“Το Αλάτι της Γης”: Μουσικό οδοιπορικό στην Καστοριά

«Καλωσορίστε φίλοι μου σ’ αρχοντικό τραπέζι, έχω δυο λόγια να σας πω!..»  Οι γυναίκες από το χωριό Κωσταράζι καλωσορίζουν “Tο Αλάτι της Γης” και τον Λάμπρο Λιάβα στη Δυτική Μακεδονία, σ’ ένα γοητευτικό οδοιπορικό στην παράδοση της Καστοριάς και των γύρω περιοχών, που θα μεταδοθεί το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου στις 14:00 στην ΕΡΤ3.

Η Καστοριά διατήρησε μέχρι τις μέρες μας παλαιότατες βυζαντινές εκκλησίες κι επιβλητικά αρχοντικά (κυρίως στις συνοικίες Απόζαρι και Ντολτσό) που αφηγούνται την κοσμοπολίτικη ιστορία της πόλης και μαρτυρούν τη μεγάλη ακμή χάρη στην τέχνη και το εμπορικό δαιμόνιο των γουναράδων. Έτσι, το πρώτο μέρος της εκπομπής επικεντρώνεται στα αντιπροσωπευτικά τραγούδια και τους χορούς της αστικής Καστοριάς, ενώ ξεχωριστή αναφορά γίνεται στα περίφημα καστοριανά «ραγκουτσάρια», τα καρναβάλια του Δωδεκαημέρου (6-8 Ιανουαρίου) με τους ήχους από τα χάλκινα πνευστά και τα ξέφρενα γλέντια να κατακλύζουν την πόλη.

Οικοδεσπότης μας στο «Καστοριανό Αλάτι της Γης» είναι το Εργαστήρι Λαογραφίας Παραδοσιακού Χορού «Όρμος Καστοριάς», με μια δυναμική παρέα από τοπικούς οργανοπαίκτες, τραγουδιστές και χορευτές. Ο Μιχάλης Μπινιάκος, πρόεδρος του Όρμου, αναφέρεται στο μουσικό και χορευτικό ρεπερτόριο τόσο της αστικής Καστοριάς όσο και των γύρω περιοχών, με τα πολύ ιδιαίτερα ιδιώματα των ντόπιων και των Αρβανιτοβλάχων.

Στην παρέα μας συμμετέχουν και οι γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου «Διαμαντόνυφη» από το χωριό Κωσταράζι, με τα μοναδικά τοπικά τραγούδια που χορεύουν στην τριήμερη γιορτή των Χριστουγέννων. Η Βαΐτσα Τζήκα, πρόεδρος του Συλλόγου, αναφέρεται στο γυναικείο αυτό έθιμο και στον ρόλο που επιτελούσε στην τοπική κοινωνία.

Επίσης, ένα μέρος της εκπομπής είναι αφιερωμένο στα τραγούδια και τους χορούς των Κατσαούνηδων, με ηπειρώτικη καταγωγή, που κυνηγημένοι από τους Τούρκους κατέφυγαν στην περιοχή στα ορεινά χωριά του Γράμμου, ενώ στις μέρες μας έχουν εγκατασταθεί κυρίως στο προάστιο Μανιάκοι της Καστοριάς. Στα έθιμα, τα τραγούδια και τους χορούς τους αναφέρεται η τραγουδίστρια Έλλη Κοσμά.

Τέλος, η εξαιρετική μαγείρισσα Ευθαλία Ρουσκοπούλου μας ξεναγεί στα πλούσια προϊόντα της Καστοριανής γης και στη μεγάλη ποικιλία της τοπικής γαστρονομίας με τα νοστιμότατα φαγητά και τα γλυκά που μας ετοίμασε για να προσθέσουν τη γεύση τους στο «Καστοριανό Αλάτι της Γης»!

Έρευνα-Κείμενα-Παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Σκηνοθεσία: Μανώλης Φιλαΐτης
Διεύθυνση φωτογραφίας: Αλέξανδρος Βουτσινάς