Τι θα γίνει με την Υψηλή Ευκρίνεια στην επίγεια ψηφιακή TV

Featured | Ανάμεσα στις πολλές «αναποδιές» που εμφανίζονται στο δρόμο για την ψηφιακή μετάβαση της τηλεόρασης στη χώρα μας, υπάρχει και μια που δυστυχώς δεν προβάλλεται όσο της αναλογεί και δεν προκαλεί πιο έντονες και στοχευμένες συζητήσεις, ενώ θα έπρεπε. Αναφέρομαι στο γεγονός ότι ο Έλληνας τηλεθεατής (ή πιο σωστά μόλις το 65% των τηλεθεατών, που βρίσκονται σε γεωγραφικές περιοχές…

Ανάμεσα στις πολλές «αναποδιές» που εμφανίζονται στο δρόμο για την ψηφιακή μετάβαση της τηλεόρασης στη χώρα μας, υπάρχει και μια που δυστυχώς δεν προβάλλεται όσο της αναλογεί και δεν προκαλεί πιο έντονες και στοχευμένες συζητήσεις, ενώ θα έπρεπε. Αναφέρομαι στο γεγονός ότι ο Έλληνας τηλεθεατής (ή πιο σωστά μόλις το 65% των τηλεθεατών, που βρίσκονται σε γεωγραφικές περιοχές που καλύπτονται από δίκτυα επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης) δεν απολαμβάνει κανάλια υψηλής ευκρίνειας (HD) από την επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα.

Ανάμεσα στις πολλές αρνητικές πρωτιές που συγκεντρώνει η χώρα μας ως προς την ορθολογική και εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου υλοποίηση της μετάβασης είναι και η σχεδόν πλήρης απουσία καναλιών υψηλής ευκρίνειας. Θέλω να δώσω και ένα μέτρο σύγκρισης, ώστε να γίνει εύκολα κατανοητή η «στρουθοκαμηλίζουσα» αντιμετώπιση του ζητήματος στην Ελλάδα με μια απλή αναφορά στα ισχύοντα στην Ευρώπη. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία που συγκεντρώνει και επεξεργάζεται η βάση δεδομένων για την τηλεοπτική αγορά MAVISE (και η οποία χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) σε 22 ευρωπαϊκές χώρες μεταδίδονται κανάλια υψηλής ευκρίνειας από την επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα (τέλος 2012). Μάλιστα το 40% των νέων καναλιών, που λανσαρίστηκαν στην Ευρώπη εντός του 2012, ήταν HD. Συνολικά σε αυτές τις 22 χώρες παρέχονται 115 HD κανάλια.

Η MAVISE μάς δίνει και μια κατηγοριοποίηση του περιεχομένου που μεταδίδουν τα HD κανάλια, όπου την πρώτη θέση με 20% του συνόλου καταλαμβάνουν τα αθλητικά κανάλια, ακολουθούν με 16% τα κανάλια που μεταδίδουν ταινίες, με 13% τα κανάλια γενικού περιεχομένου, με 11% τα κανάλια αποκλειστικά ψυχαγωγικού περιεχομένου, με 9% τα κανάλια με ντοκιμαντέρ, κ.ά.

Στην Ευρώπη σήμερα η παροχή καναλιών HD υλοποιείται τόσο με τη χρήση του προτύπου ψηφιακής μετάδοσης DVB-T, όσο και με τη χρήση της πιο βελτιωμένης του εκδοχής, DVB-T2. Αναφέρομαι σε πιο βελτιωμένη εκδοχή, διότι το DVB-T2 προσφέρει αύξηση χωρητικότητας σε κάθε multiplex της τάξης του 30% περίπου σε σχέση με το DVB-T2. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι η επιλογή του προτύπου κωδικοποίησης MPEG-4, καθώς -τουλάχιστον στην Ευρώπη- το MPEG-2 δεν χρησιμοποιείται για υψηλή ευκρίνεια.

Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν, σε πειραματικό στάδιο στην αρχή αλλά και σε πλήρη υλοποίηση μεταγενέστερα, το DVB-T2. Ήδη 10 χώρες (Ην. Βασίλειο, Φινλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία, Δανία, Βέλγιο & Κροατία) έχουν ήδη ή θα ξεκινήσουν εντός του 2013 τη χρήση του DVB-T2, αντικαθιστώντας σταδιακά το DVB-T. Υπάρχουν και χώρες που λόγω της καθυστέρησης στην έναρξη της ψηφιακής μετάβασης επιλέγουν να πάνε κατευθείαν στο DVB-T2, κερδίζοντας έτσι από την αρχή το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης χωρητικότητας, αλλά και της οικονομίας στη χρήση του φάσματος των συχνοτήτων στα UHF. Τέτοια παραδείγματα είναι η Ρωσία (η οποία αν και ξεκίνησε με DVB-T, στην πορεία υιοθέτησε το DVB-T2), η Ουκρανία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Τουρκία.

{gallery}10830{/gallery}

Η Τουρκία έδωσε πρόσφατα (τέλος Απριλίου 2013) τις πρώτες αδειοδοτήσεις για τα κανάλια της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης, όπου και παραχώρησε συνολικά 11 άδειες για κανάλια HD. Υπολογίζεται ότι ήδη από τα μέσα του 2014 το αργότερο, οι Τούρκοι θεατές θα απολαμβάνουν 11 HD κανάλια στην επίγεια ψηφιακή τους πλατφόρμα και, το σημαντικότερο, όλα δωρεάν χωρίς συνδρομή. Επίσης το τουρκικό κράτος φρόντισε ώστε να συγκεντρώσει από την αδειοδότηση (οι άδειες έχουν διάρκεια 10 χρόνια στην Τουρκία) μόνο από τα HD κανάλια ποσό ύψους 222 εκατομμυρίων ευρώ. Κάθε σύγκριση με τα ισχύοντα στα δικά μας είναι μάλλον θλιβερή για την Ελλάδα.

Η πορεία προς το DVB-T2 δείχνει να είναι αναπότρεπτη, ειδικότερα μάλιστα αν τελικά εφαρμοστεί η «αφαίρεση» επιπλέον συχνοτήτων από τη ζώνη των UHF εις βάρος της τηλεοπτικής μετάδοσης, απλά ο χρόνος που η κάθε χώρα θα υλοποιήσει τη μετάβαση από το DVB-T στο DVB-T2 ποικίλλει ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αγοράς της. Επίσης, η προοπτική της επίγειας ψηφιακής πλατφόρμας βασίζεται στην παροχή στο μέλλον όλων των καναλιών της σε υψηλή ευκρίνεια.

Αν και δεν θέλω να επεκταθώ σε πολύ τεχνικές λεπτομέρειες, ο σχεδιασμός ενός δικτύου ΕΨΤ (Επίγειας Ψηφιακής TV) πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τη διαμόρφωση (modulation), το FEC και το Guard Interval. Π.χ. στη Γαλλία το multiplex που μεταφέρει κανάλια HD έχει τα εξής τεχνικά χαρακτηριστικά:

modulation=64 QAM, G.I.=1/32, FEC Rate=2/3, FFT=8K (προσφέροντας τελική χωρητικότητα 24.1 Mbit/s). Καθώς κάθε multiplex μεταφέρει 3 κανάλια HD το συμπέρασμα είναι ότι κάθε κανάλι «καταναλώνει» 8 Mbit/s. Σε άλλες χώρες όπως π.χ. στη Γερμανία διατίθενται από 6 έως 10 Mbit/s, ενώ στο Ην. Βασίλειο 12 Mbit/s, όπου όμως χρησιμοποιείται DVB-T2 και η χωρητικότητα κάθε multiplex ξεπερνά τα 40 με 48 Mbit/s.

Τέλος μια ακόμα μέθοδος βέλτιστης χρήσης της χωρητικότητας κάθε multiplex είναι και η στατιστική πολυπλεξία (statistical multiplexing), μόνο που η εφαρμογή της γίνεται από το διαχειριστή του δικτύου και απαιτεί προηγούμενη συμφωνία με τα κανάλια (ενδιαφέρον να δούμε πώς θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα).

Η EBU έχει δημοσιεύσει τον Οκτώβριο του 2009 στο EBU Technical Review χαρακτηριστικούς πίνακες για το απαιτούμενο data rate ενός καναλιού υψηλής ευκρίνειας, ανάλογα με το πρότυπο (DVB-T vs DVB-T2) που επιλέγει ο κάθε τηλεοπτικός σταθμός. Έτσι για 720 γραμμές σάρωσης και προοδευτική σάρωση (HD720p) με χρήση MPEG-4/AVC και DVB-T απαιτείται data rate=8.05 Mbit/s, ενώ για 1080 γραμμές σάρωσης και διαπεπλεγμένη σάρωση (HD1080i), με όλα τα άλλα ίδια απαιτείται data rate=8.80 Mbit/s. Ενώ εάν επιλεχθεί DVB-T2, τότε απαιτούνται για το μεν HD720p=7.39 Mbit/s και για το HD1080i=8.03 Mbit/s. Στη μεν περίπτωση του DVB-T κάθε multiplex «χωράει» 3 κανάλια HD, ενώ στην περίπτωση του DVB-T2 5 κανάλια HD.

Η μετάβαση στο DVB-T2 δείχνει να είναι η πιο λογική επιλογή, ώστε η επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα να «επιβιώσει» και στο μέλλον, το οποίο τοποθετείται κάπου ανάμεσα στο 2025 και 2030. Από ποιους κινδυνεύει; Κυρίως από την επέκταση των IP δικτύων και της ασύρματης ευρυζωνικότητας, ειδικότερα πλέον λόγω της τεχνολογίας 4ης γενιάς (LTE). Εάν υιοθετηθεί το σενάριο που σήμερα φαντάζει ως το επικρατέστερο διεθνώς, δηλαδή η απόδοση και της ζώνης των UHF μεταξύ 694 και 790 MHz για ασύρματες επικοινωνίες, τότε τα διαθέσιμα μπουκέτα (multiplexes) για επίγεια ψηφιακή μετάδοση μειώνονται από επτά-οκτώ σε πέντε ανά χώρα. Εάν λοιπόν σε αυτό το κοντινό μέλλον επιδιωχθεί όλα τα κανάλια της επίγειας ψηφιακής να εκπέμπουν σε HD, τότε θα μπορούν να μεταφερθούν γύρω στα 25 κανάλια το πολύ.

Είναι αυτά αρκετά ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της επίγειας ψηφιακής πλατφόρμας; Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες η απάντηση είναι θετική. Άλλωστε κατά την αναλογική περίοδο είχαν πρόσβαση σε μόλις 5-6 κανάλια (και οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι οι τηλεθεατές στο 90% του χρόνου τους βλέπουν το πολύ 10-12 κανάλια και ας έχουν πρόσβαση σε 500 ή 1000).

Είναι μια πραγματικότητα η οποία θα επηρεάσει και την Ελλάδα και ως προς την οποία φυσικά, όπως είναι ο κανόνας στην Ελλάδα, δεν υπάρχει καμία συζήτηση και εννοείται καμία προετοιμασία από πλευράς καναλιών και κυβέρνησης. Η Ελλάδα έστω και καθυστερημένα -ως συνήθως- θα ακολουθήσει την πεπατημένη των άλλων κρατών μεταναστεύοντας από το DVB-T στο DVB-T2. Πότε; Προφανώς όχι νωρίτερα από το 2019-2020, ίσως και ακόμα αργότερα.

Το πιο επείγον ζήτημα σήμερα είναι να υπάρξει πολιτική για την ανάπτυξη της υψηλής ευκρίνειας στην επίγεια ψηφιακή τηλεόραση. Να υπάρξει αυτό που λέγεται στρατηγικός σχεδιασμός που θα οδηγήσει στη σύνταξη οδικού χάρτη με τη συμμετοχή όλων και πρωτίστως των καναλιών. Απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός με συνυπολογισμό του τι ισχύει διεθνώς και με γνώμονα πρώτα και κύρια το συμφέρον των πολιτών.

Οι πολίτες δικαιούνται να απολαμβάνουν υψηλή ευκρίνεια από την επίγεια τηλεόραση και μάλιστα δωρεάν. Όπως δικαιούνται να γνωρίζουν, πριν αγοράσουν καινούργια τηλεόραση, τι είδους υπηρεσίες θα είναι διαθέσιμες σε σύντομο χρονικό διάστημα και επομένως να κατευθυνθούν στην αγορά συσκευής που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες τους και όχι τις ανάγκες διάθεσης των αδιάθετων συσκευών που έχουν οι έμποροι. Ψιλά γράμματα, θα μου πείτε. Όχι, θα σας απαντήσω. Επιτέλους, η Ελλάδα πρέπει να συντονιστεί με το τι γίνεται διεθνώς και να πάψει να είναι μια ειδική περίπτωση, όπως αντιμετωπίζεται πλέον, όσον αφορά την ψηφιακή μετάβαση.

Από την άλλη, απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός, διότι η αγορά από μόνη της δεν μπορεί να δώσει λύση ικανοποιητική για όλους τους εμπλεκόμενους, πολύ απλά διότι το κάθε κανάλι περισσότερο θα προσπαθεί να βάλει εμπόδια στην παροχή HD από ένα ανταγωνιστικό, παρά να υλοποιήσει το ίδιο την προσφορά HD.

Επίσης καθώς ακόμα βασικό νομοθετικό κείμενο της μετάβασης στην αποκλειστικά ψηφιακή επίγεια μετάδοση είναι ο Νόμος 3592/2007 και η εφαρμοστική του ΚΥΑ 21161/2008, το όλο ζήτημα περιπλέκεται και να γιατί. Ο νόμος προβλέπει συγκεκριμένο αριθμό καναλιών ανά multiplex (για τα εθνικής εμβέλειας), δηλαδή τέσσερα κανάλια σε SD. Εάν αύριο και τα τέσσερα κανάλια ενός multiplex θελήσουν να εκπέμψουν σε HD, δεν θα μπορούν, διότι τεχνικά κάτι τέτοιο δεν θα είναι εφικτό. Με την επιλογή των προτύπων DVB-T & MPEG-4 AVC, το μέγιστο τρία (3) HD κανάλια χωράνε σε κάθε multiplex. Επιλογή του DVB-T2 σε αυτήν την περίπτωση θα μας έλυνε τα χέρια (αφού χωράνε 5 κανάλια ανά multiplex), όμως αναφερθήκαμε και πριν ότι για τα επόμενα 7-8 χρόνια στην Ελλάδα δεν προβλέπεται αλλαγή προτύπου.

Η αναβλητικότητα (για να μην χρησιμοποιήσω βαρύτερο όρο) της κυβέρνησης στην εκπόνηση πολιτικής για τη μετάβαση στην HD, στην ουσία οδηγεί τα πράγματα σε αδιέξοδο. Εξηγούμαι. Ήδη τα ιδιωτικά κανάλια εθνικής εμβέλειας μέσω τόσο του παρόχου δικτύου (Digea), όσο και μέσω του κλαδικού τους οργάνου (ΕΙΤΗΣΕΕ), ζητούν από την κυβέρνηση να τους δώσει επιπλέον τουλάχιστον δύο multiplexes, προκειμένου να αναπτύξουν HD κανάλια. Από την άλλη, λόγω του ψηφιακού μερίσματος τα multiplexes (μπουκέτα καναλιών) δεν μπορούν να είναι πάνω από οκτώ (8) πανεθνικά, ενώ η εφαρμογή του Ψηφιακού Μερίσματος 2.0 (δηλ. συμπεριλαμβανομένων των συχνοτήτων 694-790 MHz) θα μειώσει τα multiplexes σε έξι ίσως και σε πέντε.

Από πού λοιπόν θα βρεθεί επιπλέον χωρητικότητα; Γίνεται γνωστό ότι συζητείται η απόσπαση του μισού multiplex που διαχειρίζεται η ΕΡΤ μαζί με την Nova, ώστε να δοθεί στη συνδρομητική τηλεόραση. Προφανώς πίεση ασκούνταν στην ΕΡΤ, για να απολέσει και άλλο ένα multiplex και να μείνει μόνο με ένα, αλλά μια τέτοια εξέλιξη καταδικάζει ουσιαστικά τη δημόσια τηλεόραση σε τυπική πλέον παρουσία στην ψηφιακή μετάβαση. Απλά να τονίσω ότι όλες οι δημόσιες τηλεοράσεις στην Ευρώπη έχουν δημιουργήσει επιπρόσθετα ψηφιακά κανάλια και μόνο στην Ελλάδα η ΕΡΤ κλείνει αυτά που έφτιαξε!

Πολύ απλά δεν υπάρχει φάσμα, άρα δεν υπάρχουν multiplexes για να ικανοποιηθεί το αίτημα της Digea, ειδικά εάν ικανοποιηθεί και το αίτημα του ΟΤΕ, που ζητάει να έχει και αυτός multiplex (και μάλιστα στη δική του περίπτωση είναι διατεθειμένος να πληρώσει για το φάσμα, όπως κάνει και η Nova, σε αντίθεση με τα ιδιωτικά κανάλια που δεν θέλουν να πληρώσουν τίποτα!).

Γόρδιος δεσμός, θα πείτε, μόνο που η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση είναι καθ’ ολοκληρίαν υπεύθυνη για αυτό. Στο μόνο που επιθυμώ να συνεισφέρω, είναι στην πληρέστερη ενημέρωση των αναγνωστών του Digital TV info και παραθέτω -ολοκληρώνοντας το άρθρο- τον τρόπο που δύο σοβαρές κυβερνήσεις, η αγγλική και η γαλλική, σχεδίασαν και υλοποίησαν (πολύ πετυχημένα) την παροχή HD καναλιών από την επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση ξεκίνησε (ως συνδρομητική) το 1998 αλλά απέτυχε και από το 2002 η επανεκκίνηση της παροχής βασίστηκε σε ελεύθερη μετάδοση, με κύριο πρωταγωνιστή το BBC. Στη χώρα υφίσταται πλέον ένα ιδιάζον δυοπώλιο. Ο δορυφορικός Sky κυριαρχεί στη συνδρομητική τηλεόραση (παρότι υπάρχει τόσο καλωδιακή TV με την υπηρεσία της Virgin Media, όσο και IPTV από τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους BT & Talk-Talk) έχοντας προσελκύσει πάνω από δέκα εκατομμύρια νοικοκυριά ως πελάτες. Σε περίπου 11 εκατομμύρια νοικοκυριά υπάρχει μόνο η FreeView (έτσι αποκαλείται η ελεύθερη επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα). Ο Sky ήδη από το 2006 προσέφερε HD κανάλια και το 2009 μετέδιδε 28.

Η κυβέρνηση διείδε τον κίνδυνο οι πολίτες να συνδέσουν την παροχή HD καναλιών άρρηκτα και αποκλειστικά μόνο με τη συνδρομητική τηλεόραση και δη με το Sky του Μέρντοχ. Αυτή η εξέλιξη θα αποδυνάμωνε πλήρως την προοπτική της επίγειας ψηφιακής πλατφόρμας, οδηγώντας όλα τα μεσαία και μικρομεσαία στρώματα της Βρετανίας στο Sky, ενώ πλέον τα φτωχά στρώματα θα απολάμβαναν ελάχιστα κανάλια και αυτά μόνο σε SD. Καταγραφόταν μάλιστα ο κίνδυνος κάποια ιδιωτικά κανάλια να φύγουν τελείως από την επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα, αφού αυτή, μην προσφέροντας HD, δε θα τράβαγε το ενδιαφέρον της μεσαίας τάξης, που είναι το κύριο target group των διαφημιστών.

Η κυβέρνηση αντιλήφθηκε το ρίσκο και αποφάσισε να δράσει. Υπήρχε κάτι που έδενε κάπως τα χέρια της και αυτό ήταν η έλλειψη χωρητικότητας, διότι το Ην. Βασίλειο λόγω του ότι ξεκίνησε πρώτο τις μεταδόσεις στην Ευρώπη είχε «εγκλωβιστεί» στα πρότυπα DVB-T & MPEG-2, τα οποία ήταν ιδιαίτερα φασματοβόρα (απαιτούσαν πολύ περισσότερο φάσμα για να μεταδώσουν HD κανάλια). Η κυβέρνηση δεν έδρασε από μόνη της. Την πρωτοκαθεδρία στην εκπόνηση πολιτικής για την Υψηλή Ευκρίνεια την είχε η ρυθμιστική αρχή OFCOM. Η OFCOM διενήργησε έρευνα του κοινού, προκειμένου να διαπιστώσει σε τι είδους υπηρεσίες θα ήθελε να έχει πρόσβαση ο Βρετανός πολίτης ως αποτέλεσμα της αξιοποίησης του Ψηφιακού Μερίσματος. Προέκυψε λοιπόν ισχυρή προτίμηση στην ανάγκη παροχής HD δωρεάν. Τα αποτελέσματα της έρευνας οδήγησαν την OFCOM στο 1ο συμπέρασμα, τη δημιουργία προϋποθέσεων για καθολική ελεύθερη πρόσβαση σε HD κανάλια. Προκειμένου αυτό να επιτευχθεί στο μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα, θα έπρεπε τα πρώτα HD slots (δηλ. η χωρητικότητα στα multiplexes) να δοθούν στα υπάρχοντα μεγάλα ελεύθερα κανάλια (BBC, ITV & Channel 4 – 2ο συμπέρασμα).

Ταυτόχρονα προχώρησε στο μεγάλο (και καθοριστικό) βήμα για τη μετάβαση στο HD. Αποφάσισε ότι η υψηλή ευκρίνεια δεν θα προσφερόταν με βάση τα υπάρχοντα πρότυπα, αλλά με βάση ό,τι πιο σύγχρονο και με προοπτική εμφανιζόταν διεθνώς, δηλαδή με βάση τα νέα πρότυπα και κυρίως το DVB-T2, αλλά και το MPEG-4 (3ο συμπέρασμα). Το επόμενο ζήτημα για την OFCOM ήταν σε ποιο multiplex θα μεταφέρονταν τα HD κανάλια, διότι ήδη στο 2ο εξάμηνο του 2008 που λαμβάνονταν αυτές οι αποφάσεις, είχαν κατανεμηθεί όλα τα κανάλια στα υπάρχοντα έξι multiplexes, ενώ περίπου το 20% του πληθυσμού είχε πρόσβαση στην επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα (κυρίως στα βόρεια της χώρας απ’ όπου ξεκίνησε η μετάβαση). Αποφάσισε να «αδειάσει» ένα από τα έξι multiplexes από τα κανάλια του, προκειμένου να διατεθεί εξ ολοκλήρου για τη μετάδοση 4 HD καναλιών. Το «άδειο» multiplex άλλαξε τεχνικά χαρακτηριστικά: DVB-T2 αντί DVB-T, MPEG-4 αντί MPEG-2 & 64QAM αντί 16QAM. Τα κανάλια που έφυγαν από το HD multiplex (ήταν μόνο δύο κανάλια, γεγονός που καθιστούσε πιο εύκολη την υλοποίηση του πλάνου) κατανεμήθηκαν στα υπόλοιπα πέντε.

Όμως το HD multiplex θα ήταν διαθέσιμο μόνο με το πέρας της διαδικασίας της μετάβασης σε κάθε γεωγραφικό διαμέρισμα της χώρας, δηλαδή σε κάθε περιοχή πρώτα θα ολοκληρωνόταν η μετάβαση και μετά θα γινόταν η μεταφορά των καναλιών, προκειμένου να υπάρχει αφενός διαθέσιμο φάσμα, αλλά και για να προκληθεί η λιγότερη δυνατή καθυστέρηση στους τηλεθεατές. Η μόνη εξαίρεση στον κανόνα (πρώτα η ολοκλήρωση μετάβασης και μετά η παροχή HD καναλιών) έγινε στο Λονδίνο λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς η ψηφιακή μετάβαση του Λονδίνου ολοκληρώθηκε έξι μήνες νωρίτερα από την αρχικά προγραμματισμένη.

Η μετάβαση στο HD ήταν όπως είπαμε σταδιακή, απόλυτα συνδεδεμένη με την εξέλιξη της υπόλοιπης ψηφιακής μετάβασης και σήμερα που έχει ολοκληρωθεί καλύπτει το 98,5% του πληθυσμού. Κρίνεται ιδιαιτέρως επιτυχημένη, καθώς είχε να ανταγωνιστεί τον πιο πετυχημένο δορυφορικό πάροχο στην Ευρώπη, τον Sky, ο οποίος ήδη προσφέρει περισσότερα από 60 HD κανάλια. Ο στόχος πλέον, καθώς τεχνικά είναι ήδη εφικτό να χωρέσουν 5 HD κανάλια σε ένα multiplex, είναι να μετατραπούν και άλλα multiplexes (τουλάχιστον ένα ακόμη) σε HD ανεβάζοντας τον αριθμό των καναλιών σε 10. Πρόσφατα σε συνέδριο τον Απρίλιο στο Λονδίνο, η διευθύνουσα σύμβουλος της επίγειας ψηφιακής πλατφόρμας FreeView δεσμεύτηκε ότι, εφόσον κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση η OFCOM, μέχρι το 2020 θα υπάρχει δυνατότητα να παρέχονται μέχρι και 15 HD κανάλια ελεύθερα στο Βρετανό τηλεθεατή.

Στη Γαλλία οι εξελίξεις κινήθηκαν διαφορετικά από το Ηνωμένο Βασίλειο. Στην περίπτωση της Γαλλίας ήταν η κυβέρνηση και όχι η ρυθμιστική αρχή που είχε την απόλυτη πρωτοβουλία των κινήσεων. Με νόμο που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο, η γαλλική κυβέρνηση έδωσε τη δυνατότητα αδειοδότησης για την παροχή HD καναλιών αρχικά στη δημόσια τηλεόραση France Televisions και στους δύο μεγαλύτερους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας, TF1 & M6. Στη Γαλλία, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στο Ην. Βασίλειο, δεν αδειοδοτείται ο πάροχος δικτύου, αλλά ο πάροχος περιεχομένου, δηλαδή το ίδιο το κανάλι απευθείας, έτσι οι δύο αδειοδοτημένοι για παροχή HD περιεχομένου ιδιωτικοί σταθμοί έπρεπε να συνεργαστούν μεταξύ τους, για να βρουν κοινό multiplex να εκπέμψουν. Επίσης η Γαλλία δεν υιοθέτησε το DVB-T2, αλλά κατέστησε με νόμο υποχρεωτικό κάθε τηλεοπτικός δέκτης τύπου HD Ready ή FullHD που πωλείται στη Γαλλία (από την 1η Ιανουαρίου 2008) να έχει MPEG-4 tuner.

Το Μάιο του 2008 τα TF1 & M6 (που ήδη εξέπεμπαν σε SD μορφή τα κανάλια τους) αδειοδοτήθηκαν προκειμένου να ξεκινήσουν τις HD εκπομπές με βασικό προαπαιτούμενο αυτές να είναι ελεύθερες για το κοινό και να χρησιμοποιείται MPEG-4.

Το 40% του προγράμματός τους έπρεπε να είναι HD τους πρώτους έξι μήνες από την έναρξη της μετάδοσης και μάλιστα καθόριζαν ότι το native HD θα ανερχόταν σε τουλάχιστον 25% για το 2008 και σε 30% για το 2009 (επομένως η ίδια η κυβέρνηση και η ρυθμιστική αρχή περιόριζαν την ευρεία χρήση upscaled SD), ενώ σταδιακά έως το 2012 το ποσοστό του προγράμματος που θα εξέπεμπε σε Υψηλή Ευκρίνεια θα έφτανε στο 95%. Μάλιστα οριζόταν ότι το TF1 θα έπρεπε να εκπέμπει το 100% του HD προγράμματός του σε native HD το 2012 και ότι το 100% της παραγωγής μυθοπλασίας (σειρές και τηλεταινίες) θα παραγόταν σε native HD το 2012.

Στις 30 Οκτωβρίου 2008 τέσσερα κανάλια, τα δημόσια France Television 2 και ARTE και τα ιδιωτικά TF1 & M6, άρχισαν να εκπέμπουν σε HD καταλαμβάνοντας ένα ολόκληρο multiplex και τμήμα ενός δεύτερου. Τo 2009 ξεκίνησε εκπομπές σε HD το Canal+ (κανάλι που ανήκει στη δορυφορική συνδρομητική πλατφόρμα, αλλά που στην επίγεια ψηφιακή μεταδίδεται ελεύθερο). Να σημειώσουμε ότι το multiplex R5, το οποίο από τις 30 Οκτωβρίου 2008 μεταφέρει τρία HD κανάλια, έχει συνολικό bitrate 24.8 Mbit/sec, ενώ το κάθε HD κανάλι χρησιμοποιεί 7,2 – 7,3 Mbit/sec. Σε όλα τα HD multiplexes εφαρμόζεται στατιστική πολυπλεξία.

Η Γαλλία προχώρησε πιο γρήγορα από το Ην. Βασίλειο και στις 3 Ιουλίου 2012 η ρυθμιστική αρχή της χώρας αδειοδότησε έξι νέα HD κανάλια, τα οποία άρχισαν να εκπέμπουν το Δεκέμβριο του 2012 από δύο νέα multiplexes, τα R7 και R8 (δεν είχαν χρησιμοποιηθεί προηγουμένως για μετάδοση SD καναλιών). Αρχικά ήταν διαθέσιμα μόνο στο 25% των τηλεθεατών, αλλά σταδιακά η κάλυψη θα επεκτείνεται, με στόχο να φτάσει τον Ιούνιο του 2015 στο 97% του πληθυσμού. Ήδη σήμερα στη Γαλλία εκπέμπονται 11 HD κανάλια από την επίγεια ψηφιακή πλατφόρμα.

Τα συμπεράσματα που προκύπτουν για την Ελλάδα είναι ότι η αποκαρδιωτική σημερινή κατάσταση και η παραπομπή της Υψηλής Ευκρίνειας στις… καλένδες είναι αποτέλεσμα της πλήρους απουσίας πολιτικής βούλησης να σχεδιαστεί η μετάβαση στη υψηλή ευκρίνεια, με στόχο να ικανοποιηθεί πρώτα και κύρια ο (φορολογούμενος) πολίτης.