ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Το πρότυπο της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης DVB-T
Σε αυτό το άρθρο θα εκθέσουμε μια συνοπτική περιγραφή του ευρωπαϊκού συστήματος επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης DVB-T και θα το συγκρίνουμε με τα πρότυτα της δορυφορικής και καλωδιακής τηλεόρασης, DVB-S και DVB-C.
Μετά από μια καθυστέρηση σε σχέση με τα πρότυπα DVB-S και DVB-C, το πρότυπο της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης, έφτασε και γρήγορα κατέκτησε τις επίγειες μεταδόσεις. Το DVB-T (Digital Video Broadcasting-Terrestial, Eπίγεια Ψηφιακή Εκπομπή του Βίντεο) είναι το τρίτο της σειράς των ευρωπαϊκών συστημάτων ψηφιακής τηλεόρασης. Το DVB-S για τη δορυφορική τηλεόραση και DVB-C για την καλωδιακή, πιστοποιήθηκαν το 1994, ενώ οι προδιαγραφές του DVB-T οριστικοποιήθηκαν το 1999. H καθυστέρηση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι το σύστημα είναι πολύ περισσότερο πολύπλοκο από τα άλλα δύο, και αν και σχεδιάσθηκε να έχει τη μέγιστη ομοιότητα, χρησιμοποίησε εντελώς διαφορετικό και ιδιαίτερα πολύπλοκο σύστημα διαμορφώσεως. Το πρότυπο όμως είχε τεράστια απήχηση και προχώρησε πολύ γρήγορα και πλέον εφαρμόζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου και της δικιά μας.
Tα πλεονεκτήματα των ψηφιακών συστημάτων
Η επίγεια ψηφιακή τηλεόραση παρουσιάζεται σε πολλούς τομείς ανώτερη της αναλογικής μετάδοσης. Παρακάτω βλέπουμε συνοπτικά τα θετικά της τεχνολογίας:
- Το πιο ισχυρό πλεονέκτημα της ψηφιακής, έναντι της αναλογικής TV, είναι η δυνατότητα ταυτόχρονης εκπομπής πολλών προγραμμάτων και υπηρεσιών, επιλεγμένης ποιότητας και ευκρίνειας, μέσα από την ίδια συχνότητα και δυφιορροή (bitstream). Για παράδειγμα, σε δυφιορροή των 20Mbits/s για το κανάλι της τηλεόρασης των 8MHz, είναι δυνατό να «χωρέσουν» 4 τηλεοπτικά προγράμματα, που έχουν την ποιότητα της συμβατικής τηλεοπτικής εικόνας (5Mbit/s). Το πλεονέκτημα αυτό αποτελεί, ταυτόχρονα, ισχυρό οικονομικό κίνητρο για τους παροχείς τηλεοπτικών προγραμμάτων.
- Οι αμφίδρομες υπηρεσίες είναι ένα κίνητρο, που αναδεικνύεται μέσα από την ψηφιακή TV και αλλάζει τη στάση του τηλεθεατή απέναντι στην τηλεοπτική συσκευή, από παθητική σε ενεργητική. Τηλεαγορές, EPG, video on demand, είναι μερικές από αυτές.
- Σε τεχνικό επίπεδο, σε σύγκριση με την αναλογική TV, το DVB μειώνει κατά την εκπομπή το λόγο σήματος προς θόρυβο, μέχρι περίπου 30dB (1000 περίπου φορές), ώστε στο τμήμα του δέκτη να φτάνει το ίδιο σήμα. Αυτό, έχει ως επακόλουθο, την αποτελεσματικότερη χρήση του φάσματος συχνοτήτων (επανάληψη της ίδιας συχνότητας σε μικρότερες αποστάσεις), αλλά και την αποτελεσματική χρήση εσωτερικών κεραιών στους δέκτες.
- Iσχυρή προστασία σε σφάλματα. Oι προδιαγραφές των ψηφιακών συστημάτων, προβλέπουν ρυθμό δυφιακών σφαλμάτων (BER, Bit Error Rate) της τάξης του 10-11. O ρυθμός αυτός μπορεί να ερμηνευθεί σαν σφάλμα ενός δυφίου (bit), ανά ώρα εκπομπής. Αυτό ισχύει, εφόσον ο λόγος σήματος προς θόρυβο, είναι ανώτερος κάποιου προβλεπόμενου ορίου. Αντίθετα, το αναλογικό σήμα, είναι πολύ πιο επιρρεπές στις παρεμβολές.
- Δυνατότητα μεταβλητού bitstream για κάθε κανάλι, ανάλογα με την απαίτηση ποιότητας του προγράμματος. Με αυτόν τον τρόπο, οι παροχείς μπορούν να αυξάνουν την ποιότητα μιας εκπομπής, που έχει υψηλότερες απαιτήσεις (π.χ. μιας ταινίας), εις βάρος κάποιας άλλης που έχει λιγότερες (π.χ. ενός δελτίου ειδήσεων).
Η διαμόρφωση COFDM. Η καρδιά του DVB-T.
Η άμεση και εκτενής διάδοση της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης, οφείλεται κατά κύριο λόγο στα γνωστά πλεονεκτήματα των ψηφιακών συστημάτων μετάδοσης, τα οποία απορρέουν μέσα από τη χρήση του διεθνούς πρότυπου κωδικοποίησης MPEG-2. Επιπρόσθετα, όμως, το DVB-T έχει σαν βασικό χαρακτηριστικό και πλεονέκτημα, ότι εξουδετερώνει τα σήματα που οφείλονται σε ανακλάσεις από γειτονικά αντικείμενα, πρόβλημα, που ταλανίζει όλα τα αναλογικά συστήματα επίγειας τηλεόρασης και έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση δεύτερης εικόνας στο δεξιό μέρος της οθόνης, γνωστής και ως “φάντασμα”, όταν το απευθείας σήμα είναι σχετικά ασθενές.
Κάτι τέτοιο οφείλεται στο πολύπλοκο σύστημα διαμόρφωσης που χρησιμοποιεί, γνωστό με την ονομασία COFDM (Coded Othogonal Frequency Division Multiplexing, Kωδικοποιημένη Ορθογωνική Πολύπλεξη με Διαίρεση Συχνότητας).
Δεν θα επεκταθούμε παραπέρα στις λεπτομέρειες της διαμόρφωσης αυτής, που είναι πολλές και περίτεχνες, απλά, θα αναφέρουμε ότι η μέθοδος COFDM δεν εφαρμόζεται μόνο στην επίγεια ψηφιακή τηλεόραση, αλλά και στο σύστημα DAB (Digital Audio Broadcasting, Ψηφιακή Eκπομπή του Ήχου), όπως επίσης και σε τοπικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, προσαρμοσμένη σε κάθε περίπτωση, στις απαιτήσεις του συστήματος που χρησιμοποιείται.
Πρόσθετα πλεονεκτήματα του DVB–T
Οι προδιαγραφές του συστήματος, προβλέπουν το σύστημα να έχει δυνατότητα εκπομπής δύο μορφών του ίδιου προγράμματος, με διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά. Ο δέκτης προβλέπεται να αναγνωρίζει τη μορφή που εκπέμπει ο πομπός και να προσαρμόζεται κατάλληλα κάθε φορά, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει στη μία από τις δύο μορφές. Για παράδειγμα, η μία μορφή μπορεί να έχει ταχύτητα δυφιορροής 5Mbps (συμβατική τηλεόραση) και η άλλη ταχύτητα δυφιορροής 20Mbps (τηλεόραση υψηλής ευκρίνειας).
Τα αποτελέσματα στις εικόνες μας…
Στη χώρα μας, μετά από τις “προβλεπόμενες” Ελληνικές καθυστερήσεις, έχουμε τη δυνατότητα να ανοίξουμε τους δέκτες μας και να παρακολουθήσουμε τις αρετές τις επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης, σε ορισμένες τουλάχιστον πόλεις. Πέρα από την εμφανή βελτίωση της εικόνας, σε πολλές οριακές και δύσκολες λήψεις που έχουμε πραγματοποιήσει, έχουμε δει τις υψηλές ανοχές και τις πολύ καλές δυνατότητες της μετάδοσης του προτύπου DVB-T.
