ΕΣΠΗΤ: Η αντιμετώπιση του φαινομένου των fake news οφείλει να μην θίγει την ανεξάρτητη ενημέρωση και να μην περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης
Το Δ.Σ. της ΕΣΠΗΤ εκφράζει την έντονη αντίθεση και διαμαρτυρία του για την προωθούμενη διάταξη στον νέο Ποινικό Κώδικα που αφορά στις ψευδείς ειδήσεις (fake news) και η οποία, στην εφαρμογή της, ενέχει τον σοβαρό κίνδυνο να επιφέρει πλήγμα στην ανεξάρτητη ενημέρωση και την ελεύθερη έκφραση.
Το Δ.Σ. της ΕΣΠΗΤ εκφράζει την έντονη αντίθεση και διαμαρτυρία του για την προωθούμενη διάταξη στον νέο Ποινικό Κώδικα που αφορά στις ψευδείς ειδήσεις (fake news) και η οποία, στην εφαρμογή της, ενέχει τον σοβαρό κίνδυνο να επιφέρει πλήγμα στην ανεξάρτητη ενημέρωση και την ελεύθερη έκφραση.
Η συγκεκριμένη διάταξη (άρθρο 36) έρχεται να αντικαταστήσει το άρθρο 191 του Π.Κ. και αφορά την προσθήκη της διατύπωσης για τις ειδήσεις που εκτός από την πρόκληση ανησυχίας και φόβου μπορεί «να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία». Μια διατύπωση με έωλο και αόριστο περίγραμμα η οποία μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επικίνδυνη στην πράξη τόσο για την ελευθερία της πληροφόρησης των πολιτών, τον περιορισμό του δημοσιογραφικού έργου και τη στοχοποίηση και εκφοβισμό των επαγγελματιών του Τύπου όσο και για την ίδια τη δημοκρατία και τις ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα.
Είναι προφανές ότι υπάρχουν ψευδείς ειδήσεις (fake news) που αφορούν στην ειδησεογραφία και την καταγραφή των γεγονότων, και οι οποίες κυκλoφορούν στο διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, οδηγούν σε ενορχηστρωμένες εκστρατείες παραπληροφόρησης με άκριτη, κερδοσκοπική ή τυχοδιωκτική χρήση, Τονίζουμε όμως ότι παρόλο που το υφιστάμενο νομικό και ποινικό πλαίσιο είναι επαρκές για την αντιμετώπιση παρόμοιων φαινομένων, βασική προϋπόθεση για την ουσιαστική εφαρμογή και λειτουργία του, είναι η δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα που θα εντοπίζει, καταγράφει και αναφέρει τις ψευδείς ειδήσεις, κάτι που μέχρι σήμερα ανατίθεται –ad hoc- από πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων σε ιδιώτες με αμφίβολα και αναξιόπιστα αποτελέσματα.
Θυμίζουμε εξάλλου ότι το Δ.Σ. της ΕΣΠΗΤ έγκαιρα από το 2019 έχει εκφράσει και καταθέσει στις πολιτικές ηγεσίες της σημερινής και της προηγούμενης κυβέρνησης τον προβληματισμό του για το ζήτημα των ψευδών ειδήσεων (fake news) και τη διαχείρισή τους.
Στη βάση αυτή εξάλλου και στο πλαίσιο του 8ου Διεθνούς Συνεδρίου της «European Society for Periodical Research» (ESPRit), με θέμα «Περιοδικός Τύπος και Οπτικός Πολιτισμός» που συνδιοργάνωσε η ΕΣΠΗΤ με το Πάντειο Πανεπιστήμιο τον Σεπτέμβριο του 2019 πραγματοποιήθηκε ειδική θεματική συνεδρία όπου και συζητήθηκε το μείζον ζήτημα της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων (fake news), ως φαινόμενο που παραβιάζει τη δημοσιογραφική δεοντολογία και φαλκιδεύει την ενημέρωση.
Το Δ.Σ. της ΕΣΠΗΤ υπογραμμίζει ότι:
• οι δημοσιογράφοι μαχόμαστε ακατάπαυστα για την υπεράσπιση του άρθρου 14 του Συντάγματος που κατοχυρώνει την ελευθερία του Τύπου, καθώς και για την κατοχύρωση του δημοσιογραφικού μέλλοντος με τη λειτουργία ΜΜΕ, που εφαρμόζουν και προωθούν τη δημοσιογραφική δεοντολογία. Σε αυτή την προσπάθεια δεν θα επιτρέψουμε να χωρέσει καμία διάταξη ή διατύπωση που θα προωθεί ή θα επιβάλλει περιορισμό και φίμωση της ελευθεροτυπίας.
• η Δικαιοσύνη είναι πυλώνας της Δημοκρατίας, που προστατεύει τη ζωή και τα αγαθά των Ελλήνων πολιτών. Το ίδιο ακριβώς πράττει η επαγγελματική και ανεξάρτητη δημοσιογραφία, η οποία ασκείται μόνο όταν επικρατούν συνθήκες σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της ελεύθερης έκφρασης.
Τέλος, το Δ.Σ. της ΕΣΠΗΤ καλεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης να αποσύρει την επίμαχη διάταξη, στηρίζοντας παράλληλα το δικαίωμα όλων των συναδέλφων, ιδιαίτερα σε αυτή την κρίσιμη περίοδο που διανύει η χώρα μας, για ελεύθερη άσκηση των καθηκόντων τους αλλά και το θεμελιώδες δικαίωμα των πολιτών στην ανεξάρτητη και αποκαλυπτική ενημέρωση.
