Εισαγωγή στις DVB κάρτες λήψης για PC

Featured | Οι πρώτες εκπομπές σε ψηφιακή μορφή DVB ξεκίνησαν πριν από 12 χρόνια περίπου, με πρώτο πακέτο το γαλλικό CanalSat (είχαν προηγηθεί οι εκπομπές του αραβικού πακέτου Orbit, αλλά σε διαφορετικό ψηφιακό φορμά). Μέχρι τότε, όταν λέγαμε για δορυφορική λήψη, εννοούσαμε λήψη μόνο με αυτόνομους επιτραπέζιους (ή και επαγγελματικούς) δέκτες, μιας και από τη μία τα computer εκείνης της εποχής δεν είχαν την απαραίτητη ισχύ να διαχειριστούν σωστά την εικόνα και ήχο μιας δορυφορικής αναλογικής εκπομπής και από την άλλη ούτε τα απαραίτητα προγράμματα υπήρχαν ούτε κάρτες για αναλογική λήψη μέσω PC.

H αλλαγή του τύπου εκπομπής από αναλογική σε ψηφιακή DVB, πέρα από τα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα, επέτρεψε και την εκπομπή ειδικών δορυφορικών υπηρεσιών για σύνδεση στο internet, όπως και υπηρεσίες για μετεωρολογικά και άλλα δεδομένα. Oι πρώτες δορυφορικές κάρτες DVB βγήκαν για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες, αλλά ταυτόχρονα φάνηκε ότι μπορούν να εξυπηρετήσουν την λήψη ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων στο PC. 

Γιατί θα προτιμήσω κάρτα λήψης DVB
Η δημοτικότητα των καρτών DVB έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια για διάφορους λόγους. Ένας βασικός λόγος που μπορεί κάποιος να προτιμήσει την αγορά μιας κάρτας DVB σε σχέση με έναν επιτραπέζιο δέκτη είναι η τιμή, μιας και οι κάρτες χρησιμοποιούν το ίδιο το computer για να εκτελέσουν λειτουργίες που απαιτούν εξειδικευμένο υλικό στους αυτόνομους δέκτες, όπως και ανάπτυξη software και υποστήριξη που στοιχίζει. Με αυτό τον τρόπο έχουν συνήθως αρκετά χαμηλότερη τιμή, τουλάχιστον όταν έχουμε να κάνουμε με δέκτη, που έχει ανάλογες δυνατότητες και χαρακτηριστικά. Πέρα από την λήψη δορυφορικών (αλλά και επίγειων) προγραμμάτων, οι κάρτες DVB-S μπορούν να επιτρέψουν σύνδεση στο internet, μέσω υπηρεσιών δορυφορικού internet. Φυσικά, η σύνδεση αυτή θα είναι μονόδρομη, αφού οι κάρτες δεν κάνουν και εκπομπή προς τον δορυφόρο, που είναι απαραίτητη για την αμφίδρομη σύνδεση. Σ’ αυτή την περίπτωση απαιτείται πολύ πιο εξειδικευμένος και ακριβός εξοπλισμός. Επιπλέον ευκολίες όπως η εγγραφή βίντεο, ο προγραμματισμός των εγγραφών, η επεξεργασία των καναλιών απευθείας από το κομπιούτερ, συγκαταλέγονται στα πλεονεκτήματά τους, όπως και η δυνατότητα θέασης πολλών καναλιών μαζί (από τον ίδιο transponder) και η θέαση καναλιών HD ή άλλων εκπομπών (π.χ. μορφής βίντεο 4:2:2), που απαιτούν πολύ ακριβότερους ή και επαγγελματικούς δέκτες. Η ποιότητα εικόνας που θα δείτε, με μια κάρτα DVB, εξαρτάται από την κάρτα γραφικών του υπολογιστή σας. Οι σύγχρονες κάρτες γραφικών, με επεμβάσεις στον πίνακα ελέγχου τους, αλλά και με την χρήση και ρύθμιση των κατάλληλων αποκωδικοποιητών, μπορούν να δώσουν ποιότητα εικόνας που να είναι πολύ καλύτερη από πολλούς δέκτες που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Στο PC, μπορούμε πολύ πιο εύκολα να φέρουμε την εικόνα (αλλά και τον ήχο) στις δικές μας προτιμήσεις, με ρυθμίσεις όπως η φωτεινότητα, ρύθμιση αντίθεσης, gamma, κορεσμός χρωμάτων, επίπεδο μαύρου, οξύτητα εικόνας, φίλτρα θορύβου, που συναντάμε σε όλα σχεδόν τα κέντρα ελέγχου των καρτών γραφικών μας. Κάποιοι μπορεί να προτιμήσουν μία κάρτα DVB επειδή στον χώρο διαμονής ή εργασίας τους δεν υπάρχει τηλεόραση, αλλά αντιθέτως υπάρχει ένας υπολογιστής, ο οποίος μπορεί να μετατραπεί σε κέντρο ψυχαγωγίας. Τέλος, να μην παραλείψουμε τις εξελιγμένες δυνατότητες, όπως το streaming ψηφιακών προγραμμάτων, σε ένα δίκτυο LAN. Με αυτόν τον τρόπο με μια κάρτα DVB, βλέπουν περισσότερα computer. Φυσικά είναι αντιληπτό ότι δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν μόνο πλεονεκτήματα στην χρήση των καρτών λήψης DVB, αλλά και μειονεκτήματα. Το κυριότερο είναι ακριβώς το ότι απαιτείται η χρήση υπολογιστή για την λειτουργία τους, πράγμα που μπορεί να μην είναι επιθυμητό για διάφορους λόγους, όπως η πολυπλοκότητα του συστήματος σε σχέση με την χρήση ενός αυτόνομου δέκτη, ο τυχόν θόρυβος που μπορεί να παράγει το PC κατά την ώρα λειτουργίας τους που μπορεί να είναι ενοχλητικός για πολλούς, η θερμότητα που παράγει συνεχώς ο υπολογιστής ή ακόμα και η μεγαλύτερη κατανάλωση σε σχέση με έναν απλό δέκτη.   

Βασική περιγραφή
Ένας δορυφορικός δέκτης για PC δεν είναι παρά μια πρόσθετη κάρτα – εσωτερική ή εξωτερική –  που μπορούμε να τοποθετήσουμε σε μια θέση PCI ή να συνδέσουμε σε μια θύρα USB ή και Firewire, του υπολογιστή μας. Για να υλοποιηθεί βέβαια κάτι τέτοιο, θα πρέπει ο υπολογιστής να είναι σε θέση να εκπληρώσει τις απαιτήσεις σε hardware και software της κάρτας, οι οποίες αναγράφονται με τα χαρακτηριστικά των καρτών. Για παράδειγμα, οι προδιαγραφές του υπολογιστή είναι τελείως διαφορετικές για κανάλια απλής ή υψηλής ανάλυσης (HD), αφού, στην δεύτερη περίπτωση, οι απαιτήσεις σε hardware του υπολογιστή είναι αρκετά πιο αυξημένες. Φυσικά, πέρα από την κάρτα λήψης, είναι απαραίτητη και μία πλήρης δορυφορική εγκατάσταση (κάτοπτρο, LNB, καλώδιο), αν η κάρτα προορίζεται για λήψη δορυφορικών καναλιών. Αν τώρα προορίζεται για λήψη επίγειων ψηφιακών εκπομπών, θα χρειαστείτε εγκατάσταση επίγειας κεραίας. 

Κατηγορίες καρτών DVB
Ανάλογα με την χρήση και τα χαρακτηριστικά τους, μπορούμε να διακρίνουμε τις κάρτες DVB σε διάφορες κατηγορίες. Φυσικά, μια κάρτα DVB μπορεί να ανήκει ταυτόχρονα σε πάνω από μία κατηγορίες. Για παράδειγμα η Technotrend S2-3650 είναι κάρτα USB, υποστηρίζει λήψη εκπομπών DVB-S2 και έχει ενσωματωμένο CI για λήψη συνδρομητικών καναλιών. 

Διάκριση καρτών σύμφωνα με την θέση τοποθέτησης στο PC

• Εσωτερικές με σύνδεση PCI ή PCI-E: Οι περισσότερες κάρτες DVB που κυκλοφορούν ακόμα και τώρα, 4-5 χρόνια μετά την εμφάνιση της πρώτης μητρικής με πόρτες PCI-E, εξακολουθούν και είναι απλές PCI. Οι λόγοι έχουν να κάνουν κυρίως με την προς τα πίσω συμβατότητα με παλιές μητρικές σε συνδυασμό με το ότι δεν υπάρχουν και τόσα πολλά πλεονεκτήματα, ώστε να γίνει μετάβαση σε PCI-E. Οι ελάχιστες όμως θύρες PCI που υπάρχουν στις σύγχρονες μητρικές και η σταδιακή εξαφάνισή τους, θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην επικράτηση των PCI-E καρτών λήψης DVB.
• Εξωτερικές με σύνδεση USB: Οι εξωτερικές κάρτες σε USB έχουν ανέβει αρκετά στις προτιμήσεις των αγοραστών, αφού προσφέρουν πολύ εύκολη εγκατάσταση και φορητότητα. Η χρήση τους δεν απαιτεί το άνοιγμα του υπολογιστή, ούτε και την κατάληψη μιας θύρας PCI ή PCI-E της μητρικής, ενώ αποτελούν και ένα εύκολο τρόπο λήψης επίγειας ή δορυφορικής ψηφιακής TV σε Laptop. Οι πρώτες κάρτες χρησιμοποιούσαν το πρωτόκολλο USB 1.1 (όπως η Skystar USB), η περιορισμένη ταχύτητα του οποίου περιόριζε τις δυνατότητες λήψης καναλιών με υψηλό bitrate (ρυθμό μετάδοσης). Πλέον όλες οι σύγχρονες κάρτες υποστηρίζουν USB 2.0, που εξαλείφει το πρόβλημα.
• Εξωτερικές με σύνδεση Firewire: Οι DVB κάρτες με σύνδεση Firewire είναι μεν πολύ λίγες στον αριθμό, αλλά έχουν αποκτήσει καλή φήμη για την ποιότητα κατασκευής τους. Η τιμή τους όμως είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Παράδειγμα μιας τέτοιας κάρτας είναι η FireDTV-S.
• Εξωτερικές με σύνδεση PCMCIA: Οι κάρτες αυτές συνδέονται κυρίως σε Laptop, μέσω της υποδοχής PCMCIA. Η κυκλοφορία τους είναι περιορισμένη και διατίθενται μόνο για επίγεια ψηφιακή λήψη. 

Διάκριση καρτών σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά λήψης

• Δορυφορικές DVB-S και DVB-S2: Εδώ έχουμε δύο είδη καρτών, τις μεν απλές για λήψη δορυφορικών εκπομπών DVB-S (όπως η Skystar 2) και τις λεγόμενες HD, που είναι και νεότερες (αφού παράγονται τα δύο τελευταία χρόνια μόνο), για την λήψη του νεότερου προτύπου εκπομπών σε DVB-S2, μέσω του οποίου μεταδίδονται κυρίως κανάλια υψηλής ευκρίνειας. Οι κάρτες DVB-S2  υποστηρίζουν βέβαια και τη λήψη του παλαιότερου πρότυπου μετάδοσης DVB-S. Κάρτες όπως οι Skystar HD2 και Technotrend S2-3200 είναι παραδείγματα της δεύτερης κατηγορίας.
• Επίγειες ψηφιακές DVB-T και μελλοντικά DVB-T2: Πρόκειται για κάρτες που προορίζονται για την λήψη επίγειων ψηφιακών εκπομπών σε DVB-T και συνδέονται στην κοινή κεραία επίγειας λήψης. Υπάρχουν πάρα πολλά μοντέλα, εσωτερικές (όπως η Airstar 2 της Technisat), PCMCIA και σε μορφή απλού stick σε USB, με πολύ χαμηλές τιμές συνήθως. Εκπομπές σε DVB-T2 δεν υπάρχουν ακόμα, πέρα από κάποιες δοκιμαστικές, οπότε και δεν υπάρχουν και αντίστοιχες κάρτες ή δέκτες, αλλά προβλέπονται για το άμεσο μέλλον, αμέσως μετά την επίσημη έναρξη τους.
• Υβριδικές με επίγειο αναλογικό και ψηφιακό (DVB-T, DVB-S ή DVB-S2) tuner: Πέρα από τις κάρτες που μπορούν να κάνουν λήψη μόνο δορυφορικών, επίγειων ή καλωδιακών εκπομπών, έχουμε και κάρτες που ενσωματώνουν 2, 3 ή και 4 διαφορετικά tuner, για την λήψη όλων αυτών των εκπομπών σε μία κάρτα. Συνήθως όμως δεν έχουν τη δυνατότητα ταυτόχρονης λήψης διαφορετικών τύπων εκπομπών, ο οποίος δηλώνεται απαραίτητα με την έναρξη του προγράμματος παρακολούθησης του υπολογιστή. Μία τέτοια κάρτα είναι η Hauppauge HVR4000. 

Διάκριση καρτών σύμφωνα με το λειτουργικό σύστημα

• Windows: Επειδή σχεδιάστηκαν κατά βάση για να λειτουργούν σε περιβάλλον Windows, όλες οι DVB κάρτες της αγοράς συνοδεύονται από συμβατούς driver και προγράμματα (κυρίως για XP και Vista, σπανίως θα βρούμε driver και προγράμματα για παλαιότερες εκδόσεις των Windows).
• Linux: Αν και δεν υπάρχουν κάρτες DVB ειδικά σχεδιασμένες για λειτουργία σε Linux (όπως δεν υπάρχει συνήθως hardware γι αυτό τον σκοπό γενικότερα), μπορούν να δουλέψουν σ’ αυτό το λειτουργικό αρκετές από αυτές. Οι driver τις περισσότερες φορές ενσωματώνονται στον kernel του Linux, μία διαδικασία σε συνεχή εξέλιξη, όπου με την βοήθεια όσων εργάζονται στο linuxtv.org, προστίθενται συνέχεια νέες κάρτες ή δυνατότητες, ανάλογα με το τι υπάρχει στην αγορά και μπορεί να υποστηριχθεί εύκολα. Το σίγουρο είναι ότι σπανίως μία νέα κάρτα γραφικών ή νέα τεχνολογία, όπως η εκπομπή σε DVB-S2, υποστηρίζεται άμεσα σε Linux, κάτι για το οποίο ευθύνονται οι κατασκευαστές των καρτών, μιας και συνήθως δεν δημοσιεύουν driver ή λεπτομέρειες για την ανάπτυξή τους, για άλλα λειτουργικά πλην των Windows. 
• Apple MacOSX: Ελάχιστες είναι οι κάρτες που μπορούν να δουλέψουν στο λειτουργικό MacOSX και ουσιαστικά πρόκειται για κάρτες κατασκευασμένες για τους υπολογιστές της Apple. Τέτοιες κάρτες παράγουν η Elgato και η Terratec. Έχουν υπάρξει και προσπάθειες λειτουργίας κοινών καρτών DVB (όπως η Skystar 2) σε MacOSX, με συνήθως φτωχά ή προβληματικά αποτελέσματα