Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookie ώστε να μπορούμε να σας παρέχουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία χρήστη. Οι πληροφορίες cookie αποθηκεύονται στο πρόγραμμα περιήγησης σας και εκτελούν λειτουργίες όπως η ανάγνωση σας όταν επιστρέφετε στον ιστότοπο μας και η βοήθεια της ομάδας μας να κατανοήσει ποιες ενότητες του ιστοτόπου θεωρείτε πιο ενδιαφέρουσες και χρήσιμες.
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Απόφαση ΕΕΤΤ και NOVA
Ημερ: 16 /12/2010
ΑΡ. ΑΠ.588/59
ΑΠΟΦΑΣΗ
«Λήψη απόφασης επί της από 15 Ιουλίου 2010 διεξαχθείσης ακρόασης μεταξύ του 1) Αργύρη Νομικού ως εκδότη του περιοδικού Digital Satellite TV, 2) του Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη, και 3) της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «MULTICHOICE HELLAS ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με αντικείμενο τη διερεύνηση παραβάσεων της νομοθεσίας περί ελεύθερου ανταγωνισμού (Ν.703/1977)»
Η Ολομέλεια της Εθνικής Επιτροπής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, κατά την 588η συνεδρίασή της:
Αφού έλαβε υπόψη:
1) Το Ν.3431/2006 «περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 13/Α/03-02-2006), όπως ισχύει, ιδίως τα άρθρα 12 παρ. στοιχ. β, στ’, η, λε και 35,
2) το Ν. 703/1977 “Περί ελέγχου μονοπωλίων και ολιγοπωλίων και προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού” (ΦΕΚ 278/Α/1977), όπως ισχύει τροποποιηθείς, και ιδίως το άρθρο 1, «Απαγορευόμεναι συμπράξεις» αυτού, τα Άρθρα 101 (πρώην άρθρο 81) και 102 (πρώην άρθρο 82) της ΣΕΚ και τον Κανονισμό 1/2003 του Ευρ. Συμβουλίου,
3) το Π.Δ.343/2002 «Εναρμόνιση της Ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 98/84 ΕΚ του Ευρ. Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Νοεμβρίου 1998 για τη νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους» (συνδρομητικές υπηρεσίες) (ΕΕ L 320/28.11.1998,σελ.540 (ΦΕΚ Α’ 284/22-11-2002),
4) Την Ανακοίνωση της Ευρ. Επιτροπής — Κατευθύνσεις σχετικά με τις προτεραιότητες της Επιτροπής κατά τον έλεγχο της εφαρμογής του άρθρου 82 της συνθήκης ΕΚ σε καταχρηστικές συμπεριφορές αποκλεισμού που υιοθετούν δεσπόζουσες επιχειρήσεις – (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) – (2009/C 45/02)
5) Την έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρ. Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών- Δεύτερη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 98/84/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Νοεμβρίου 1998 για τη νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους,
6) τον Ν. 3592/2007 «Συγκέντρωση και αδειοδότηση Επιχειρήσεων Μέσων Ενημέρωσης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 161/19-07-2007),
7) το Ν.2644/1008 «Για την παροχή συνδρομητικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών και συναφείς διατάξεις (ΦΕΚ Α’ 233/13-10-1998),
8) την Απόφαση της ΕΕΤΤ ΑΠ. 249/115/2002 «Κανονισμός Ακροάσεων για Θέματα Τηλεπικοινωνιών» (ΦΕΚ 642/Β/23-05-2002),
9) την υπ’ αριθμ. Πρωτ. Ε.Ε.Τ.Τ. 55564/10-12-2009 επιστολή της Γενικής Δ/νσης Ανταγωνισμού του Τμήματος Ελέγχου Αγοράς Μέσων Ενημέρωσης της Επιτροπής Ανταγωνισμού με την οποία καθιστά αρμόδια την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων για τη διερεύνηση παραβάσεων του Ν. 703/1077 όπως ισχύει στην αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού
10) την υπ΄αριθμ. Πρωτ. Ε.Α. 6683/10-09-2009 επιστολή του Αργύρη Νομικού, εκδότη του περιοδικού Digital Satellite TV προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφορικά με την διάθεση από τη Nova νέων συνδρομητικών καρτών πρόσβασης στις τηλεοπτικές της υπηρεσίες, οι οποίες δεν είναι συμβατές με κανένα άλλο δέκτη της αγοράς πλην του δικού της.
11) την υπ΄αριθμ. Πρωτ. Ε.Α.7449/30-09-2009 επιστολή του Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφορικά με την συνδρομητική κάρτα NOVA και την απαγόρευση χρησιμοποίησής της από άλλο δέκτη του εμπορίου
12) την υπ΄αριθμ. Πρωτ. ΕΕΤΤ 4525/Φ 800/04.02.2010 επιστολή προς την εταιρία «Multichoice Hellas A.E.E.» με θέμα: Όροι χρήσης αποκωδικοποιητών και συνδρομητικών καρτών
13) την υπ΄αριθμ. Πρωτ. ΕΕΤΤ 9577/08.03.2010 επιστολή της εταιρίας «Multichoice Hellas A.E.E.» με θέμα: Υποβολή εγγράφων απόψεων/εξηγήσεων αναφορικά με την με ΑΠ 4525/Φ 800/04.02.2010 επιστολή της ΕΕΤΤ σχετικά με τους όρους χρήσης αποκωδικοποιητών και συνδρομητικών καρτών
14) την με ΑΡ.ΠΡ. 26310/Φ.391/23-06-2010 Πράξη Διεξαγωγής Ακρόασης της ΕΕΤΤ.
15) την από 25 Ιουνίου 2010 επιστολή τηλεομοιοτυπίας της εταιρείας MULTICHOICE-NOVA, βάσει της οποίας η τελευταία αιτήθηκε την αναβολή της αρχικώς ορισθείσης για την 9η Ιουλίου 2010 ακρόασης λόγω κωλυμάτων των στελεχών της,
16) τις με ΑΡ.ΠΡ.26969/29-06-2010 επιστολή της ΕΕΤΤ προς την εταιρεία MULTICHOICE-NOVA, με την οποία χορηγήθηκε η αιτηθείσα αναβολή και ορίστηκε νέα ημερομηνία ακρόασης η 15η Ιουλίου 2010,
17) τη με ΑΡ.ΠΡ. 27258/30-06-2010 επιστολή της ΕΕΤΤ προς τους καταγγέλοντες Κο Αργύρη Νομικό και Μ. Τζεζαϊρλίδη, με την οποία ενημερώθηκαν για τη χορηγηθείσα αναβολή και τον ορισμό νέας ημερομηνίας ακρόασης για την 15η Ιουλίου 2010,
18) Την ειδική εξουσιοδότηση της 12ης Ιουλίου 2010 που προσκομίστηκε από τον Κο Ποντικόπουλο κατά τη διάρκεια της ακρόασης, βάσει της οποίας ο Κος Μ. Τζεζαϊρλίδης εξουσιοδοτεί το δικηγόρο Λαρίσης Κο Χ. Ποντικόπουλο να παρασταθεί αντ’ αυτού στην σχετική ακρόαση,
19) τις με ΑΡ.ΠΡ. 33843/18-08-2010, ΑΡ.ΠΡ.33841/18-08-2010 και ΑΡ.ΠΡ. 33842/18-08-2010 επιστολές κοινοποίησης πρακτικών της ΕΕΤΤ προς τους Κους Α. Νομικό, Μ. Τζεζαϊρλίδη και την εταιρεία MULTICHOICE αντίστοιχα,
20) το με ΑΡ.ΠΡ. ΑΡ.ΠΡ. 35448/27-08-2010 και συμπληρωματικώς το ΑΡ.ΠΡ. 36940/07-09-2010 υπόμνημά της εταιρείας MULTICHOICE-NOVA καθώς και τα σχετικά συνημμένα έγγραφα,
21) το με ΑΡ.ΠΡ. 35083/25-08-20010 υπόμνημα του Κου Α. Νομικού,
18) το με ΑΡ.ΠΡ. 35790/31-08-2010 υπόμνημα του Κου Τζεζαϊρλίδη, όπως κατετέθη μέσω του πληρεξουσίου δικηγόρου του Κου Χ. Ποντικόπουλου,
19) τη με ΑΡ.ΠΡ. 21475/Φ.600/14-12-2010 εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας της ΕΕΤΤ.
Επειδή:
Ι. ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Στις 9 Δεκεμβρίου 2009, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, διαβίβασε στην ΕΕΤΤ σχετική επιστολή της (ΑΡ.ΠΡ.55564/10-12/2009) με συνημμένες τις καταγγελίες των Κων Αργύρη Νομικού και Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη, που αφορούσαν ενδεχόμενες παραβάσεις του Ν.703/1977 για θέματα ψηφιακού εξοπλισμού από την εταιρεία «MULTICHOICE-NOVA». Ειδικότερα, ο Κος Αργύρης Νομικός, συνδρομητής της καταγγελομένης εταιρείας και εκδότης του περιοδικού «Digital Satellite TV», ισχυρίστηκε στην καταγγελία του ότι η εταιρεία καταργώντας τις παλιές συνδρομητικές της κάρτες με νέες οι οποίες είναι συμβατές και «κλειδώνονται» μόνο με συγκεκριμένης τεχνολογίας δέκτη της συγκεκριμένης εταιρείας και κανέναν άλλον, στην ουσία παραβιάζει τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού. Στο ίδιο σκεπτικό βασίζεται και η καταγγελία του Κου Τζεζαϊρλίδη, ο οποίος επίσης τυγχάνει και συνδρομητής της εν λόγω εταιρείας.
H EETT, στη βάση των ανωτέρω καταγγελιών, απέστειλε στις 4 Φεβρουαρίου 2010, σχετική επιστολή (4525/Φ.800/04-02-2010) προς την εταιρεία «MULTICHOICE» με θέμα: «Όροι χρήσης αποκωδικοποιητών και συνδρομητικών καρτών», με την οποία ζητούσε από την εταιρεία σχετικές διευκρινίσεις για τα εκτεθέντα από τους καταγγέλλοντες ζητήματα, στα πλαίσια του άρθρου 63 του Ν.3431/2006. Η εταιρεία «MULTICHOICE», απήντησε με τη με ΑΡ.ΠΡ. 9577/08-03-2010 σχετική επιστολή της, θίγοντας όλα τα ζητήματα χρήσης των αποκωδικοποιητών και των συνδρομητικών καρτών.
Πλην όμως η ΕΕΤΤ, θεωρώντας ότι το ζήτημα χρήζει περαιτέρω έρευνας και ανάλυσης, αποφάσισε την κλήση σε ακρόαση της εταιρείας «MULTICHOICE», κατόπιν έκδοσης της με ΑΡ.3158/Φ.610/23-06-2010 απόφασης του Προέδρου της. Η ΕΕΤΤ, με τη με ΑΡ.ΠΡ. 26310/Φ.391/23-06-2010 Πράξη Διεξαγωγής ακρόασής, κάλεσε την εταιρεία και τους δυο (2) καταγγέλοντες σε ακρόαση που ορίστηκε αρχικά στις 9 Ιουλίου 2010, ενώ κατόπιν σχετικού αιτήματος αναβολής από την εταιρεία «MULTICHOICE-NOVA», η ακρόαση αναβλήθηκε για τις 15 Ιουλίου 2010. Η ακρόαση διεξήχθη ενώπιον της Επιτροπής ακρόασης της ΕΕΤΤ, που αποτελούνταν από τους Λ. Κανέλλο, ως Πρόεδρο αυτής, Α. Συρίγο και Μ. Σακκά, ως Μέλη αυτής, ενώ η δικηγόρος Ξανθή Γ. Μπιτζίδου, είχε οριστεί ως εκτελούσα χρέη γραμματέως, βάση της με ΑΡ. 31588/Φ.610/23-06-2010 απόφασης του Προέδρου της ΕΕΤΤ. Στην ακρόαση παραστάθηκαν για την εταιρεία «MULTICHOICE», οι Σ. Παπασταθόπουλος και η Ε. Γραμματοπούλου, ο κος Νομικός εκπροσωπήθηκε αυτοπροσώπως, ενώ τον Κο Τζεζαϊρλίδη εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Χ. Ποντικόπουλος. Κατόπιν ολοκλήρωσης της διαδικασίας ακρόασης, κοινοποιήθηκαν τα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά από την ΕΕΤΤ στα τρία (3) συμμετέχοντα στην ακρόαση μέρη, με τις με ΑΡ.ΠΡ. 33843/18-08-2010, ΑΡ.ΠΡ.33841/18-08-2010 και ΑΡ.ΠΡ. 33842/18-08-2010 επιστολές της ΕΕΤΤ. Στη συνέχεια, η καταγγελομένη εταιρεία υπέβαλλε το με ΑΡ.ΠΡ. 35448/27-08-2010 και συμπληρωματικώς και το ΑΡ.ΠΡ. 36940/07-09-2010 υπόμνημά της, ενώ οι Κοι Νομικός και Τζεζαϊρλίδης τα με ΑΡ.ΠΡ. 35083/25-08-20010 και 35790/31-08-2010 υπομνήματά τους αντίστοιχα.
ΙΙ. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ –ΝΟΜΟΣ Μ.Μ.Ε
1) N.3431/2006 «Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 13A)
Σύμφωνα με το Άρθρο 12 του ν.3431/2006 με θέμα «Αρμοδιότητες της ΕΕΤΤ», ορίζεται ότι:
«Η ΕΕΤΤ……………………….στ) Μεριμνά για την τήρηση της νομοθεσίας περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών και εφαρμόζει τις διατάξεις του ν. 703/1977, όπως ισχύει, σε σχέση με την άσκηση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθώς και τις διατάξεις των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης της Ρώμης σύμφωνα με τον Κανονισμό 1/2003/ΕΚ (L 001). Η Ε.Ε.Τ.Τ. δύναται να ζητά τη συνδρομή της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε όσες περιπτώσεις κρίνει αναγκαίο», ενώ στο Άρθρο 14 του ιδίου νόμου, με θέμα προβλέπεται ότι: «Διεξαγωγή ερευνών – Συλλογή στοιχείων», προβλέπεται ότι: «Το προσωπικό της Ε.Ε.Τ.Τ., πλην του βοηθητικού προσωπικού, μετά από έγγραφη εντολή του Προέδρου της Ε.Ε.Τ.Τ. ή του εξουσιοδοτημένου από αυτόν, έχει, προς διαπίστωση των παραβάσεων της νομοθεσίας περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών και των κανόνων του ανταγωνισμού στον τομέα αυτόν, τις εξουσίες και τα δικαιώματα, που προβλέπονται στο ν. 703/1977, όπως ισχύει, και δύναται να ελέγχει τα πάσης φύσεως βιβλία, στοιχεία και λοιπά έγγραφα των επιχειρήσεων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, να ενεργεί έρευνες στα γραφεία και λοιπές εγκαταστάσεις των τελευταίων, να λαμβάνει ένορκες ή ανωμοτί κατά την κρίση του καταθέσεις, με την επιφύλαξη του άρθρου 212 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο θεωρείται αναγκαίο για τον έλεγχο της εφαρμογής του παρόντος. Οι σχετικές διατάξεις, απαγορεύσεις, ποινές και κυρώσεις του ν. 703/1977, όπως ισχύει, εφαρμόζονται σε περιπτώσεις ελέγχου ύπαρξης παραβάσεων των άνω διατάξεων στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθώς και για τον έλεγχο ύπαρξης παραβάσεων των λοιπών διατάξεων του παρόντος νόμου σε περίπτωση άρνησης παροχής στοιχείων ή παρεμπόδισης του έργου της Ε.Ε.Τ.Τ».
2) «Ν.3592/2007 – «Συγκέντρωση και Αδειοδότηση Επιχειρήσεων Μέσων Ενημέρωσης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 161/19-07-2007)
Ο νόμος 3592/2007 ρυθμίζει όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την παροχή των ραδιοτηλεπτικών υπηρεσιών και τη μετάδοση των προγραμμάτων, στο πλαίσιο του υγιούς ανταγωνισμού. Ειδικότερα, στους ορισμούς του νόμου, προβλέπεται ότι:
«Συνδρομητική τηλεόραση»: είναι η παροχή ραδιοτηλεοπτικού σήματος, για τη λήψη του οποίου σε αναγνώσιμη μορφή ο χρήστης πρέπει να διαθέτει ειδικό εξοπλισμό και να καταβάλλει συνδρομή»..
- Στο Άρθρο 1 αυτού ορίζεται:
«γ) Ειδικότερα, η παροχή των ανωτέρω ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών διενεργείται, όσον αφορά στον πάροχο δικτύου, υπό καθεστώς γενικής άδειας, μετά από δήλωση καταχώρισης στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.), σύμφωνα με τις διατάξεις
του ν. 3431/2006, όπως ισχύει.
δ) Ως πάροχοι περιεχομένου για τη μετάδοση των ανωτέρω υπηρεσιών νοούνται είτε οι νομίμως λειτουργούντες τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, κατά την έννοια της παραγράφου 7 του άρθρου 5, είτε οι αδειοδοτηθέντες, κατά τα αναφερόμενα στα άρθρα 6 και 8, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, μετά από διαγωνιστική διαδικασία που διενεργείται από το Ε.Σ.Ρ».
- Στο Άρθρο 2 αυτού ορίζεται:
«14. «Επίγεια ψηφιακή τηλεόραση»: σύστημα ευρυεκπομπής ψηφιακά κωδικοποιημένου ραδιοτηλεοπτικού σήματος από κέντρα εκπομπής.
……
17. «Συνδρομητική τηλεόραση»: παροχή ραδιοτηλεοπτικού σήματος, για τη λήψη του οποίου σε αναγνώσιμη μορφή ο χρήστης πρέπει να διαθέτει ειδικό εξοπλισμό και να καταβάλλει συνδρομή.
……………
20. «Συνδρομητής»: κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που έχει συνάψει σύμβαση με φορέα παροχής διαθέσιμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών».
- Επίσης το Άρθρο 16 του ιδίου νόμου, εισήγαγε κάποιες συμπληρώσεις-τροποποιήσεις του Ν.3431/2006 (ΦΕΚ 13Α). Ειδικότερα, ορίζει στην πρώτη παράγραφο αυτού ότι:
«1. τα εδάφια γ’ και δ’ της παρ.3 του άρθρου 1 του Ν.3431/2006 καταργούνται». Συνεπώς, με βάση αυτήν την τροποποίηση, στην αρμοδιότητα της ΕΕΤΤ εμπίπτουν πλέον:
«….γ) Τα συστήματα υπό όρους πρόσβασης και λοιπές ευκολίες σε ψηφιακές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές υπηρεσίες και
δ) Ο ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός….»
ενώ ισχύει επίσης και η διάταξη που ορίζει ότι στην προηγούμενη εξαίρεση του νόμου: «4. ……………….δεν περιλαμβάνεται η υποδομή ηλεκτρονικών επικοινωνιών, που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σήματος μέχρι το σημείο εκπομπής, καθώς και το άρθρο 58».
Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 16, ορίζεται ότι μετά το εδάφιο μθ’ του άρθρου 2 του Ν.3431/2006, προστίθενται τα ακόλουθα εδάφια:
«ν) Διασύνδεση προγράμματος Εφαρμογής (API): η διασύνδεση λογισμικού μεταξύ των εξωτερικών εφαρμογών, που διαθέτουν οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς και οι πάροχοι υπηρεσιών, και του προηγμένου ψηφιακού τηλεοπτικού εξοπλισμού για ψηφιακές ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις»
να) “Προηγμένος ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός”: οι περιφερειακές συσκευές και οι σύνθετοι ψηφιακοί τηλεοπτικοί δέκτες για τη λήψη υπηρεσιών ψηφιακής αλληλεπιδραστικής τηλεόρασης».
νβ) “Σύστημα υπό όρους πρόσβασης”: είναι κάθε τεχνικό μέτρο ή/και ρύθμιση, στο οποίο η πρόσβαση σε προστατευόμενη υπηρεσία ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης σε κατανοητή μορφή, εξαρτάται από την ύπαρξη συνδρομητικής σχέσης ή άλλης μορφής προγενέστερης άδειας, που χορηγείται σε ατομική βάση».
Η παράγραφος 3 του άρθρου 16 ορίζει ότι:
«3. Μετά την παρ. 5 του άρθρου 41 του ν. 3431/2006 προστίθενται παράγραφοι 6 και 7, ως ακολούθως:
«6. Για την υπό όρους πρόσβαση σε ψηφιακές ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες εφαρμόζεται το Παράρτημα Χ του άρθρου 72 του παρόντος νόμου.
7. Για τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών αμφίδρομης ψηφιακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου, ανεξάρτητα από τον τρόπο μετάδοσης, εφαρμόζεται το Παράρτημα ΧΙ του άρθρου 72 του παρόντος νόμου.»
4. Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 42 του ν. 3431/2006 προστίθεται εδάφιο, ως ακολούθως: «Με τις ίδιες προϋποθέσεις και στο βαθμό που είναι απαραίτητο για να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης των τελικών χρηστών σε συγκεκριμένες υπηρεσίες ψηφιακών ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών, οι οποίες ορίζονται με απόφαση του Υπουργού, στον οποίο ανατίθενται εκάστοτε οι αρμοδιότητες του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, η Ε.Ε.Τ.Τ. μπορεί να επιβάλλει υποχρεώσεις σε φορείς εκμετάλλευσης να παρέχουν πρόσβαση στις Διεπαφές Προγράμματος Εφαρμογής (API) και στους Ηλεκτρονικούς Οδηγούς Προγραμμάτων (EPG), υπό δίκαιους, εύλογους και αμερόληπτους όρους.»
5. Μετά την παρ. 9 του άρθρου 66 του ν. 3431/2006 προστίθεται παράγραφος 10, ως ακολούθως: «10. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης, Μεταφορών και Επικοινωνιών και του Υπουργού στον οποίο ανατίθενται εκάστοτε οι αρμοδιότητες του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να μην διατίθεται στην ελληνική αγορά τηλεοπτικός εξοπλισμός ευρείας κατανάλωσης που δεν πληροί τις προϋποθέσεις του Παραρτήματος ΧΙΙ.»
6. Στο άρθρο 72, μετά το Παράρτημα IX, προστίθενται παραρτήματα Χ, ΧΙ και ΧΙΙ ως ακολούθως:
- ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Χ του Ν. 3592/2007 – «ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΥΠΟ ΟΡΟΥΣ ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ»
«1. Τα συστήματα πρόσβασης υπό όρους πρέπει να διαθέτουν την απαραίτητη τεχνική ικανότητα για μη δαπανηρό διέλεγχο, παρέχοντας τη δυνατότητα πλήρους ελέγχου από τους φορείς εκμετάλλευσης δικτύων, σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, των υπηρεσιών που χρησιμοποιούν τέτοιου είδους συστήματα πρόσβασης υπό όρους. 123
2. Οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών υπό όρους πρόσβασης, ανεξάρτητα από τον τρόπο μετάδοσης, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες πρόσβασης σε υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου και από τις υπηρεσίες πρόσβασης των οποίων εξαρτώνται οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς μετάδοσης, προκειμένου να είναι προσιτοί σε οποιαδήποτε ομάδα δυνητικών θεατών ή ακροατών, προσφέρουν σε όλους τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, σε δίκαιη, εύλογη και αμερόληπτη βάση, σύμφωνα με τις αρχές του δικαίου του ανταγωνισμού, τεχνικές υπηρεσίες που επιτρέπουν τη λήψη των ψηφιακών υπηρεσιών των ραδιοτηλεοπτικών φορέων από θεατές ή ακροατές, μέσω αποκωδικοποιητών, τους οποίους διαθέτουν οι φορείς παροχής υπηρεσιών.
3. Οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών υπό όρους πρόσβασης, ανεξάρτητα από τον τρόπο μετάδοσης, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες πρόσβασης σε υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου υποχρεούνται να τηρούν χωριστά λογιστικά βιβλία για τις δραστηριότητες τους ως φορείς παροχής υπηρεσιών πρόσβασης υπό όρους.
4. Οι κάτοχοι δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας σε συστήματα και προϊόντα υπό όρους πρόσβασης, όσον αφορά στη χορήγηση σχετικών αδειών σε κατασκευαστές εξοπλισμού ευρείας κατανάλωσης, υποχρεούνται να τηρούν δίκαιους, εύλογους και αμερόληπτους όρους, σύμφωνα με τις αρχές του δικαίου του ανταγωνισμού.
5. Οι κάτοχοι δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας σε συστήματα και προϊόντα υπό όρους πρόσβασης υποχρεούνται να μην εξαρτούν τη χορήγηση αδειών στους κατασκευαστές εξοπλισμού ευρείας κατανάλωσης από όρους που αποθαρρύνουν, περιορίζουν ή απαγορεύουν τη προϊόν κοινής διεπαφής που επιτρέπει τη σύνδεση με διάφορα άλλα συστήματα πρόσβασης ή τη συμπερίληψη στο ίδιο προϊόν συγκεκριμένων μέσων άλλων συστημάτων πρόσβασης, εφόσον ο αποδέκτης της άδειας πληροί τις σχετικές εύλογες προϋποθέσεις που εγγυώνται την ασφάλεια των συναλλαγών των φορέων εκμετάλλευσης συστημάτων πρόσβασης υπό όρους».
3) Π.Δ. 343/2002 – «Εναρμόνιση της Ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 98/84 ΕΚ του Ευρ. Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Νοεμβρίου 1998 για τη νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους» (Συνδρομητικές υπηρεσίες) (ΕΕ L 320/28.11.1998,σελ.540 (ΦΕΚ Α’ 284/22-11-2002)»
Το Π.Δ 434/2002, ορίζει το πλαίσιο εντός του οποίου πρέπει να παρέχονται οι συνδρομητικές υπηρεσίες . Ειδικότερα, ορίζεται ότι:
- Άρθρο 2 «Ορισμοί»
****ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 23 του Ν.3166 2003 (ΦΕΚ Α 178), ορίστηκαν τα ακόλουθα:
«Για την ιδιωτική χρήση παράνομων συσκευών, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 του π.δ. 343/2002 (ΦΕΚ 284Α), εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 5 και 6 του ανωτέρω διατάγματος, εφόσον ο χρήστης γνώριζε ή είχε τη δυνατότητα να γνωρίζει, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας ότι η ανωτέρω χρήση ή κατοχή αποτελεί αποτελεί παράνομη δραστηριότητα. Ως ιδιωτική χρήση για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου θεωρείται και η πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες μέσω παράνομων συσκευών, που δεν βρίσκονται στη κατοχή του χρήστη καθώς και η χρήση για οποιονδήποτε σκοπό νόμιμων συσκευών ή η πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες μέσω νόμιμων συσκευών που δε βρίσκονται στην κατοχή ή χρήση του αποκτώντος την πρόσβαση προσώπου, καθ’ υπέρβαση του περιεχομένου της έγκρισης του φορέα της προστατευόμενης συνδρομητικής υπηρεσίας».
- Άρθρο 4 – «Απαγόρευση παράνομων δραστηριοτήτων (Άρθρα 3 και 4 της Οδηγίας 98/84/ΕΚ)»
«Απαγορεύεται η άσκηση στην ελληνική επικράτεια των ακόλουθων δραστηριοτήτων: α) η κατασκευή, εισαγωγή, διανομή, πώληση, εκμίσθωση ή κατοχή παράνομων συσκευών για εμπορικούς σκοπούς, β) εγκατάσταση, συντήρηση ή αντικατάσταση παράνομων συσκευών για εμπορικούς σκοπούς, γ) η χρήση μεθόδων εμπορικής επικοινωνίας (λ.χ. καταχώρηση ή μετάδοση σχετικών διαφημιστικών μηνυμάτων) για την προώθηση των παράνομων συσκευών ή των προαναφερθεισών δραστηριοτήτων».
ΙΙΙ. ΤΑ ΜΕΡΗ
1) Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΜΕΝΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «MULTICHOICE ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Ε –ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ»
Η εταιρεία MULTICHOICE ΕΛΛΑΣ, είναι από το Δεκέμβριο του 1999, κάτοχος άδειας παροχής συνδρομητικών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων μέσω δορυφόρου και προσφέρει σε περισσότερους από 350.000 συνδρομητές τα δημοφιλέστερα σε παγκόσμιο επίπεδο συνδρομητικά κανάλια, με δορυφορική ποιότητα ήχου και εικόνας, μέσω της εταιρείας Nova, της πρώτης ψηφιακής, δορυφορικής, τηλεοπτικής πλατφόρμας στην Ελλάδα. Τα κανάλια και οι υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο μπουκέτο της Nova, προσφέρουν στον τηλεθεατή δυνατότητα επιλογής, 24 ώρες το 24ωρο, ανάλογα με τη διάθεση και τις προτιμήσεις του. Ειδικότερα, περιλαμβάνονται 6 κανάλια ταινιών με τις πιο πρόσφατες ταινίες και σειρές από όλα τα studio του Hollywood, 10 αθλητικά κανάλια με τα μεγαλύτερα αθλητικά γεγονότα (όπως Superleague, Champions League, UEFA Europa League, Κύπελλα Ευρώπης, Εuroleague κά), 4 παιδικά κανάλια, 6 κανάλια ντοκιμαντέρ, 10 μουσικά, 4 κανάλια μόδας και ψυχαγωγίας, 10 διεθνή ειδησεογραφικά, 3 κανάλια για ενήλικες, 11 μεγάλα ελληνικά κανάλια ελεύθερης λήψης και πάνω από 150 ελεύθερα κανάλια και 50 ελεύθερα ραδιοφωνικά προγράμματα.
Η εταιρεία ανήκει στον όμιλο Forthnet («Forthnet Group»), που περιλαμβάνει την εταιρεία Forthnet, τις εταιρείες «Forthnet Media Holdings» και «Multichoice Hellas (Nova)», και παρέχει υπηρεσίες δεδομένων, internet και σταθερής τηλεφωνίας σε 500 χιλιάδες ιδιώτες και επιχειρήσεις, καθώς και υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης σε 350 χιλιάδες συνδρομητές σε Ελλάδα και Κύπρο. Η εταιρεία Forthnet, είναι πάροχος ευρυζωνικών υπηρεσιών, με έμφαση στους τομείς του Internet και της σταθερής τηλεφωνίας, ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1995 και από το 2000, είναι εισηγμένη στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών. Τον Αύγουστο του 2008, εξαγόρασε τις εταιρείες «NetMed Ν.V». και «Intervision (Services) B.V», κατοχυρώνοντας τη θέση της και στον κλάδο των συνδυασμένων υπηρεσιών σταθερής τηλεφωνίας, ευρυζωνικών υπηρεσιών και τηλεόρασης-περιεχομένου. Η εταιρία Forthnet, διαθέτει επίσης αλυσίδα περισσότερων από 100 καταστημάτων με την επωνυμία της και καλύπτει με το τηλεπικοινωνιακό της δίκτυο περισσότερες από 50 πόλεις της χώρας.
Η εταιρεία «Forthnet Media Holdings» (FMH), είναι η καθολική διάδοχος των εταιρειών «NetMed Hellas» και «Syned Α.Ε». μετά από απορρόφησή τους τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 2010 αντίστοιχα. H «Forthnet Media Holdings», εκπέμπει στην ελληνική επικράτεια, με επίγεια αναλογική μέθοδο, τα συνδρομητικά τηλεοπτικά προγράμματα Novacinema1 και Novaposrts1 / Disney XD, ενώ ταυτόχρονα προμηθεύει, ως διαχειρίστρια τηλεοπτικών προγραμμάτων, τη Multichoice Hellas με τα συνδρομητικά τηλεοπτικά προγράμματα Novacinema1, Novacinema2, Novacinema3, Novasports1, Novαsports2, Novasports3, Novasports4, Novasports Highlights, Novasports6 και Novasports7, τα οποία μεταδίδονται μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας Nova. H Forthnet Media Holdings, είναι η πρώτη εταιρία συνδρομητικής τηλεόρασης που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα (ως NetMed Hellas) το 1994, ενώ η δραστηριοποίησή της σε επίπεδο τεχνικών υποδομών ψηφιακής δορυφορικής μετάδοσης ξεκίνησε (ως Syned) τον Απρίλιο του 1996.
2) O ΚΑΤΑΓΓΕΛΩΝ ΚΟΣ ΑΡΓΥΡΗΣ ΝΟΜΙΚΟΣ
Ο καταγγέλων Κος Αργύρης Νομικός, είναι ο εκδότης του περιοδικού «Digital TV Info». Το εν λόγω περιοδικό πραγματεύεται όλο το φάσμα των θεμάτων που σχετίζονται με τη δορυφορική τηλεόραση, την ψηφιακή και την τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας (high definition TV). Το περιοδικό φιλοξενεί διάφορα άρθρα για τη λήψη αναλογικών και ψηφιακών καναλιών, για τις ψηφιακές συσκευές (αποκωδικοποιητές, κάρτες, κ.α), για τους δορυφόρους, για την πειρατεία και το card sharing, για τις νέες τεχνολογίες, κ.λ.π. Το περιοδικό είναι διαθέσιμο μέσω σχετικής συνδρομής, ενώ διατηρεί και σχετική ιστοσελίδα: http://www.digitaltvinfo.gr/. Ο Κος Νομικός τυγχάνει και συνδρομητής της εταιρείας MULTICHOICE.
3) Ο ΚΑΤΑΓΓΕΛΩΝ ΚΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΖΕΖΑΙΡΛΙΔΗΣ
Ο δεύτερος καταγγέλων Κος Μιχάλης Τζεζαϊρλίδης, φέρει επίσης δυο ιδιότητες, αφού αφενός είναι ενεργός συνδρομητής της εταιρείας MULTICHOICE, έχοντας μάλιστα δυο συνδρομές, και αφετέρου διατηρεί κατάστημα πώλησης ηλεκτρικών ειδών στη Λάρισα. Το κατάστημα του Κου Τζεζαϊρλίδη προμηθεύει μεταξύ άλλων, αποκωδικοποιητές και εξοπλισμό διαφόρων εταιρειών, πλην της εταιρείας NOVA.
ΙV. ΕΠΙ ΤΗΣ ΤΥΠΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
Για την εν λόγω καταγγελία, πρέπει αρχικά να διευκρινιστούν δυο ζητήματα και συγκεκριμένα: 1) το ζήτημα της αρχής που είναι αρμόδια να εξετάσει την εν λόγω καταγγελία και 2) το έννομο συμφέρον των καταγγελλόντων μερών να προβούν και να τεκμηριώσουν τη σχετική καταγγελία.
1) Ως προς το ζήτημα της αρμοδιότητας, επισημαίνεται ότι:
Μετά την τροποποίηση που πραγματοποιήθηκε στο Ν.3431/2006 ‘Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 13Α) με το Ν.3592/2007 «Συγκέντρωση και Αδειοδότηση Επιχειρήσεων Μέσων Ενημέρωσης και άλλες διατάξεις», το άρθρο 16 αυτού με θέμα «Συμπληρώσεις-Τροποποιήσεις του Ν.3431/2006», προέβλεπε ότι «τα εδάφια γ’ και δ’ της παρ.3 του άρθρου 1 του Ν.3431/2006 καταργούνται» και συνεπώς εμπίπτουν πλέον στις αρμοδιότητες της ΕΕΤΤ τα θέματα που σχετίζονται με τα «συστήματα υπό όρους πρόσβασης» και τις λοιπές ευκολίες σε ψηφιακές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές υπηρεσίες καθώς και ο ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός». Στην τροποποίηση που επίσης το ίδιο άρθρο 16 προβλέπει, ορίζεται ότι στους ορισμούς του Ν.3431/2006 «Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» που προβλέπονται στο άρθρο 2 του ιδίου νόμου, εμπίπτει και προστίθεται πλέον και ο «προηγμένος ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός» και τα «συστήματα υπό όρους πρόσβασης», ενώ πιο αναλυτικά τις ειδικότερες προϋποθέσεις και αρχές που πρέπει να πληρούνται για την παροχή «συστημάτων πρόσβασης υπό όρους σε υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου», τις περιγράφει το Παράρτημα Χ του ιδίου νόμου.
Στην υπό κρίση περίπτωση, η χρήση ειδικής τεχνολογίας-μοντέλου αποκωδικοποιητή και το «πάντρεμα» αυτού με τη συνδρομητική κάρτα της εταιρείας, αφορούν τον ψηφιακό συνδρομητικό εξοπλισμό (για την «υπό όρους πρόσβαση»), δηλαδή τη sine qua no προϋπόθεση για την επί της ουσίας πρόσβαση των συνδρομητών στο δορυφορικό δίκτυο και τις συνδρομητικές υπηρεσίες που παρέχει μέσω αυτού η εταιρεία «MULTICHOICE», που εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ΕΕΤΤ, κατόπιν της πρόσφατης τροποποίησης που εισήχθη με το Ν.3592/2007 (ΦΕΚ 161Α). Συνεπώς, ορθώς η ΕΕΤΤ προχωρά στην εξέταση της εν λόγω καταγγελίας, που αφορά σχετικές αγορές της αρμοδιότητάς της, προκειμένου να διερευνήσει την ενδεχόμενη παραβίαση των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού και ειδικότερα του άρθρου 2 του Ν.703/1977 από την πρακτική που εφήρμοσε η καταγγελομένη εταιρεία «MULTICHOICE». Επισημαίνεται ότι η εν λόγω καταγγελία, διαβιβάστηκε στην ΕΕΤΤ από την ίδια την Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΑΡ.ΠΡ.55564/10-12-2009), η οποία απεφάνθη ότι η καταγγελία αφορά αρμοδιότητα της ΕΕΤΤ, αφού σχετίζεται με τον ψηφιακό εξοπλισμό, σύμφωνα με τις τροποποιήσεις που επέφερε ο Ν.3592/2007 (ΦΕΚ 161Α).
ΙV. ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΝΤΩΝ ΜΕΡΩΝ
Τα συμμετέχοντα στην ακρόαση μέρη, πέραν της καταγγελλομένης εταιρείας «MULTICHOICE HELLAS» και δη οι καταγγέλλοντες Κοι Αργύρης Νομικός και Μιχάλης Τζεζαϊρλίδης κατέθεσαν, όπως προβλέπεται τα έγγραφα υπομνήματά τους, για να ενισχύσουν την κατατεθείσα καταγγελία τους έναντι της εταιρείας «MULTICHOICE HELLAS». Πιο συγκεκριμένα:
Α) ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΚΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΝΟΜΙΚΟΥ
Οι ισχυρισμοί του Κου Αργύρη Νομικού επικεντρώνονται στο ότι εν συντομία, είναι αποκλειστική η ευθύνη της εταιρείας «MULTICHOICE HELLAS» για τα φαινόμενα της πειρατείας που η ίδια αντιμετωπίζει, αφού θα έπρεπε κατά τον ίδιο η εταιρεία να προβεί με δική της ευθύνη και δικά της έξοδα καταρχήν στην αναβάθμιση του λογισμικού των καρτών της, όπως έχουν κάνει και άλλες εταιρείες σε άλλες χώρες.
Ειδικότερα, ο Κος Νομικός στο υπόμνημά του επικαλείται ότι στο σύστημα προστασίας συνδρομητικών υπηρεσιών Irdeto CAS 2, υπάρχουν εκδόσεις καρτών όπως Epsilon, Zeta, Kappa, Delta, κ.λπ. Για την περίπτωση της διόρθωσης των κενών ασφαλείας, λόγω πειράτευσης μπορούν κάποιες κάρτες να αναβαθμιστούν, ενώ αντιθέτως για κάποιες άλλες ισχύει ότι μπορούν μόνο να αντικατασταθούν. Στην τελευταία κατηγορία ανήκουν και οι κάρτες DELTA, τις οποίες χρησιμοποιεί η εταιρεία MULTICHOICE, η οποία μετά το πέρας του χρονικού διαστήματος των πέντε ετών, θα έπρεπε να είχε αναλάβει το οικονομικό κόστος να τις αντικαταστήσει, όπως εξάλλου έκαναν και άλλοι πάροχοι (Αυστραλία-Austar), αντιμετωπίζοντας έτσι με ασφάλεια τους κινδύνους της πειρατείας. Αντ’ αυτού, – σύμφωνα πάντα με τους ισχυρισμούς του Κου Νομικού–, η εταιρεία προτίμησε αφενός να μην καταβάλλει το κόστος αυτό, και αφετέρου να μην αναβαθμίσει το ήδη outdated 8 ετών antivirus λογισμικό της, προτιμώντας να επιδοθεί σε κυνήγι μαγισσών με τη συμμετοχή του κράτους, χωρίς επί της ουσίας να προστατεύει τα κενά ασφαλείας της.
O Κος Νομικός σε συνάρτηση με τα ανωτέρω, τονίζει την δεσπόζουσα θέση της εταιρείας MULTICHOICE στην αγορά παροχής συνδρομητικών υπηρεσιών, με τις συνέπειες που μπορεί να έχει η θέση αυτή και στη συνδεόμενη αγορά των δορυφορικών δεκτών και κατασκευαστών αποκωδικοποιητών για τον προφανή αποκλεισμό των ανταγωνιστών.
Αναφορικά με τις καταθέσεις της εταιρείας MULTICHOICE κατά τη διάρκεια της διεξαχθείσης ακρόασης για τη διαθεσιμότητα των δεκτών με σύστημα Secure Silicon, ο Κος Νομικός τις χαρακτηρίζει αναληθείς, αφού δεν υπάρχει, όπως ισχυρίστηκε, κανένας συμβατός δέκτης με την κάρτα NOVA την τρέχουσα στιγμή στην αγορά, ενώ για την τεχνολογία Secure silicon και το σχετικό «πάντρεμα» της κάρτας, αναφέρει ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την πλήρη προστασία από τις πειρατικές μεθόδους. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε και στην επικοινωνία του με το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών της εταιρείας, για την παροχή της υπηρεσίας NOVA HD, όπου τον υποχρέωσαν να αλλάξει την υπάρχουσα κάρτα του με νέα «παντρεμένη» κάρτα, παρότι πρότεινε ο ίδιος να πληρώσει και το κόστος του αποκωδικοποιητή.
Αναφορικά με την τεχνολογία Secure Silicon και το σύστημα Irdeto, ο Κος Νομικός ανέφερε πως στην ουσία δεν είναι απαραίτητη η χρήση και των δυο τεχνολογιών, αφού η μια είναι υποκατάστατη της άλλης, ενώ η χρήση τους στην ουσία επιβαρύνει δυσανάλογα τους συνδρομητές της εταιρείας, με αναμφίβολο αποτέλεσμα για την ασφάλεια του συστήματος.
Για το περιοδικό «DIGITAL TV», ο Κος Νομικός ανέφερε πως δεν προσπαθεί επ’ ουδενί να ωθήσει τους αναγνώστες του στην πειρατεία, αλλά απεναντίας να την πολεμήσει, ενώ ισχυρίζεται πως ο ίδιος δεν επεδίωκε καταγγελία της εταιρείας, αλλά την δημοκρατική έκφραση της άποψής του από «αμιγώς δημοσιογραφικό ενδιαφέρον».
Β) ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΚΟΥ Μ. ΤΖΕΖΑΪΡΛΙΔΗ
Ο Κος Τζεζαϊρλίδης, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από το δικηγόρο Λαρίσης Κο Χ. Ποντικόπουλο, στο υπόμνημά του αναφέρθηκε και στις δυο ιδιότητές του που πλήττονται από την πρακτική της εταιρείας MULTICHOICE, ήτοι αφενός αυτήν του συνδρομητή της εταιρείας και αφετέρου αυτήν του ιδιοκτήτη καταστήματος πώλησης ηλεκτρικών ειδών.
Για την πρώτη ιδιότητά του, ο Κος Τζεζαϊρλίδης δήλωσε ότι είναι συνδρομητής της εταιρείας και μάλιστα διαθέτοντας και δυο (2) συνδρομητικές κάρτες, ενώ για την τρίτη συνδρομή, η εταιρεία τον ενημέρωσε ότι υποχρεούτο να αγοράσει και τον αποκωδικοποιητή που του προτείνει η εταιρεία, προβάλλοντας έτσι την έλλειψη περιθωρίων επιλογής και τη μη δυνατότητα ελεύθερης επιλογής. Για την ιδιότητά του ως ιδιοκτήτης καταστήματος ηλεκτρικών ειδών, ο Κος Τζεζαϊρλίδης ισχυρίστηκε ότι περιορίζεται η εμπορική του ελευθερία, αφού θα υποχρεούται πλέον να πωλεί αποκωδικοποιητές μόνο της εταιρείας NOVA, συρρικνώνοντας έτσι το αγοραστικό του κοινό, που ενδεχομένως να επιθυμεί και δέκτες και άλλων εταιρειών. Ο καταγγέλων επικαλέστηκε και τη σημαντική κάμψη των πωλήσεων στο κατάστημά του, επειδή από τον Ιούνιο του 2010, δεν προμηθεύτηκε άλλους αποκωδικοποιητές, λόγω έλλειψης αγοραστικού ενδιαφέροντος, χωρίς να αναφέρει τι τύπου αποκωδικοποιητές και πόσους πωλούσε προηγουμένως, παρότι τα σχετικά στοιχεία του ζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της διεξαχθείσης ακρόασης και δήλωσε ότι θα τα προσκόμιζε με το έγγραφο υπόμνημά του.
Γ) ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΜΕΝΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «MULTICHOICE HELLAS»
Η εταιρεία MULTICHOICE, τόσο με την έγγραφη απάντησή της (σχετ.13), όσο και με το υποβληθέν υπόμνημά της (σχετ.20), επιχείρησε να αιτιολογήσει την επιλογή της τεχνικής Secure Silicon και του συστήματος Irdeto με το ταυτόχρονο «πάντρεμα» της κάρτας με τον δέκτη, παρουσιάζοντας αναλυτικώς όλα τα στοιχεία που σχετίζονται με τα διαπιστωμένα φαινόμενα πειρατείας του συνδρομητικού της σήματος «NOVA». Ειδικότερα η εταιρεία:
1)Εστιάστηκε αρχικώς στο τυπικό ζήτημα της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος από τους δυο καταγγέλοντες. Η εταιρεία αναφέρθηκε ευθέως στον Κο Τζεζαϊρλίδη, επικαλούμενη ότι του λείπει το στοιχειώδες έννομο συμφέρον, αφού ως καταρχήν συνδρομητής της εταιρείας MULTICHOICE, δε θίγεται καν από την εισαγωγή της τεχνολογίας Secure Silicon, δεδομένου ότι είναι συνδρομητής της εταιρείας πρίν από το Σεπτέμβριο του 2008, όπου και έγινε η εισαγωγή της εν λόγω τεχνολογίας. Για τη δεύτερη ιδιότητα του Κου Τζεζαϊρλίδη, αυτή του ιδιοκτήτη καταστήματος πώλησης διάθεσης ηλεκτρικών και δορυφορικών ειδών, η καταγγελομένη εταιρεία ισχυρίστηκε ότι ο τελευταίος δεν προσκόμισε κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι η επιχείρησή του έχει υποστεί ζημία συνεπεία της εφαρμογής της τεχνολογίας Secure Silicon ή έστω να τεκμηριώσει πως επηρεάστηκε αρνητικά ο όγκος των πωλήσεων αποκωδικοποιητών του πριν και μετά την εισαγωγή της εν λόγω τεχνολογίας. Επισημάνθηκε επίσης ότι ο Κος Τζεζαϊρλίδης δεν ήρθε σε καμία επικοινωνία με την εταιρεία για να συζητήσει ή να διαπραγματευτεί τους όρους διάθεσης των αποκωδικοποιητών NOVA στο εμπόριο, προκαλώντας εύλογα ερωτηματικά και για το εμπορικό του συμφέρον.
Αναφορικά με τον δεύτερο καταγγέλοντα, δηλαδή τον Κο Αργύρη Νομικό, η καταγγελομένη εταιρεία επίσης αμφισβήτησε την ύπαρξη εννόμου συμφέροντός του για την υποβολή της υπό εξέταση καταγγελίας, επικαλούμενη τόσο την ιδιότητά του ως εκδότη του περιοδικού DIGITAL TV, όσο και τους ισχυρισμούς του ιδίου κατά τη διάρκεια της διεξαχθείσης ακρόασης. Ειδικότερα, η εταιρεία αναφέρθηκε στις κατά καιρούς δημοσιεύσεις σχετικών «ενημερωτικών» άρθρων στο περιοδικό του Κου Νομικού, στα οποία γινόταν λόγος για «παράνομες τεχνικές μεθόδων card sharing καθώς και για την προώθηση παράνομων συσκευών υποκλοπής συνδρομητικού σήματος, υποψιάζοντας έτσι τους αναγνώστες του περιοδικού. Ενώ ο Κος Νομικός ισχυρίστηκε ότι τα άρθρα αυτά δημοσιεύτηκαν για την καλόπιστη ενημέρωση των συνδρομητών του και αποκάλυψε ότι λόγω της εισαγωγής μιας τεχνολογίας δεκτών από την εταιρεία MULTICHOICE, το περιοδικό του έχει ήδη απώλεια διαφημιστικών εσόδων από άλλες εταιρείες δορυφορικών δεκτών, η εταιρεία εξήγησε ότι αυτό το γεγονός μπορεί να οφείλεται στη γενικότερη οικονομική κρίση. Αναφορικά με τον ισχυρισμό του Κου Νομικού ότι πλέον δε θα δύναται να χρησιμοποιεί τον αποκωδικοποιητή των 1.200 Ευρώ που ο ίδιος είχε αγοράσει, η εταιρεία υποστήριξε ότι η αγορά ενός ακριβού αποκωδικοποιητή ήταν καταρχήν δική του επιλογή, χωρίς αυτό να του εξασφαλίζει ότι στο μέλλον αυτός ο δέκτης θα είναι εσαεί συμβατός με όλες τις τεχνολογίες ή τα συστήματα που εμφανίζονται, αφού οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι τουλάχιστον ραγδαίες στην εν λόγω αγορά. Μάλιστα η εταιρεία αναφέρθηκε και στο παράδειγμα του προτύπου MPEG-2 της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης που πρέπει να αντικατασταθεί με νέους δέκτες MPEG-4, για την εφικτή μετάδοση του επίγειου ψηφιακού σήματος. Η εταιρεία ισχυρίστηκε επίσης ότι δεν κατέχει δεσπόζουσα θέση στη σχετική αγορά, ενώ κατέληξε ότι θα ήταν ανέφικτο όλες οι συνδρομητικές πλατφόρμες να χρησιμοποιούν ακριβώς τα ίδια συστήματα αποκωδικοποίησης και τις ίδιες τεχνικές προδιαγραφές για χρήση από έναν και μόνο αποκωδικοποιητή, υποστηρίζοντας ότι επί της ουσίας δεν αποκλείει κανένα σύστημα ή εταιρεία αποκωδικοποιητή-προμηθευτή, αλλά απλώς ζητεί αυτός να είναι συμβατός με τη δική της χρησιμοποιούμενη τεχνολογία SECURE SILICON-IRDETO.
Ως προς τον ισχυρισμό της εταιρείας «MULTICHOICE –HELLAS» σε σχέση με την έλλειψη εννόμου συμφέροντος των καταγγέλοντος Κου Νομικού, επισημαίνεται ότι ο Κος Νομικός παρουσιάστηκε ως εκδότης του περιοδικού «DIGITAL TV», το οποίο πραγματεύεται θέματα τεχνικού κυρίως περιεχομένου που αφορούν την αγορά των ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών, του ίντερνετ, του εξοπλισμού κ.λ.π. Συνεπώς, καταρχήν ο κος Νομικός, δεν είναι άμεσος ανταγωνιστής της καταγγελλομένης εταιρείας για να θίγονται ευθέως τα εμπορικά του συμφέροντά και η θέση του στη σχετική αγορά από τη επιλεγείσα τεχνολογική πρακτική της εταιρείας MULTICHOICE και την κινητοποίηση της τελευταίας, προκειμένου να προστατέψει τα συμφέροντα της από την πειρατεία. Ο κος Νομικός είναι βεβαίως και συνδρομητής της εταιρείας, από την οποία ενημερώθηκε για την εφαρμογή της νέας πλέον τεχνικής ασφαλείας (SECURE SILICON-IRDETO), για την εισαγωγή νέων δεκτών και για το επικείμενο κλείδωμα της κάρτας με τους δέκτες. Όπως όμως ο ίδιος ενημέρωσε κατά τη διάρκεια της ακρόασης (βλ. σελ. 31 απομαγνητοφωνημένων πρακτικών), το ενδιαφέρον του είναι καθαρά δημοσιογραφικό «για να ενημερώσει ορθότερα το αναγνωστικό του κοινό». Αξίζει παρά ταύτα να αναφερθεί ότι σε κάποια τεύχη του εν λόγω περιοδικού του Κου Νομικού, γινόταν αναλυτικά λόγος για θέματα πειρατείας και υποκλοπής λογισμικών και συστημάτων, προκειμένου να λάβουν γνώση και να προστατευτούν οι συνδρομητές του, με παράθεση «επικίνδυνων ιστοσελίδων», αναλυτικών τεχνικών διαδικασιών, πληροφοριών, κ.λ.π. Τα στοιχεία-άρθρα αυτά, δείχνουν ότι ο Κος Νομικός, μέσω του περιοδικού του, ενδιαφέρεται και κατανοεί τον κίνδυνο των πειρατικών φαινομένων για την ασφάλεια μιας εταιρείας και μοιάζει απορίας άξιο το γεγονός ότι εναντιώνεται, καταγγέλλοντας την εταιρεία MULTICHOICE και επισήμως μάλιστα, ενώ αυτή προσπαθεί να ανακόψει την «αιμορραγία» της από στυγνά φαινόμενα πειρατείας και card sharing (μοίρασμα καρτών). Κατά τη διάρκεια δε της διεξαχθείσης ακρόασης, ο ίδιος ο Κος Νομικός απήντησε, σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής ακρόασης (βλ. σελ 38 απομαγνητοφωνημένων πρακτικών), ότι ο ίδιος– πέρα από την υποχρέωση που του επιβάλλει η εταιρεία να αντικαταστήσει τον ακριβό 1200 Ευρώ αποκωδικοποιητή του με τον αντίστοιχο χαμηλότερης αξίας της εταιρείας NOVA–, δε θίγεται πουθενά προσωπικά από την πρακτική της εταιρείας. Ο Κος Νομικός επιχείρησε πάντως να αναφέρει ότι τα μέτρα που έλαβε η καταγγελομένη για την προστασία από την πειρατεία ίσως να ήταν «υπέρμετρα», χωρίς εντούτοις να καταφέρει να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό του αυτόν περαιτέρω. Από τα εκτεθέντα συνεπώς, δεν προκύπτει το άμεσο έννομο συμφέρον του Κου Νομικού, το οποίο να δικαιολογεί και την υποβολή σχετικής καταγγελίας εναντίον της καταγγελομένης εταιρείας. Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι η ΕΕΤΤ σύμφωνα με το άρθρο 12, παρ. στ’ του Ν.3431/2006 μεριμνά για την τήρηση της νομοθεσίας περί Ηλεκτρ. Επικοινωνιών και εφαρμόζει τις διατάξεις του Ν.703/1977, σε σχέση με την άσκηση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Στο πλαίσιο άσκησης της εν λόγω αρμοδιότητάς της, η ΕΕΤΤ εκτιμά ελεύθερα κάθε είδους αποδεικτικά στοιχεία που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων προφανώς και τυχόν καταγγελιών που έχουν υποβληθεί στην ΕΕΤΤ από τρίτους. Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη εξέταση των διαλαμβανομένων στις καταγγελίες, καθότι, όπως σημειώθηκε η ΕΕΤΤ, για τη διαπίστωση τέλεσης παραβατικών συμπεριφορών, συνεκτιμά κάθε στοιχείο που έχει στη διάθεσή της, ανεξαρτήτως της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος του τρίτου μέρους που υπέβαλλε την καταγγελία.
2) Αναφορικά με τα φαινόμενα της πειρατείας, η εταιρεία απέδειξε με τα προσκομισθέντα έγγραφά της ότι τα φαινόμενα αυτά εξακολουθούν να υφίστανται. Πιο συγκεκριμένα, η εταιρεία προσκόμισε το πρόσφατο από 6 Σεπτεμβρίου με ΑΡ. ΠΡ. ΕΕΤΤ 36940/07-09-2010 Δελτίο Τύπου της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής, καθώς και παλιότερα δελτία τύπου της ιδίας διεύθυνσης αλλά και της διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, παραθέτοντας επίσης και εκτύπωση από τον χώρο κοινωνικής δικτύωσης «Facebook», που προτρέπει ευθέως αναγνώστες να δουν τα κανάλια της εταιρείας NOVA εντελώς δωρεάν! Η εταιρεία τόνισε ότι το ελληνικό Δημόσιο με τις εισαγγελικές διαδικασίες μόνο την εκ των υστέρων καταστολή των φαινομένων πειρατείας μπορεί να πετύχει και όχι την αποτροπή τους, ισχυριζόμενη ότι μόνο με το κλείδωμα της κάρτας με τον δέκτη τύπου SECURE SILICON, θα επιτευχθεί η ουσιαστική ασφάλεια των συστημάτων από την πειρατεία.
3) Αναφορικά με τα χαρακτηριστικά της τεχνολογίας SECURE SILICON, η εταιρεία υποστήριξε ότι καταρχήν δε θίγει τους υφιστάμενους ενεργούς συνδρομητές της με την εφαρμογή της καινούργιας τεχνολογίας, ενώ οι συνδρομητές της μπορούν και στη δευτερεύουσα κατοικία τους να έχουν νόμιμη πρόσβαση στα προγράμματα της εταιρείας. Επικαλέστηκε δε το Π.Δ.343/2002 και το Ν.3057/2002[1], που αναφέρονται στην αποτελεσματική προστασία των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, αρχή η οποία επιβάλλεται και από τον Έλληνα νομοθέτη. Περαιτέρω, η εταιρεία πρόσθεσε ότι η πρακτική του κλειδώματος κάρτας-δέκτη χρησιμοποιείται και από μεγάλους Ευρωπαϊκούς παρόχους για τη μεγαλύτερη αξιοπιστία και ασφάλεια των συστημάτων τους, ενώ διευκρίνισε ότι η κάρτα πρόσβασή της μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιονδήποτε αποκωδικοποιητή που φέρει την τεχνολογία SECURE SILICON, αναφέροντας ότι υπάρχει και μια σχετικά εύκολη διαδικασία πιστοποίησης. Η δε εταιρεία IRDETO έχει ήδη συμφωνήσει να παραχωρεί σε τρίτους κατασκευαστές, κατόπιν σχετικής συνεννόησης, νόμιμες άδειες, προκειμένου η συσκευή τους να καταστεί συμβατή με την τεχνολογία SECURE SILICON, ενώ η καταγγελομένη εταιρεία έχει ήδη έρθει σε επαφή με κατασκευαστή αποκωδικοποιητών και την εταιρεία IRDETO, για τη σχετική κατασκευή και εισαγωγή τέτοιων αποκωδικοποιητών στην Ελλάδα (σχετ.20-συνημμένο σχετ. 6 του υπομνήματός της).
Με βάση όλα τα ανωτέρω, η εταιρεία «MULTICHOICE», συνοψίζοντας τόνισε ότι δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στις σχετικές αγορές από την εφαρμογή της τεχνολογίας SECURE SILICON-IRDETO, από τη στιγμή που οι τρίτοι αποκωδικοποιητές είναι συμβατοί με την ανωτέρω τεχνολογία, ενώ τόνισε ότι η επιλογή της εφαρμογής της τεχνολογίας αυτής με το επικείμενο «πάντρεμα» της κάρτας και του δέκτη, αποτελεί αναμφισβήτητα μονόδρομο για την εταιρεία, την ασφάλεια των συστημάτων της και την προστασία των πνευματικών της δικαιωμάτων από τα φαινόμενα πειρατείας, τη στιγμή που απειλείται επί της ουσίας η ίδια της η βιωσιμότητα.
V. ΝΟΜΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ- ΥΠΑΓΩΓΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
1) Ν.703/1977 – ΑΡΘΡΟ 2 και Ν.3784/2009 (ΦΕΚ 137Α)
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.703/1977, το οποίο διατηρήθηκε και μετά την τροποποίηση που επήρθε με το Ν.3784/2009, προβλέπεται ότι:
«Απαγορεύεται η υπο μιας ή περισσοτέρων επιχειρήσεων καταχρηστική εκμετάλλευσις της δεσποζούσης θέσεως αυτών επί του συνόλου ή μέρους της αγοράς της χώρας, Η καταχρηστική αύτη εκμετάλλευσις δύναται να συνίσταται ιδία:
α) Εις τον άμεσον ή έμμεσον εξαναγκασμόν προς καθορισμόν είτε των τιμών αγοράς ή πωλήσεως είτε άλλων μη ευλόγων όρων συνναλλαγής,
β) εις τον περιορισμόν της παραγωγής, της καταναλώσεως ή της τεχνολογικής αναπτύξεως, επί ζημία των καταναλωτών,
γ) εις την εφαρμογή ανίσων όρων δι’ ισοδυνάμους παροχάς, ιδία εις την αδικαιολόγητον άρνησιν πωλήσεων, αγορών ή άλλων συναλλαγών, κατά τρόπον έωστε επιχειρήσεις τινές να τίθενται εις μειονεκτικήν εν τω ανταγωνισμώ θέσιν,
δ) εις την εξάρτησιν της συνάψεως συμβάσεων εκ της παρά των αντισυμβαλλομένων αποδοχής προσθέτων παροχών, ή συνάψεως προσθέτων συμβάσεων αι οποίαι, κατά την φύσιν των ή συμφώνως προς τας εμπορικάς συνηθείας, δεν συνδέονται μετά του αντικειμένου των συμβάσεων τούτων».
Το εν λόγω άρθρο εξακολουθεί να ισχυεί αυτούσιο, αφού ο Νόμος 3784/2009 «Αναθεώρηση διατάξεων του Ν.703/1977 περί Ανταγωνισμού και άλλες διατάξεις», δεν επέφερε καμία τροποποίηση.
Σύμφωνα με το ανωτέρω άρθρο και τη νομολογία, δεν είναι αυτό καθ’ εαυτό παράνομο μια επιχείρηση να κατέχει δεσπόζουσα θέση και βεβαίως μια δεσπόζουσα επιχείρηση δικαιούται να ανταγωνίζεται άλλες επιχειρήσεις σε αξιοκρατική βάση. Ωστόσο μια δεσπόζουσα επιχείρηση φέρει ιδιαίτερη ευθύνη να μην παρεμποδίζει με τη συμπεριφορά της την άσκηση πραγματικά ανόθευτου ανταγωνισμού στην κοινή αγορά, καταχρώντας τη θέση της. Το άρθρο 2 αποτελεί τη νομική βάση για ένα καίριο συστατικό στοιχείο της πολιτικής ανταγωνισμού και η αποτελεσματική εφαρμογή του συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία των αγορών προς όφελος των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
2) Δεσπόζουσα Θέση στην Αγορά
Η δεσπόζουσα θέση έχει οριστεί βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας ως θέση οικονομικής ισχύος, την οποία κατέχει μια επιχείρηση και η οποία της παρέχει τη δυνατότητα να εμποδίσει τη διατήρηση αποτελεσματικού ανταγωνισμού επί της σχετικής αγοράς, επιτρέποντάς της να συμπεριφέρεται, σε σημαντικό βαθμό, ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές της και τους πελάτες της και, τελικά, από τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τη νομολογία, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, η κατοχή δεσπόζουσας θέσης συνεπάγεται μια ειδική ευθύνη για τη σχετική επιχείρηση, η έκταση της οποίας πρέπει να εξετάζεται υπό το πρίσμα των συγκεκριμένων σε κάθε περίπτωση περιστάσεων. Λόγω της ειδικής και προνομιακής της θέσης, μια εταιρεία μπορεί με ευκολία να εμποδίσει την είσοδο των ανταγωνιστών της στη σχετική αγορά, θέτοντας «φραγμούς εισόδου» με τις πρακτικές που ενδεχομένως ακολουθεί. Οι φραγμοί εισόδου μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές. Μπορεί να πρόκειται για νομικούς φραγμούς, όπως τιμολόγια ή ποσοστώσεις, ή να λαμβάνουν τη μορφή πλεονεκτημάτων από τα οποία επωφελείται ειδικά η επιχείρηση που κατέχει τη δεσπόζουσα θέση, όπως οικονομίες κλίμακας και φάσματος, προνομιακή πρόσβαση σε βασικές εισροές ή φυσικούς πόρους, σημαντικές τεχνολογίες[2] ή σε κατεστημένο δίκτυο πωλήσεων και διανομής. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν κόστη και άλλα εμπόδια, που προέρχονται για παράδειγμα από αποτελέσματα δικτύου, τα οποία αντιμετωπίζουν οι πελάτες όταν αλλάζουν προμηθευτή. Η συμπεριφορά της ίδιας της επιχείρησης μπορεί επίσης να δημιουργήσει φραγμούς εισόδου, παραδείγματος χάρη όταν έχει πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν οι ανταγωνιστές με αντίστοιχου μεγέθους επενδύσεις, ή όταν έχει συνάψει μακροπρόθεσμες συμβάσεις με τους πελάτες της, οι οποίες έχουν αισθητά αποτελέσματα αποκλεισμού. Τα μονίμως υψηλά μερίδια αγοράς μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη φραγμών εισόδου και επέκτασης.
3) Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης – Αντικειμενική δικαιολογία- Αρχή αναλογικότητας και βελτιώσεις αποτελεσματικότητας
Βεβαίως, κάθε επιχείρηση, όπως και αυτή που κατέχει δεσπόζουσα θέση έχει κάθε δικαίωμα προάσπισης των συμφερόντων της σε περίπτωση επαπειλής τους, εφόσον όμως δεν αποβλέπει στην ενίσχυση ή κατάχρηση της δεσποζούσης θέσης της. Η άσκηση του δικαιώματος αυτού, περιορίζεται από την αρχή της αντικειμενικής δικαιολογίας και την αρχή της αναλογικότητας.
Μια δεσπόζουσα επιχείρηση μπορεί έτσι να δικαιολογήσει την πρακτική της, αποδεικνύοντας ότι η συμπεριφορά της είναι αντικειμενικά απαραίτητη και ότι συνεπάγεται σημαντικές βελτιώσεις αποτελεσματικότητας, οι οποίες υπεραντισταθμίζουν τα τυχόν αντιανταγωνιστικά αποτελέσματα στους καταναλωτές. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται κατά πόσο η εν λόγω συμπεριφορά είναι απαραίτητη και ανάλογη με το στόχο που υποτίθεται ότι επιδιώκεται από τη δεσπόζουσα επιχείρηση.
Το ερώτημα του κατά πόσο μια συμπεριφορά είναι αντικειμενικά απαραίτητη και ανάλογη πρέπει να προσδιοριστεί με βάση παράγοντες εξωτερικούς προς τη δεσπόζουσα επιχείρηση. Η συμπεριφορά αποκλεισμού μπορεί για παράδειγμα να θεωρείται αντικειμενικά απαραίτητη για λόγους υγείας ή ασφάλειας που συνδέονται με τη φύση του παραγόμενου προϊόντος. Ωστόσο, η απόδειξη του κατά πόσο μια συμπεριφορά της μορφής αυτής είναι αντικειμενικά απαραίτητη πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι είναι κανονικά καθήκον των δημοσίων αρχών να θεσπίζουν και να θέτουν σε εφαρμογή πρότυπα σχετικά με τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια. Δεν είναι καθήκον της δεσπόζουσας επιχείρησης να λαμβάνει μέτρα με δική της πρωτοβουλία για τον αποκλεισμό προϊόντων τα οποία, δικαίως ή αδίκως, θεωρεί ως επικίνδυνα ή κατώτερα από το δικό της προϊόν.
Η Ευρ. Επιτροπή[3] θεωρεί ότι μια δεσπόζουσα επιχείρηση μπορεί επίσης να δικαιολογήσει συμπεριφορά που οδηγεί σε αποκλεισμό των ανταγωνιστών της προβάλλοντας ως λόγο, βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας που αποτελούν επαρκή εγγύηση ότι δεν θα προκύψει καθαρή ζημία για τους καταναλωτές. Σε αυτό το πλαίσιο, η επιχείρηση που κατέχει δεσπόζουσα θέση οφείλει να αποδείξει ότι είναι αρκούντως πιθανό και βάσει επαληθεύσιμων αποδεικτικών στοιχείων, ότι πληρούνται οι ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις :
- οι βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας έχουν ήδη υλοποιηθεί ή είναι πιθανό να υλοποιηθούν ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς. Μπορεί, για παράδειγμα, να περιλαμβάνουν τεχνικές βελτιώσεις της ποιότητας των αγαθών, ή μείωση του κόστους παραγωγής ή διανομής,
- η συμπεριφορά είναι απαραίτητη για την υλοποίηση αυτών των βελτιώσεων της αποτελεσματικότητας και δεν υπάρχουν άλλες λιγότερο αντιανταγωνιστικές εναλλακτικές δυνατότητες που είναι ικανές να οδηγήσουν στις ίδιες βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας,
- οι πιθανές βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας που προκύπτουν από την συμπεριφορά αντισταθμίζουν τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και στην ευημερία του καταναλωτή στις επηρεαζόμενες αγορές και
- η συμπεριφορά δεν εξαλείφει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό, καταργώντας όλες ή τις περισσότερες υφιστάμενες πηγές πραγματικού ή δυνητικού ανταγωνισμού. Η άμιλλα μεταξύ επιχειρήσεων αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη για την οικονομική αποτελεσματικότητα, περιλαμβανομένων των δυναμικών βελτιώσεων της αποτελεσματικότητας με τη μορφή καινοτομίας. Αν δεν υπάρχει αυτή η άμιλλα, η επιχείρηση που κατέχει δεσπόζουσα θέση δεν θα έχει επαρκή κίνητρα να συνεχίσει να δημιουργεί και να μεταβιβάζει τα κέρδη αποδοτικότητας. Εάν εκλείψει ο ανταγωνισμός και δεν υφίσταται ορατός κίνδυνος εισόδου στην αγορά, η προστασία της άμιλλας και της ανταγωνιστικής διαδικασίας υπεραντισταθμίζει τα ενδεχόμενα κέρδη από βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας Κατά την άποψη της Ευρ. Επιτροπής, η συμπεριφορά αποκλεισμού που διατηρεί, δημιουργεί ή ενισχύει θέση στην αγορά που προσεγγίζει εκείνη ενός μονοπωλίου, δεν μπορεί κανονικά να δικαιολογηθεί με το επιχείρημα ότι οδηγεί σε βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας.
Συνεπώς, η κάθε δεσπόζουσα επιχείρηση, όπως (εν προκειμένω η καταγγελομένη εταιρεία «MULTICHOICE»), οφείλει να προσκομίσει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η εξεταζόμενη συμπεριφορά της δικαιολογείται αντικειμενικά. Στη συνέχεια, εναπόκειται στην Αρχή ανταγωνισμού να πραγματοποιήσει την τελική εκτίμηση και να κρίνει εάν η εν λόγω συμπεριφορά είναι όντως αντικειμενικά απαραίτητη και εάν, αφού ληφθούν υπόψη οι ενδεχόμενες προφανείς αντι-ανταγωνιστικές επιπτώσεις σε σχέση με τις ενδεχόμενες σημαντικές και αποδεδειγμένες βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας, ενδέχεται αυτή να ζημιώσει τους καταναλωτές.
4) Ορισμός αγοράς-Επηρεαζόμενες αγορές
Για να εκτιμηθούν περαιτέρω οι συνέπειες μιας πρακτικής, πρέπει αρχικώς να οριστεί η σχετική/ές αγορά-ές, στις οποίες θα έχει αντίκτυπο η πρακτική της δεσπόζουσας εταιρείας, που θα αλλάξει ενδεχομένως τις συνθήκες ανταγωνισμού σε αυτήν-ές. Ως σχετική αγορά θεωρείται η αγορά που περιλαμβάνει το σύνολο των προϊόντων ή υπηρεσιών που θεωρούνται από τον καταναλωτή εναλλάξιμα ή μπορούν να υποκατασταθούν μεταξύ τους λόγω των χαρακτηριστικών τους, της τιμής τους και της σκοπούμενης χρήσης τους. Επί της εν λόγω καταγγελίας, διαπιστώνεται πως οι αγορές που επηρεάζονται είναι:
- Η αγορά του ψηφιακού δορυφορικού δικτύου μετάδοσης και διανομής ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών συνδρομητικής τηλεόρασης μέσω δορυφορικών συστημάτων
Στην υπό εξέταση αγορά, η εταιρεία «MULTICHOICE» κατέχει δεσπόζουσα (και επί της ουσίας μονοπωλιακή) θέση, δεδομένου ότι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή είναι ο μόνος πάροχος ψηφιακής δορυφορικής συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ελλάδα. Βεβαίως, άμεσα αναμένεται και η είσοδος της εταιρείας «ΟΤΕ Α.Ε», με αντίστοιχο ανταγωνιστικό πακέτο δορυφορικής συνδρομητικής τηλεόρασης. Αλλά, προς το παρόν, η εταιρεία MULTICHOICE έχει προφανή δεσπόζουσα θέση στην εν λόγω αγορά, γεγονός που αφενός της αποδίδει μια «ιδιαίτερη ευθύνη», ώστε να μη διακινδυνεύει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην εν λόγω αγορά με άλλα μέσα, παρά μόνο με «αποδοτικό ανταγωνισμό» (competition on the merits) και αφετέρου της δίνει το αρνητικό «πλεονέκτημα» να μπορεί να επεκτείνει την ενδεχόμενη δεσπόζουσα θέση της και την καταχρηστική της συμπεριφορά και σε μια γειτνιάζουσα αγορά, στην οποία δεν έχει δεσπόζουσα θέση. Στη γειτνιάζουσα αυτή αγορά, η συμπεριφορά επιχείρησης που περιορίζει τον ανταγωνισμό εξομοιώνεται με κατάχρηση δεσπόζουσα θέσης, σαν αυτή που έχει στην άλλη την αρχική αγορά[4].
- Η συνδεόμενη αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού (περιλαμβάνει τις συσκευές αποκωδικοποιητών για μετάδοση και διανομή υπηρεσιών)
Η αμέσως συνδεόμενη-γειτνιάζουσα με την ανωτέρω αγορά του ψηφιακού δορυφορικού δικτύου μετάδοσης, είναι η αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού που περιλαμβάνει και τους αποκωδικοποιητές. Συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία για τη συγκεκριμένη αγορά δεν υπάρχουν, δεδομένου ότι οι πηγές πώλησης και διανομής των αποκωδικοποιητών, μπορεί να περιλαμβάνουν διάφορα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών, ενδιάμεσους μεταπωλητές και επίσης και τις ίδιες τις εταιρείες που προσφέρουν δορυφορικά συνδρομητικά πακέτα.
Δεδομένου ότι όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, η εταιρεία χρησιμοποιώντας τη δεσπόζουσα θέση της στην πρώτη αγορά μπορεί να κάνει «leverage of market power[5]» στην δεύτερη και συνδεόμενη (neighbouring market) αγορά των αποκωδικοποιητών, δηλαδή να προσπαθήσει να μετακυλήσει τη δύναμή της από τη μια αγορά στην άλλη την άμεσα συνδεόμενη με αυτή[6], αξίζει εδώ να αναλυθεί επαρκώς πως το εξαιρετικά μεγάλο μερίδιο αγοράς της εταιρείας MULTICHOICE στην αγορά 1, μπορεί να δημιουργήσει προφανώς φραγμούς εισόδου των νέων επιχειρήσεων (market foreclosure) στην γειτνιάζουσα αγορά. Στην προκειμένη περίπτωση, η αποκλειστική υιοθέτηση της τεχνολογίας SECURE SILICON και του συστήματος IRDETO σε συνδυασμό με το αποκλειστικό «κλείδωμα» της κάρτας με τον δέκτη της εταιρείας, εκ πρώτης όψεως ενέχει τον κίνδυνο να αποκλειστεί οποιοδήποτε άλλης τεχνολογίας δέκτης, που θα μπορούσε να «συνεργαστεί» και να μεταδίδει τα προγράμματα της εταιρείας MULTICHOICE, δημιουργώντας εμπόδια εισόδου στην εν λόγω αγορά, τόσο για τους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών, όσο και για τα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών που θα πρέπει να πωλούν αποκλειστικά δέκτες συμβατούς με την τεχνολογία SECURE SILICON-IRDETO. Βεβαίως, η εταιρεία ισχυρίζεται ότι προβαίνει στην επιλογή της εν λόγω τεχνολογίας, για να προστατευτεί από τη λεγόμενη πειρατεία και ειδικότερα το μοίρασμα κάρτας (card sharing) που λαμβάνει κατά κόρον χώρα και έχει κοστίσει στην εταιρεία την απώλεια σημαντικού μέρους των συνδρομητών της και μια σοβαρή οικονομική ζημία που απειλεί και την ίδια τη βιωσιμότητά της.
- Σχετική γεωγραφική αγορά
Η σχετική γεωγραφική αγορά περιλαμβάνει την περιοχή στην οποία οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις πωλούν τα σχετικά προϊόντα ή παρέχουν τις σχετικές υπηρεσίες υπό επαρκώς ομοιογενείς συνθήκες ανταγωνισμού.
Στην υπό κρίση περίπτωση, η σχετική γεωγραφική αγορά φαίνεται να εκτείνεται στο σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας, αφού καταρχήν οι προσφερόμενες δορυφορικές συνδρομητικές ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες προσφέρονται σε όλη την Ελληνική Επικράτεια, ενώ επίσης η αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού, στην οποία ανήκουν και οι συσκευές αποκωδικοποιητών, οι οποίοι επί της ουσίας αποτελούν τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη μετάδοση της ανωτέρω συνδρομητικής δορυφορικής υπηρεσίας, περιλαμβάνει όλη τη χώρα. Θα μπορούσε ενδεχομένως να εξεταστεί περαιτέρω εάν η μονομερής επιλογή και επιβολή της συγκεκριμένης τεχνολογίας και τύπου αποκωδικοποιητή από την εταιρεία MULTICHOICE, μπορεί να δημιουργήσει «φραγμούς εισόδου» και για την έλευση- εισαγωγή ξένων κατασκευαστών αποκωδικοποιητών στην Ελληνική αγορά, οι οποίοι δε θα είναι πιστοποιημένοι με το σύστημα «SECURE SILICON –IRDETO», με αποτέλεσμα να επηρεαστούν τα εμπορικά ρεύματα, δίνοντας έτσι διακοινοτική διάσταση στην πρακτική της εταιρείας. Όπως όμως θα εξηγηθεί κατωτέρω, ο κίνδυνος αυτός δεν είναι τελικώς υπαρκτός.
6) Πλήρωση σχετικών κριτηρίων αναγκαιότητας – Αντικειμενικώς δικαιολογημένης πρακτικής της εταιρείας MULTICHOICE με βάση τις συνθήκες της/των αγοράς-ών – Βελτιώσεις αποτελεσματικότητας
Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, κάθε επιχείρηση, όπως βεβαίως και αυτή που κατέχει δεσπόζουσα θέση δικαιούται να προστατεύσει τα συμφέροντά της, εφόσον απειλούνται και πρέπει να δικαιολογήσει ότι η συμπεριφορά της έχει ήδη αποφέρει βελτιώσεις αποτελεσματικότητας, είναι «απαραίτητη», αναλογική, αντισταθμίζει τις ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες και δεν εξαλείφει επί της ουσίας τον ανταγωνισμό.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η εταιρεία MULTICHOICE, τόσο κατά τη διάρκεια της ακρόασης, όσο και με το υποβληθέν υπόμνημά της ισχυρίστηκε ότι:
α) Η εταιρεία έχει ήδη προχωρήσει στην επιλογή της τεχνολογίας κωδικοποίησης IRDETO και του συστήματος ασφαλείας για τη διάδοση της κάρτας SECURE SILICON, αφού προμηθεύεται ήδη τους δέκτες αυτούς και αναμένει μέσα στη χρονιά τη διανομή από την εταιρεία PACE[7] και άλλων 140.000 ακόμη high definition δεκτών για να καλύψει τις συνδρομητικές της ανάγκες. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της εταιρείας, στην τρέχουσα χρονική στιγμή οι παλαιοί δέκτες των συνδρομητών της δεν προβλέπεται να αντικατασταθούν (και σύμφωνα με την ίδια δε δημιουργούν πρόβλημα), αλλά προγραμματίζεται η σταδιακή μετάβαση στην καινούργια τεχνολογία. Προς το παρόν, οι παλαιοί δέκτες δεν εμφανίζουν πρόβλημα στη λήψη των υπηρεσιών, δεδομένου ότι η κάρτα δεν είναι ακόμη «κλειδωμένη». Εάν η εταιρεία κλειδώσει τις κάρτες στο μέλλον, προφανώς η λήψη της υπηρεσίας δε θα είναι εφικτή και ο συνδρομητής θα πρέπει να προμηθευτεί νέο δέκτη ή/και νέα κάρτα. Εκείνο που σίγουρα αναμένεται, είναι το «κλείδωμα» της κάρτας στους νέους δέκτες για λόγους ασφαλείας, προκειμένου να αποφευχθεί το λεγόμενο card sharing, που έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις πειρατείας με σοβαρή απώλεια συνδρομητών. Επιπλέον, η ίδια η εταιρεία ανέλυσε στην ΕΕΤΤ ότι υπάρχει σχετική διαδικασία ταυτοποίησης αποκωδικοποιητών, προκειμένου αυτοί να γίνουν συμβατοί με το σύστημα της εταιρείας, μέσω της γνωστοποίησης ειδικών κωδικών από την εκάστοτε κατασκευάστρια εταιρεία αποκωδικοποιητών, οι οποίοι εισάγονται στο σύστημα της εταιρείας MULTICHOICE και η τελευταία προχωράει εν συνεχεία στο «πάντρεμα» της κάρτας με τα κλειδιά του εκάστοτε αποκωδικοποιητή. Με βάση σχετική στοιχεία από την αγορά και την πρακτική άλλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη συνδρομητική τηλεόραση, η τεχνολογία IRDETO έχει τη δυνατότητα να πατάξει ουσιαστικά σε ποσοστό 100% την πειρατεία και συνεπώς ορθώς η εταιρεία τη χρησιμοποιεί για να πετύχει την ασφάλεια των συστημάτων της και συνεπώς τη τεχνική βελτίωση της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών της. Άρα εκ πρώτης όψεως, πληρείται το πρώτο εκ των κριτηρίων που τίθενται για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας της εταιρείας.
β) Αναφορικά με την πλήρωση της δεύτερης εκ των ανωτέρω κριτηρίων, ήτοι τη διερεύνηση του πόσο τελικά απαραίτητη ήταν η μονομερής επιλογή της τεχνολογίας SECURE SILICON και του συστήματος IRDETO σε συνδυασμό με το μελλοντικό «κλείδωμα» της κάρτας με το δέκτη και εάν υπήρχαν ουσιαστικές εναλλακτικές δυνατότητες-διαδικασίες ενίσχυσης της ασφάλειας των συστημάτων της εταιρείας, προκειμένου να προστατευτεί αυτή από τα έντονα φαινόμενα της πειρατείας που αντιμετωπίζει, αξίζει να σημειωθεί ότι: Τόσο από τους ισχυρισμούς της εταιρείας, όσο και από τις τοποθετήσεις των καταγγελόντων (και την έρευνα της ΕΕΤΤ), προέκυψε ότι επί της ουσίας η επιλογή της τεχνολογίας IRDETO (και SECURE SILICON) και η διαδικασία μελλοντικού «κλειδώματος» της κάρτας με το δέκτη αυτής, ήταν μονόδρομος για την εταιρεία MULTICHOICE και η πιο σίγουρη επιλογή για την προστασία των συστημάτων και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι κανένας από τους καταγγέλοντες δεν αμφισβήτησε την επιλογή αυτή της εταιρείας, ούτε επίσης πρότεινε κανένα εναλλακτικό ή λιγότερο αντι-ανταγωνιστικό μέτρο, που ενδεχομένως θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η εταιρεία για να πετύχει πιο αποτελεσματικά το σκοπό της.
Συνεπώς, το γεγονός ότι η καταγγελομένη εταιρεία επέλεξε την τεχνολογία IRDETO και το σύστημα SECURE SILICON συνδυαστικά, δεν φαίνεται προβληματικό εκ πρώτης όψεως, αφού αυτό αφορούσε την εμπορική της πολιτική και το δικαίωμά της να προστατευτεί με την τεχνολογία και τα πρότυπα που επιλέγει. Εκείνο που έχει περισσότερη σημασία είναι η εν λόγω εταιρεία να μην επιβάλλει τη συνεργασία αποκλειστικά και μόνο με έναν κατασκευαστή (μια εταιρεία) αποκωδικοποιητών, αποκλείοντας έτσι τη σχετική αγορά.
– H τεχνική κωδικοποίησης SECURE SILICON και η τεχνική ασφαλείας διάδοσης καρτών IRDETO
Η Irdeto[8] είναι μια ιδιωτική εταιρεία που ειδικεύεται εδώ και 40 χρόνια σε συστήματα προστασίας ψηφιακών συσκευών (απο υποκλοπές ή κατάχρηση) κατασκευάζοντας μεταξύ άλλων smart cards, PayTV CAS systems (Conditional access) κ.λ.π για διάφορες πλατφόρμες, όπως τηλεοράσεις, μηχανές εγγραφής video, set-top κουτιά, υπολογιστές, video game κονσόλες, κινητά τηλέφωνα και άλλα φορητά μ.με media. Tα προϊόντα της χρησιμοποιούνται από διάφορες υπηρεσίες τηλεόρασης και mobile media για την προστασία του περιεχομένου. Τον Σεπτέμβριο του 2009, η εταιρεία ανακοίνωσε την έκδοση του Irdeto version 3, CAS 3. Επισημαίνεται ότι τα προϊόντα της εταιρείας είναι συμβατά με τα πρότυπα της οικογένειας ‘’DVB’’ (Digital Video Broadcasting).
Το Conditional Access (CA) περιλαμβάνει τους μηχανισμούς επικύρωσης και έγκρισης των συνδρομητών καθώς και τον μηχανισμό κρυπτογράφησης / αποκρυπτογράφησης περιεχομένου. Το πρότυπο DVB Conditional Access System περιγράφεται στην ιστοσελίδα του DVB (ETR 289 V1).
Η Irdeto χρησιμοποιεί την τεχνολογία secure silicon για μεγαλύτερη ασφάλεια και για να μπορεί να «κλειδώνει» την κάρτα με τον αποκωδικοποιητή.
Το κλειδί που υπάρχει στο chip (secure silicon) συνδυάζεται με το δημόσιο κλειδί που αποστέλλεται από το δίκτυο (ασφάλεια Irdeto) και δημιουργείται έτσι ο αλγόριθμος αποκωδικοποίησης.
Όσον αφορά την εταιρεία PACE, (με την οποία συνεργάζεται και η καταγγελομένη), αυτή είναι η πλέον εξέχουσα τεχνολογική εταιρεία προγραμματιστών της αγοράς Pay TV, ενώ προσφάτως αναγνωρίστηκε ως ο μεγαλύτερος παγκοσμίως προγραμματιστής ψηφιακών set-top boxes[9].
γ) Αναφορικά με το κριτήριο που απαιτεί να αντισταθμίζονται οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις ενδεχομένως προκαλούνται από τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στη στρέβλωση του ανταγωνισμού και στην ευημερία των καταναλωτών, αξίζει να αναφερθεί ότι: Σίγουρα εκ πρώτης όψεως η εταιρεία έχει, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, κάθε δικαίωμα να προστατεύσει την ασφάλεια και τη ροή των συστημάτων και προγραμμάτων της και να προασπίσει επίσης και τα δικαιώματα των νομίμων συνδρομητών της, οι οποίοι και τη συνδρομή τους καταβάλλουν και σε μειονεκτικότερη θέση σε σχέση με τους «πειρατές» βρίσκονται. Σύμφωνα όμως με την υπάρχουσα νομολογία, και τη θέση του δικαστηρίου για τα «δικαιώματα» των εταιρειών σε δεσπόζουσα θέση, αξίζει να αναφερθεί ότι στην υπόθεση “FRANCE Telecom SA v. Commission”[10], το Πρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων απεφάνθη πως: «……παρά το γεγονός ότι μια εταιρεία βρίσκεται σε δεσπόζουσα θέση, αυτό δεν της απαγορεύει να προστατεύει τα κάθε μορφής εμπορικά της συμφέροντα, εφόσον αυτά απειλούνται και να ακολουθήσει όλα τα απαραίτητα βήματα προστασίας των συμφερόντων αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι η συμπεριφορά της αυτή δεν έχει ως στόχο την ενίσχυση της δεσπόζουσας θέσης της και την περαιτέρω κατάχρηση αυτής[11]. Το ίδιο σκεπτικό ακολούθησε το Δικαστήριο και στην υπόθεση ‘’Irish Sugar plc v. Commission’’ {1999} ECR II 2969, προσθέτοντας επίσης ότι «…για τη συμπεριφορά της εταιρείας με δεσπόζουσα θέση, που θέλει να προστατεύσει τα εμπορικά της συμφέροντα, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα κριτήρια της οικονομικής αποτελεσματικότητας (economic efficiency) και των συμφερόντων των καταναλωτών (consumer interests).
Συνεπώς, το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται εδώ είναι εάν η τεχνολογική επιλογή της εταιρείας MULTICHOICΕ δικαιολογείται, γιατί αντισταθμίζεται απο το δικαίωμά της να προστατεύσει την ασφάλεια των συστημάτων της από την πειρατεία (λόγω της σοβαρής ζημίας που έχει υποστεί), παράλληλα με την υποχρέωσή της να προστατεύσει τους νόμιμους συνδρομητές της (καταναλωτές), οι οποίοι εμμέσως πλήττονται επίσης, χωρίς δική τους ευθύνη. Το ερώτημα αυτό, θα πρέπει να απαντηθεί και ως προς το ενδεχόμενο να καθιστά η μονομερής επιλογή της τεχνολογίας SECURE SILICON με την IRDETO, υπέρμετρα δυσχερή ή ουσιαστικά αδύνατη την χρήση ή ενσωμάτωση αυτής από άλλους τρίτους κατασκευαστές στην Ελληνική αγορά. Επί του ανωτέρω ερωτήματος, λεκτέα τα εξής:
Αναμφισβήτητα, μια δορυφορική συνδρομητική εταιρεία έχει ως ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα και πηγή εσόδων της την ποιότητα και την ποικιλία των προγραμμάτων της, τα οποία αποτελούν δική της πνευματική ιδιοκτησία, αφού βάσει αυτών κερδίζει ή χάνει συνδρομητές ανάλογα και γίνεται ανταγωνιστική. Στην υπό κρίση περίπτωση, είναι διαπιστωμένο[12] ότι η εταιρεία MULTICHOICE έχει χάσει σημαντικό αριθμό πελατών από τα φαινόμενα της πειρατείας μέσω διαδικτύου με το λεγόμενο «card sharing», χωρίς να εισπράττει καθόλου έσοδα από τους «παράνομους» χρήστες των προγραμμάτων της[13] και να απειλείται έτσι επί της ουσίας η ίδια η βιωσιμότητά της, εις βάρος επιπλέον των άλλων «νομίμων» συνδρομητών της, οι οποίοι προκειμένου να παρακολουθήσουν τα συνδρομητικά της προγράμματα καταβάλλουν σχετική συνδρομή. Αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι η καταγγελομένη εταιρεία, καταβάλλοντας σοβαρές προσπάθειες να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το ανωτέρω πρόβλημα, έχει επίσης ζητήσει και τη βοήθεια των Ελληνικών αλλά και των Κυπριακών αρχών καθώς και του Τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, όπως προκύπτει και από το με ΑΡ.ΠΡ. 36940/07-09-2010 Δελτίο Τύπου της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης και άλλα σχετικά δελτία τύπου που εντέλλοντο μέχρι και κατασχέσεις των παράνομων συσκευών, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας. Οι δε πρόσφατες εκθέσεις-δελτία τύπου της αστυνομίας, αποδεικνύουν ότι το φαινόμενο εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να βλάπτει τα συμφέροντα της καταγγελομένης εταιρείας, προκαλώντας σημαντικές οικονομικές διαρροές. Συνεπώς, τα ανωτέρω στοιχεία αποδεικνύουν ότι υπήρχε σοβαρός και άμεσος κίνδυνος ακόμη και για τον οικονομικό αφανισμό της εταιρείας και συνεπώς αυτή είχε κάθε νόμιμο δικαίωμα και συμφέρον να προστατέψει καταρχήν την ασφάλεια των συστημάτων της και την ίδια την πνευματική της ιδιοκτησία. Επίσης, επιβάλλεται και δικαιολογείται η εταιρεία να λάβει και άμεσα σχετικά μέτρα και για την προστασία των νομίμων συνδρομητών της, οι οποίοι όπως αναφέρθηκε, πλήττονται εμμέσως από τα φαινόμενα αυτά. Με την επιλεγείσα πρακτική της, επέρχεται επιπλέον και «βελτίωση της αποτελεσματικότητας», αφού εν προκειμένω η εταιρεία θα παρέχει πιο αποτελεσματικά ασφαλείς και καλύτερης ποιότητας συνδρομητικές υπηρεσίες, με τη χρήση των τεχνολογιών SECURE SILICON και IRDETO και τη διαδικασία του «κλειδώματος» της κάρτας με το δέκτη, προστατεύοντας έτσι και τα συμφέροντα των καταναλωτών (νομίμων συνδρομητών της εταιρείας). Συνεπώς, ο ενδεχόμενος κίνδυνος στρέβλωσης του ανταγωνισμού στη σχετική αγορά-ές, φαίνεται ότι καταρχήν αντισταθμίζεται από την άμεση ανάγκη προστασίας της ασφαλείας των συστημάτων (και της πνευματικής ιδιοκτησίας) της εταιρείας καθώς και των δικαιωμάτων των συνδρομητών της. Το εάν τελικώς παραβιάζεται ή όχι ο ανταγωνισμός, συνεπεία της συμπεριφοράς της εταιρείας, αυτό αναλύεται αμέσως παρακάτω.
δ) Για το τέταρτο κριτήριο που εξετάζει εάν η συμπεριφορά της εν λόγω εταιρείας εξαλείφει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό, καταργώντας τις υφιστάμενες πηγές πραγματικού ή δυνητικού ανταγωνισμού, αξίζει να αναφερθεί ότι:
Με τη μονομερή επιλογή της τεχνολογίας SECURE SILICON και IRDETO σε συνδυασμό με το επερχόμενο «κλείδωμα» της κάρτας με τον δέκτη, φαίνεται ότι σε πρώτη φάση υπάρχει θεωρητικά κίνδυνος περιορισμού του ανταγωνισμού κυρίως για τους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών που έχουν διαφορετικές (μη συμβατές με τις SECURE SILICON και IRDETO) τεχνολογίες. Η μονομερής επιλογή της εταιρείας, θα έχει αντίκτυπο αρχικά και στους διανομείς ή/ τους εμπόρους ψηφιακών συσκευών (αποκωδικοποιητών), με συνέπεια αυτοί να εμπορεύονται μόνο μιας μορφής αποκωδικοποιητές συγκεκριμένης τεχνολογίας, για να έχουν δυνατότητα συνεργασίας με την εταιρεία MULTICHOICE (NOVA), περιορίζοντας τη συνεργασία τους με άλλες εταιρείες-κατασκευαστές δεκτών. Για το συγκεκριμένο ζήτημα όμως, ο Νόμος 3592/2007 και ειδικότερα το Παράρτημα Χ αυτού, προβλέπει μεταξύ των όρων, των αρχών και των προϋποθέσεων, βάσει των οποίων πρέπει να προσφέρονται τα «συστήματα υπό όρους πρόσβασης» ότι: «…….. οι κάτοχοι δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας[14] σε συστήματα και προϊόντα υπό όρους πρόσβασης υποχρεούνται να τηρούν δίκαιους, εύλογους και αμερόληπτους όρους και να μην εξαρτούν τη χορήγηση αδειών στους κατασκευαστές εξοπλισμού από όρους που αποθαρρύνουν, περιορίζουν ή απαγορεύουν τη συμπερίληψη στο ίδιο προϊόν κοινής διεπαφής που επιτρέπει τη σύνδεση με διάφορα άλλα συστήματα πρόσβασης ή τη συμπερίληψη στο ίδιο προϊόν συγκεκριμένων μέσων άλλων συστημάτων πρόσβασης, εφόσον ο αποδέκτης της άδειας πληροί τις σχετικές εύλογες προϋποθέσεις που εγγυώνται την ασφάλεια των συναλλαγών των φορέων εκμετάλλευσης συστημάτων πρόσβασης υπό όρους».
Συνεπώς, από τα οριζόμενα στην ανωτέρω διάταξη του Παραρτήματος Χ, προκύπτει ότι καμία εταιρεία λογισμικού-συστημάτων ή εταιρεία-παρόχος (και βεβαίως ούτε εταιρεία MULTICHOICE), δεν μπορούν να υποχρεώνουν ή να θέτουν επί της ουσίας περιοριστικούς όρους σε κανέναν τρίτο κατασκευαστή για τη μονομερή επιλογή κάποιας τεχνολογίας ή ενός μόνο συστήματος, ώστε αυτός να είναι αποκλειστικά συμβατός με αυτό. Στην υπό κρίση περίπτωση, ούτε η καταγγελομένη εταιρεία μπορεί να θέτει μονομερείς όρους σε κατασκευαστές ότι θα πρέπει αυτοί να είναι συμβατοί μόνο με το σύστημα IRDETO ή SECURE SILICON και όχι με άλλα συστήματα. Αντιθέτως, δεν απαγορεύεται σε μια εταιρεία να επιλέξει μια τεχνολογία-σύστημα για την ασφάλεια και την προστασία των εμπορικών της δραστηριοτήτων και να δημοσιοποιήσει περαιτέρω τις διεπαφές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της τεχνολογίας αυτής, δίνοντας τη δυνατότητα στους τρίτους κατασκευαστές να παρασκευάσουν συμβατούς με την τεχνολογία αυτήν δέκτες, χωρίς να περιορίζονται να συμπεριλάβουν στο ίδιο προϊόν και άλλα συστήματα-τεχνολογίες. Αναμφισβήτητα, στην προκειμένη περίπτωση, προέχει η ασφάλεια των συναλλαγών και η όποια ύπαρξη διαφορετικών τεχνολογιών στο ίδιο προϊόν δε θα πρέπει επ’ ουδενί να υποβιβάζει την εγγύηση της ασφαλείας των συναλλαγών.
Σε συνάρτηση με τα ανωτέρω, αξίζει να αναφερθεί ότι η ίδια η καταγγελομένη εταιρεία ήρθε σε άμεση επαφή με την εταιρεία κατασκευαστών IRDETO[15], προκειμένου η τελευταία να της διευκρινίσει ποιοι όροι πρέπει να πληρούνται για να χορηγεί άδειες και σε τρίτους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών, έτσι ώστε αυτοί να καθίστανται συμβατοί και με την τεχνολογία SECURE SILICON. Σύμφωνα με την επίσημη απάντηση της εταιρείας, η τελευταία διευκρίνισε ότι συμφέρον γι’ αυτήν είναι η χορήγηση όσο περισσότερων αδειών γίνεται σε τρίτους κατασκευαστές δεκτών και ότι το λογισμικό της μπορεί να το χορηγεί σε όποιον της ζητήσει, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι οι εκάστοτε συσκευές θα πληρούν συγκεκριμένα αυστηρά τεχνικά χαρακτηριστικά.
Από τα ανωτέρω, προκύπτει συνεπώς ότι ο όρος της συμβατότητας των δεκτών τουλάχιστον με την τεχνολογία IRDETO που θέτει η εταιρεία, ούτε δυσχερής στην εφαρμογή του είναι, ούτε υπέρμετρος για κάποιον τρίτο κατασκευαστή, αφού επί της ουσίας μπορούν να προσφερθούν τέτοιας μορφής δέκτες στην Ελληνική αγορά, με την πλήρωση σχετικών προϋποθέσεων.
Συνεπώς, όπως προκύπτει απο την πλήρωση των ανωτέρω κριτηρίων, η επιλογή της τεχνικής SECURE SILICON-IRDEΤΟ απο την εταιρεία MULTICHOICE και το περαιτέρω «κλείδωμα» της κάρτας με τον αποκωδικοποιητή, για την αντιμετώπιση των φαινομένων πειρατείας και την προστασία των συνδρομητών της, εφόσον δεν απαιτεί την επιπλέον αποκλειστική συνεργασία με μια και μόνο εταιρεία κατασκευαστών αποκωδικοποιητών, δε στρεβλώνει τον ανταγωνισμό στις σχετικές αγορές. Ειδικότερα, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι η εταιρεία δεν αποκλείει επί της ουσίας τη συνεργασία της με τρίτους κατασκευαστές, ούτε τους επιβάλλει επιπλέον περιοριστικούς όρους, παρά μόνο αυτόν της συμβατότητας των συστημάτων τους με την τεχνική SECURE SILICON/ IRDEΤΟ. Στο ίδιο πλαίσιο επίσης η εταιρεία θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μην επιβαρύνει δυσχερώς τους υφιστάμενους και κυρίως τους νέους συνδρομητές της (που έχουν συμβληθεί μαζί της βάσει συμβολαίου ελαχίστης διάρκειας), με τη μονομερή αυτή της επιλογή και την ασύμφορη υποχρέωση αγοράς νέων αποκωδικοποιητών.
Έτσι, γίνεται δεκτή η επιλογή της εταιρείας, αφού φαίνεται ότι δε θα δημιουργήσει προβλήματα στις συνθήκες ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν κάποιες προϋποθέσεις τόσο απέναντι στους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών, όσο και απέναντι στους συνδρομητές (καταναλωτές) της.
Ειδικότερα:
1) Ως προς τους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών και την προστασία του ανταγωνισμού στην αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού, η εταιρεία επιβάλλεται:
α) να δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα της όλες τις διεπαφές και τα λεπτομερή τεχνικά χαρακτηριστικά των SECURE SILICON και IRDETO, προκειμένου ο εκάστοτε κατασκευαστής αποκωδικοποιητών τόσο της Ελληνικής όσο και της διεθνούς αγοράς, να μην εμποδίζεται άμεσα ή έμμεσα στην παραγωγή και εμπορία συμβατών δεκτών,
β) να μεριμνήσει ώστε να παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης τουλάχιστον στα ελεύθερα συνδρομητικά κανάλια, από τις συσκευές αποκωδικοποιητών που «επιβάλλει» και διανέμει η ίδια,
γ) να μην περιορίσει ή απαγορεύσει σε τρίτους κατασκευαστές την ενσωμάτωση στο ίδιο προϊόν κοινών διεπαφών που επιτρέπουν τη σύνδεση με διάφορα άλλα συστήματα πρόσβασης ή την εισαγωγή στο ίδιο προϊόν συγκεκριμένων μέσων άλλων συστημάτων πρόσβασης, εφόσον πληρούνται οι σχετικές εύλογες προϋποθέσεις που εγγυώνται την ασφάλεια των συναλλαγών για την ποιοτική παροχή των συνδρομητικών υπηρεσιών της.
και
2) Ως προς την προστασία των υφιστάμενων συνδρομητών της εταιρείας, επιβάλλεται:
α) να μεριμνήσει η εταιρεία για τη λήψη μέτρων που θα εξασφαλίζουν τους υφιστάμενους συνδρομητές της με ελάχιστη διάρκεια συμβολαίου, ώστε να μην υποχρεωθούν αυτοί σε αναγκαστική αγορά νέου αποκωδικοποιητή.
ΣΤ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η εταιρεία «MULTICHOICE», παρότι διαθέτει δεσπόζουσα θέση, έχει κάθε δικαίωμα να προστατεύσει την πνευματική της ιδιοκτησία και την οικoνομική της βιωσιμότητα από τα διαπιστωμένα φαινόμενα της πειρατείας, «δένοντας» στη συνέχεια την κάρτα της με τις συσκευές των αποκωδικοποιητών, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι: α) θα δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα της όλες τις διεπαφές και τα λεπτομερή τεχνικά χαρακτηριστικά των SECURE SILICON και IRDETO, προκειμένου ο εκάστοτε κατασκευαστής αποκωδικοποιητών τόσο της Ελληνικής όσο και της διεθνούς αγοράς, να μην εμποδίζεται άμεσα ή έμμεσα στην παραγωγή και εμπορία συμβατών δεκτών, β) θα μεριμνήσει ότι θα παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης τουλάχιστον στα ελεύθερα συνδρομητικά κανάλια, από τις συσκευές αποκωδικοποιητών που «επιβάλλει» και διανέμει η ίδια, γ) δεν θα περιορίσει ή απαγορεύσει σε τρίτους κατασκευαστές την ενσωμάτωση στο ίδιο προϊόν κοινών διεπαφών που επιτρέπουν τη σύνδεση με διάφορα άλλα συστήματα πρόσβασης ή την εισαγωγή στο ίδιο προϊόν συγκεκριμένων μέσων άλλων συστημάτων πρόσβασης (με εγγυήσεις πάντα ασφαλείας) και δ) θα μεριμνήσει για τη λήψη μέτρων που θα εξασφαλίζουν τους υφιστάμενους συνδρομητές της που έχουν ελάχιστη διάρκεια συμβολαίου, ώστε να μην υποχρεωθούν αυτοί σε αναγκαστική αγορά νέου αποκωδικοποιητή.
Επισημαίνεται ότι οι ανωτέρω προϋποθέσεις είναι απολύτως αναλογικές και απαραίτητες, για την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκηση της εμπορικής πολιτικής της εταιρείας αλλά και την ταυτόχρονη προστασία του ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές.
Με βάση όλα τα ανωτέρω:
Αποφάσισε:
1) Διαπιστώνει ότι η εταιρεία «MULTICHOICE-ΕΛΛΑΣ Α.Ε» δεν παραβιάζει τελικώς τις διατάξεις του Ν.703/1977 και ιδίως το άρθρο 2 αυτού, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι θα τηρήσει σωρευτικώς τις ανωτέρω περιγραφείσες προϋποθέσεις.
2) Να επιφυλαχθεί η ΕΕΤΤ να εξετάσει τη συνεπή τήρηση των ανωτέρω προϋποθέσεων από την εταιρεία «MULTICHOICE-ΕΛΛΑΣ Α.Ε» και να παρακολουθήσει την εξέλιξη των συνθηκών ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές.
3) Να εξουσιοδοτήσει τον Πρόεδρο της ΕΕΤΤ να κοινοποιήσει την υπό έκδοση απόφαση στις εταιρείες «MULTICHOICE-ΕΛΛΑΣ Α.Ε» και στους Κους Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη και Αργύρη Νομικό, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία.
4) Να κοινοποιηθεί η υπό έκδοση απόφαση στο Φύλλο Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ).
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΔΡ. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΝΕΛΛΟΣ
[3] Βλέπε την Ανακοίνωση της Ευρ.Επιτροπής — «Κατευθύνσεις σχετικά με τις προτεραιότητες της Επιτροπής κατά τον έλεγχο της εφαρμογής του άρθρου 82 της συνθήκης ΕΚ σε καταχρηστικές συμπεριφορές αποκλεισμού που υιοθετούν δεσπόζουσες επιχειρήσεις» – C 045 της 24/02/2009.
[4] Βλέπε TETRA PAK II, Πρωτοδικείο Υπόθ. Τ-83/91, Συλλ. 1994, II 755 που επικυρώθηκε από το ΔΕΚ, Υπόθ. C-333/94.
[5] Διάφορα παραδείγματα και υποθέσεις αυτών των «πρακτικών» έχουν διαπιστωθεί τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όπως π.χ στην περίπτωση της Tetra Pak II[5], της British Airways v. Commission {2003} ECR II-5917, της De Poste-La Poste {2002} OJ L61/32, κ.λ.π.
[6] Βλέπε υπόθεση Centre Belge d’Etudes du Marche-Telemarketing v. Compagnie Luxembourgeoise de Telediffusion SA and Information Publicite Benelux s.a (1985) ECR 3261, 1986 2 CMLR 558
[7] Επισημαίνεται ότι η εταιρεία κατασκευαστών αποκωδικοποιητών PACE, είναι η πρώτη παγκοσμίως εταιρεία σε κατασκευή αποκωδικοποιητών.
[8] Irdeto is the most advanced software security and media company in the world. Through its diversified, renewable security, and monetization technologies, the company allows new forms of distribution for broadcast/broadband/mobile entertainment, and for the world’s most popular app, e-stores and consumer devices. (www.irdeto.com).
[9] The PACE Group develops and delivers innovative technologies, products and services for world leading operators that enable entertainment and converged communication services inside, outside and around the digital home.
[11] Βλέπε επίσης και United Brands v. Commission, και Case T-65/89 BPB Industries and British Gypsum v. Commission {1993} ECR II-389 και επίσης Compagnie Maritime Belge and others, v. Commission {2000) ECR-1365.
[12] Βάσει των σχετικών εκθέσεων και δελτίων τύπου που έχει προσκομίσει στην ΕΕΤΤ η καταγγελομένη (Βλ. σχετ. 13 και 16).
[13] Με βάση τους ισχυρισμούς της εταιρείας, η οποία έλεγξε συγκεκριμένες IPA διευθύνσεις, οι ο αριθμός των παράνομων χρηστών ανέρχεται σε τουλάχιστον 100.000. Η ΕΕΤΤ δεν μπορεί με τα μέσα που διαθέτει να επαληθεύσει αυτόν τον αριθμό.
Ημερ: 16 /12/2010
ΑΡ. ΑΠ.588/59
ΑΠΟΦΑΣΗ
«Λήψη απόφασης επί της από 15 Ιουλίου 2010 διεξαχθείσης ακρόασης μεταξύ του 1) Αργύρη Νομικού ως εκδότη του περιοδικού Digital Satellite TV, 2) του Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη, και 3) της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «MULTICHOICE HELLAS ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με αντικείμενο τη διερεύνηση παραβάσεων της νομοθεσίας περί ελεύθερου ανταγωνισμού (Ν.703/1977)»
Η Ολομέλεια της Εθνικής Επιτροπής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, κατά την 588η συνεδρίασή της:
Αφού έλαβε υπόψη:
1) Το Ν.3431/2006 «περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 13/Α/03-02-2006), όπως ισχύει, ιδίως τα άρθρα 12 παρ. στοιχ. β, στ’, η, λε και 35,
2) το Ν. 703/1977 “Περί ελέγχου μονοπωλίων και ολιγοπωλίων και προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού” (ΦΕΚ 278/Α/1977), όπως ισχύει τροποποιηθείς, και ιδίως το άρθρο 1, «Απαγορευόμεναι συμπράξεις» αυτού, τα Άρθρα 101 (πρώην άρθρο 81) και 102 (πρώην άρθρο 82) της ΣΕΚ και τον Κανονισμό 1/2003 του Ευρ. Συμβουλίου,
3) το Π.Δ.343/2002 «Εναρμόνιση της Ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 98/84 ΕΚ του Ευρ. Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Νοεμβρίου 1998 για τη νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους» (συνδρομητικές υπηρεσίες) (ΕΕ L 320/28.11.1998,σελ.540 (ΦΕΚ Α’ 284/22-11-2002),
4) Την Ανακοίνωση της Ευρ. Επιτροπής — Κατευθύνσεις σχετικά με τις προτεραιότητες της Επιτροπής κατά τον έλεγχο της εφαρμογής του άρθρου 82 της συνθήκης ΕΚ σε καταχρηστικές συμπεριφορές αποκλεισμού που υιοθετούν δεσπόζουσες επιχειρήσεις – (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) – (2009/C 45/02)
5) Την έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρ. Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών- Δεύτερη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 98/84/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Νοεμβρίου 1998 για τη νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους,
6) τον Ν. 3592/2007 «Συγκέντρωση και αδειοδότηση Επιχειρήσεων Μέσων Ενημέρωσης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 161/19-07-2007),
7) το Ν.2644/1008 «Για την παροχή συνδρομητικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών και συναφείς διατάξεις (ΦΕΚ Α’ 233/13-10-1998),
8) την Απόφαση της ΕΕΤΤ ΑΠ. 249/115/2002 «Κανονισμός Ακροάσεων για Θέματα Τηλεπικοινωνιών» (ΦΕΚ 642/Β/23-05-2002),
9) την υπ’ αριθμ. Πρωτ. Ε.Ε.Τ.Τ. 55564/10-12-2009 επιστολή της Γενικής Δ/νσης Ανταγωνισμού του Τμήματος Ελέγχου Αγοράς Μέσων Ενημέρωσης της Επιτροπής Ανταγωνισμού με την οποία καθιστά αρμόδια την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων για τη διερεύνηση παραβάσεων του Ν. 703/1077 όπως ισχύει στην αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού
10) την υπ΄αριθμ. Πρωτ. Ε.Α. 6683/10-09-2009 επιστολή του Αργύρη Νομικού, εκδότη του περιοδικού Digital Satellite TV προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφορικά με την διάθεση από τη Nova νέων συνδρομητικών καρτών πρόσβασης στις τηλεοπτικές της υπηρεσίες, οι οποίες δεν είναι συμβατές με κανένα άλλο δέκτη της αγοράς πλην του δικού της.
11) την υπ΄αριθμ. Πρωτ. Ε.Α.7449/30-09-2009 επιστολή του Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφορικά με την συνδρομητική κάρτα NOVA και την απαγόρευση χρησιμοποίησής της από άλλο δέκτη του εμπορίου
12) την υπ΄αριθμ. Πρωτ. ΕΕΤΤ 4525/Φ 800/04.02.2010 επιστολή προς την εταιρία «Multichoice Hellas A.E.E.» με θέμα: Όροι χρήσης αποκωδικοποιητών και συνδρομητικών καρτών
13) την υπ΄αριθμ. Πρωτ. ΕΕΤΤ 9577/08.03.2010 επιστολή της εταιρίας «Multichoice Hellas A.E.E.» με θέμα: Υποβολή εγγράφων απόψεων/εξηγήσεων αναφορικά με την με ΑΠ 4525/Φ 800/04.02.2010 επιστολή της ΕΕΤΤ σχετικά με τους όρους χρήσης αποκωδικοποιητών και συνδρομητικών καρτών
14) την με ΑΡ.ΠΡ. 26310/Φ.391/23-06-2010 Πράξη Διεξαγωγής Ακρόασης της ΕΕΤΤ.
15) την από 25 Ιουνίου 2010 επιστολή τηλεομοιοτυπίας της εταιρείας MULTICHOICE-NOVA, βάσει της οποίας η τελευταία αιτήθηκε την αναβολή της αρχικώς ορισθείσης για την 9η Ιουλίου 2010 ακρόασης λόγω κωλυμάτων των στελεχών της,
16) τις με ΑΡ.ΠΡ.26969/29-06-2010 επιστολή της ΕΕΤΤ προς την εταιρεία MULTICHOICE-NOVA, με την οποία χορηγήθηκε η αιτηθείσα αναβολή και ορίστηκε νέα ημερομηνία ακρόασης η 15η Ιουλίου 2010,
17) τη με ΑΡ.ΠΡ. 27258/30-06-2010 επιστολή της ΕΕΤΤ προς τους καταγγέλοντες Κο Αργύρη Νομικό και Μ. Τζεζαϊρλίδη, με την οποία ενημερώθηκαν για τη χορηγηθείσα αναβολή και τον ορισμό νέας ημερομηνίας ακρόασης για την 15η Ιουλίου 2010,
18) Την ειδική εξουσιοδότηση της 12ης Ιουλίου 2010 που προσκομίστηκε από τον Κο Ποντικόπουλο κατά τη διάρκεια της ακρόασης, βάσει της οποίας ο Κος Μ. Τζεζαϊρλίδης εξουσιοδοτεί το δικηγόρο Λαρίσης Κο Χ. Ποντικόπουλο να παρασταθεί αντ’ αυτού στην σχετική ακρόαση,
19) τις με ΑΡ.ΠΡ. 33843/18-08-2010, ΑΡ.ΠΡ.33841/18-08-2010 και ΑΡ.ΠΡ. 33842/18-08-2010 επιστολές κοινοποίησης πρακτικών της ΕΕΤΤ προς τους Κους Α. Νομικό, Μ. Τζεζαϊρλίδη και την εταιρεία MULTICHOICE αντίστοιχα,
20) το με ΑΡ.ΠΡ. ΑΡ.ΠΡ. 35448/27-08-2010 και συμπληρωματικώς το ΑΡ.ΠΡ. 36940/07-09-2010 υπόμνημά της εταιρείας MULTICHOICE-NOVA καθώς και τα σχετικά συνημμένα έγγραφα,
21) το με ΑΡ.ΠΡ. 35083/25-08-20010 υπόμνημα του Κου Α. Νομικού,
18) το με ΑΡ.ΠΡ. 35790/31-08-2010 υπόμνημα του Κου Τζεζαϊρλίδη, όπως κατετέθη μέσω του πληρεξουσίου δικηγόρου του Κου Χ. Ποντικόπουλου,
19) τη με ΑΡ.ΠΡ. 21475/Φ.600/14-12-2010 εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας της ΕΕΤΤ.
Επειδή:
Ι. ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Στις 9 Δεκεμβρίου 2009, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, διαβίβασε στην ΕΕΤΤ σχετική επιστολή της (ΑΡ.ΠΡ.55564/10-12/2009) με συνημμένες τις καταγγελίες των Κων Αργύρη Νομικού και Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη, που αφορούσαν ενδεχόμενες παραβάσεις του Ν.703/1977 για θέματα ψηφιακού εξοπλισμού από την εταιρεία «MULTICHOICE-NOVA». Ειδικότερα, ο Κος Αργύρης Νομικός, συνδρομητής της καταγγελομένης εταιρείας και εκδότης του περιοδικού «Digital Satellite TV», ισχυρίστηκε στην καταγγελία του ότι η εταιρεία καταργώντας τις παλιές συνδρομητικές της κάρτες με νέες οι οποίες είναι συμβατές και «κλειδώνονται» μόνο με συγκεκριμένης τεχνολογίας δέκτη της συγκεκριμένης εταιρείας και κανέναν άλλον, στην ουσία παραβιάζει τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού. Στο ίδιο σκεπτικό βασίζεται και η καταγγελία του Κου Τζεζαϊρλίδη, ο οποίος επίσης τυγχάνει και συνδρομητής της εν λόγω εταιρείας.
H EETT, στη βάση των ανωτέρω καταγγελιών, απέστειλε στις 4 Φεβρουαρίου 2010, σχετική επιστολή (4525/Φ.800/04-02-2010) προς την εταιρεία «MULTICHOICE» με θέμα: «Όροι χρήσης αποκωδικοποιητών και συνδρομητικών καρτών», με την οποία ζητούσε από την εταιρεία σχετικές διευκρινίσεις για τα εκτεθέντα από τους καταγγέλλοντες ζητήματα, στα πλαίσια του άρθρου 63 του Ν.3431/2006. Η εταιρεία «MULTICHOICE», απήντησε με τη με ΑΡ.ΠΡ. 9577/08-03-2010 σχετική επιστολή της, θίγοντας όλα τα ζητήματα χρήσης των αποκωδικοποιητών και των συνδρομητικών καρτών.
Πλην όμως η ΕΕΤΤ, θεωρώντας ότι το ζήτημα χρήζει περαιτέρω έρευνας και ανάλυσης, αποφάσισε την κλήση σε ακρόαση της εταιρείας «MULTICHOICE», κατόπιν έκδοσης της με ΑΡ.3158/Φ.610/23-06-2010 απόφασης του Προέδρου της. Η ΕΕΤΤ, με τη με ΑΡ.ΠΡ. 26310/Φ.391/23-06-2010 Πράξη Διεξαγωγής ακρόασής, κάλεσε την εταιρεία και τους δυο (2) καταγγέλοντες σε ακρόαση που ορίστηκε αρχικά στις 9 Ιουλίου 2010, ενώ κατόπιν σχετικού αιτήματος αναβολής από την εταιρεία «MULTICHOICE-NOVA», η ακρόαση αναβλήθηκε για τις 15 Ιουλίου 2010. Η ακρόαση διεξήχθη ενώπιον της Επιτροπής ακρόασης της ΕΕΤΤ, που αποτελούνταν από τους Λ. Κανέλλο, ως Πρόεδρο αυτής, Α. Συρίγο και Μ. Σακκά, ως Μέλη αυτής, ενώ η δικηγόρος Ξανθή Γ. Μπιτζίδου, είχε οριστεί ως εκτελούσα χρέη γραμματέως, βάση της με ΑΡ. 31588/Φ.610/23-06-2010 απόφασης του Προέδρου της ΕΕΤΤ. Στην ακρόαση παραστάθηκαν για την εταιρεία «MULTICHOICE», οι Σ. Παπασταθόπουλος και η Ε. Γραμματοπούλου, ο κος Νομικός εκπροσωπήθηκε αυτοπροσώπως, ενώ τον Κο Τζεζαϊρλίδη εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος του Χ. Ποντικόπουλος. Κατόπιν ολοκλήρωσης της διαδικασίας ακρόασης, κοινοποιήθηκαν τα απομαγνητοφωνημένα πρακτικά από την ΕΕΤΤ στα τρία (3) συμμετέχοντα στην ακρόαση μέρη, με τις με ΑΡ.ΠΡ. 33843/18-08-2010, ΑΡ.ΠΡ.33841/18-08-2010 και ΑΡ.ΠΡ. 33842/18-08-2010 επιστολές της ΕΕΤΤ. Στη συνέχεια, η καταγγελομένη εταιρεία υπέβαλλε το με ΑΡ.ΠΡ. 35448/27-08-2010 και συμπληρωματικώς και το ΑΡ.ΠΡ. 36940/07-09-2010 υπόμνημά της, ενώ οι Κοι Νομικός και Τζεζαϊρλίδης τα με ΑΡ.ΠΡ. 35083/25-08-20010 και 35790/31-08-2010 υπομνήματά τους αντίστοιχα.
ΙΙ. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ –ΝΟΜΟΣ Μ.Μ.Ε
1) N.3431/2006 «Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 13A)
Σύμφωνα με το Άρθρο 12 του ν.3431/2006 με θέμα «Αρμοδιότητες της ΕΕΤΤ», ορίζεται ότι:
«Η ΕΕΤΤ……………………….στ) Μεριμνά για την τήρηση της νομοθεσίας περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών και εφαρμόζει τις διατάξεις του ν. 703/1977, όπως ισχύει, σε σχέση με την άσκηση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθώς και τις διατάξεις των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης της Ρώμης σύμφωνα με τον Κανονισμό 1/2003/ΕΚ (L 001). Η Ε.Ε.Τ.Τ. δύναται να ζητά τη συνδρομή της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε όσες περιπτώσεις κρίνει αναγκαίο», ενώ στο Άρθρο 14 του ιδίου νόμου, με θέμα προβλέπεται ότι: «Διεξαγωγή ερευνών – Συλλογή στοιχείων», προβλέπεται ότι: «Το προσωπικό της Ε.Ε.Τ.Τ., πλην του βοηθητικού προσωπικού, μετά από έγγραφη εντολή του Προέδρου της Ε.Ε.Τ.Τ. ή του εξουσιοδοτημένου από αυτόν, έχει, προς διαπίστωση των παραβάσεων της νομοθεσίας περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών και των κανόνων του ανταγωνισμού στον τομέα αυτόν, τις εξουσίες και τα δικαιώματα, που προβλέπονται στο ν. 703/1977, όπως ισχύει, και δύναται να ελέγχει τα πάσης φύσεως βιβλία, στοιχεία και λοιπά έγγραφα των επιχειρήσεων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, να ενεργεί έρευνες στα γραφεία και λοιπές εγκαταστάσεις των τελευταίων, να λαμβάνει ένορκες ή ανωμοτί κατά την κρίση του καταθέσεις, με την επιφύλαξη του άρθρου 212 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο θεωρείται αναγκαίο για τον έλεγχο της εφαρμογής του παρόντος. Οι σχετικές διατάξεις, απαγορεύσεις, ποινές και κυρώσεις του ν. 703/1977, όπως ισχύει, εφαρμόζονται σε περιπτώσεις ελέγχου ύπαρξης παραβάσεων των άνω διατάξεων στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθώς και για τον έλεγχο ύπαρξης παραβάσεων των λοιπών διατάξεων του παρόντος νόμου σε περίπτωση άρνησης παροχής στοιχείων ή παρεμπόδισης του έργου της Ε.Ε.Τ.Τ».
2) «Ν.3592/2007 – «Συγκέντρωση και Αδειοδότηση Επιχειρήσεων Μέσων Ενημέρωσης και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 161/19-07-2007)
Ο νόμος 3592/2007 ρυθμίζει όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την παροχή των ραδιοτηλεπτικών υπηρεσιών και τη μετάδοση των προγραμμάτων, στο πλαίσιο του υγιούς ανταγωνισμού. Ειδικότερα, στους ορισμούς του νόμου, προβλέπεται ότι:
«Συνδρομητική τηλεόραση»: είναι η παροχή ραδιοτηλεοπτικού σήματος, για τη λήψη του οποίου σε αναγνώσιμη μορφή ο χρήστης πρέπει να διαθέτει ειδικό εξοπλισμό και να καταβάλλει συνδρομή»..
- Στο Άρθρο 1 αυτού ορίζεται:
«γ) Ειδικότερα, η παροχή των ανωτέρω ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών διενεργείται, όσον αφορά στον πάροχο δικτύου, υπό καθεστώς γενικής άδειας, μετά από δήλωση καταχώρισης στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.), σύμφωνα με τις διατάξεις
του ν. 3431/2006, όπως ισχύει.
δ) Ως πάροχοι περιεχομένου για τη μετάδοση των ανωτέρω υπηρεσιών νοούνται είτε οι νομίμως λειτουργούντες τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, κατά την έννοια της παραγράφου 7 του άρθρου 5, είτε οι αδειοδοτηθέντες, κατά τα αναφερόμενα στα άρθρα 6 και 8, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, μετά από διαγωνιστική διαδικασία που διενεργείται από το Ε.Σ.Ρ».
- Στο Άρθρο 2 αυτού ορίζεται:
«14. «Επίγεια ψηφιακή τηλεόραση»: σύστημα ευρυεκπομπής ψηφιακά κωδικοποιημένου ραδιοτηλεοπτικού σήματος από κέντρα εκπομπής.
……
17. «Συνδρομητική τηλεόραση»: παροχή ραδιοτηλεοπτικού σήματος, για τη λήψη του οποίου σε αναγνώσιμη μορφή ο χρήστης πρέπει να διαθέτει ειδικό εξοπλισμό και να καταβάλλει συνδρομή.
……………
20. «Συνδρομητής»: κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που έχει συνάψει σύμβαση με φορέα παροχής διαθέσιμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών».
- Επίσης το Άρθρο 16 του ιδίου νόμου, εισήγαγε κάποιες συμπληρώσεις-τροποποιήσεις του Ν.3431/2006 (ΦΕΚ 13Α). Ειδικότερα, ορίζει στην πρώτη παράγραφο αυτού ότι:
«1. τα εδάφια γ’ και δ’ της παρ.3 του άρθρου 1 του Ν.3431/2006 καταργούνται». Συνεπώς, με βάση αυτήν την τροποποίηση, στην αρμοδιότητα της ΕΕΤΤ εμπίπτουν πλέον:
«….γ) Τα συστήματα υπό όρους πρόσβασης και λοιπές ευκολίες σε ψηφιακές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές υπηρεσίες και
δ) Ο ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός….»
ενώ ισχύει επίσης και η διάταξη που ορίζει ότι στην προηγούμενη εξαίρεση του νόμου: «4. ……………….δεν περιλαμβάνεται η υποδομή ηλεκτρονικών επικοινωνιών, που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σήματος μέχρι το σημείο εκπομπής, καθώς και το άρθρο 58».
Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 16, ορίζεται ότι μετά το εδάφιο μθ’ του άρθρου 2 του Ν.3431/2006, προστίθενται τα ακόλουθα εδάφια:
«ν) Διασύνδεση προγράμματος Εφαρμογής (API): η διασύνδεση λογισμικού μεταξύ των εξωτερικών εφαρμογών, που διαθέτουν οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς και οι πάροχοι υπηρεσιών, και του προηγμένου ψηφιακού τηλεοπτικού εξοπλισμού για ψηφιακές ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις»
να) “Προηγμένος ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός”: οι περιφερειακές συσκευές και οι σύνθετοι ψηφιακοί τηλεοπτικοί δέκτες για τη λήψη υπηρεσιών ψηφιακής αλληλεπιδραστικής τηλεόρασης».
νβ) “Σύστημα υπό όρους πρόσβασης”: είναι κάθε τεχνικό μέτρο ή/και ρύθμιση, στο οποίο η πρόσβαση σε προστατευόμενη υπηρεσία ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης σε κατανοητή μορφή, εξαρτάται από την ύπαρξη συνδρομητικής σχέσης ή άλλης μορφής προγενέστερης άδειας, που χορηγείται σε ατομική βάση».
Η παράγραφος 3 του άρθρου 16 ορίζει ότι:
«3. Μετά την παρ. 5 του άρθρου 41 του ν. 3431/2006 προστίθενται παράγραφοι 6 και 7, ως ακολούθως:
«6. Για την υπό όρους πρόσβαση σε ψηφιακές ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες εφαρμόζεται το Παράρτημα Χ του άρθρου 72 του παρόντος νόμου.
7. Για τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών αμφίδρομης ψηφιακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου, ανεξάρτητα από τον τρόπο μετάδοσης, εφαρμόζεται το Παράρτημα ΧΙ του άρθρου 72 του παρόντος νόμου.»
4. Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 42 του ν. 3431/2006 προστίθεται εδάφιο, ως ακολούθως: «Με τις ίδιες προϋποθέσεις και στο βαθμό που είναι απαραίτητο για να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης των τελικών χρηστών σε συγκεκριμένες υπηρεσίες ψηφιακών ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών, οι οποίες ορίζονται με απόφαση του Υπουργού, στον οποίο ανατίθενται εκάστοτε οι αρμοδιότητες του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, η Ε.Ε.Τ.Τ. μπορεί να επιβάλλει υποχρεώσεις σε φορείς εκμετάλλευσης να παρέχουν πρόσβαση στις Διεπαφές Προγράμματος Εφαρμογής (API) και στους Ηλεκτρονικούς Οδηγούς Προγραμμάτων (EPG), υπό δίκαιους, εύλογους και αμερόληπτους όρους.»
5. Μετά την παρ. 9 του άρθρου 66 του ν. 3431/2006 προστίθεται παράγραφος 10, ως ακολούθως: «10. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης, Μεταφορών και Επικοινωνιών και του Υπουργού στον οποίο ανατίθενται εκάστοτε οι αρμοδιότητες του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να μην διατίθεται στην ελληνική αγορά τηλεοπτικός εξοπλισμός ευρείας κατανάλωσης που δεν πληροί τις προϋποθέσεις του Παραρτήματος ΧΙΙ.»
6. Στο άρθρο 72, μετά το Παράρτημα IX, προστίθενται παραρτήματα Χ, ΧΙ και ΧΙΙ ως ακολούθως:
- ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Χ του Ν. 3592/2007 – «ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΥΠΟ ΟΡΟΥΣ ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ»
«1. Τα συστήματα πρόσβασης υπό όρους πρέπει να διαθέτουν την απαραίτητη τεχνική ικανότητα για μη δαπανηρό διέλεγχο, παρέχοντας τη δυνατότητα πλήρους ελέγχου από τους φορείς εκμετάλλευσης δικτύων, σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, των υπηρεσιών που χρησιμοποιούν τέτοιου είδους συστήματα πρόσβασης υπό όρους. 123
2. Οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών υπό όρους πρόσβασης, ανεξάρτητα από τον τρόπο μετάδοσης, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες πρόσβασης σε υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου και από τις υπηρεσίες πρόσβασης των οποίων εξαρτώνται οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς μετάδοσης, προκειμένου να είναι προσιτοί σε οποιαδήποτε ομάδα δυνητικών θεατών ή ακροατών, προσφέρουν σε όλους τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, σε δίκαιη, εύλογη και αμερόληπτη βάση, σύμφωνα με τις αρχές του δικαίου του ανταγωνισμού, τεχνικές υπηρεσίες που επιτρέπουν τη λήψη των ψηφιακών υπηρεσιών των ραδιοτηλεοπτικών φορέων από θεατές ή ακροατές, μέσω αποκωδικοποιητών, τους οποίους διαθέτουν οι φορείς παροχής υπηρεσιών.
3. Οι φορείς εκμετάλλευσης υπηρεσιών υπό όρους πρόσβασης, ανεξάρτητα από τον τρόπο μετάδοσης, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες πρόσβασης σε υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου υποχρεούνται να τηρούν χωριστά λογιστικά βιβλία για τις δραστηριότητες τους ως φορείς παροχής υπηρεσιών πρόσβασης υπό όρους.
4. Οι κάτοχοι δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας σε συστήματα και προϊόντα υπό όρους πρόσβασης, όσον αφορά στη χορήγηση σχετικών αδειών σε κατασκευαστές εξοπλισμού ευρείας κατανάλωσης, υποχρεούνται να τηρούν δίκαιους, εύλογους και αμερόληπτους όρους, σύμφωνα με τις αρχές του δικαίου του ανταγωνισμού.
5. Οι κάτοχοι δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας σε συστήματα και προϊόντα υπό όρους πρόσβασης υποχρεούνται να μην εξαρτούν τη χορήγηση αδειών στους κατασκευαστές εξοπλισμού ευρείας κατανάλωσης από όρους που αποθαρρύνουν, περιορίζουν ή απαγορεύουν τη προϊόν κοινής διεπαφής που επιτρέπει τη σύνδεση με διάφορα άλλα συστήματα πρόσβασης ή τη συμπερίληψη στο ίδιο προϊόν συγκεκριμένων μέσων άλλων συστημάτων πρόσβασης, εφόσον ο αποδέκτης της άδειας πληροί τις σχετικές εύλογες προϋποθέσεις που εγγυώνται την ασφάλεια των συναλλαγών των φορέων εκμετάλλευσης συστημάτων πρόσβασης υπό όρους».
3) Π.Δ. 343/2002 – «Εναρμόνιση της Ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 98/84 ΕΚ του Ευρ. Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Νοεμβρίου 1998 για τη νομική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους» (Συνδρομητικές υπηρεσίες) (ΕΕ L 320/28.11.1998,σελ.540 (ΦΕΚ Α’ 284/22-11-2002)»
Το Π.Δ 434/2002, ορίζει το πλαίσιο εντός του οποίου πρέπει να παρέχονται οι συνδρομητικές υπηρεσίες . Ειδικότερα, ορίζεται ότι:
- Άρθρο 2 «Ορισμοί»
****ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 23 του Ν.3166 2003 (ΦΕΚ Α 178), ορίστηκαν τα ακόλουθα:
«Για την ιδιωτική χρήση παράνομων συσκευών, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 του π.δ. 343/2002 (ΦΕΚ 284Α), εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 5 και 6 του ανωτέρω διατάγματος, εφόσον ο χρήστης γνώριζε ή είχε τη δυνατότητα να γνωρίζει, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας ότι η ανωτέρω χρήση ή κατοχή αποτελεί αποτελεί παράνομη δραστηριότητα. Ως ιδιωτική χρήση για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου θεωρείται και η πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες μέσω παράνομων συσκευών, που δεν βρίσκονται στη κατοχή του χρήστη καθώς και η χρήση για οποιονδήποτε σκοπό νόμιμων συσκευών ή η πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες μέσω νόμιμων συσκευών που δε βρίσκονται στην κατοχή ή χρήση του αποκτώντος την πρόσβαση προσώπου, καθ’ υπέρβαση του περιεχομένου της έγκρισης του φορέα της προστατευόμενης συνδρομητικής υπηρεσίας».
- Άρθρο 4 – «Απαγόρευση παράνομων δραστηριοτήτων (Άρθρα 3 και 4 της Οδηγίας 98/84/ΕΚ)»
«Απαγορεύεται η άσκηση στην ελληνική επικράτεια των ακόλουθων δραστηριοτήτων: α) η κατασκευή, εισαγωγή, διανομή, πώληση, εκμίσθωση ή κατοχή παράνομων συσκευών για εμπορικούς σκοπούς, β) εγκατάσταση, συντήρηση ή αντικατάσταση παράνομων συσκευών για εμπορικούς σκοπούς, γ) η χρήση μεθόδων εμπορικής επικοινωνίας (λ.χ. καταχώρηση ή μετάδοση σχετικών διαφημιστικών μηνυμάτων) για την προώθηση των παράνομων συσκευών ή των προαναφερθεισών δραστηριοτήτων».
ΙΙΙ. ΤΑ ΜΕΡΗ
1) Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΜΕΝΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ «MULTICHOICE ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Ε –ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ»
Η εταιρεία MULTICHOICE ΕΛΛΑΣ, είναι από το Δεκέμβριο του 1999, κάτοχος άδειας παροχής συνδρομητικών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων μέσω δορυφόρου και προσφέρει σε περισσότερους από 350.000 συνδρομητές τα δημοφιλέστερα σε παγκόσμιο επίπεδο συνδρομητικά κανάλια, με δορυφορική ποιότητα ήχου και εικόνας, μέσω της εταιρείας Nova, της πρώτης ψηφιακής, δορυφορικής, τηλεοπτικής πλατφόρμας στην Ελλάδα. Τα κανάλια και οι υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο μπουκέτο της Nova, προσφέρουν στον τηλεθεατή δυνατότητα επιλογής, 24 ώρες το 24ωρο, ανάλογα με τη διάθεση και τις προτιμήσεις του. Ειδικότερα, περιλαμβάνονται 6 κανάλια ταινιών με τις πιο πρόσφατες ταινίες και σειρές από όλα τα studio του Hollywood, 10 αθλητικά κανάλια με τα μεγαλύτερα αθλητικά γεγονότα (όπως Superleague, Champions League, UEFA Europa League, Κύπελλα Ευρώπης, Εuroleague κά), 4 παιδικά κανάλια, 6 κανάλια ντοκιμαντέρ, 10 μουσικά, 4 κανάλια μόδας και ψυχαγωγίας, 10 διεθνή ειδησεογραφικά, 3 κανάλια για ενήλικες, 11 μεγάλα ελληνικά κανάλια ελεύθερης λήψης και πάνω από 150 ελεύθερα κανάλια και 50 ελεύθερα ραδιοφωνικά προγράμματα.
Η εταιρεία ανήκει στον όμιλο Forthnet («Forthnet Group»), που περιλαμβάνει την εταιρεία Forthnet, τις εταιρείες «Forthnet Media Holdings» και «Multichoice Hellas (Nova)», και παρέχει υπηρεσίες δεδομένων, internet και σταθερής τηλεφωνίας σε 500 χιλιάδες ιδιώτες και επιχειρήσεις, καθώς και υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης σε 350 χιλιάδες συνδρομητές σε Ελλάδα και Κύπρο. Η εταιρεία Forthnet, είναι πάροχος ευρυζωνικών υπηρεσιών, με έμφαση στους τομείς του Internet και της σταθερής τηλεφωνίας, ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1995 και από το 2000, είναι εισηγμένη στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών. Τον Αύγουστο του 2008, εξαγόρασε τις εταιρείες «NetMed Ν.V». και «Intervision (Services) B.V», κατοχυρώνοντας τη θέση της και στον κλάδο των συνδυασμένων υπηρεσιών σταθερής τηλεφωνίας, ευρυζωνικών υπηρεσιών και τηλεόρασης-περιεχομένου. Η εταιρία Forthnet, διαθέτει επίσης αλυσίδα περισσότερων από 100 καταστημάτων με την επωνυμία της και καλύπτει με το τηλεπικοινωνιακό της δίκτυο περισσότερες από 50 πόλεις της χώρας.
Η εταιρεία «Forthnet Media Holdings» (FMH), είναι η καθολική διάδοχος των εταιρειών «NetMed Hellas» και «Syned Α.Ε». μετά από απορρόφησή τους τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 2010 αντίστοιχα. H «Forthnet Media Holdings», εκπέμπει στην ελληνική επικράτεια, με επίγεια αναλογική μέθοδο, τα συνδρομητικά τηλεοπτικά προγράμματα Novacinema1 και Novaposrts1 / Disney XD, ενώ ταυτόχρονα προμηθεύει, ως διαχειρίστρια τηλεοπτικών προγραμμάτων, τη Multichoice Hellas με τα συνδρομητικά τηλεοπτικά προγράμματα Novacinema1, Novacinema2, Novacinema3, Novasports1, Novαsports2, Novasports3, Novasports4, Novasports Highlights, Novasports6 και Novasports7, τα οποία μεταδίδονται μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας Nova. H Forthnet Media Holdings, είναι η πρώτη εταιρία συνδρομητικής τηλεόρασης που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα (ως NetMed Hellas) το 1994, ενώ η δραστηριοποίησή της σε επίπεδο τεχνικών υποδομών ψηφιακής δορυφορικής μετάδοσης ξεκίνησε (ως Syned) τον Απρίλιο του 1996.
2) O ΚΑΤΑΓΓΕΛΩΝ ΚΟΣ ΑΡΓΥΡΗΣ ΝΟΜΙΚΟΣ
Ο καταγγέλων Κος Αργύρης Νομικός, είναι ο εκδότης του περιοδικού «Digital TV Info». Το εν λόγω περιοδικό πραγματεύεται όλο το φάσμα των θεμάτων που σχετίζονται με τη δορυφορική τηλεόραση, την ψηφιακή και την τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας (high definition TV). Το περιοδικό φιλοξενεί διάφορα άρθρα για τη λήψη αναλογικών και ψηφιακών καναλιών, για τις ψηφιακές συσκευές (αποκωδικοποιητές, κάρτες, κ.α), για τους δορυφόρους, για την πειρατεία και το card sharing, για τις νέες τεχνολογίες, κ.λ.π. Το περιοδικό είναι διαθέσιμο μέσω σχετικής συνδρομής, ενώ διατηρεί και σχετική ιστοσελίδα: http://www.digitaltvinfo.gr/. Ο Κος Νομικός τυγχάνει και συνδρομητής της εταιρείας MULTICHOICE.
3) Ο ΚΑΤΑΓΓΕΛΩΝ ΚΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΖΕΖΑΙΡΛΙΔΗΣ
Ο δεύτερος καταγγέλων Κος Μιχάλης Τζεζαϊρλίδης, φέρει επίσης δυο ιδιότητες, αφού αφενός είναι ενεργός συνδρομητής της εταιρείας MULTICHOICE, έχοντας μάλιστα δυο συνδρομές, και αφετέρου διατηρεί κατάστημα πώλησης ηλεκτρικών ειδών στη Λάρισα. Το κατάστημα του Κου Τζεζαϊρλίδη προμηθεύει μεταξύ άλλων, αποκωδικοποιητές και εξοπλισμό διαφόρων εταιρειών, πλην της εταιρείας NOVA.
ΙV. ΕΠΙ ΤΗΣ ΤΥΠΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
Για την εν λόγω καταγγελία, πρέπει αρχικά να διευκρινιστούν δυο ζητήματα και συγκεκριμένα: 1) το ζήτημα της αρχής που είναι αρμόδια να εξετάσει την εν λόγω καταγγελία και 2) το έννομο συμφέρον των καταγγελλόντων μερών να προβούν και να τεκμηριώσουν τη σχετική καταγγελία.
1) Ως προς το ζήτημα της αρμοδιότητας, επισημαίνεται ότι:
Μετά την τροποποίηση που πραγματοποιήθηκε στο Ν.3431/2006 ‘Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 13Α) με το Ν.3592/2007 «Συγκέντρωση και Αδειοδότηση Επιχειρήσεων Μέσων Ενημέρωσης και άλλες διατάξεις», το άρθρο 16 αυτού με θέμα «Συμπληρώσεις-Τροποποιήσεις του Ν.3431/2006», προέβλεπε ότι «τα εδάφια γ’ και δ’ της παρ.3 του άρθρου 1 του Ν.3431/2006 καταργούνται» και συνεπώς εμπίπτουν πλέον στις αρμοδιότητες της ΕΕΤΤ τα θέματα που σχετίζονται με τα «συστήματα υπό όρους πρόσβασης» και τις λοιπές ευκολίες σε ψηφιακές ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές υπηρεσίες καθώς και ο ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός». Στην τροποποίηση που επίσης το ίδιο άρθρο 16 προβλέπει, ορίζεται ότι στους ορισμούς του Ν.3431/2006 «Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» που προβλέπονται στο άρθρο 2 του ιδίου νόμου, εμπίπτει και προστίθεται πλέον και ο «προηγμένος ψηφιακός τηλεοπτικός εξοπλισμός» και τα «συστήματα υπό όρους πρόσβασης», ενώ πιο αναλυτικά τις ειδικότερες προϋποθέσεις και αρχές που πρέπει να πληρούνται για την παροχή «συστημάτων πρόσβασης υπό όρους σε υπηρεσίες ψηφιακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου», τις περιγράφει το Παράρτημα Χ του ιδίου νόμου.
Στην υπό κρίση περίπτωση, η χρήση ειδικής τεχνολογίας-μοντέλου αποκωδικοποιητή και το «πάντρεμα» αυτού με τη συνδρομητική κάρτα της εταιρείας, αφορούν τον ψηφιακό συνδρομητικό εξοπλισμό (για την «υπό όρους πρόσβαση»), δηλαδή τη sine qua no προϋπόθεση για την επί της ουσίας πρόσβαση των συνδρομητών στο δορυφορικό δίκτυο και τις συνδρομητικές υπηρεσίες που παρέχει μέσω αυτού η εταιρεία «MULTICHOICE», που εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ΕΕΤΤ, κατόπιν της πρόσφατης τροποποίησης που εισήχθη με το Ν.3592/2007 (ΦΕΚ 161Α). Συνεπώς, ορθώς η ΕΕΤΤ προχωρά στην εξέταση της εν λόγω καταγγελίας, που αφορά σχετικές αγορές της αρμοδιότητάς της, προκειμένου να διερευνήσει την ενδεχόμενη παραβίαση των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού και ειδικότερα του άρθρου 2 του Ν.703/1977 από την πρακτική που εφήρμοσε η καταγγελομένη εταιρεία «MULTICHOICE». Επισημαίνεται ότι η εν λόγω καταγγελία, διαβιβάστηκε στην ΕΕΤΤ από την ίδια την Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΑΡ.ΠΡ.55564/10-12-2009), η οποία απεφάνθη ότι η καταγγελία αφορά αρμοδιότητα της ΕΕΤΤ, αφού σχετίζεται με τον ψηφιακό εξοπλισμό, σύμφωνα με τις τροποποιήσεις που επέφερε ο Ν.3592/2007 (ΦΕΚ 161Α).
ΙV. ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΝΤΩΝ ΜΕΡΩΝ
Τα συμμετέχοντα στην ακρόαση μέρη, πέραν της καταγγελλομένης εταιρείας «MULTICHOICE HELLAS» και δη οι καταγγέλλοντες Κοι Αργύρης Νομικός και Μιχάλης Τζεζαϊρλίδης κατέθεσαν, όπως προβλέπεται τα έγγραφα υπομνήματά τους, για να ενισχύσουν την κατατεθείσα καταγγελία τους έναντι της εταιρείας «MULTICHOICE HELLAS». Πιο συγκεκριμένα:
Α) ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΚΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΝΟΜΙΚΟΥ
Οι ισχυρισμοί του Κου Αργύρη Νομικού επικεντρώνονται στο ότι εν συντομία, είναι αποκλειστική η ευθύνη της εταιρείας «MULTICHOICE HELLAS» για τα φαινόμενα της πειρατείας που η ίδια αντιμετωπίζει, αφού θα έπρεπε κατά τον ίδιο η εταιρεία να προβεί με δική της ευθύνη και δικά της έξοδα καταρχήν στην αναβάθμιση του λογισμικού των καρτών της, όπως έχουν κάνει και άλλες εταιρείες σε άλλες χώρες.
Ειδικότερα, ο Κος Νομικός στο υπόμνημά του επικαλείται ότι στο σύστημα προστασίας συνδρομητικών υπηρεσιών Irdeto CAS 2, υπάρχουν εκδόσεις καρτών όπως Epsilon, Zeta, Kappa, Delta, κ.λπ. Για την περίπτωση της διόρθωσης των κενών ασφαλείας, λόγω πειράτευσης μπορούν κάποιες κάρτες να αναβαθμιστούν, ενώ αντιθέτως για κάποιες άλλες ισχύει ότι μπορούν μόνο να αντικατασταθούν. Στην τελευταία κατηγορία ανήκουν και οι κάρτες DELTA, τις οποίες χρησιμοποιεί η εταιρεία MULTICHOICE, η οποία μετά το πέρας του χρονικού διαστήματος των πέντε ετών, θα έπρεπε να είχε αναλάβει το οικονομικό κόστος να τις αντικαταστήσει, όπως εξάλλου έκαναν και άλλοι πάροχοι (Αυστραλία-Austar), αντιμετωπίζοντας έτσι με ασφάλεια τους κινδύνους της πειρατείας. Αντ’ αυτού, – σύμφωνα πάντα με τους ισχυρισμούς του Κου Νομικού–, η εταιρεία προτίμησε αφενός να μην καταβάλλει το κόστος αυτό, και αφετέρου να μην αναβαθμίσει το ήδη outdated 8 ετών antivirus λογισμικό της, προτιμώντας να επιδοθεί σε κυνήγι μαγισσών με τη συμμετοχή του κράτους, χωρίς επί της ουσίας να προστατεύει τα κενά ασφαλείας της.
O Κος Νομικός σε συνάρτηση με τα ανωτέρω, τονίζει την δεσπόζουσα θέση της εταιρείας MULTICHOICE στην αγορά παροχής συνδρομητικών υπηρεσιών, με τις συνέπειες που μπορεί να έχει η θέση αυτή και στη συνδεόμενη αγορά των δορυφορικών δεκτών και κατασκευαστών αποκωδικοποιητών για τον προφανή αποκλεισμό των ανταγωνιστών.
Αναφορικά με τις καταθέσεις της εταιρείας MULTICHOICE κατά τη διάρκεια της διεξαχθείσης ακρόασης για τη διαθεσιμότητα των δεκτών με σύστημα Secure Silicon, ο Κος Νομικός τις χαρακτηρίζει αναληθείς, αφού δεν υπάρχει, όπως ισχυρίστηκε, κανένας συμβατός δέκτης με την κάρτα NOVA την τρέχουσα στιγμή στην αγορά, ενώ για την τεχνολογία Secure silicon και το σχετικό «πάντρεμα» της κάρτας, αναφέρει ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την πλήρη προστασία από τις πειρατικές μεθόδους. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε και στην επικοινωνία του με το τμήμα εξυπηρέτησης πελατών της εταιρείας, για την παροχή της υπηρεσίας NOVA HD, όπου τον υποχρέωσαν να αλλάξει την υπάρχουσα κάρτα του με νέα «παντρεμένη» κάρτα, παρότι πρότεινε ο ίδιος να πληρώσει και το κόστος του αποκωδικοποιητή.
Αναφορικά με την τεχνολογία Secure Silicon και το σύστημα Irdeto, ο Κος Νομικός ανέφερε πως στην ουσία δεν είναι απαραίτητη η χρήση και των δυο τεχνολογιών, αφού η μια είναι υποκατάστατη της άλλης, ενώ η χρήση τους στην ουσία επιβαρύνει δυσανάλογα τους συνδρομητές της εταιρείας, με αναμφίβολο αποτέλεσμα για την ασφάλεια του συστήματος.
Για το περιοδικό «DIGITAL TV», ο Κος Νομικός ανέφερε πως δεν προσπαθεί επ’ ουδενί να ωθήσει τους αναγνώστες του στην πειρατεία, αλλά απεναντίας να την πολεμήσει, ενώ ισχυρίζεται πως ο ίδιος δεν επεδίωκε καταγγελία της εταιρείας, αλλά την δημοκρατική έκφραση της άποψής του από «αμιγώς δημοσιογραφικό ενδιαφέρον».
Β) ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΚΟΥ Μ. ΤΖΕΖΑΪΡΛΙΔΗ
Ο Κος Τζεζαϊρλίδης, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από το δικηγόρο Λαρίσης Κο Χ. Ποντικόπουλο, στο υπόμνημά του αναφέρθηκε και στις δυο ιδιότητές του που πλήττονται από την πρακτική της εταιρείας MULTICHOICE, ήτοι αφενός αυτήν του συνδρομητή της εταιρείας και αφετέρου αυτήν του ιδιοκτήτη καταστήματος πώλησης ηλεκτρικών ειδών.
Για την πρώτη ιδιότητά του, ο Κος Τζεζαϊρλίδης δήλωσε ότι είναι συνδρομητής της εταιρείας και μάλιστα διαθέτοντας και δυο (2) συνδρομητικές κάρτες, ενώ για την τρίτη συνδρομή, η εταιρεία τον ενημέρωσε ότι υποχρεούτο να αγοράσει και τον αποκωδικοποιητή που του προτείνει η εταιρεία, προβάλλοντας έτσι την έλλειψη περιθωρίων επιλογής και τη μη δυνατότητα ελεύθερης επιλογής. Για την ιδιότητά του ως ιδιοκτήτης καταστήματος ηλεκτρικών ειδών, ο Κος Τζεζαϊρλίδης ισχυρίστηκε ότι περιορίζεται η εμπορική του ελευθερία, αφού θα υποχρεούται πλέον να πωλεί αποκωδικοποιητές μόνο της εταιρείας NOVA, συρρικνώνοντας έτσι το αγοραστικό του κοινό, που ενδεχομένως να επιθυμεί και δέκτες και άλλων εταιρειών. Ο καταγγέλων επικαλέστηκε και τη σημαντική κάμψη των πωλήσεων στο κατάστημά του, επειδή από τον Ιούνιο του 2010, δεν προμηθεύτηκε άλλους αποκωδικοποιητές, λόγω έλλειψης αγοραστικού ενδιαφέροντος, χωρίς να αναφέρει τι τύπου αποκωδικοποιητές και πόσους πωλούσε προηγουμένως, παρότι τα σχετικά στοιχεία του ζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της διεξαχθείσης ακρόασης και δήλωσε ότι θα τα προσκόμιζε με το έγγραφο υπόμνημά του.
Γ) ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΜΕΝΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «MULTICHOICE HELLAS»
Η εταιρεία MULTICHOICE, τόσο με την έγγραφη απάντησή της (σχετ.13), όσο και με το υποβληθέν υπόμνημά της (σχετ.20), επιχείρησε να αιτιολογήσει την επιλογή της τεχνικής Secure Silicon και του συστήματος Irdeto με το ταυτόχρονο «πάντρεμα» της κάρτας με τον δέκτη, παρουσιάζοντας αναλυτικώς όλα τα στοιχεία που σχετίζονται με τα διαπιστωμένα φαινόμενα πειρατείας του συνδρομητικού της σήματος «NOVA». Ειδικότερα η εταιρεία:
1)Εστιάστηκε αρχικώς στο τυπικό ζήτημα της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος από τους δυο καταγγέλοντες. Η εταιρεία αναφέρθηκε ευθέως στον Κο Τζεζαϊρλίδη, επικαλούμενη ότι του λείπει το στοιχειώδες έννομο συμφέρον, αφού ως καταρχήν συνδρομητής της εταιρείας MULTICHOICE, δε θίγεται καν από την εισαγωγή της τεχνολογίας Secure Silicon, δεδομένου ότι είναι συνδρομητής της εταιρείας πρίν από το Σεπτέμβριο του 2008, όπου και έγινε η εισαγωγή της εν λόγω τεχνολογίας. Για τη δεύτερη ιδιότητα του Κου Τζεζαϊρλίδη, αυτή του ιδιοκτήτη καταστήματος πώλησης διάθεσης ηλεκτρικών και δορυφορικών ειδών, η καταγγελομένη εταιρεία ισχυρίστηκε ότι ο τελευταίος δεν προσκόμισε κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι η επιχείρησή του έχει υποστεί ζημία συνεπεία της εφαρμογής της τεχνολογίας Secure Silicon ή έστω να τεκμηριώσει πως επηρεάστηκε αρνητικά ο όγκος των πωλήσεων αποκωδικοποιητών του πριν και μετά την εισαγωγή της εν λόγω τεχνολογίας. Επισημάνθηκε επίσης ότι ο Κος Τζεζαϊρλίδης δεν ήρθε σε καμία επικοινωνία με την εταιρεία για να συζητήσει ή να διαπραγματευτεί τους όρους διάθεσης των αποκωδικοποιητών NOVA στο εμπόριο, προκαλώντας εύλογα ερωτηματικά και για το εμπορικό του συμφέρον.
Αναφορικά με τον δεύτερο καταγγέλοντα, δηλαδή τον Κο Αργύρη Νομικό, η καταγγελομένη εταιρεία επίσης αμφισβήτησε την ύπαρξη εννόμου συμφέροντός του για την υποβολή της υπό εξέταση καταγγελίας, επικαλούμενη τόσο την ιδιότητά του ως εκδότη του περιοδικού DIGITAL TV, όσο και τους ισχυρισμούς του ιδίου κατά τη διάρκεια της διεξαχθείσης ακρόασης. Ειδικότερα, η εταιρεία αναφέρθηκε στις κατά καιρούς δημοσιεύσεις σχετικών «ενημερωτικών» άρθρων στο περιοδικό του Κου Νομικού, στα οποία γινόταν λόγος για «παράνομες τεχνικές μεθόδων card sharing καθώς και για την προώθηση παράνομων συσκευών υποκλοπής συνδρομητικού σήματος, υποψιάζοντας έτσι τους αναγνώστες του περιοδικού. Ενώ ο Κος Νομικός ισχυρίστηκε ότι τα άρθρα αυτά δημοσιεύτηκαν για την καλόπιστη ενημέρωση των συνδρομητών του και αποκάλυψε ότι λόγω της εισαγωγής μιας τεχνολογίας δεκτών από την εταιρεία MULTICHOICE, το περιοδικό του έχει ήδη απώλεια διαφημιστικών εσόδων από άλλες εταιρείες δορυφορικών δεκτών, η εταιρεία εξήγησε ότι αυτό το γεγονός μπορεί να οφείλεται στη γενικότερη οικονομική κρίση. Αναφορικά με τον ισχυρισμό του Κου Νομικού ότι πλέον δε θα δύναται να χρησιμοποιεί τον αποκωδικοποιητή των 1.200 Ευρώ που ο ίδιος είχε αγοράσει, η εταιρεία υποστήριξε ότι η αγορά ενός ακριβού αποκωδικοποιητή ήταν καταρχήν δική του επιλογή, χωρίς αυτό να του εξασφαλίζει ότι στο μέλλον αυτός ο δέκτης θα είναι εσαεί συμβατός με όλες τις τεχνολογίες ή τα συστήματα που εμφανίζονται, αφού οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι τουλάχιστον ραγδαίες στην εν λόγω αγορά. Μάλιστα η εταιρεία αναφέρθηκε και στο παράδειγμα του προτύπου MPEG-2 της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης που πρέπει να αντικατασταθεί με νέους δέκτες MPEG-4, για την εφικτή μετάδοση του επίγειου ψηφιακού σήματος. Η εταιρεία ισχυρίστηκε επίσης ότι δεν κατέχει δεσπόζουσα θέση στη σχετική αγορά, ενώ κατέληξε ότι θα ήταν ανέφικτο όλες οι συνδρομητικές πλατφόρμες να χρησιμοποιούν ακριβώς τα ίδια συστήματα αποκωδικοποίησης και τις ίδιες τεχνικές προδιαγραφές για χρήση από έναν και μόνο αποκωδικοποιητή, υποστηρίζοντας ότι επί της ουσίας δεν αποκλείει κανένα σύστημα ή εταιρεία αποκωδικοποιητή-προμηθευτή, αλλά απλώς ζητεί αυτός να είναι συμβατός με τη δική της χρησιμοποιούμενη τεχνολογία SECURE SILICON-IRDETO.
Ως προς τον ισχυρισμό της εταιρείας «MULTICHOICE –HELLAS» σε σχέση με την έλλειψη εννόμου συμφέροντος των καταγγέλοντος Κου Νομικού, επισημαίνεται ότι ο Κος Νομικός παρουσιάστηκε ως εκδότης του περιοδικού «DIGITAL TV», το οποίο πραγματεύεται θέματα τεχνικού κυρίως περιεχομένου που αφορούν την αγορά των ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών, του ίντερνετ, του εξοπλισμού κ.λ.π. Συνεπώς, καταρχήν ο κος Νομικός, δεν είναι άμεσος ανταγωνιστής της καταγγελλομένης εταιρείας για να θίγονται ευθέως τα εμπορικά του συμφέροντά και η θέση του στη σχετική αγορά από τη επιλεγείσα τεχνολογική πρακτική της εταιρείας MULTICHOICE και την κινητοποίηση της τελευταίας, προκειμένου να προστατέψει τα συμφέροντα της από την πειρατεία. Ο κος Νομικός είναι βεβαίως και συνδρομητής της εταιρείας, από την οποία ενημερώθηκε για την εφαρμογή της νέας πλέον τεχνικής ασφαλείας (SECURE SILICON-IRDETO), για την εισαγωγή νέων δεκτών και για το επικείμενο κλείδωμα της κάρτας με τους δέκτες. Όπως όμως ο ίδιος ενημέρωσε κατά τη διάρκεια της ακρόασης (βλ. σελ. 31 απομαγνητοφωνημένων πρακτικών), το ενδιαφέρον του είναι καθαρά δημοσιογραφικό «για να ενημερώσει ορθότερα το αναγνωστικό του κοινό». Αξίζει παρά ταύτα να αναφερθεί ότι σε κάποια τεύχη του εν λόγω περιοδικού του Κου Νομικού, γινόταν αναλυτικά λόγος για θέματα πειρατείας και υποκλοπής λογισμικών και συστημάτων, προκειμένου να λάβουν γνώση και να προστατευτούν οι συνδρομητές του, με παράθεση «επικίνδυνων ιστοσελίδων», αναλυτικών τεχνικών διαδικασιών, πληροφοριών, κ.λ.π. Τα στοιχεία-άρθρα αυτά, δείχνουν ότι ο Κος Νομικός, μέσω του περιοδικού του, ενδιαφέρεται και κατανοεί τον κίνδυνο των πειρατικών φαινομένων για την ασφάλεια μιας εταιρείας και μοιάζει απορίας άξιο το γεγονός ότι εναντιώνεται, καταγγέλλοντας την εταιρεία MULTICHOICE και επισήμως μάλιστα, ενώ αυτή προσπαθεί να ανακόψει την «αιμορραγία» της από στυγνά φαινόμενα πειρατείας και card sharing (μοίρασμα καρτών). Κατά τη διάρκεια δε της διεξαχθείσης ακρόασης, ο ίδιος ο Κος Νομικός απήντησε, σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής ακρόασης (βλ. σελ 38 απομαγνητοφωνημένων πρακτικών), ότι ο ίδιος– πέρα από την υποχρέωση που του επιβάλλει η εταιρεία να αντικαταστήσει τον ακριβό 1200 Ευρώ αποκωδικοποιητή του με τον αντίστοιχο χαμηλότερης αξίας της εταιρείας NOVA–, δε θίγεται πουθενά προσωπικά από την πρακτική της εταιρείας. Ο Κος Νομικός επιχείρησε πάντως να αναφέρει ότι τα μέτρα που έλαβε η καταγγελομένη για την προστασία από την πειρατεία ίσως να ήταν «υπέρμετρα», χωρίς εντούτοις να καταφέρει να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό του αυτόν περαιτέρω. Από τα εκτεθέντα συνεπώς, δεν προκύπτει το άμεσο έννομο συμφέρον του Κου Νομικού, το οποίο να δικαιολογεί και την υποβολή σχετικής καταγγελίας εναντίον της καταγγελομένης εταιρείας. Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι η ΕΕΤΤ σύμφωνα με το άρθρο 12, παρ. στ’ του Ν.3431/2006 μεριμνά για την τήρηση της νομοθεσίας περί Ηλεκτρ. Επικοινωνιών και εφαρμόζει τις διατάξεις του Ν.703/1977, σε σχέση με την άσκηση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Στο πλαίσιο άσκησης της εν λόγω αρμοδιότητάς της, η ΕΕΤΤ εκτιμά ελεύθερα κάθε είδους αποδεικτικά στοιχεία που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων προφανώς και τυχόν καταγγελιών που έχουν υποβληθεί στην ΕΕΤΤ από τρίτους. Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη εξέταση των διαλαμβανομένων στις καταγγελίες, καθότι, όπως σημειώθηκε η ΕΕΤΤ, για τη διαπίστωση τέλεσης παραβατικών συμπεριφορών, συνεκτιμά κάθε στοιχείο που έχει στη διάθεσή της, ανεξαρτήτως της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος του τρίτου μέρους που υπέβαλλε την καταγγελία.
2) Αναφορικά με τα φαινόμενα της πειρατείας, η εταιρεία απέδειξε με τα προσκομισθέντα έγγραφά της ότι τα φαινόμενα αυτά εξακολουθούν να υφίστανται. Πιο συγκεκριμένα, η εταιρεία προσκόμισε το πρόσφατο από 6 Σεπτεμβρίου με ΑΡ. ΠΡ. ΕΕΤΤ 36940/07-09-2010 Δελτίο Τύπου της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής, καθώς και παλιότερα δελτία τύπου της ιδίας διεύθυνσης αλλά και της διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, παραθέτοντας επίσης και εκτύπωση από τον χώρο κοινωνικής δικτύωσης «Facebook», που προτρέπει ευθέως αναγνώστες να δουν τα κανάλια της εταιρείας NOVA εντελώς δωρεάν! Η εταιρεία τόνισε ότι το ελληνικό Δημόσιο με τις εισαγγελικές διαδικασίες μόνο την εκ των υστέρων καταστολή των φαινομένων πειρατείας μπορεί να πετύχει και όχι την αποτροπή τους, ισχυριζόμενη ότι μόνο με το κλείδωμα της κάρτας με τον δέκτη τύπου SECURE SILICON, θα επιτευχθεί η ουσιαστική ασφάλεια των συστημάτων από την πειρατεία.
3) Αναφορικά με τα χαρακτηριστικά της τεχνολογίας SECURE SILICON, η εταιρεία υποστήριξε ότι καταρχήν δε θίγει τους υφιστάμενους ενεργούς συνδρομητές της με την εφαρμογή της καινούργιας τεχνολογίας, ενώ οι συνδρομητές της μπορούν και στη δευτερεύουσα κατοικία τους να έχουν νόμιμη πρόσβαση στα προγράμματα της εταιρείας. Επικαλέστηκε δε το Π.Δ.343/2002 και το Ν.3057/2002[1], που αναφέρονται στην αποτελεσματική προστασία των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, αρχή η οποία επιβάλλεται και από τον Έλληνα νομοθέτη. Περαιτέρω, η εταιρεία πρόσθεσε ότι η πρακτική του κλειδώματος κάρτας-δέκτη χρησιμοποιείται και από μεγάλους Ευρωπαϊκούς παρόχους για τη μεγαλύτερη αξιοπιστία και ασφάλεια των συστημάτων τους, ενώ διευκρίνισε ότι η κάρτα πρόσβασή της μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιονδήποτε αποκωδικοποιητή που φέρει την τεχνολογία SECURE SILICON, αναφέροντας ότι υπάρχει και μια σχετικά εύκολη διαδικασία πιστοποίησης. Η δε εταιρεία IRDETO έχει ήδη συμφωνήσει να παραχωρεί σε τρίτους κατασκευαστές, κατόπιν σχετικής συνεννόησης, νόμιμες άδειες, προκειμένου η συσκευή τους να καταστεί συμβατή με την τεχνολογία SECURE SILICON, ενώ η καταγγελομένη εταιρεία έχει ήδη έρθει σε επαφή με κατασκευαστή αποκωδικοποιητών και την εταιρεία IRDETO, για τη σχετική κατασκευή και εισαγωγή τέτοιων αποκωδικοποιητών στην Ελλάδα (σχετ.20-συνημμένο σχετ. 6 του υπομνήματός της).
Με βάση όλα τα ανωτέρω, η εταιρεία «MULTICHOICE», συνοψίζοντας τόνισε ότι δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στις σχετικές αγορές από την εφαρμογή της τεχνολογίας SECURE SILICON-IRDETO, από τη στιγμή που οι τρίτοι αποκωδικοποιητές είναι συμβατοί με την ανωτέρω τεχνολογία, ενώ τόνισε ότι η επιλογή της εφαρμογής της τεχνολογίας αυτής με το επικείμενο «πάντρεμα» της κάρτας και του δέκτη, αποτελεί αναμφισβήτητα μονόδρομο για την εταιρεία, την ασφάλεια των συστημάτων της και την προστασία των πνευματικών της δικαιωμάτων από τα φαινόμενα πειρατείας, τη στιγμή που απειλείται επί της ουσίας η ίδια της η βιωσιμότητα.
V. ΝΟΜΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ- ΥΠΑΓΩΓΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
1) Ν.703/1977 – ΑΡΘΡΟ 2 και Ν.3784/2009 (ΦΕΚ 137Α)
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.703/1977, το οποίο διατηρήθηκε και μετά την τροποποίηση που επήρθε με το Ν.3784/2009, προβλέπεται ότι:
«Απαγορεύεται η υπο μιας ή περισσοτέρων επιχειρήσεων καταχρηστική εκμετάλλευσις της δεσποζούσης θέσεως αυτών επί του συνόλου ή μέρους της αγοράς της χώρας, Η καταχρηστική αύτη εκμετάλλευσις δύναται να συνίσταται ιδία:
α) Εις τον άμεσον ή έμμεσον εξαναγκασμόν προς καθορισμόν είτε των τιμών αγοράς ή πωλήσεως είτε άλλων μη ευλόγων όρων συνναλλαγής,
β) εις τον περιορισμόν της παραγωγής, της καταναλώσεως ή της τεχνολογικής αναπτύξεως, επί ζημία των καταναλωτών,
γ) εις την εφαρμογή ανίσων όρων δι’ ισοδυνάμους παροχάς, ιδία εις την αδικαιολόγητον άρνησιν πωλήσεων, αγορών ή άλλων συναλλαγών, κατά τρόπον έωστε επιχειρήσεις τινές να τίθενται εις μειονεκτικήν εν τω ανταγωνισμώ θέσιν,
δ) εις την εξάρτησιν της συνάψεως συμβάσεων εκ της παρά των αντισυμβαλλομένων αποδοχής προσθέτων παροχών, ή συνάψεως προσθέτων συμβάσεων αι οποίαι, κατά την φύσιν των ή συμφώνως προς τας εμπορικάς συνηθείας, δεν συνδέονται μετά του αντικειμένου των συμβάσεων τούτων».
Το εν λόγω άρθρο εξακολουθεί να ισχυεί αυτούσιο, αφού ο Νόμος 3784/2009 «Αναθεώρηση διατάξεων του Ν.703/1977 περί Ανταγωνισμού και άλλες διατάξεις», δεν επέφερε καμία τροποποίηση.
Σύμφωνα με το ανωτέρω άρθρο και τη νομολογία, δεν είναι αυτό καθ’ εαυτό παράνομο μια επιχείρηση να κατέχει δεσπόζουσα θέση και βεβαίως μια δεσπόζουσα επιχείρηση δικαιούται να ανταγωνίζεται άλλες επιχειρήσεις σε αξιοκρατική βάση. Ωστόσο μια δεσπόζουσα επιχείρηση φέρει ιδιαίτερη ευθύνη να μην παρεμποδίζει με τη συμπεριφορά της την άσκηση πραγματικά ανόθευτου ανταγωνισμού στην κοινή αγορά, καταχρώντας τη θέση της. Το άρθρο 2 αποτελεί τη νομική βάση για ένα καίριο συστατικό στοιχείο της πολιτικής ανταγωνισμού και η αποτελεσματική εφαρμογή του συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία των αγορών προς όφελος των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.
2) Δεσπόζουσα Θέση στην Αγορά
Η δεσπόζουσα θέση έχει οριστεί βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας ως θέση οικονομικής ισχύος, την οποία κατέχει μια επιχείρηση και η οποία της παρέχει τη δυνατότητα να εμποδίσει τη διατήρηση αποτελεσματικού ανταγωνισμού επί της σχετικής αγοράς, επιτρέποντάς της να συμπεριφέρεται, σε σημαντικό βαθμό, ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές της και τους πελάτες της και, τελικά, από τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τη νομολογία, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, η κατοχή δεσπόζουσας θέσης συνεπάγεται μια ειδική ευθύνη για τη σχετική επιχείρηση, η έκταση της οποίας πρέπει να εξετάζεται υπό το πρίσμα των συγκεκριμένων σε κάθε περίπτωση περιστάσεων. Λόγω της ειδικής και προνομιακής της θέσης, μια εταιρεία μπορεί με ευκολία να εμποδίσει την είσοδο των ανταγωνιστών της στη σχετική αγορά, θέτοντας «φραγμούς εισόδου» με τις πρακτικές που ενδεχομένως ακολουθεί. Οι φραγμοί εισόδου μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές. Μπορεί να πρόκειται για νομικούς φραγμούς, όπως τιμολόγια ή ποσοστώσεις, ή να λαμβάνουν τη μορφή πλεονεκτημάτων από τα οποία επωφελείται ειδικά η επιχείρηση που κατέχει τη δεσπόζουσα θέση, όπως οικονομίες κλίμακας και φάσματος, προνομιακή πρόσβαση σε βασικές εισροές ή φυσικούς πόρους, σημαντικές τεχνολογίες[2] ή σε κατεστημένο δίκτυο πωλήσεων και διανομής. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν κόστη και άλλα εμπόδια, που προέρχονται για παράδειγμα από αποτελέσματα δικτύου, τα οποία αντιμετωπίζουν οι πελάτες όταν αλλάζουν προμηθευτή. Η συμπεριφορά της ίδιας της επιχείρησης μπορεί επίσης να δημιουργήσει φραγμούς εισόδου, παραδείγματος χάρη όταν έχει πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν οι ανταγωνιστές με αντίστοιχου μεγέθους επενδύσεις, ή όταν έχει συνάψει μακροπρόθεσμες συμβάσεις με τους πελάτες της, οι οποίες έχουν αισθητά αποτελέσματα αποκλεισμού. Τα μονίμως υψηλά μερίδια αγοράς μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη φραγμών εισόδου και επέκτασης.
3) Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης – Αντικειμενική δικαιολογία- Αρχή αναλογικότητας και βελτιώσεις αποτελεσματικότητας
Βεβαίως, κάθε επιχείρηση, όπως και αυτή που κατέχει δεσπόζουσα θέση έχει κάθε δικαίωμα προάσπισης των συμφερόντων της σε περίπτωση επαπειλής τους, εφόσον όμως δεν αποβλέπει στην ενίσχυση ή κατάχρηση της δεσποζούσης θέσης της. Η άσκηση του δικαιώματος αυτού, περιορίζεται από την αρχή της αντικειμενικής δικαιολογίας και την αρχή της αναλογικότητας.
Μια δεσπόζουσα επιχείρηση μπορεί έτσι να δικαιολογήσει την πρακτική της, αποδεικνύοντας ότι η συμπεριφορά της είναι αντικειμενικά απαραίτητη και ότι συνεπάγεται σημαντικές βελτιώσεις αποτελεσματικότητας, οι οποίες υπεραντισταθμίζουν τα τυχόν αντιανταγωνιστικά αποτελέσματα στους καταναλωτές. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται κατά πόσο η εν λόγω συμπεριφορά είναι απαραίτητη και ανάλογη με το στόχο που υποτίθεται ότι επιδιώκεται από τη δεσπόζουσα επιχείρηση.
Το ερώτημα του κατά πόσο μια συμπεριφορά είναι αντικειμενικά απαραίτητη και ανάλογη πρέπει να προσδιοριστεί με βάση παράγοντες εξωτερικούς προς τη δεσπόζουσα επιχείρηση. Η συμπεριφορά αποκλεισμού μπορεί για παράδειγμα να θεωρείται αντικειμενικά απαραίτητη για λόγους υγείας ή ασφάλειας που συνδέονται με τη φύση του παραγόμενου προϊόντος. Ωστόσο, η απόδειξη του κατά πόσο μια συμπεριφορά της μορφής αυτής είναι αντικειμενικά απαραίτητη πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι είναι κανονικά καθήκον των δημοσίων αρχών να θεσπίζουν και να θέτουν σε εφαρμογή πρότυπα σχετικά με τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια. Δεν είναι καθήκον της δεσπόζουσας επιχείρησης να λαμβάνει μέτρα με δική της πρωτοβουλία για τον αποκλεισμό προϊόντων τα οποία, δικαίως ή αδίκως, θεωρεί ως επικίνδυνα ή κατώτερα από το δικό της προϊόν.
Η Ευρ. Επιτροπή[3] θεωρεί ότι μια δεσπόζουσα επιχείρηση μπορεί επίσης να δικαιολογήσει συμπεριφορά που οδηγεί σε αποκλεισμό των ανταγωνιστών της προβάλλοντας ως λόγο, βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας που αποτελούν επαρκή εγγύηση ότι δεν θα προκύψει καθαρή ζημία για τους καταναλωτές. Σε αυτό το πλαίσιο, η επιχείρηση που κατέχει δεσπόζουσα θέση οφείλει να αποδείξει ότι είναι αρκούντως πιθανό και βάσει επαληθεύσιμων αποδεικτικών στοιχείων, ότι πληρούνται οι ακόλουθες σωρευτικές προϋποθέσεις :
- οι βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας έχουν ήδη υλοποιηθεί ή είναι πιθανό να υλοποιηθούν ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς. Μπορεί, για παράδειγμα, να περιλαμβάνουν τεχνικές βελτιώσεις της ποιότητας των αγαθών, ή μείωση του κόστους παραγωγής ή διανομής,
- η συμπεριφορά είναι απαραίτητη για την υλοποίηση αυτών των βελτιώσεων της αποτελεσματικότητας και δεν υπάρχουν άλλες λιγότερο αντιανταγωνιστικές εναλλακτικές δυνατότητες που είναι ικανές να οδηγήσουν στις ίδιες βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας,
- οι πιθανές βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας που προκύπτουν από την συμπεριφορά αντισταθμίζουν τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και στην ευημερία του καταναλωτή στις επηρεαζόμενες αγορές και
- η συμπεριφορά δεν εξαλείφει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό, καταργώντας όλες ή τις περισσότερες υφιστάμενες πηγές πραγματικού ή δυνητικού ανταγωνισμού. Η άμιλλα μεταξύ επιχειρήσεων αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη για την οικονομική αποτελεσματικότητα, περιλαμβανομένων των δυναμικών βελτιώσεων της αποτελεσματικότητας με τη μορφή καινοτομίας. Αν δεν υπάρχει αυτή η άμιλλα, η επιχείρηση που κατέχει δεσπόζουσα θέση δεν θα έχει επαρκή κίνητρα να συνεχίσει να δημιουργεί και να μεταβιβάζει τα κέρδη αποδοτικότητας. Εάν εκλείψει ο ανταγωνισμός και δεν υφίσταται ορατός κίνδυνος εισόδου στην αγορά, η προστασία της άμιλλας και της ανταγωνιστικής διαδικασίας υπεραντισταθμίζει τα ενδεχόμενα κέρδη από βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας Κατά την άποψη της Ευρ. Επιτροπής, η συμπεριφορά αποκλεισμού που διατηρεί, δημιουργεί ή ενισχύει θέση στην αγορά που προσεγγίζει εκείνη ενός μονοπωλίου, δεν μπορεί κανονικά να δικαιολογηθεί με το επιχείρημα ότι οδηγεί σε βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας.
Συνεπώς, η κάθε δεσπόζουσα επιχείρηση, όπως (εν προκειμένω η καταγγελομένη εταιρεία «MULTICHOICE»), οφείλει να προσκομίσει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η εξεταζόμενη συμπεριφορά της δικαιολογείται αντικειμενικά. Στη συνέχεια, εναπόκειται στην Αρχή ανταγωνισμού να πραγματοποιήσει την τελική εκτίμηση και να κρίνει εάν η εν λόγω συμπεριφορά είναι όντως αντικειμενικά απαραίτητη και εάν, αφού ληφθούν υπόψη οι ενδεχόμενες προφανείς αντι-ανταγωνιστικές επιπτώσεις σε σχέση με τις ενδεχόμενες σημαντικές και αποδεδειγμένες βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας, ενδέχεται αυτή να ζημιώσει τους καταναλωτές.
4) Ορισμός αγοράς-Επηρεαζόμενες αγορές
Για να εκτιμηθούν περαιτέρω οι συνέπειες μιας πρακτικής, πρέπει αρχικώς να οριστεί η σχετική/ές αγορά-ές, στις οποίες θα έχει αντίκτυπο η πρακτική της δεσπόζουσας εταιρείας, που θα αλλάξει ενδεχομένως τις συνθήκες ανταγωνισμού σε αυτήν-ές. Ως σχετική αγορά θεωρείται η αγορά που περιλαμβάνει το σύνολο των προϊόντων ή υπηρεσιών που θεωρούνται από τον καταναλωτή εναλλάξιμα ή μπορούν να υποκατασταθούν μεταξύ τους λόγω των χαρακτηριστικών τους, της τιμής τους και της σκοπούμενης χρήσης τους. Επί της εν λόγω καταγγελίας, διαπιστώνεται πως οι αγορές που επηρεάζονται είναι:
- Η αγορά του ψηφιακού δορυφορικού δικτύου μετάδοσης και διανομής ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών συνδρομητικής τηλεόρασης μέσω δορυφορικών συστημάτων
Στην υπό εξέταση αγορά, η εταιρεία «MULTICHOICE» κατέχει δεσπόζουσα (και επί της ουσίας μονοπωλιακή) θέση, δεδομένου ότι τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή είναι ο μόνος πάροχος ψηφιακής δορυφορικής συνδρομητικής τηλεόρασης στην Ελλάδα. Βεβαίως, άμεσα αναμένεται και η είσοδος της εταιρείας «ΟΤΕ Α.Ε», με αντίστοιχο ανταγωνιστικό πακέτο δορυφορικής συνδρομητικής τηλεόρασης. Αλλά, προς το παρόν, η εταιρεία MULTICHOICE έχει προφανή δεσπόζουσα θέση στην εν λόγω αγορά, γεγονός που αφενός της αποδίδει μια «ιδιαίτερη ευθύνη», ώστε να μη διακινδυνεύει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην εν λόγω αγορά με άλλα μέσα, παρά μόνο με «αποδοτικό ανταγωνισμό» (competition on the merits) και αφετέρου της δίνει το αρνητικό «πλεονέκτημα» να μπορεί να επεκτείνει την ενδεχόμενη δεσπόζουσα θέση της και την καταχρηστική της συμπεριφορά και σε μια γειτνιάζουσα αγορά, στην οποία δεν έχει δεσπόζουσα θέση. Στη γειτνιάζουσα αυτή αγορά, η συμπεριφορά επιχείρησης που περιορίζει τον ανταγωνισμό εξομοιώνεται με κατάχρηση δεσπόζουσα θέσης, σαν αυτή που έχει στην άλλη την αρχική αγορά[4].
- Η συνδεόμενη αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού (περιλαμβάνει τις συσκευές αποκωδικοποιητών για μετάδοση και διανομή υπηρεσιών)
Η αμέσως συνδεόμενη-γειτνιάζουσα με την ανωτέρω αγορά του ψηφιακού δορυφορικού δικτύου μετάδοσης, είναι η αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού που περιλαμβάνει και τους αποκωδικοποιητές. Συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία για τη συγκεκριμένη αγορά δεν υπάρχουν, δεδομένου ότι οι πηγές πώλησης και διανομής των αποκωδικοποιητών, μπορεί να περιλαμβάνουν διάφορα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών, ενδιάμεσους μεταπωλητές και επίσης και τις ίδιες τις εταιρείες που προσφέρουν δορυφορικά συνδρομητικά πακέτα.
Δεδομένου ότι όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, η εταιρεία χρησιμοποιώντας τη δεσπόζουσα θέση της στην πρώτη αγορά μπορεί να κάνει «leverage of market power[5]» στην δεύτερη και συνδεόμενη (neighbouring market) αγορά των αποκωδικοποιητών, δηλαδή να προσπαθήσει να μετακυλήσει τη δύναμή της από τη μια αγορά στην άλλη την άμεσα συνδεόμενη με αυτή[6], αξίζει εδώ να αναλυθεί επαρκώς πως το εξαιρετικά μεγάλο μερίδιο αγοράς της εταιρείας MULTICHOICE στην αγορά 1, μπορεί να δημιουργήσει προφανώς φραγμούς εισόδου των νέων επιχειρήσεων (market foreclosure) στην γειτνιάζουσα αγορά. Στην προκειμένη περίπτωση, η αποκλειστική υιοθέτηση της τεχνολογίας SECURE SILICON και του συστήματος IRDETO σε συνδυασμό με το αποκλειστικό «κλείδωμα» της κάρτας με τον δέκτη της εταιρείας, εκ πρώτης όψεως ενέχει τον κίνδυνο να αποκλειστεί οποιοδήποτε άλλης τεχνολογίας δέκτης, που θα μπορούσε να «συνεργαστεί» και να μεταδίδει τα προγράμματα της εταιρείας MULTICHOICE, δημιουργώντας εμπόδια εισόδου στην εν λόγω αγορά, τόσο για τους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών, όσο και για τα καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών που θα πρέπει να πωλούν αποκλειστικά δέκτες συμβατούς με την τεχνολογία SECURE SILICON-IRDETO. Βεβαίως, η εταιρεία ισχυρίζεται ότι προβαίνει στην επιλογή της εν λόγω τεχνολογίας, για να προστατευτεί από τη λεγόμενη πειρατεία και ειδικότερα το μοίρασμα κάρτας (card sharing) που λαμβάνει κατά κόρον χώρα και έχει κοστίσει στην εταιρεία την απώλεια σημαντικού μέρους των συνδρομητών της και μια σοβαρή οικονομική ζημία που απειλεί και την ίδια τη βιωσιμότητά της.
- Σχετική γεωγραφική αγορά
Η σχετική γεωγραφική αγορά περιλαμβάνει την περιοχή στην οποία οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις πωλούν τα σχετικά προϊόντα ή παρέχουν τις σχετικές υπηρεσίες υπό επαρκώς ομοιογενείς συνθήκες ανταγωνισμού.
Στην υπό κρίση περίπτωση, η σχετική γεωγραφική αγορά φαίνεται να εκτείνεται στο σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας, αφού καταρχήν οι προσφερόμενες δορυφορικές συνδρομητικές ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες προσφέρονται σε όλη την Ελληνική Επικράτεια, ενώ επίσης η αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού, στην οποία ανήκουν και οι συσκευές αποκωδικοποιητών, οι οποίοι επί της ουσίας αποτελούν τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη μετάδοση της ανωτέρω συνδρομητικής δορυφορικής υπηρεσίας, περιλαμβάνει όλη τη χώρα. Θα μπορούσε ενδεχομένως να εξεταστεί περαιτέρω εάν η μονομερής επιλογή και επιβολή της συγκεκριμένης τεχνολογίας και τύπου αποκωδικοποιητή από την εταιρεία MULTICHOICE, μπορεί να δημιουργήσει «φραγμούς εισόδου» και για την έλευση- εισαγωγή ξένων κατασκευαστών αποκωδικοποιητών στην Ελληνική αγορά, οι οποίοι δε θα είναι πιστοποιημένοι με το σύστημα «SECURE SILICON –IRDETO», με αποτέλεσμα να επηρεαστούν τα εμπορικά ρεύματα, δίνοντας έτσι διακοινοτική διάσταση στην πρακτική της εταιρείας. Όπως όμως θα εξηγηθεί κατωτέρω, ο κίνδυνος αυτός δεν είναι τελικώς υπαρκτός.
6) Πλήρωση σχετικών κριτηρίων αναγκαιότητας – Αντικειμενικώς δικαιολογημένης πρακτικής της εταιρείας MULTICHOICE με βάση τις συνθήκες της/των αγοράς-ών – Βελτιώσεις αποτελεσματικότητας
Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, κάθε επιχείρηση, όπως βεβαίως και αυτή που κατέχει δεσπόζουσα θέση δικαιούται να προστατεύσει τα συμφέροντά της, εφόσον απειλούνται και πρέπει να δικαιολογήσει ότι η συμπεριφορά της έχει ήδη αποφέρει βελτιώσεις αποτελεσματικότητας, είναι «απαραίτητη», αναλογική, αντισταθμίζει τις ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες και δεν εξαλείφει επί της ουσίας τον ανταγωνισμό.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η εταιρεία MULTICHOICE, τόσο κατά τη διάρκεια της ακρόασης, όσο και με το υποβληθέν υπόμνημά της ισχυρίστηκε ότι:
α) Η εταιρεία έχει ήδη προχωρήσει στην επιλογή της τεχνολογίας κωδικοποίησης IRDETO και του συστήματος ασφαλείας για τη διάδοση της κάρτας SECURE SILICON, αφού προμηθεύεται ήδη τους δέκτες αυτούς και αναμένει μέσα στη χρονιά τη διανομή από την εταιρεία PACE[7] και άλλων 140.000 ακόμη high definition δεκτών για να καλύψει τις συνδρομητικές της ανάγκες. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της εταιρείας, στην τρέχουσα χρονική στιγμή οι παλαιοί δέκτες των συνδρομητών της δεν προβλέπεται να αντικατασταθούν (και σύμφωνα με την ίδια δε δημιουργούν πρόβλημα), αλλά προγραμματίζεται η σταδιακή μετάβαση στην καινούργια τεχνολογία. Προς το παρόν, οι παλαιοί δέκτες δεν εμφανίζουν πρόβλημα στη λήψη των υπηρεσιών, δεδομένου ότι η κάρτα δεν είναι ακόμη «κλειδωμένη». Εάν η εταιρεία κλειδώσει τις κάρτες στο μέλλον, προφανώς η λήψη της υπηρεσίας δε θα είναι εφικτή και ο συνδρομητής θα πρέπει να προμηθευτεί νέο δέκτη ή/και νέα κάρτα. Εκείνο που σίγουρα αναμένεται, είναι το «κλείδωμα» της κάρτας στους νέους δέκτες για λόγους ασφαλείας, προκειμένου να αποφευχθεί το λεγόμενο card sharing, που έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις πειρατείας με σοβαρή απώλεια συνδρομητών. Επιπλέον, η ίδια η εταιρεία ανέλυσε στην ΕΕΤΤ ότι υπάρχει σχετική διαδικασία ταυτοποίησης αποκωδικοποιητών, προκειμένου αυτοί να γίνουν συμβατοί με το σύστημα της εταιρείας, μέσω της γνωστοποίησης ειδικών κωδικών από την εκάστοτε κατασκευάστρια εταιρεία αποκωδικοποιητών, οι οποίοι εισάγονται στο σύστημα της εταιρείας MULTICHOICE και η τελευταία προχωράει εν συνεχεία στο «πάντρεμα» της κάρτας με τα κλειδιά του εκάστοτε αποκωδικοποιητή. Με βάση σχετική στοιχεία από την αγορά και την πρακτική άλλων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη συνδρομητική τηλεόραση, η τεχνολογία IRDETO έχει τη δυνατότητα να πατάξει ουσιαστικά σε ποσοστό 100% την πειρατεία και συνεπώς ορθώς η εταιρεία τη χρησιμοποιεί για να πετύχει την ασφάλεια των συστημάτων της και συνεπώς τη τεχνική βελτίωση της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών της. Άρα εκ πρώτης όψεως, πληρείται το πρώτο εκ των κριτηρίων που τίθενται για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας της εταιρείας.
β) Αναφορικά με την πλήρωση της δεύτερης εκ των ανωτέρω κριτηρίων, ήτοι τη διερεύνηση του πόσο τελικά απαραίτητη ήταν η μονομερής επιλογή της τεχνολογίας SECURE SILICON και του συστήματος IRDETO σε συνδυασμό με το μελλοντικό «κλείδωμα» της κάρτας με το δέκτη και εάν υπήρχαν ουσιαστικές εναλλακτικές δυνατότητες-διαδικασίες ενίσχυσης της ασφάλειας των συστημάτων της εταιρείας, προκειμένου να προστατευτεί αυτή από τα έντονα φαινόμενα της πειρατείας που αντιμετωπίζει, αξίζει να σημειωθεί ότι: Τόσο από τους ισχυρισμούς της εταιρείας, όσο και από τις τοποθετήσεις των καταγγελόντων (και την έρευνα της ΕΕΤΤ), προέκυψε ότι επί της ουσίας η επιλογή της τεχνολογίας IRDETO (και SECURE SILICON) και η διαδικασία μελλοντικού «κλειδώματος» της κάρτας με το δέκτη αυτής, ήταν μονόδρομος για την εταιρεία MULTICHOICE και η πιο σίγουρη επιλογή για την προστασία των συστημάτων και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι κανένας από τους καταγγέλοντες δεν αμφισβήτησε την επιλογή αυτή της εταιρείας, ούτε επίσης πρότεινε κανένα εναλλακτικό ή λιγότερο αντι-ανταγωνιστικό μέτρο, που ενδεχομένως θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η εταιρεία για να πετύχει πιο αποτελεσματικά το σκοπό της.
Συνεπώς, το γεγονός ότι η καταγγελομένη εταιρεία επέλεξε την τεχνολογία IRDETO και το σύστημα SECURE SILICON συνδυαστικά, δεν φαίνεται προβληματικό εκ πρώτης όψεως, αφού αυτό αφορούσε την εμπορική της πολιτική και το δικαίωμά της να προστατευτεί με την τεχνολογία και τα πρότυπα που επιλέγει. Εκείνο που έχει περισσότερη σημασία είναι η εν λόγω εταιρεία να μην επιβάλλει τη συνεργασία αποκλειστικά και μόνο με έναν κατασκευαστή (μια εταιρεία) αποκωδικοποιητών, αποκλείοντας έτσι τη σχετική αγορά.
– H τεχνική κωδικοποίησης SECURE SILICON και η τεχνική ασφαλείας διάδοσης καρτών IRDETO
Η Irdeto[8] είναι μια ιδιωτική εταιρεία που ειδικεύεται εδώ και 40 χρόνια σε συστήματα προστασίας ψηφιακών συσκευών (απο υποκλοπές ή κατάχρηση) κατασκευάζοντας μεταξύ άλλων smart cards, PayTV CAS systems (Conditional access) κ.λ.π για διάφορες πλατφόρμες, όπως τηλεοράσεις, μηχανές εγγραφής video, set-top κουτιά, υπολογιστές, video game κονσόλες, κινητά τηλέφωνα και άλλα φορητά μ.με media. Tα προϊόντα της χρησιμοποιούνται από διάφορες υπηρεσίες τηλεόρασης και mobile media για την προστασία του περιεχομένου. Τον Σεπτέμβριο του 2009, η εταιρεία ανακοίνωσε την έκδοση του Irdeto version 3, CAS 3. Επισημαίνεται ότι τα προϊόντα της εταιρείας είναι συμβατά με τα πρότυπα της οικογένειας ‘’DVB’’ (Digital Video Broadcasting).
Το Conditional Access (CA) περιλαμβάνει τους μηχανισμούς επικύρωσης και έγκρισης των συνδρομητών καθώς και τον μηχανισμό κρυπτογράφησης / αποκρυπτογράφησης περιεχομένου. Το πρότυπο DVB Conditional Access System περιγράφεται στην ιστοσελίδα του DVB (ETR 289 V1).
Η Irdeto χρησιμοποιεί την τεχνολογία secure silicon για μεγαλύτερη ασφάλεια και για να μπορεί να «κλειδώνει» την κάρτα με τον αποκωδικοποιητή.
Το κλειδί που υπάρχει στο chip (secure silicon) συνδυάζεται με το δημόσιο κλειδί που αποστέλλεται από το δίκτυο (ασφάλεια Irdeto) και δημιουργείται έτσι ο αλγόριθμος αποκωδικοποίησης.
Όσον αφορά την εταιρεία PACE, (με την οποία συνεργάζεται και η καταγγελομένη), αυτή είναι η πλέον εξέχουσα τεχνολογική εταιρεία προγραμματιστών της αγοράς Pay TV, ενώ προσφάτως αναγνωρίστηκε ως ο μεγαλύτερος παγκοσμίως προγραμματιστής ψηφιακών set-top boxes[9].
γ) Αναφορικά με το κριτήριο που απαιτεί να αντισταθμίζονται οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις ενδεχομένως προκαλούνται από τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στη στρέβλωση του ανταγωνισμού και στην ευημερία των καταναλωτών, αξίζει να αναφερθεί ότι: Σίγουρα εκ πρώτης όψεως η εταιρεία έχει, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, κάθε δικαίωμα να προστατεύσει την ασφάλεια και τη ροή των συστημάτων και προγραμμάτων της και να προασπίσει επίσης και τα δικαιώματα των νομίμων συνδρομητών της, οι οποίοι και τη συνδρομή τους καταβάλλουν και σε μειονεκτικότερη θέση σε σχέση με τους «πειρατές» βρίσκονται. Σύμφωνα όμως με την υπάρχουσα νομολογία, και τη θέση του δικαστηρίου για τα «δικαιώματα» των εταιρειών σε δεσπόζουσα θέση, αξίζει να αναφερθεί ότι στην υπόθεση “FRANCE Telecom SA v. Commission”[10], το Πρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων απεφάνθη πως: «……παρά το γεγονός ότι μια εταιρεία βρίσκεται σε δεσπόζουσα θέση, αυτό δεν της απαγορεύει να προστατεύει τα κάθε μορφής εμπορικά της συμφέροντα, εφόσον αυτά απειλούνται και να ακολουθήσει όλα τα απαραίτητα βήματα προστασίας των συμφερόντων αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι η συμπεριφορά της αυτή δεν έχει ως στόχο την ενίσχυση της δεσπόζουσας θέσης της και την περαιτέρω κατάχρηση αυτής[11]. Το ίδιο σκεπτικό ακολούθησε το Δικαστήριο και στην υπόθεση ‘’Irish Sugar plc v. Commission’’ {1999} ECR II 2969, προσθέτοντας επίσης ότι «…για τη συμπεριφορά της εταιρείας με δεσπόζουσα θέση, που θέλει να προστατεύσει τα εμπορικά της συμφέροντα, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα κριτήρια της οικονομικής αποτελεσματικότητας (economic efficiency) και των συμφερόντων των καταναλωτών (consumer interests).
Συνεπώς, το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται εδώ είναι εάν η τεχνολογική επιλογή της εταιρείας MULTICHOICΕ δικαιολογείται, γιατί αντισταθμίζεται απο το δικαίωμά της να προστατεύσει την ασφάλεια των συστημάτων της από την πειρατεία (λόγω της σοβαρής ζημίας που έχει υποστεί), παράλληλα με την υποχρέωσή της να προστατεύσει τους νόμιμους συνδρομητές της (καταναλωτές), οι οποίοι εμμέσως πλήττονται επίσης, χωρίς δική τους ευθύνη. Το ερώτημα αυτό, θα πρέπει να απαντηθεί και ως προς το ενδεχόμενο να καθιστά η μονομερής επιλογή της τεχνολογίας SECURE SILICON με την IRDETO, υπέρμετρα δυσχερή ή ουσιαστικά αδύνατη την χρήση ή ενσωμάτωση αυτής από άλλους τρίτους κατασκευαστές στην Ελληνική αγορά. Επί του ανωτέρω ερωτήματος, λεκτέα τα εξής:
Αναμφισβήτητα, μια δορυφορική συνδρομητική εταιρεία έχει ως ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα και πηγή εσόδων της την ποιότητα και την ποικιλία των προγραμμάτων της, τα οποία αποτελούν δική της πνευματική ιδιοκτησία, αφού βάσει αυτών κερδίζει ή χάνει συνδρομητές ανάλογα και γίνεται ανταγωνιστική. Στην υπό κρίση περίπτωση, είναι διαπιστωμένο[12] ότι η εταιρεία MULTICHOICE έχει χάσει σημαντικό αριθμό πελατών από τα φαινόμενα της πειρατείας μέσω διαδικτύου με το λεγόμενο «card sharing», χωρίς να εισπράττει καθόλου έσοδα από τους «παράνομους» χρήστες των προγραμμάτων της[13] και να απειλείται έτσι επί της ουσίας η ίδια η βιωσιμότητά της, εις βάρος επιπλέον των άλλων «νομίμων» συνδρομητών της, οι οποίοι προκειμένου να παρακολουθήσουν τα συνδρομητικά της προγράμματα καταβάλλουν σχετική συνδρομή. Αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι η καταγγελομένη εταιρεία, καταβάλλοντας σοβαρές προσπάθειες να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το ανωτέρω πρόβλημα, έχει επίσης ζητήσει και τη βοήθεια των Ελληνικών αλλά και των Κυπριακών αρχών καθώς και του Τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, όπως προκύπτει και από το με ΑΡ.ΠΡ. 36940/07-09-2010 Δελτίο Τύπου της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης και άλλα σχετικά δελτία τύπου που εντέλλοντο μέχρι και κατασχέσεις των παράνομων συσκευών, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας. Οι δε πρόσφατες εκθέσεις-δελτία τύπου της αστυνομίας, αποδεικνύουν ότι το φαινόμενο εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να βλάπτει τα συμφέροντα της καταγγελομένης εταιρείας, προκαλώντας σημαντικές οικονομικές διαρροές. Συνεπώς, τα ανωτέρω στοιχεία αποδεικνύουν ότι υπήρχε σοβαρός και άμεσος κίνδυνος ακόμη και για τον οικονομικό αφανισμό της εταιρείας και συνεπώς αυτή είχε κάθε νόμιμο δικαίωμα και συμφέρον να προστατέψει καταρχήν την ασφάλεια των συστημάτων της και την ίδια την πνευματική της ιδιοκτησία. Επίσης, επιβάλλεται και δικαιολογείται η εταιρεία να λάβει και άμεσα σχετικά μέτρα και για την προστασία των νομίμων συνδρομητών της, οι οποίοι όπως αναφέρθηκε, πλήττονται εμμέσως από τα φαινόμενα αυτά. Με την επιλεγείσα πρακτική της, επέρχεται επιπλέον και «βελτίωση της αποτελεσματικότητας», αφού εν προκειμένω η εταιρεία θα παρέχει πιο αποτελεσματικά ασφαλείς και καλύτερης ποιότητας συνδρομητικές υπηρεσίες, με τη χρήση των τεχνολογιών SECURE SILICON και IRDETO και τη διαδικασία του «κλειδώματος» της κάρτας με το δέκτη, προστατεύοντας έτσι και τα συμφέροντα των καταναλωτών (νομίμων συνδρομητών της εταιρείας). Συνεπώς, ο ενδεχόμενος κίνδυνος στρέβλωσης του ανταγωνισμού στη σχετική αγορά-ές, φαίνεται ότι καταρχήν αντισταθμίζεται από την άμεση ανάγκη προστασίας της ασφαλείας των συστημάτων (και της πνευματικής ιδιοκτησίας) της εταιρείας καθώς και των δικαιωμάτων των συνδρομητών της. Το εάν τελικώς παραβιάζεται ή όχι ο ανταγωνισμός, συνεπεία της συμπεριφοράς της εταιρείας, αυτό αναλύεται αμέσως παρακάτω.
δ) Για το τέταρτο κριτήριο που εξετάζει εάν η συμπεριφορά της εν λόγω εταιρείας εξαλείφει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό, καταργώντας τις υφιστάμενες πηγές πραγματικού ή δυνητικού ανταγωνισμού, αξίζει να αναφερθεί ότι:
Με τη μονομερή επιλογή της τεχνολογίας SECURE SILICON και IRDETO σε συνδυασμό με το επερχόμενο «κλείδωμα» της κάρτας με τον δέκτη, φαίνεται ότι σε πρώτη φάση υπάρχει θεωρητικά κίνδυνος περιορισμού του ανταγωνισμού κυρίως για τους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών που έχουν διαφορετικές (μη συμβατές με τις SECURE SILICON και IRDETO) τεχνολογίες. Η μονομερής επιλογή της εταιρείας, θα έχει αντίκτυπο αρχικά και στους διανομείς ή/ τους εμπόρους ψηφιακών συσκευών (αποκωδικοποιητών), με συνέπεια αυτοί να εμπορεύονται μόνο μιας μορφής αποκωδικοποιητές συγκεκριμένης τεχνολογίας, για να έχουν δυνατότητα συνεργασίας με την εταιρεία MULTICHOICE (NOVA), περιορίζοντας τη συνεργασία τους με άλλες εταιρείες-κατασκευαστές δεκτών. Για το συγκεκριμένο ζήτημα όμως, ο Νόμος 3592/2007 και ειδικότερα το Παράρτημα Χ αυτού, προβλέπει μεταξύ των όρων, των αρχών και των προϋποθέσεων, βάσει των οποίων πρέπει να προσφέρονται τα «συστήματα υπό όρους πρόσβασης» ότι: «…….. οι κάτοχοι δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας[14] σε συστήματα και προϊόντα υπό όρους πρόσβασης υποχρεούνται να τηρούν δίκαιους, εύλογους και αμερόληπτους όρους και να μην εξαρτούν τη χορήγηση αδειών στους κατασκευαστές εξοπλισμού από όρους που αποθαρρύνουν, περιορίζουν ή απαγορεύουν τη συμπερίληψη στο ίδιο προϊόν κοινής διεπαφής που επιτρέπει τη σύνδεση με διάφορα άλλα συστήματα πρόσβασης ή τη συμπερίληψη στο ίδιο προϊόν συγκεκριμένων μέσων άλλων συστημάτων πρόσβασης, εφόσον ο αποδέκτης της άδειας πληροί τις σχετικές εύλογες προϋποθέσεις που εγγυώνται την ασφάλεια των συναλλαγών των φορέων εκμετάλλευσης συστημάτων πρόσβασης υπό όρους».
Συνεπώς, από τα οριζόμενα στην ανωτέρω διάταξη του Παραρτήματος Χ, προκύπτει ότι καμία εταιρεία λογισμικού-συστημάτων ή εταιρεία-παρόχος (και βεβαίως ούτε εταιρεία MULTICHOICE), δεν μπορούν να υποχρεώνουν ή να θέτουν επί της ουσίας περιοριστικούς όρους σε κανέναν τρίτο κατασκευαστή για τη μονομερή επιλογή κάποιας τεχνολογίας ή ενός μόνο συστήματος, ώστε αυτός να είναι αποκλειστικά συμβατός με αυτό. Στην υπό κρίση περίπτωση, ούτε η καταγγελομένη εταιρεία μπορεί να θέτει μονομερείς όρους σε κατασκευαστές ότι θα πρέπει αυτοί να είναι συμβατοί μόνο με το σύστημα IRDETO ή SECURE SILICON και όχι με άλλα συστήματα. Αντιθέτως, δεν απαγορεύεται σε μια εταιρεία να επιλέξει μια τεχνολογία-σύστημα για την ασφάλεια και την προστασία των εμπορικών της δραστηριοτήτων και να δημοσιοποιήσει περαιτέρω τις διεπαφές και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της τεχνολογίας αυτής, δίνοντας τη δυνατότητα στους τρίτους κατασκευαστές να παρασκευάσουν συμβατούς με την τεχνολογία αυτήν δέκτες, χωρίς να περιορίζονται να συμπεριλάβουν στο ίδιο προϊόν και άλλα συστήματα-τεχνολογίες. Αναμφισβήτητα, στην προκειμένη περίπτωση, προέχει η ασφάλεια των συναλλαγών και η όποια ύπαρξη διαφορετικών τεχνολογιών στο ίδιο προϊόν δε θα πρέπει επ’ ουδενί να υποβιβάζει την εγγύηση της ασφαλείας των συναλλαγών.
Σε συνάρτηση με τα ανωτέρω, αξίζει να αναφερθεί ότι η ίδια η καταγγελομένη εταιρεία ήρθε σε άμεση επαφή με την εταιρεία κατασκευαστών IRDETO[15], προκειμένου η τελευταία να της διευκρινίσει ποιοι όροι πρέπει να πληρούνται για να χορηγεί άδειες και σε τρίτους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών, έτσι ώστε αυτοί να καθίστανται συμβατοί και με την τεχνολογία SECURE SILICON. Σύμφωνα με την επίσημη απάντηση της εταιρείας, η τελευταία διευκρίνισε ότι συμφέρον γι’ αυτήν είναι η χορήγηση όσο περισσότερων αδειών γίνεται σε τρίτους κατασκευαστές δεκτών και ότι το λογισμικό της μπορεί να το χορηγεί σε όποιον της ζητήσει, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι οι εκάστοτε συσκευές θα πληρούν συγκεκριμένα αυστηρά τεχνικά χαρακτηριστικά.
Από τα ανωτέρω, προκύπτει συνεπώς ότι ο όρος της συμβατότητας των δεκτών τουλάχιστον με την τεχνολογία IRDETO που θέτει η εταιρεία, ούτε δυσχερής στην εφαρμογή του είναι, ούτε υπέρμετρος για κάποιον τρίτο κατασκευαστή, αφού επί της ουσίας μπορούν να προσφερθούν τέτοιας μορφής δέκτες στην Ελληνική αγορά, με την πλήρωση σχετικών προϋποθέσεων.
Συνεπώς, όπως προκύπτει απο την πλήρωση των ανωτέρω κριτηρίων, η επιλογή της τεχνικής SECURE SILICON-IRDEΤΟ απο την εταιρεία MULTICHOICE και το περαιτέρω «κλείδωμα» της κάρτας με τον αποκωδικοποιητή, για την αντιμετώπιση των φαινομένων πειρατείας και την προστασία των συνδρομητών της, εφόσον δεν απαιτεί την επιπλέον αποκλειστική συνεργασία με μια και μόνο εταιρεία κατασκευαστών αποκωδικοποιητών, δε στρεβλώνει τον ανταγωνισμό στις σχετικές αγορές. Ειδικότερα, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι η εταιρεία δεν αποκλείει επί της ουσίας τη συνεργασία της με τρίτους κατασκευαστές, ούτε τους επιβάλλει επιπλέον περιοριστικούς όρους, παρά μόνο αυτόν της συμβατότητας των συστημάτων τους με την τεχνική SECURE SILICON/ IRDEΤΟ. Στο ίδιο πλαίσιο επίσης η εταιρεία θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μην επιβαρύνει δυσχερώς τους υφιστάμενους και κυρίως τους νέους συνδρομητές της (που έχουν συμβληθεί μαζί της βάσει συμβολαίου ελαχίστης διάρκειας), με τη μονομερή αυτή της επιλογή και την ασύμφορη υποχρέωση αγοράς νέων αποκωδικοποιητών.
Έτσι, γίνεται δεκτή η επιλογή της εταιρείας, αφού φαίνεται ότι δε θα δημιουργήσει προβλήματα στις συνθήκες ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν κάποιες προϋποθέσεις τόσο απέναντι στους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών, όσο και απέναντι στους συνδρομητές (καταναλωτές) της.
Ειδικότερα:
1) Ως προς τους κατασκευαστές αποκωδικοποιητών και την προστασία του ανταγωνισμού στην αγορά του ψηφιακού εξοπλισμού, η εταιρεία επιβάλλεται:
α) να δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα της όλες τις διεπαφές και τα λεπτομερή τεχνικά χαρακτηριστικά των SECURE SILICON και IRDETO, προκειμένου ο εκάστοτε κατασκευαστής αποκωδικοποιητών τόσο της Ελληνικής όσο και της διεθνούς αγοράς, να μην εμποδίζεται άμεσα ή έμμεσα στην παραγωγή και εμπορία συμβατών δεκτών,
β) να μεριμνήσει ώστε να παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης τουλάχιστον στα ελεύθερα συνδρομητικά κανάλια, από τις συσκευές αποκωδικοποιητών που «επιβάλλει» και διανέμει η ίδια,
γ) να μην περιορίσει ή απαγορεύσει σε τρίτους κατασκευαστές την ενσωμάτωση στο ίδιο προϊόν κοινών διεπαφών που επιτρέπουν τη σύνδεση με διάφορα άλλα συστήματα πρόσβασης ή την εισαγωγή στο ίδιο προϊόν συγκεκριμένων μέσων άλλων συστημάτων πρόσβασης, εφόσον πληρούνται οι σχετικές εύλογες προϋποθέσεις που εγγυώνται την ασφάλεια των συναλλαγών για την ποιοτική παροχή των συνδρομητικών υπηρεσιών της.
και
2) Ως προς την προστασία των υφιστάμενων συνδρομητών της εταιρείας, επιβάλλεται:
α) να μεριμνήσει η εταιρεία για τη λήψη μέτρων που θα εξασφαλίζουν τους υφιστάμενους συνδρομητές της με ελάχιστη διάρκεια συμβολαίου, ώστε να μην υποχρεωθούν αυτοί σε αναγκαστική αγορά νέου αποκωδικοποιητή.
ΣΤ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η εταιρεία «MULTICHOICE», παρότι διαθέτει δεσπόζουσα θέση, έχει κάθε δικαίωμα να προστατεύσει την πνευματική της ιδιοκτησία και την οικoνομική της βιωσιμότητα από τα διαπιστωμένα φαινόμενα της πειρατείας, «δένοντας» στη συνέχεια την κάρτα της με τις συσκευές των αποκωδικοποιητών, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι: α) θα δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα της όλες τις διεπαφές και τα λεπτομερή τεχνικά χαρακτηριστικά των SECURE SILICON και IRDETO, προκειμένου ο εκάστοτε κατασκευαστής αποκωδικοποιητών τόσο της Ελληνικής όσο και της διεθνούς αγοράς, να μην εμποδίζεται άμεσα ή έμμεσα στην παραγωγή και εμπορία συμβατών δεκτών, β) θα μεριμνήσει ότι θα παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης τουλάχιστον στα ελεύθερα συνδρομητικά κανάλια, από τις συσκευές αποκωδικοποιητών που «επιβάλλει» και διανέμει η ίδια, γ) δεν θα περιορίσει ή απαγορεύσει σε τρίτους κατασκευαστές την ενσωμάτωση στο ίδιο προϊόν κοινών διεπαφών που επιτρέπουν τη σύνδεση με διάφορα άλλα συστήματα πρόσβασης ή την εισαγωγή στο ίδιο προϊόν συγκεκριμένων μέσων άλλων συστημάτων πρόσβασης (με εγγυήσεις πάντα ασφαλείας) και δ) θα μεριμνήσει για τη λήψη μέτρων που θα εξασφαλίζουν τους υφιστάμενους συνδρομητές της που έχουν ελάχιστη διάρκεια συμβολαίου, ώστε να μην υποχρεωθούν αυτοί σε αναγκαστική αγορά νέου αποκωδικοποιητή.
Επισημαίνεται ότι οι ανωτέρω προϋποθέσεις είναι απολύτως αναλογικές και απαραίτητες, για την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκηση της εμπορικής πολιτικής της εταιρείας αλλά και την ταυτόχρονη προστασία του ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές.
Με βάση όλα τα ανωτέρω:
Αποφάσισε:
1) Διαπιστώνει ότι η εταιρεία «MULTICHOICE-ΕΛΛΑΣ Α.Ε» δεν παραβιάζει τελικώς τις διατάξεις του Ν.703/1977 και ιδίως το άρθρο 2 αυτού, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι θα τηρήσει σωρευτικώς τις ανωτέρω περιγραφείσες προϋποθέσεις.
2) Να επιφυλαχθεί η ΕΕΤΤ να εξετάσει τη συνεπή τήρηση των ανωτέρω προϋποθέσεων από την εταιρεία «MULTICHOICE-ΕΛΛΑΣ Α.Ε» και να παρακολουθήσει την εξέλιξη των συνθηκών ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές.
3) Να εξουσιοδοτήσει τον Πρόεδρο της ΕΕΤΤ να κοινοποιήσει την υπό έκδοση απόφαση στις εταιρείες «MULTICHOICE-ΕΛΛΑΣ Α.Ε» και στους Κους Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη και Αργύρη Νομικό, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία.
4) Να κοινοποιηθεί η υπό έκδοση απόφαση στο Φύλλο Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ).
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΔΡ. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΑΝΕΛΛΟΣ
[3] Βλέπε την Ανακοίνωση της Ευρ.Επιτροπής — «Κατευθύνσεις σχετικά με τις προτεραιότητες της Επιτροπής κατά τον έλεγχο της εφαρμογής του άρθρου 82 της συνθήκης ΕΚ σε καταχρηστικές συμπεριφορές αποκλεισμού που υιοθετούν δεσπόζουσες επιχειρήσεις» – C 045 της 24/02/2009.
[4] Βλέπε TETRA PAK II, Πρωτοδικείο Υπόθ. Τ-83/91, Συλλ. 1994, II 755 που επικυρώθηκε από το ΔΕΚ, Υπόθ. C-333/94.
[5] Διάφορα παραδείγματα και υποθέσεις αυτών των «πρακτικών» έχουν διαπιστωθεί τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όπως π.χ στην περίπτωση της Tetra Pak II[5], της British Airways v. Commission {2003} ECR II-5917, της De Poste-La Poste {2002} OJ L61/32, κ.λ.π.
[6] Βλέπε υπόθεση Centre Belge d’Etudes du Marche-Telemarketing v. Compagnie Luxembourgeoise de Telediffusion SA and Information Publicite Benelux s.a (1985) ECR 3261, 1986 2 CMLR 558
[7] Επισημαίνεται ότι η εταιρεία κατασκευαστών αποκωδικοποιητών PACE, είναι η πρώτη παγκοσμίως εταιρεία σε κατασκευή αποκωδικοποιητών.
[8] Irdeto is the most advanced software security and media company in the world. Through its diversified, renewable security, and monetization technologies, the company allows new forms of distribution for broadcast/broadband/mobile entertainment, and for the world’s most popular app, e-stores and consumer devices. (www.irdeto.com).
[9] The PACE Group develops and delivers innovative technologies, products and services for world leading operators that enable entertainment and converged communication services inside, outside and around the digital home.
[11] Βλέπε επίσης και United Brands v. Commission, και Case T-65/89 BPB Industries and British Gypsum v. Commission {1993} ECR II-389 και επίσης Compagnie Maritime Belge and others, v. Commission {2000) ECR-1365.
[12] Βάσει των σχετικών εκθέσεων και δελτίων τύπου που έχει προσκομίσει στην ΕΕΤΤ η καταγγελομένη (Βλ. σχετ. 13 και 16).
[13] Με βάση τους ισχυρισμούς της εταιρείας, η οποία έλεγξε συγκεκριμένες IPA διευθύνσεις, οι ο αριθμός των παράνομων χρηστών ανέρχεται σε τουλάχιστον 100.000. Η ΕΕΤΤ δεν μπορεί με τα μέσα που διαθέτει να επαληθεύσει αυτόν τον αριθμό.
