Featured | Με τη δορυφορική τηλεόραση να οδηγεί την εξέλιξη της υψηλής ευκρίνειας, αλλά και την επίγεια ψηφιακή να ακολουθεί καταπλήσσοντας όλους μας, το HD είναι ένα από τα πιο επίκαιρα θέματα των τηλεπικοινωνιών σήμερα. Μαζί με την υψηλής ευκρίνεια όμως έρχονται νέα πρότυπα και νέοι όροι. Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να ξεδιαλύνουμε το τοπίο της HD για να ήμαστε περισσότερο προετοιμασμένοι.
Η υψηλή ευκρίνεια μπήκε επιτέλους στη ζωή μας. Με τη Nova, αλλά και την ERT HD να κάνει την έκπληξη, πλέον όλοι μπορούν να έχουν HD στην τηλεόρασή τους. Η ποιότητα τηλεθέασης που είχαμε συνηθίσει σύντομα θα αποτελεί παρελθόν, αφού τα νέα στάνταρ εκτοξεύουν την ποιότητα της εικόνας σε δυσθεώρητα ύψη. Πρόδρομος, όσον αφορά την Ευρώπη, της νέας τηλεοπτικής κατάστασης, υπήρξε ο δορυφορικός κόσμος μέσω του καναλιού Euro 1.080, που για κάποια περίοδο αποτελούσε τη μοναδική πηγή υψηλής ανάλυσης.
Η έλευση του προτύπου δορυφορικής εκπομπής DVB-S2, που υιοθέτησε τον αλγόριθμο MPEG-4 part 10 ή Η.264 ή AVC (καλύτερος του MPEG-2 στον συνδυασμό συμπίεσης – ποιότητας), οδήγησε στην κατασκευή νέων κατάλληλων δορυφορικών δεκτών. Τα πρώτα μοντέλα με υποστήριξη MPEG-4 part 10 που κυκλοφόρησαν, παρουσιάστηκαν από το περιοδικό μας στο συγκριτικό HD του τεύχους Μαΐου 2007.
Παράλληλα, η αγορά έχει κατακλυστεί και από άλλες πηγές τηλεοπτικού σήματος υψηλής ανάλυσης, όπως Blu-ray και HD-DVD player, καθώς και βιντεοκάμερες HD, ενώ νέοι όροι που πλαισιώνουν τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Ας δούμε, λοιπόν, τι καινούργιο έχει προκύψει, με επίκεντρο φυσικά τους δορυφορικούς δέκτες HD.
Οι δορυφορικοί δέκτες υψηλής ανάλυσης
Η προς τα πίσω συμβατότητα των μηχανημάτων αυτών (υποστήριξη προτύπου DVB-S) εξασφαλίζει ότι μπορείτε να περάσετε απροβλημάτιστοι την μεταβατική περίοδο, το χρονικό διάστημα, δηλαδή, που θα εξακολουθούν να υπάρχουν κανάλια εκπομπής σε DVB-S.
Στα σύγχρονα μοντέλα δεκτών, οι λίστες καναλιών περιλαμβάνουν τα HD κανάλια και στους περισσότερους υπάρχει δυνατότητα κατηγοριοποίησης και προβολής μονάχα των HD ή των SD, εάν το επιθυμεί ο χρήστης.
Στον διασυνδετικό τομέα κάνουν δειλά – δειλά την εμφάνισή τους κάποιοι νεωτερισμοί. Και δεν αναφερόμαστε βέβαια στην επιβεβλημένη έξοδο HDMI, αφού αλλιώς η υψηλή ανάλυση δεν μπορεί να οδηγηθεί ψηφιακά στην τηλεόρασή σας, αλλά στην απόφαση των κατασκευαστών να αρχίσουν να εγκαταλείπουν τις χαμηλής ποιότητας εξόδους. Έτσι, μπορεί να συναντήσουμε δέκτες χωρίς έξοδο CVS και εγκαταλείφθηκε σε όλες τις περιπτώσεις η έξοδος RF. Το ίδιο συμβαίνει και στην ούτως ή άλλως σπάνια στον δορυφορικό κόσμο, έξοδο S-Video. Αντίθετα η αναλογική έξοδος συνιστωσών φαίνεται να γίνεται στάνταρ, αφού είναι η μόνη, πέραν της HDMI, που μπορεί να διοχετεύσει το σήμα HD στο μέσο απεικόνισης που διαθέτετε. Η μάχη μεταξύ ψηφιακής και αναλογικής σύνδεσης υψηλής ανάλυσης βγάζει νικήτρια συνήθως την πρώτη. Πιθανές ιδιαιτερότητες των συσκευών σας (συμπεριλαμβανομένων των καλωδίων) ενδεχομένως να επιβάλλουν την πειραματική επί τόπου εξέταση. Ακόμη χρήζει προσοχής η υιοθέτηση από όλους τους δέκτες του πρωτοκόλλου προστασίας κατά των αντιγραφών HDCP, αφού, αν διαθέτετε παλαιά συσκευή π.χ. βιντεοπροβολέα κάποιων ετών που δεν υποστηρίζει HDCP, θα έχετε προβλήματα.
Σε ορισμένα προηγμένα μοντέλα δε λείπει πλέον η κορυφαία ανάλυση 1.080p, με τους υπόλοιπους να υποστηρίζουν ανάλυση 576p, 720p και 1.080i. Η επιλογή της ανάλυσης που θα δείξει ο scaler του δέκτη στην έξοδό του γίνεται από ένα πλήκτρο του τηλεχειριστηρίου, που αλλάζει κυκλικά ανάλυση σε κάθε πάτημα. Μέσω ενός μενού ενδεχομένως να προσφέρεται μεγαλύτερη παραμετροποίηση, χωρίς ουσιαστικό όφελος κατά τη γνώμη μας. Σημειωτέον ότι μεγαλύτερη ανάλυση δεν σημαίνει απαραίτητα και καλύτερη εικόνα. Η ποιότητα εικόνας εξαρτάται από την ανάλυση του σήματος εισόδου και από την ποιότητα των κυκλωμάτων scaling πηγής και μέσου απεικόνισης, οπότε ο πειραματισμός είναι επιβεβλημένος. Η ύπαρξη της δυνατότητας upscaling πηγάζει κυρίως από εμπορικές ανάγκες, παρότι η καλή υλοποίησή της μπορεί να κάνει θαύματα, εφόσον είναι πρόθυμο και το μέσο απεικόνισης με το οποίο θα συνδέσετε τον δέκτη σας.
Τεχνικοί όροι
Blu–ray player: Συσκευή αναπαραγωγής σήματος υψηλής ευκρίνειας από δίσκους εξωτερικά όμοιους με το DVD, αλλά πολλαπλάσιας χωρητικότητας (έως 50GB). Ο πρώτος εκ των διαδόχων του DVD player.
Dolby Digital Plus: Απωλεστικός αλγόριθμος συμπίεσης πολυκάναλου ήχου, βελτιωμένη μετεξέλιξη του γνωστού Dolby Digital, στάνταρ για δίσκους HD-DVD και προαιρετικό για δίσκους Blu-ray.
Dolby True HD: Μη απωλεστικός αλγόριθμος συμπίεσης πολυκάναλου ήχου, στάνταρ για δίσκους HD-DVD και προαιρετικό για δίσκους Blu-ray. Ο καλύτερος πολυκάναλος ήχος του σήμερα.
DTS–HD High Resolution: Απωλεστικός αλγόριθμος συμπίεσης πολυκάναλου ήχου, βελτιωμένη μετεξέλιξη του γνωστού DTS (Digital Theater System), ανταγωνιστής του Dolby Digital Plus.
DTS–HD Master Audio: Μη απωλεστικός αλγόριθμος συμπίεσης πολυκάναλου ήχου, άξιος ανταγωνιστής του Dolby True HD, στην κατάκτηση της πολυκάναλης ηχητικής κορυφής του σήμερα.
DVB–S2: Digital Video Broadcasting Satellite 2, δηλαδή το νέο πρότυπο ψηφιακής δορυφορικής μετάδοσης σήματος υψηλής ανάλυσης με πλήρη συμβατότητα με το παλαιό πρότυπο DVB-S και υιοθέτηση του εξόχως αποδοτικού αλγορίθμου MPEG-4 part 10, που απαντάται και με την ονομασία Η.264 ή AVC (Advanced Video Coding).
HD: High Definition, δηλαδή υψηλή ανάλυση, ο νέος τηλεοπτικός «μπελάς» του σήμερα.
HDCP: High-bandwidth Digital Content Protection, δηλαδή προστασία ψηφιακού περιεχομένου υψηλής ανάλυσης ή μ’ άλλα λόγια πώς θα βγάλουμε περισσότερα χρήματα εις βάρος των καταναλωτών. Και αναφερόμαστε ασφαλώς στην «ευφυή» ιδέα της προστασίας κατά των αντιγραφών περιεχομένου υψηλής ανάλυσης. Είναι άξια απορίας η εμμονή σε μια προσπάθεια, που η ψηφιακή ιστορία (παρότι μόλις τριακονταετής) έχει δείξει ότι είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Αργά ή γρήγορα (και μάλιστα συνήθως πολύ γρήγορα) κάθε προσπάθεια κλειδώματος δοξάζει τον συχνά άγνωστο «Άγιο Χακέριο» που αναλαμβάνει να αντιμετωπίσει την πρόκληση του σπασίματος. Ό,τι κλειδώνει ξεκλειδώνει.
HDMI: High Definition Multimedia Interface, το νέο ψηφιακό διασυνδετικό στάνταρ που εκτόπισε το DVI (Digital Visual Interface), είτε στην αμιγώς ψηφιακή (DVI-D), είτε στην αναλογική – ψηφιακή (DVI-I) έκδοσή του. Ξεκίνησε με την έκδοση 1.0 χωρίς ηχητικές δυνατότητες, αν και θεωρητικά υποστηρίζονταν, ακολούθησε η έκδοση 1.1 με βελτίωση την υποστήριξη του DVD Audio, η έκδοση 1.2 με κύρια βελτίωση την υποστήριξη SACD και φτάσαμε αισίως στην 1.3 με διπλασιασμό του εύρους ζώνης (10Gbps) και του βάθους χρώματος (48bit) και υποστήριξη των συστημάτων Dolby True HD και DTS-HD Master Audio. Η ψηφιακή αντιγραφή προφυλάσσεται (εδώ γελάμε) με χρήση του πρωτοκόλλου HDCP.
HD Ready: Λογότυπο εμπορικής επινόησης, που θέλει ντε και καλά να μας πείσει ότι οι τηλεοράσεις και βιντεοπροβολείς με ανάλυση 1.366×768 είναι HD. Προσοχή αυτό δεν σημαίνει ότι μια τηλεόραση HD Ready αποκλείεται να παίζει καλύτερα από μια True HD, αφού υπεισέρχονται και παράγοντες ποιότητας των κυκλωμάτων των συσκευών, όπως και ταιριάσματος των συνοδών συσκευών. Για τις επιλογές σας εμπιστευθείτε μόνο τα μάτια σας.
HDTV: High Definition TeleVision, δηλαδή τηλεόραση υψηλής ανάλυσης, το νέο τηλεοπτικό στάνταρ 1.080 γραμμών, που σύντομα θα βάλει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας το αγαπημένο μας PAL.
HD–DVD player: Συσκευή αναπαραγωγής σήματος υψηλής ευκρίνειας από δίσκους εξωτερικά όμοιους με το DVD, αλλά πολλαπλάσιας χωρητικότητας (έως 30GB), ο δεύτερος εκ των διαδόχων του DVD player.
MPEG-4 part 10: Ο αποδοτικότατος αλγόριθμος συμπίεσης εικόνας που υιοθετήθηκε από το νέο σύστημα δορυφορικών μεταδόσεων DVB-S2, αλλά και τις άλλες πηγές υψηλής ανάλυσης. Εμφανίζεται και με τα ονόματα Η.264 και AVC και επιτυγχάνει σημαντικά μεγαλύτερη συμπίεση από τον κλασικό MPEG-2, με σχεδόν εφάμιλλη ποιότητα.
PAL: Phase Alternating Line. Είναι ακόμη ο καλός ευρωπαίος παλιόφιλος, με αρκετές δεκαετίες πια στην πλάτη του. Οι 576 γραμμές του (480 στο NTSC) δεν αντέχουν τη σύγκριση με τις 1.080 γραμμές της HDTV. Είναι σαν την ημέρα με τη νύχτα.
PSK: Phase Shift Keying. Εμφανίζεται ως QPSK (Quadrature ή Quaternary), 8PSK, 16APSK και 32APSK (Amplitude PSK) που αποτελούν τρόπους διαμόρφωσης για εκπομπή του δορυφορικού σήματος υψηλής ανάλυσης, κατά το πρότυπο DVB-S2. Οι δύο πρώτοι υποστηρίζονται από τους δορυφορικούς δέκτες HD, ενώ οι άλλοι προορίζονται κυρίως για επαγγελματικές εφαρμογές. Το σχετικό φίλτρο roll off παίρνει στο πρότυπο DVB-S2 τρεις τιμές (0,35 – 0,25 – 0,2) αντί μιας (0,35) του DVB-S και αφορά στη βελτιστοποίηση της ψηφιακής ενδοπαραμόρφωσης του σήματος.
Scaler: Κύκλωμα που αυξάνει (upscaling, για καλύτερο αποτέλεσμα) ή μειώνει (downscaling, για την άριστη προσαρμογή στο πάνελ απεικόνισης) την ανάλυση του σήματος με χρήση σύνθετων αλγορίθμων, η ποιοτική υλοποίηση των οποίων μπορεί να δώσει εντυπωσιακά βελτιωμένη εικόνα. Ο κανόνας όμως είναι ότι όσο καλύτερο το αρχικό σήμα, τόσο καλύτερο το αποτέλεσμα.
True HD: Σε αντιδιαστολή με το HD Ready, για να ξέρουμε ότι η συσκευή μας υποστηρίζει την πολυπόθητη ανάλυση 1.080 γραμμών πραγματικά (True) και όχι μαϊμού (Monkey, . . . συγγνώμη, Ready)!
