Ρυθμίσεις tone burst & DiSEqC στο δέκτη

Τα συστήματα πολλαπλών λήψεων, για παρακολούθηση πέραν του ενός δορυφόρου, απαιτούν τη χρήση διακόπτη DiSEqC. Πέραν από την συνδεσμολογία στην ταράτσα, για τη λήψη των δορυφόρων, χρειάζονται και οι απαραίτητες ρυθμίσεις στο δορυφορικό δέκτη, που πολλές φορές μπορούν να γίνουν λίγο μπερδεμένες. Θα ασχοληθούμε  λοιπόν με εγκατάσταση που μπορεί να έχει δυο, τέσσερα, αλλά και οκτώ LNBs, για λήψη αντίστοιχου αριθμού δορυφόρων και συγκεκριμένα, με τις συνδέσεις με διακόπτη επιλογής LNB και τις ρυθμίσεις στο menu ενός δορυφορικού δέκτη.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε βέβαια, ότι κάθε δέκτης έχει τη δική του λογική στον προγραμματισμό, γι’ αυτό και οι παρακάτω πληροφορίες δεν θα αναφέρονται σε κάποιον συγκεκριμένο δέκτη, αλλά θα είναι γενικές.

Όλες οι συνδέσεις των διακοπτών DiSEqC γίνονται πάνω τους με τους γνωστούς συνδετήρες τύπου F. Συνήθως, προορίζονται για εξωτερική χρήση, γι’ αυτό και συνοδεύονται πάντα από στεγανό κιβώτιο εξωτερικής τοποθέτησης. Η πιο συνηθισμένη θέση τοποθέτησης είναι πάνω στη βάση που στηρίζει το κάτοπτρο (τοίχου ή δαπέδου) και πάντα τοποθετούνται με τις συνδέσεις προς τα κάτω, έτσι ώστε να μην κινδυνεύουν από την βροχή. Τα καλώδια σύνδεσης με τα LNBs πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά και να μην ξεπερνούν τα τρία μέτρα, αν αυτό είναι δυνατόν.

Στο σχήμα 1 λοιπόν βλέπουμε μια τυπική εγκατάσταση δορυφορικής λήψης, που πιθανόν έχει το μεγαλύτερο ποσοστό χρηστών δορυφορικής τηλεόρασης. Περιλαμβάνει κάτοπτρο, ένα universal LNB και έναν δορυφορικό δέκτη. Στην περίπτωση αυτή, η χρήση των λειτουργιών Tone Burst & DiSEqC είναι ανενεργές.

Στο σχήμα 2 έχουμε μια εγκατάσταση για λήψη δυο δορυφόρων, με δυο ανεξάρτητα  LNBs, ένα διακόπτη και ένα δορυφορικό δέκτη, άρα και ένα καλώδιο καθόδου προς αυτόν.

Εδώ η χρήση διακόπτη είναι απαραίτητη, ώστε ο δέκτης με τις κατάλληλες ρυθμίσεις στο menu, να μπορεί να επιλέξει αυτόματα το κανάλι, που επιλέγουμε εμείς προς παρακολούθηση, ανεξάρτητα από τον δορυφόρο προέλευσής του.

Ο διακόπτης Tone Βurst είναι η βασική μορφή μιας συσκευής DiSEqC, που ελέγχεται από ένα τόνο (tone burst) των 22kHz.

Όταν έχουμε επιλέξει τη θέση off στο menu του δέκτη, δεν έχουμε καμία εντολή θέσης. Η επιλογή Α στο menu του δέκτη ενεργοποιεί την θέση Α του διακόπτη, με ένα συνεχές και μη διαμορφωμένο Tone Burst, σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα και “ενώνει” το LNB 1 με τον δέκτη, ενώ η επιλογή Β στο menu ενεργοποιεί την θέση Β του διακόπτη με ένα διαμορφωμένο tone burst σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα και ‘’ενώνει’’ το LNB 2 με το δέκτη.

Έτσι, κάθε φορά που επιλέγουμε από το τηλεκοντρόλ κάποιο κανάλι ενεργοποιείται η εντολή Α ή Β, ανάλογα με το δορυφόρο που ανήκει.

Θα πρέπει εδώ να πούμε ότι επειδή οι δέκτες περιέχουν λίστα από τις ονομασίες των δορυφόρων, πρέπει να προσέχουμε ώστε η ονομασία του δορυφόρου με την επιλογή θέσης, καθώς επίσης και η θέση που έχουμε συνδέσει το LNB στο διακόπτη να ταυτίζονται. Για παράδειγμα αν δηλώσουμε στο menu του δέκτη τον δορυφόρο Hot Bird με εντολή θέσης Α, τότε και το LNB που είναι υπεύθυνο για την λήψη του δορυφόρου Hot Bird, θα πρέπει να έχει συνδεθεί στην θέση Α του διακόπτη.

Τοποθετούμε τον διακόπτη όσο πιο κοντά στα LNB, (συνήθως δένονται πάνω στην βάση στήριξης του κατόπτρου και συνοδεύονται με στεγανό κουτί τοποθέτησης) και συνδέουμε τα καλώδια, ένα από κάθε LNB στις αντίστοιχες θέσεις. Για παράδειγμα το καλώδιο από το LNB που κάνει λήψη του δορυφόρου Hot Bird στην είσοδο Α και το καλώδιο από το LNB που κάνει λήψη Astra στην είσοδο Β. Στη έξοδο του διακόπτη τοποθετούμε την κάθοδο και την κατευθύνουμε προς τον δέκτη.

Στην περίπτωση αυτή, οι ρυθμίσεις στο menu του δέκτη θα πρέπει να είναι οι εξής.

Επιλέγουμε τον τύπο του LNB, συνήθως universal, εκτός και αν έχουμε LNB μονής μπάντας, πράγμα ασυνήθιστο πια.

Ορίζουμε τις ρυθμίσεις Hi και Lo 9750 και 10600 αντίστοιχα, αν και συνήθως οι ρυθμίσεις αυτές επιτυγχάνονται αυτόματα από τον δέκτη, μόλις ρυθμίσουμε το LNB στην επιλογή universal.

Κατόπιν επιλέγουμε Τone Βurst A για το ένα  LNB και Τone Βurst Β για το άλλο. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την ενεργοποίηση της λειτουργίας LNB power on. H παράληψη αυτής της εντολής, καθιστά ανενεργή την λειτουργία μιας ατομικής δορυφορικής εγκατάστασης.

Στη συνέχεια βάζουμε τον δέκτη να ανιχνεύσει αυτούς τους δυο δορυφόρους. Η ανίχνευση μπορεί να γίνει αυτόματα.

Τις ίδιες ρυθμίσεις θα χρησιμοποιήσουμε, όταν συνδέσουμε τον δέκτη σε κεντρική δορυφορική εγκατάσταση, για λήψη δυο δορυφόρων με πολυδιακόπτη.

Αν λοιπόν έχουμε την τύχη, να κατοικούμε σε κτίριο που διαθέτει κάτι τέτοιο, θα πρέπει οπωσδήποτε να ενημερωθούμε από ποιους δορυφόρους γίνεται λήψη και σε ποια θέση πάνω στον πολυδιακόπτη είναι συνδεδεμένα τα LNBs, ώστε να δηλώσουμε τις κατάλληλες παραμέτρους στο menu του δέκτη.

Προσοχή θα πρέπει να δείξουμε όταν κάνουμε και ανίχνευση μεμονωμένων καναλιών. Δηλαδή αν κάποιο κανάλι δεν «κατέβει» από την αυτόματη ανίχνευση και πρέπει εμείς να το αναζητήσουμε χειροκίνητα, δηλώνοντας τα χαρακτηριστικά του πομπού του, πάλι θα πρέπει να δηλώσουμε εντολή Α ή Β, ώστε ο δέκτης να κατευθυνθεί προς το κατάλληλο LNB.

Στο σχήμα 3 τώρα έχουμε μια εγκατάσταση ταυτόχρονης λήψης τεσσάρων δορυφόρων και οδήγηση των σημάτων τους, με ένα καλώδιο στο δέκτη.

Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε, αν και είναι αντιληπτό, πως τα LNBs δεν είναι υποχρεωτικό να βρίσκονται τοποθετημένα πάνω σε ένα κάτοπτρο μόνο. Μπορούμε να έχουμε τέσσερα διαφορετικά κάτοπτρα με ένα LNB στο κάθε ένα, για λήψη δορυφόρων με εντελώς διαφορετικές κατευθύνσεις, πράγμα που με ένα κάτοπτρο θα ήταν αδύνατο να πετύχουμε.

Στην εγκατάσταση αυτή λοιπόν, δεν αρκεί η χρήση διακόπτη τύπου Tone Burst. Είναι απαραίτητη η χρήση άλλου τύπου διακόπτη, που λειτουργεί με εντολές DiSEqC, ο οποίος θα καταφέρνει να συνδέει αυτόματα τον δέκτη με το LNB, για την λήψη του επιθυμητού δορυφόρου και κατ’ επέκταση του επιθυμητού καναλιού.

Στο σύνολο των δεκτών τις εντολές  DiSEqC θα τις βρούμε μέσα στο menu ενός δέκτη τυποποιημένες, δηλαδή σαν A, B, C και D.

Τα ίδια σύμβολα θα βρούμε και πάνω στη συσκευή DiSEqC, ένα σε κάθε είσοδο LNB. Έτσι, στο menu του δέκτη αφήνουμε κατά μέρος την λειτουργία Tone Burst και δηλώνουμε πια για κάθε LNB και μια εντολή DiSEqC. Για παράδειγμα, στον δορυφόρο Hot Bird θα δηλώσουμε την εντολή Α, στο δορυφόρο Astra την εντολή Β, στον Hispasat την εντολή C και στον Αmos την εντολή D. Από εκεί και πέρα αναλαμβάνει ο δέκτης τον χειρισμό της κατάστασης, ώστε τα κανάλια να κατεβούν στη μνήμη του, μόλις εμείς δώσουμε την εντολή scan. Και εδώ ισχύει και εννοείται, ότι το LNB, η είσοδος του διακόπτη πάνω στο κάτοπτρο, αλλά και η  ονομασία του δορυφόρου με την  εντολή DiSEqC, πρέπει να ταυτίζονται για να πραγματοποιηθεί η λήψη. Για παράδειγμα  αν το LNB που προορίζεται για την λήψη του δορυφόρου Hispasat είναι συνδεδεμένο στην είσοδο C του διακόπτη DiSEqC, τότε στο menu του δέκτη πρέπει να δηλώσουμε το όνομα του δορυφόρου, αν αυτό είναι μέσα στις δυνατότητές του και οπωσδήποτε θέση DiSEqC C.

Φυσικά, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τις ρυθμίσεις τροφοδοσίας και τις ρυθμίσεις τύπου του LNB, καθώς και τις επιλογές Hi και Lo που προαναφέραμε σε παραπάνω παράγραφο.

Το ίδιο αντίστοιχα ισχύει και για τους υπόλοιπους δορυφόρους που θέλουμε να κάνουμε λήψη.

Πρέπει να αναφέρουμε ότι ο αριθμός λήψης δορυφόρων, μπορεί να είναι και λιγότερος από τέσσερις. Απλώς στην περίπτωση αυτή δεν θα ενεργοποιήσουμε όλες τις εντολές DiSEqC.

Σαφώς οι παραπάνω ρυθμίσεις πρέπει να γίνουν στο δέκτη, όταν πρόκειται να τον συνδέσουμε σε κεντρική δορυφορική εγκατάσταση με πολυδιακόπτη λήψης τεσσάρων δορυφόρων (αν και σπανίζει το είδος τέτοιων εγκαταστάσεων). Αφού λάβουμε γνώση της κατάστασης που ισχύει στην εγκατάσταση, προγραμματίζουμε κατάλληλα τον δέκτη σύμφωνα με τα  όσα είπαμε παραπάνω.

Μπορούμε να συνδέσουμε διακόπτες που λειτουργούν με εντολές  DiSEqC σε τέτοιο συνδυασμό, ώστε να πετύχουμε μεγαλύτερο αριθμό δορυφόρων, μόλις με μια κάθοδο καλωδίου στο δέκτη. Εκεί όμως μπαίνει δυστυχώς ο παράγοντας ποιότητας των υλικών που κυκλοφορούν στην αγορά.

Η ποιότητα των υλικών σε μια τέτοια κατασκευή έχει μεγάλη σημασία και δυστυχώς στην αγορά δεν υπάρχουν αρκετοί τύποι υλικών με καλά  χαρακτηριστικά, ώστε μια τέτοια εγκατάσταση να είναι αξιόπιστη. Ακόμη ρόλο παίζει και αν ο δέκτης υποστηρίζει τέτοιου είδους λειτουργίες, DiSEqC 1.0, DiSEqC 1.2, DiSEqC 1.1 και 0/12Volt.

Στο σχήμα 4 φαίνεται μια εγκατάσταση κατόπτρου με οκτώ LNB, δυο διακόπτες  DiSEqC 1.0 και έναν διακόπτη 0/12Volt.

Στην περίπτωση αυτής της εγκατάστασης, πρέπει να δώσουμε σημασία και στην ρύθμιση της λειτουργίας 0/12Volt, ώστε να μην μπερδέψουμε τον δέκτη κατά την ανίχνευση των δορυφόρων. Η χρήση διακόπτη 0/12Volt ίσως θεωρηθεί απαρχαιωμένη, είναι σίγουρο όμως ότι μπορεί μα εφαρμοστεί σε όλους τους δέκτες.

Σε αυτή την εγκατάσταση πρέπει εκτός από τα υλικά επιλογής LNB (Διακόπτες 0/12Volt & DiSEqC) να τοποθετήσουμε καλώδιο καθόδου, που εκτός από την κλασική ομοαξονική μορφή να περιέχει και λεπτά καλώδια ρεύματος, για την λειτουργία του διακόπτη 0/12Volt ή για την κίνηση μοτέρ στην περίπτωση κινητού κατόπτρου.

Μέσα στο menu του δέκτη τώρα θα πρέπει εκτός των άλλων ρυθμίσεων που έχουμε αναφέρει, να επιλέξουμε την λειτουργία ή όχι της εξόδου 0/12Volt που βρίσκεται στο πίσω μέρος του δέκτη, με μορφή σύνδεσης τύπου RCA. Έτσι, ο διακόπτης, που βρίσκεται πρώτος στο σύμπλεγμα των συνδέσεων, θα αποφασίζει ποιο DiSEqC θα δρομολογήσει προς τον δέκτη, που αυτός με την σειρά του θα επιλέξει από πιο LNB θα ‘κατεβάσει’ σήμα. Επιλέγοντας λοιπόν λειτουργία 0Volt, ο διακόπτης μένει αδρανής και ενώνει τον δέκτη με το DiSEqC 1. Ο δέκτης τώρα θα επιλέξει κάποια είσοδο αυτού του διακόπτη, σύμφωνα με αυτά που έχουμε δηλώσει. Επιλέγοντας 12Volt, ο διακόπτης ενεργοποιείται και ενώνει τώρα το DiSEqC 2 με τον δέκτη, που με τη σειρά του πάλι θα επιλέξει είσοδο LNB.

Εδώ τώρα χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις ρυθμίσεις, αφού είναι μίξη των παραπάνω περιπτώσεων  που στο σχήμα 5 φαίνονται καθαρά.

Όπως καταλαβαίνεται από τα παραπάνω, οι διακόπτες DiSEqC είναι η “χαρά τη πατέντας”, επιτρέποντας αρκετούς σχεδιασμούς και υλοποιήσεις για παράλληλες λήψεις. Πάντα βέβαια, η διαδικασία ρύθμισης του δέκτη θα έχει ένα μπελά, αλλά θα αξίζει τον κόπο!