να παράγει αρκετή ηλεκτρική ενέργεια για να υποστηρίξει μια κεραία phased-array διαστάσεων 3 επί 3 μέτρα που θα μπορούσε να συνδέει ταυτόχρονα 500,000 χρήστες στη Γη. Μετά από έξι ημέρες ένα νέο αεροσκάφος θα αναλαμβάνει την υπηρεσία ενώ το πρώτο επιστρέφει για ανεφοδιασμό.

Ο Ντίκιν λέει ότι οι χρήστες θα λαμβάνουν 200 megabits ανά δευτερόλεπτο απευθείας στα κινητά τους από το Stratomast. Αυτό θα ήταν σημαντική βελτίωση σε σχέση με τη σημερινή δυνατότητα direct-to-device του Starlink των 17 Mbps, η οποία προς το παρόν υποστηρίζει μόνο μηνύματα έκτακτης ανάγκης. Ακόμα και η AST SpaceMobile, που αναπτύσσει μια συστοιχία γιγάντιων δορυφορικών κεραιών για απευθείας σύνδεση σε κινητά τηλέφωνα μπορεί να υποστηρίξει περίπου 21 Mbps.

Το Stratomast, βάρους 4 τόνων, είναι κατασκευασμένο από ελαφρύ ανθρακονήμα και έχει άνοιγμα φτερών 56 μέτρα, αντίστοιχο με εκείνο ενός Boeing 787 των 120 τόνων. Ένα μόνο Stratomast θα μπορεί να καλύπτει τηλεπικοινωνιακά χρήστες που βρίσκονται εντός μιας ακτίνας 15,000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Αυτή η ευρεία κάλυψη σημαίνει ότι όλη η Σκωτία θα μπορούσε να καλυφθεί με μόλις εννέα Stratomast, σύμφωνα με τον Ντίκιν. Η World Mobile Stratospheric εκτιμά ότι το κόστος λειτουργίας ενός τέτοιου συστήματος θα είναι περίπου 40 εκατ. λίρες τον χρόνο, επιτρέποντας την παροχή συνδεσιμότητας 200 Mbps στους 5,5 εκατομμύρια κατοίκους της Σκωτίας με κόστος περίπου 60 πένες ανά άτομο τον μήνα.

«Αυτό είναι αρκετό για να έχει κάποιος ευρυζωνικό δίκτυο υπολογιστή και να μπορεί να δει επίσης τηλεόραση και να κάνει γενικά οτιδήποτε θέλει λέει ο Γκρέγκορι Γκότλιμπ επικεφαλής των αεροσκαφών της World Mobile.

Σε σύγκριση, η φθηνότερη συνδρομή Starlink κοστίζει 40 δολάρια τον μήνα. Και η τιμή είναι μόνο ένα από τα μειονεκτήματα του δορυφορικού διαδικτύου σε LEO. Για να συνδεθούν στους δορυφόρους Starlink, οι χρήστες χρειάζονται ειδικούς τερματικούς σταθμούς. Αν και οι ταχύτητες downlink του Starlink φτάνουν τα 250 Mbps, το εύρος ζώνης μειώνεται όσο αυξάνεται ο αριθμός των χρηστών. Για παράδειγμα, στρατιώτες στην ανατολική Ουκρανία παραπονιούνται ότι το Starlink περιορίζει τη χρήση χερσαίων ρομπότ, καθώς οι περισσότεροι τερματικοί σταθμοί εκεί λαμβάνουν περίπου 10 Mbps.

Η αυτονομία

Η Sceye, που ιδρύθηκε το 2014, έχει αναπτύξει ένα αερόπλοιο-HAPS που τροφοδοτείται με ηλιακή ενέργεια και έχει ήδη πραγματοποιήσει αρκετές επιτυχημένες δοκιμαστικές πτήσεις. Τον Αύγουστο του περασμένου έτους, το αερόπλοιο της Sceye έγινε η πρώτη στρατοσφαιρική πλατφόρμα που κατάφερε να παραμείνει στη στρατόσφαιρα όλη τη νύχτα χωρίς να βυθιστεί μετά τη δύση του ηλίου και να διατηρήσει σταθερή θέση πάνω από συγκεκριμένο σημείο της Γης. Το πρόβλημα της παρέκκλισης και της δυσκολίας σταθερής θέσης ήταν μεταξύ των αιτιών που οδήγησαν στην αποτυχία του Google Loon, σύμφωνα με την Sceye.

Τον Ιούνιο, η Sceye έλαβε «στρατηγική επένδυση» από την SoftBank, η οποία ελπίζει ότι η τεχνολογία αυτή θα της επιτρέψει να παρέχει συνδεσιμότητα επόμενης γενιάς σε υποεξυπηρετούμενες περιοχές. Η Sceye κέρδισε επίσης πρόσφατα συμβόλαιο από τη NASA για τη φιλοξενία οργάνων παρατήρησης της Γης.

Τα στελέχη της Sceye λένε ότι δεν θέλουν να ανταγωνιστεί η εταιρεία τους παρόχους δορυφορικού Διαδικτύου αλλά πιστεύουν ότι τα δορυφορικά σμήνη τύπου Starlink ακόμη και όταν αναπτυχθούν πλήρως δεν θα μπορέσουν να καλύψουν την παγκόσμια ζήτηση.

Πηγή: https://www.naftemporiki.gr/

(Κώστας Παπαζαχαρίου, αναδημοσίευση 27/11/2025)