Featured | Σε επίγειες εγκαταστάσεις με οριακό σήμα, ο ενισχυτής ιστού μπορεί να έρθει ως “από μηχανής θεός” και να σώσει την κατάσταση! Από την άλλη πλευρά, ο ενισχυτής ιστού μπορεί να μη χρησιμοποιηθεί μονάχα σε οριακές λήψεις, αλλά και ως “μίνι” κεντρικός ενισχυτής ή διαμοιραστής του ενισχυμένου σήματος. Όπως και να έχει, είναι ένα εξάρτημα που πρέπει να βρίσκεται στο μενού των επιλογών του τεχνικού, αλλά και του χομπίστα που θέλει να “ανακατεύεται” με τη λήψη του.
Ο ενισχυτής ιστού πολλές φορές είναι απαραίτητος σε μια επίγεια εγκατάσταση. Ωστόσο, προτού ξεκινήσουμε το άρθρο για τις λύσεις που μπορεί να δώσει, να σημειώσουμε ότι δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ο ενισχυτής ιστού τοποθετείται χωρίς να χρειάζεται, είτε από έλλειψη γνώσεων, είτε για λόγους “εντυπωσιασμού” του πελάτη. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει πρόβλημα, εισάγοντας θόρυβο που προηγουμένως δεν υπήρχε και παραμορφώνοντας το αρχικό σήμα λήψης.
Από την άλλη πλευρά σε περιοχές εκτός μεγάλων αστικών κέντρων, είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιηθεί ενισχυτής ιστού για τη λήψη των επίγειων τηλεοπτικών προγραμμάτων. Αυτό οφείλεται στη χαμηλή στάθμη του επίγειου αναλογικού σήματος που λαμβάνει η κεραία, με αποτέλεσμα να απαιτείται η ενίσχυσή του, ώστε να αποδίδεται καθαρή εικόνα στην τηλεόραση.
Ο ενισχυτής ιστού, που ονομάζεται έτσι γιατί το ένα μέρος του προσαρμόζεται στον ιστό της κεραίας, έχει την ιδιότητα να ενισχύει το ασθενές σήμα που φτάνει στην είσοδό του από την επίγεια κεραία και στη συνέχεια να το εξάγει στην έξοδό του. Αποτελείται από δύο τμήματα, εκ των οποίων το ένα είναι η μονάδα του ενισχυτή (και όπως αναφέραμε στερεώνεται στον ιστό της κεραίας στην ταράτσα), ενώ το άλλο είναι το τροφοδοτικό του, που τοποθετείται σε εσωτερικό χώρο (συνήθως εντός της οικίας) και απαιτεί μόνιμη τροφοδοσία ρεύματος. Τα δύο τμήματα συνδέονται μεταξύ τους, μέσω του ομοαξονικού καλωδίου που χρησιμοποιείται για την μεταφορά του επίγειου τηλεοπτικού σήματος.
Ο ρόλος του τροφοδοτικού είναι να παρέχει τάση λειτουργίας στον ενισχυτή, αλλά και να διαχωρίζει το σήμα στις δύο εξόδους του, ώστε να μπορούν να τροφοδοτηθούν με τηλεοπτικό σήμα δύο τηλεοράσεις.
Ο ενισχυτής ιστού σε ρόλο κεντρικού ενισχυτή
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ο ενισχυτής ιστού παίζει το ρόλο ενός μικρού κεντρικού ενισχυτή, τροφοδοτώντας έτσι μια μικρή διάταξη τηλεοπτικών πριζών. Για παράδειγμα, εάν πρέπει να καλύψουμε περισσότερες από δύο τηλεοράσεις ή περισσότερες από δύο μικρές διατάξεις πριζών, μπορούμε σε κάθε μία από τις δύο εξόδους του τροφοδοτικού να συνδέσουμε από ένα splitter πολύ καλής ποιότητας, ώστε να έχουμε ισοκατανομή του σήματος. Όπως βλέπετε στο σχήμα 1, κάθε μία από τις δύο εξόδους του τροφοδοτικού συνδέεται με την είσοδο των splitters, ενώ σε κάθε έξοδο των splitters συνδέουμε τη γραμμή που θέλουμε να τροφοδοτήσουμε με τηλεοπτικό σήμα. Στην περίπτωση αυτή έχουμε τοποθετήσει τη μονάδα του τροφοδοτικού στο δώμα της ταράτσας, όπου εκεί θα πρέπει να υπάρχει παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.
Η φυσιολογική απώλεια που προσδίδουν τα splitter δεν θα πρέπει να σας προβληματίσει. Για τέτοιου τύπου εγκαταστάσεις επιλέγουμε πάντα ενισχυτή με αρκετά υψηλή απολαβή.
Προσθήκη γραμμής τηλεοπτικού σήματος από την ταράτσα
Μία άλλη περίπτωση είναι όταν απαιτείται μία επιπλέον παροχή τηλεοπτικού σήματος, που θα ξεκινάει όμως από την ταράτσα. Σε αυτήν την περίπτωση, οι δύο τηλεοράσεις που έχουμε στην οικία μας, τροφοδοτούνται κανονικά, αλλά εμείς χρειαζόμαστε τροφοδοσία και για μία τρίτη TV, χωρίς όμως να πάρουμε σήμα από την έξοδο του τροφοδοτικού, αφού κάτι τέτοιο σημαίνει ότι θα περνάει τηλεοπτικό καλώδιο εντός της οικίας μας. Άρα θα πρέπει να πάρουμε γραμμή από την ταράτσα.
Όπως βλέπετε στο σχήμα 2, στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να τοποθετήσουμε εντός πλαστικού αδιάβροχου κουτιού ένα splitter 1:2, δηλαδή ένα splitter μίας εισόδου και δύο εξόδων. Όμως το συγκεκριμένο splitter θα πρέπει να έχει μια ιδιαιτερότητα. Θα πρέπει να είναι DC Pass μόνο στη μία έξοδό του, κάτι που σημαίνει ότι θα επιτρέπει να περάσει μόνο από τη μία έξοδό του συνεχές ρεύμα και όχι από την άλλη.
Για το σκοπό αυτό συνδέουμε την είσοδο του splitter με την έξοδο του ενισχυτή ιστού. Αντίστοιχα, η έξοδος του splitter που αφήνει το συνεχές ρεύμα να περάσει, συνδέεται με το ομοαξονικό καλώδιο που κατεβαίνει στο τροφοδοτικό. Η άλλη έξοδος συνδέεται με τη νέα παροχή που καταλήγει σε μια τηλεόραση, σε διαφορετικό χώρο. Με αυτόν τον τρόπο τροφοδοτούμε τον ενισχυτή ιστού μέσω της εξόδου DC pass του splitter, αποκλείοντας ταυτόχρονα τη διέλευση της τάσης αυτής στη νέα γραμμή. Έτσι, επιτυγχάνουμε να έχουμε τάση προερχόμενη από το τροφοδοτικό μέχρι τον ενισχυτή, ενώ παράλληλα έχουμε επίγειο σήμα στη νέα τηλεόραση.
Προσοχή, η τοποθέτηση του splitter θα δημιουργήσει μια φυσιολογική απώλεια της τάξης 4-5dΒ στις εξόδους του τροφοδοτικού, κάτι όμως που και σε αυτήν την περίπτωση δεν θα σας προβληματίσει.
Κεντρική εγκατάσταση χωρίς παροχή ρεύματος στην ταράτσα
Μια άλλη περίπτωση σε κεντρική εγκατάσταση είναι ο ηλεκτρολόγος να έχει τραβήξει γραμμές για τις τηλεοπτικές πρίζες από την ταράτσα, αλλά να μην έχει προβλέψει παροχή ρεύματος για το τροφοδοτικό. Σε αυτήν την περίπτωση, η τοποθέτηση του τροφοδοτικού εντός οικίας είναι μονόδρομος. Πώς όμως θα τροφοδοτήσουμε με τηλεοπτικό σήμα τις γραμμές μας, ενώ το τροφοδοτικό θα βρίσκεται σε κάποιο δωμάτιο;
Κι εδώ θα ακολουθήσουμε τη διαδικασία της προηγούμενης εφαρμογής. Ανάλογα με το πόσες καθόδους έχουμε, θα επιλέξουμε το αντίστοιχο splitter. Για παράδειγμα, εάν έχουμε τέσσερις καθόδους, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε splitter μιας εισόδου και τεσσάρων εξόδων (1:4). Φυσικά, μόνο η πρώτη έξοδος θα είναι DC pass.
Oπως βλέπετε στο σχήμα 3, η είσοδος του splitter δέχεται σήμα από τον ενισχυτή. Η έξοδος του splitter που αφήνει να περάσει το συνεχές ρεύμα, τροφοδοτεί με επίγειο σήμα την κάθοδο, στην οποία θα πρέπει να συνδεθεί το τροφοδοτικό.
Εάν στην άκρη της συγκεκριμένης καθόδου έχουμε τοποθετημένη μια απλή πρίζα τηλεόρασης, την αντικαθιστούμε με μια πρίζα TV/Sat χαμηλών απωλειών κι ας μην έχουμε δορυφορικό σήμα ή δέκτη. Ο λόγος είναι ότι μέσω της πρίζας αυτής θα τροφοδοτήσουμε τον ενισχυτή στην ταράτσα, ενώ παράλληλα δεν θα περάσει συνεχές ρεύμα προς την τηλεόρασή μας. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να συνδέσουμε την έξοδο του τροφοδοτικού στη θέση Sat της πρίζας, ώστε να δώσει συνεχή τάση στον ενισχυτή της ταράτσας, μέσω του DC pass splitter που έχουμε βάλει. Η έξοδος TV της πρίζας συνδέεται κανονικά στην τηλεόρασή μας.
Εάν για κάποιο λόγο στην άκρη της καθόδου δεν μπορεί να τοποθετηθεί πρίζα, τότε χρησιμοποιούμε μίκτη-διαχωριστή TV/Sat, κάτι που έχει ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα. Επίσης, αν στην ίδια γραμμή έχουμε παραπάνω από μία πρίζα TV, θα πρέπει να αντικατασταθεί και αυτή με πρίζα TV/Sat ή με πρίζα TV DC pass (δηλαδή με πρίζα TV, που επιτρέπει τη διέλευση DC στην κάθοδο, όχι όμως και προς την τηλεόραση).
Οι υπόλοιπες έξοδοι του splitter συνδέονται κανονικά με τις υπόλοιπες καθόδους, ενώ οι πρίζες που καταλήγουν παραμένουν ως έχουν.
Μην ξεχνάτε πως η τοποθέτηση του splitter επάνω θα δημιουργήσει μεγαλύτερη απώλεια αυτήν τη φορά σε σχέση με την προηγούμενη περίπτωση και ειδικά στις εξόδους του τροφοδοτικού. Αυτό όμως ίσως δεν θα σας απασχολήσει, αφού σε αυτήν τη διάταξη, μπορείτε να μη χρησιμοποιήσετε καθόλου τις εξόδους του τροφοδοτικού.
Κεντρική εγκατάσταση με δορυφορικό σήμα, χωρίς παροχή ρεύματος στην ταράτσα
Η τελευταία περίπτωση είναι πιο σύνθετη, αλλά όχι τόσο πολύπλοκη. Ισχύουν τα ίδια με πριν (τέσσερα καλώδια στην ταράτσα, απουσία τροφοδοσίας ή μη επιθυμητή τροφοδοσία με εξωτερική γραμμή επάνω και αναγκαίος ενισχυτής ιστού). Η διαφορετικότητα της εγκατάστασης προσδιορίζεται από την ανάγκη δορυφορικής λήψης.
Στη συγκεκριμένη εγκατάσταση απαιτείται η χρήση ενισχυτή ιστού, με είσοδο δορυφορικού σήματος. Επειδή γενικότερα οι ενισχυτές αυτοί έχουν χαμηλή απολαβή στο επίγειο σήμα, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε και ένα δεύτερο ενισχυτή ιστού μόνο για τα επίγεια κανάλια, αυτή τη φορά σε σειρά με τον πρώτο, ώστε στις τηλεοπτικές μας πρίζες να φτάσει επαρκής στάθμη σήματος.
Για την περίπτωση αυτή, ψάξαμε την ελληνική αγορά και βρήκαμε ενισχυτή ιστού με μία είσοδο IF για δορυφορικό σήμα, μία είσοδο κοινή για επίγειο σήμα VHF/UHF και τέσσερις εξόδους TV-SAT, ο οποίος έδωσε τη λύση στην εγκατάστασή μας. Ο ενισχυτής αυτός έχει απολαβή 20dΒ στα UHF, ενώ υποβιβάζει τα VHF κατά 9 περίπου dΒ. Επίσης, παρουσιάζει μια φυσιολογική απώλεια διέλευσης στο δορυφορικό σήμα IF 12-18dΒ.
Ο δεύτερος ενισχυτής της δοκιμής μας έχει απολαβή 25dB στα VHF και 38dΒ στα UHF. Επίσης, η είσοδος UHF στέλνει και 24V DC στην κεραία για πιθανή χρήση προενισχυτή, που θα σας έδινε ακόμη μεγαλύτερη στάθμη επίγειου τηλεοπτικού σήματος. Ο προενισχυτής δεν είναι απαραίτητος και θα τον χρησιμοποιήσουμε μόνο στην περίπτωση που το σήμα που λαμβάνουμε στην περιοχή μας, δεν είναι επαρκές.
Όπως βλέπετε και στο σχήμα 4, στην είσοδο IF SAT συνδέουμε την έξοδο του LNB του κατόπτρου μας, παρεμβάλλοντας ένα δορυφορικό ενισχυτή γραμμής, αν χρειαστεί. Κάθε έξοδος TV/Sat του ενισχυτή συνδέεται με τις καθόδους μας, που πλέον καταλήγουν σε πρίζες ΤV/Sat.
Στην είσοδο VHF/UHF του πρώτου ενισχυτή, συνδέουμε την έξοδο του δεύτερου ενισχυτή.
Αυτό που απομένει πλέον είναι να τροφοδοτήσουμε το κεραιοσύστημά μας. Όπως βλέπετε στο σχήμα, δεν χρησιμοποιούμε τροφοδοτικό. Αυτό συμβαίνει γιατί ο δορυφορικός δέκτης αναλαμβάνει την τροφοδοσία του συστήματος μέσω της τάσης που στέλνει για την τροφοδοσία του LNB.
Έτσι, αρκεί η είσοδος του δορυφορικού δέκτη (LNB in) να συνδεθεί με την έξοδο Sat της πρίζας TV/Sat, για να τροφοδοτηθεί το κεραιοσύστημα. Μην ξεχάσετε ότι ο δορυφορικός δέκτης θα πρέπει να είναι μόνιμα ανοιχτός (ή να δίνει μόνιμα τάση στο LNB αν είναι κλειστός), έτσι ώστε να έχετε εικόνα επίγειου τηλεοπτικού σήματος.
Η κατανάλωση ρεύματος των δύο ενισχυτών, του πιθανού προενισχυτή καθώς και του LNB, σε καμία περίπτωση δεν υπερβαίνει τη δυνατότητα παροχής του δορυφορικού δέκτη.
Στην εγκατάσταση αυτή, θα πρέπει να δώσετε μεγάλη προσοχή στις ρυθμίσεις της απολαβής των ενισχυτών, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί εύκολα με χρήση πεδιομέτρου.
Τέλος, υπάρχει δυνατότητα να δώσετε εικόνα από το δορυφορικό δέκτη σε όλες τις τηλεοράσεις του σπιτιού και δυνατότητα ενσύρματου τηλεχειρισμού αν θελήσετε, χωρίς επιπλέον καλώδια. Επίσης, θα μπορούσαμε να είχαμε και πλήρως ανεξάρτητη δορυφορική λήψη με κάποιον δαπανηρότερο τρόπο.
Επίλογος
Τα παραδείγματα εγκαταστάσεων που παρουσιάσαμε είναι τυπικά και μπορούν να διαφοροποιηθούν ή να αναβαθμιστούν, ανάλογα με τις ανάγκες σας. Σε όλες τις περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν άριστης ποιότητας υλικά και πρίζες χαμηλών απωλειών.
