Η απόφαση της ΕΕΤΤ για το πάντρεμα κάρτας-δέκτη Nova

Κατά τη συνεδρίαση της 15ης Ιουλίου 2010, συγκροτήθηκε η Ολομέλεια της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) προκειμένου να ερευνήσει για ενδεχόμενες παραβάσεις του Ν.703/77 (για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού) σε θέματα ψηφιακού εξοπλισμού από την εταιρία παροχής συνδρομητικών υπηρεσιών “MULTICHOISE HELLAS Α.Ε.” – NOVA.

Αφορμή για τη διεξαγωγή της παραπάνω διαδικασίας στάθηκε η επιστολή του περιοδικού “DIGITAL TV INFO” διά του νομίμου εκπροσώπου του κ. Αργύρη Νομικού στην ΕΕΤΤ (καθώς και η μεταγενέστερη επιστολή του Μιχάλη Τζεζαϊρλίδη, η οποία συσχετίστηκε)  με την υποβολή ερωτήματος που αφορά στη νομιμότητα του κλειδώματος μέσω συγκεκριμένης τεχνολογίας της συνδρομητικής κάρτας της Nova με συγκεκριμένο ιδιοκτησιακό δέκτη, ευρύτερα γνωστή ως “πάντρεμα κάρτας – δέκτη”, προκειμένου να ερευνηθεί περαιτέρω  για το αν παραβιάζονται οι κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Η απόφαση αναμενόταν με ενδιαφέρον και το θέμα είχε συζητηθεί αρκούντως σε γνωστά ελληνικά διαδικτυακά φόρα. Θα έδινε τελικά λύση στον γόρδιο δεσμό του παντρέματος κάρτας και δέκτη; Είναι νόμιμο το πάντρεμα; Μπορεί η NOVA να δεσμεύσει υπέρμετρα το συνδρομητή της; Έχει δικαίωμα η ελληνική και ξένη αγορά να διαθέσει συμβατούς δέκτες στους υποψήφιους συνδρομητές της Nova; Μπορεί ο εν δυνάμει συνδρομητής να επιλέξει ελεύθερα συμβατό δέκτη, πολλαπλών δυνατοτήτων σε σχέση με τον “αναιμικό” ιδιοκτησιακό; Μπορεί τελικά η NOVA να επιβάλλει την αγορά του δέκτη της στον συνδρομητή και σε περίπτωση άρνησης του να μη συμβληθεί μαζί του; Ποια η τύχη των παλαιών συνδρομητών ελεύθερης κάρτας;

Βέβαια, οι παραπάνω προβληματισμοί εστιάζουν στην ανησυχία του τελικού καταναλωτή (συνδρομητή ή υποψήφιου συνδρομητή δορυφορικών τηλεοπτικών προγραμμάτων) ενώ η ολομέλεια της ΕΕΤΤ επιλήφθηκε στα ζητήματα αρμοδιότητας της, δηλαδή στη διερεύνηση τυχόν παραβάσεων της νομοθεσίας περί ελεύθερου ανταγωνισμού σύμφωνα με το Ν. 703/77 και άλλων συναφών διατάξεων.

 

Επί της από 15-07-2010 ακροάσεως εκδόθηκε τελικά η υπ. αρίθμ. 588/59/16-12-2010 απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, σχολιασμός της οποίας επιχειρείται με απλά και κατανοητά λόγια, τόσο στη νομική της διάσταση όσο και στην πρακτική της εφαρμογή, καθότι τροποποιεί σημαντικά το πλαίσιο διάθεσης δεκτών και συνδρομητικών καρτών από την “MULTICHOICE-ΕΛΛΑΣ Α.Ε.”

Η απόφαση είναι πολυσέλιδη (32 σελίδων) και  θα ερευνηθεί η ουσία, δηλαδή τα συμπεράσματα και το διατακτικό αυτής. Για την καλύτερη κατανόηση αλλά και την αποφυγή τυχόν παρερμηνειών παραθέτω αυτούσιο το κεφάλαιο ΣΤ:

 

Και τις πρώτες δύο παραγράφους του διατακτικού (καθόσον οι υπόλοιπες αφορούν την επίδοση της απόφασης προς τα εμπλεκόμενα μέρη και την κοινοποίηση της στο ΦΕΚ):

Η λεκτική διατύπωση της απόφασης δημιουργεί σε κάποια σημεία της ερμηνευτικές δυσχέρειες, προσεγγίζοντας όμως το πνεύμα της, προβληματίζεται κανείς στα κάτωθι:

α) Η έννοια “ελεύθερα συνδρομητικά κανάλια”  η κατανόηση της οποίας είναι διφορούμενη και περιέχεται στο στοιχείο Β. του κεφαλαίου των συμπερασμάτων. Ειδικότερα αναφέρεται: “θα μεριμνήσει (η NOVA) ότι θα παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης τουλάχιστον στα ελεύθερα συνδρομητικά κανάλια, από τις συσκευές αποκωδικοποιητών που “επιβάλλει” και διανέμει η ίδια” (ιδιοκτησιακούς δέκτες). Επειδή με τους δέκτες που διανέμει σήμερα, είναι εφικτή η λήψη ελεύθερων δορυφορικών καναλιών του δορυφόρου Hot Bird, η ερμηνεία της ως άνω παραγράφου καταδεικνύει ότι η Νόβα θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε ο συνδρομητής της να είναι σε θέση να αποκωδικοποιήσει και δεύτερη συνδρομητική κάρτα στον ίδιο δέκτη προφανώς με τη χρήση ανάλογου CAM. Πιο απλά, ο πελάτης της NOVA επιβάλλεται να έχει τη δυνατότητα να συμβληθεί με συνδρομητική υπηρεσία κάτοχο πανευρωπαϊκών ή εγχώριων δικαιωμάτων χωρίς να υποχρεωθεί να προμηθευτεί και άλλο δέκτη.

β) στην παράγραφο που αναφέρεται στην προστασία “των υφιστάμενων συνδρομητών ελεύθερης κάρτας με ελάχιστη διάρκεια συμβολαίου” δεν αποσαφηνίζεται ποια θα είναι τα μέτρα που πρέπει να λάβει η NOVA ώστε αφενός να προστατέψει τα πνευματικά της δικαιώματα και αφετέρου να μην υποχρεώσει τον πελάτη της στην αναγκαστική αγορά νέου αποκωδικοποιητή όπως και δεν ορίζει χρονικά όρια για την λήψη των μέτρων.

Το λογικά επόμενο ερώτημα που ανακύπτει είναι τι θα συμβεί όταν υφιστάμενος πελάτης επιθυμεί την αναβάθμιση της συνδρομής του (όχι σύναψη νέου συμβολαίου) για λήψη των καναλιών υψηλής ευκρίνειας που προσφέρει το μπουκέτο.

Επιχειρώντας περαιτέρω μια εξ αντιδιαστολής ερμηνεία της παραγράφου 1 του διατακτικού, συνάγεται ότι μέχρι σήμερα ή μάλλον μέχρι την τήρηση σωρευτικά των οριζόμενων προϋποθέσεων που θέτει η απόφαση, η NOVA παραβιάζει τον ελεύθερο ανταγωνισμό στα πλαίσια της προσπάθειας της να προστατεύσει την πνευματική της ιδιοκτησία. Τούτο διότι δεν διαθέτει δημόσια τις τεχνικές προδιαγραφές που χρησιμοποιεί προκειμένου τρίτος ενδιαφερόμενος κατασκευαστής να κατασκευάσει κατάλληλους δέκτες για την λήψη των υπηρεσιών της. Επίσης οι τεχνικές που έχει εφαρμόσει δεν περιέχονται σε κανέναν δέκτη της ελληνικής ή ξένης αγοράς με συνέπεια ο μόνος τρόπος λήψης των υπηρεσιών της είναι μέσω αναγκαστικής αγοράς του ιδιοκτησιακού δέκτη. Για την τήρηση των όσων αναφέρονται στο διατακτικό η NOVA θα τελεί υπό την επιτήρηση της ΕΕΤΤ, η οποία και θα παρακολουθήσει την εξέλιξη των συνθηκών ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές.

 

Α) Η NOVA υποχρεούται να δημοσιεύσει στην ιστοσελίδα της λεπτομερώς όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά του συνδυασμού IRDETO – SECURE SILICON που απαιτούνται προκειμένου ο εκάστοτε κατασκευαστής να μην εμποδίζεται άμεσα ή έμμεσα στην παραγωγή και εμπορία συμβατών δεκτών. Εφόσον λοιπόν εισαχθούν στην ελληνική αγορά δέκτες ή CAM που να ενσωματώνουν όλες τις δικλείδες ασφαλείας που θέτει η Multichoice ΕΛΛΑΣ Α.Ε. -Nova, αυτή δεν μπορεί να αρνηθεί τη χρήση τους από μελλοντικούς ή υφιστάμενους συνδρομητές. Συνεπώς δεν δύναται να αρνηθεί στον υποψήφιο ή υφιστάμενο πελάτη της να χρησιμοποιήσει δέκτη ή CAM της επιλογής του και συνακόλουθα δεν μπορεί να τον υποχρεώσει στην χρήση του δικού της αποκωδικοποιητή, όπως αυτό ίσχυε μέχρι σήμερα.

Β) Θα μεριμνήσει  για τη δυνατότητα πρόσβασης και λήψης νόμιμα διατεθειμένων συνδρομητικών υπηρεσιών στην Ελλάδα μέσω των αποκωδικοποιητών που “επιβάλλει” και διανέμει η ίδια. Αυτό σημαίνει  ότι θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα θέασης στο συνδρομητή της και άλλης συνδρομητικής υπηρεσίας με τη χρήση δεύτερης υποδοχής κάρτας (card reader) ή αντίστοιχου CAM. Συνεπώς οι δέκτες της θα πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον μια υποδοχή κοινής διεπαφής (CI – Common Interface)

Γ) Δεν θα περιορίσει ή απαγορεύσει σε τρίτους κατασκευαστές την ενσωμάτωση στο ίδιο (πιστοποιημένο κατά SECURE SILICON) προϊόν άλλων συστημάτων πρόσβασης (card reader) ή την εισαγωγή στο ίδιο προϊόν άλλων συστημάτων πρόσβασης (μέσω CI module) με εγγυήσεις ασφαλείας.

 

Η ως άνω απόφαση, αν μη τι άλλο, δημιουργεί ένα νέο ερμηνευτικό status στο μέχρι σήμερα νομικό πλαίσιο παροχής τηλεοπτικών συνδρομητικών υπηρεσιών μέσω δορυφόρου. Επιχειρεί να γεφυρώσει το μεγάλο ζήτημα που θα ανακύψει με την επικείμενη εκπομπή του συνδρομητικού μπουκέτου του ΟΤΕ, ώστε αφενός μεν οι πάροχοι να προστατέψουν την λήψη των υπηρεσιών τους από ενδεχόμενη πειρατεία με κάθε μέσο, αφετέρου δε, ο καταναλωτής να μην υποχρεωθεί σε αγορά πολλαπλών αποκωδικοποιητών για τη λήψη αυτών.

Για πρώτη φορά επιχειρείται διάσπαση του μονοπωλιακού καθεστώτος διάθεσης δεκτών κατ’ αποκλειστικότητα από τον πάροχο και διεύρυνση της αγοράς με μόνο περιορισμό τη συμβατότητα με την τεχνική Irdeto – Secure Silicon. Στους σκοπούς της απόφασης ανάγεται η προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού με την διάθεση στην αγορά συμβατών δεκτών και αρθρωμάτων (CAM) για τη λήψη των τηλεοπτικών συνδρομητικών υπηρεσιών μέσω δορυφόρου, την κατάργηση των περιορισμών που εισάγει κατ’ ουσίαν η μέχρι σήμερα πρακτική της MULTICHOICE ΕΛΛΑΣ Α.Ε.” και την εν γένει υγιή λειτουργία του ελεύθερου ανταγωνισμού όπως αυτή προβλέπεται και ρυθμίζεται από την εγχώρια νομοθεσία, τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που μεταξύ άλλων προστατεύουν από συμπεριφορές αποκλεισμού που υιοθετούνται από δεσπόζουσες επιχειρήσεις.

Βέβαια θα πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατά ποσό είναι τεχνικά υλοποιήσιμο ένα τέτοιο εγχείρημα από τον υποψήφιο κατασκευαστή, καθώς και κατά πόσο το κόστος χρήσης των σχετικών δικαιωμάτων και κατασκευής τέτοιων δεκτών δεν περιορίζουν κατ’ ουσίαν την αγορά και εμπορία τους με άμεση συνέπεια την παράβαση του Νόμου “Περί ελέγχου μονοπωλίων και ολιγοπωλίων και προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού” (Ν. 703/1977).

Η απόφαση της ΕΕΤΤ ρυθμίζει ζητήματα και θέτει προϋποθέσεις, η υποχρεωτική τήρηση των οποίων θα δημιουργήσει μεγάλη αναστάτωση όχι μόνο στην εδώ εμπλεκόμενη εταιρεία, αλλά και σε όσες επιχειρήσουν στο μέλλον (βλ. OTE) να παράσχουν τηλεοπτικές συνδρομητικές υπηρεσίες μέσω δορυφόρου, υπό την έννοια πως κάθε πάροχος στην προσπάθεια του να διασφαλίσει τεχνικά το προϊόν του από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση θα πρέπει να συμμορφωθεί με τη κείμενη νομοθεσία με ενέργειες όπως αυτές αναλύονται στο σκεπτικό και περιέχονται στο διατακτικό της.