Η πλήρης γνωμοδότηση της Εισαγγελέως για τα δικαιώματα μετάδοσης στα ελληνικά

Κατά την άποψη της γενικής εισαγγελέα Kokott οι συµφωνίες περί εδαφικής αποκλειστικότητας στη µετάδοση ποδοσφαιρικών αγώνων αντιβαίνουν στο δίκαιο της Ένωσης

Το δίκαιο της Ένωσης δεν επιτρέπει την απαγόρευση απευθείας µετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων της Premier League σε χώρους εστίασης µε τη χρήση καρτών αποκωδικοποίησης προερχόµενων από άλλο κράτος.

Η Football Association Premier League (FAPL) είναι η οργάνωση της πρώτης εθνικής κατηγορίας του αγγλικού πρωταθλήµατος ποδοσφαίρου που έχει αναλάβει την εµπορική εκµετάλλευση των αγώνων αυτής της κατηγορίας.  Κατά κανόνα όσοι αποκτούν σχετική άδεια έχουν αποκλειστικό δικαίωµα να αναµεταδίδουν και να εκµεταλλεύονται οικονοµικά τους αγώνες στην περιοχή της εµβέλειάς τους που είναι συνήθως η οικεία χώρα.  Προκειµένου να εξασφαλιστεί αυτή η αποκλειστικότητα επιβάλλεται συγχρόνως στους κατόχους αδειών η υποχρέωση περιορισµού της µετάδοσης των εκποµπών τους ώστε να  µην  µπορούν να τις παρακολουθήσουν όσοι βρίσκονται εκτός της περιοχής εµβέλειάς τους.  Για τον λόγο αυτό,  κάθε ραδιοτηλεοπτικός οργανισµός αναλαµβάνει την υποχρέωση να κωδικοποιεί το δορυφορικά  µεταδιδόµενο σήµα του και να το διαβιβάζει κωδικοποιηµένο στους συνδροµητές του στην καθορισµένη από τη σχετική σύµβαση περιοχή που του έχει κατακυρωθεί.  Οι συνδροµητές  µπορούν να αποκωδικοποιήσουν το σήµα εντός συσκευής αποκωδικοποίησης η οποία λειτουργεί  µε τη βοήθεια κάρτας αποκωδικοποίησης.

Επιπλέον, σχετική ρήτρα αποκλειστικότητας προβλέπει περιορισµούς όσον αφορά την κυκλοφορία εγκεκριµένων καρτών αποκωδικοποίησης εκτός της περιοχής κάθε κατόχου αδείας. Οι υποθέσεις των κύριων δικών των υπό κρίση αιτήσεων για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως αφορούν την προσπάθεια καταστρατήγησης αυτών των συµφωνιών περί αποκλειστικότητας. Ορισµένες επιχειρήσεις εισάγουν κάρτες αποκωδικοποίησης από το εξωτερικό, εν προκειµένω από την Ελλάδα στο Ηνωµένο Βασίλειο και τις διαθέτουν σε χώρους εστίασης σε χαµηλότερες τιµές από την εταιρεία που έχει την άδεια  µετάδοσης σε αυτήν τη χώρα.  Αυτή η πρακτική καθιστά δυνατή την πρόσβαση σε απευθείας αναµεταδόσεις ποδοσφαιρικών αγώνων της Premier League  σε χώρους εστίασης στο Ηνωµένο Βασίλειο  µε τη χρήση ελληνικής κάρτας αποκωδικοποίησης.  Η FAPL  επιχειρεί δικαστικώς να θέσει τέρµα σε αυτήν την πρακτική.  Η υπόθεση C-403/08  αφορά αγωγή της FAPL κατά της χρήσης καρτών αποκωδικοποίησης προερχόµενων από άλλο κράτος.  Η υπόθεση C-429/08  ανάγεται σε ποινική δίκη σε βάρος ιδιοκτήτριας  µπυραρίας,  η οποία προέβαλλε αγώνες της Premier League µε τη χρήση ελληνικής κάρτας αποκωδικοποίησης.  Και στις δύο δίκες το High  Court  υπέβαλε στο ∆ικαστήριο σειρά ερωτηµάτων ως προς την ερµηνεία του δικαίου της Ένωσης.

Η γενική εισαγγελέας Juliane Kokott εξηγεί ότι τα επίµαχα αποκλειστικά δικαιώµατα συνεπάγονται κατάτµηση της εσωτερικής αγοράς σε επιµέρους εθνικές αγορές,  που έχει ως αποτέλεσµα τον σοβαρό περιορισµό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. Όσον αφορά την πιθανή δικαιολόγηση του περιορισµού της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών,  η γενική εισαγγελέας εξετάζει την προστασία της βιοµηχανικής και εµπορικής ιδιοκτησίας και, ειδικότερα,  το ερώτηµα αν υπάρχουν δικαιώµατα στην απευθείας δορυφορική  µετάδοση ποδοσφαιρικών αγώνων,  το ειδικό περιεχόµενο των οποίων επιβάλλει την κατάτµηση της εσωτερικής αγοράς.  Συναφώς,  διατυπώνει κατ’  αρχάς την άποψη ότι το ειδικό περιεχόµενο των δικαιωµάτων στις απευθείας  µεταδόσεις ποδοσφαιρικών αγώνων έγκειται στην οικονοµική τους εκµετάλλευση. Εν προκειµένω, η εκµετάλλευση της απευθείας µετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων της Premier League  συνίσταται,  κυρίως,  στην είσπραξη της προβλεπόµενης συνδροµής για την απόκτηση καρτών αποκωδικοποίησης.  Στο πλαίσιο αυτό,  η γενική εισαγγελέας Juliane  Kokott φρονεί ότι η εκµετάλλευση των επίµαχων δικαιωµάτων δεν θίγεται  µε τη χρήση ελληνικών καρτών αποκωδικοποίησης.  Άλλωστε και για αυτές τις κάρτες προβλέπεται συνδροµή.  Το κόστος της συνδροµής δεν είναι µεν τόσο υψηλό όσο στο Ηνωµένο Βασίλειο, αλλά, κατά τη γενική εισαγγελέα,  δεν υπάρχει κάποιο ειδικό δικαίωµα για τη διαφορετική τιµολόγηση των υπηρεσιών σε κάθε κράτος µέλος. Τουναντίον,  η εσωτερική αγορά στηρίζεται στη λογική ότι οι διαφορετικές τιµές στα κράτη µέλη εξισορροπούνται  µέσω των εµπορικών συναλλαγών.  Η δυνατότητα εκµετάλλευσης των δικαιωµάτων εκποµπής βάσει εδαφικής αποκλειστικότητας ισοδυναµεί  µε απόπειρα άντλησης κέρδους από την κατάργηση της εσωτερικής αγοράς.  Ως εκ τούτου,  το ειδικό περιεχόµενο των δικαιωµάτων στις  µεταδόσεις ποδοσφαιρικών αγώνων δεν δικαιολογεί την κατάτµηση της εσωτερικής αγοράς ούτε και τον σχετικό περιορισµό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

Περαιτέρω,  η γενική εισαγγελέας Kokott  είναι της γνώµης ότι ο συµβατικός περιορισµός της χρήσης των καρτών αποκωδικοποίησης στη χώρα προέλευσης  µόνο για οικιακούς ή ιδιωτικούς σκοπούς, αλλά όχι για εµπορικούς σκοπούς, για τους οποίους προβλέπεται υψηλότερη συνδροµή, δεν δικαιολογεί εδαφικό περιορισµό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. Ωστόσο, το οικείο κράτος µέλος  µπορεί,  καταρχήν,  να προβλέπει δικαιώµατα που να παρέχουν στους δηµιουργούς τη δυνατότητα να αποκλείουν την παρουσίαση των έργων τους σε χώρους εστίασης.

Όσον αφορά το ερώτηµα αν η προβολή,  σε απευθείας  µετάδοση,  ποδοσφαιρικών αγώνων σε χώρους εστίασης θίγει το αποκλειστικό δικαίωµα της παρουσίασης στο κοινό προστατευµένων έργων κατά την έννοια της οδηγίας 2001/29 για την εναρµόνιση ορισµένων πτυχών του δικαιώµατος του δηµιουργού και συγγενικών δικαιωµάτων στην κοινωνία της πληροφορίας η γενική εισαγγελέας διευκρινίζει ότι στο παρόν στάδιο εξελίξεως του δικαίου της Ένωσης δεν προβλέπεται προστασία δικαιωµάτων όσον αφορά την παρουσίαση εκποµπής στο κοινό χωρίς αντίτιµο.

Εξάλλου,  η γενική εισαγγελέας Kokott  θεωρεί ότι η εφαρµογή,  εν προκειµένω,  της αρχής της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών συνάδει  µε την οδηγία περί συντονισµού ορισµένων κανόνων όσον αφορά το δικαίωµα του δηµιουργού και τα συγγενικά δικαιώµατα που εφαρµόζονται στις δορυφορικές ραδιοτηλεοπτικές  µεταδόσεις και την καλωδιακή αναµετάδοση καθώς και  µε το ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισµού. Άλλωστε, η οδηγία για τη νοµική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους δεν απαγορεύει τη χρήση καρτών αποκωδικοποίησης προερχόµενων από άλλο κράτος.

ΥΠΟΜΝΗΣΗ:  Οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσµεύουν το ∆ικαστήριο.  Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο ∆ικαστήριο, µε πλήρη ανεξαρτησία, νοµική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο ∆ικαστήριο. Η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.

Κατά την άποψη της γενικής εισαγγελέα Kokott οι συµφωνίες περί εδαφικής αποκλειστικότητας στη µετάδοση ποδοσφαιρικών αγώνων αντιβαίνουν στο δίκαιο της Ένωσης

Το δίκαιο της Ένωσης δεν επιτρέπει την απαγόρευση απευθείας µετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων της Premier League σε χώρους εστίασης µε τη χρήση καρτών αποκωδικοποίησης προερχόµενων από άλλο κράτος.

Η Football Association Premier League (FAPL) είναι η οργάνωση της πρώτης εθνικής κατηγορίας του αγγλικού πρωταθλήµατος ποδοσφαίρου που έχει αναλάβει την εµπορική εκµετάλλευση των αγώνων αυτής της κατηγορίας.  Κατά κανόνα όσοι αποκτούν σχετική άδεια έχουν αποκλειστικό δικαίωµα να αναµεταδίδουν και να εκµεταλλεύονται οικονοµικά τους αγώνες στην περιοχή της εµβέλειάς τους που είναι συνήθως η οικεία χώρα.  Προκειµένου να εξασφαλιστεί αυτή η αποκλειστικότητα επιβάλλεται συγχρόνως στους κατόχους αδειών η υποχρέωση περιορισµού της µετάδοσης των εκποµπών τους ώστε να  µην  µπορούν να τις παρακολουθήσουν όσοι βρίσκονται εκτός της περιοχής εµβέλειάς τους.  Για τον λόγο αυτό,  κάθε ραδιοτηλεοπτικός οργανισµός αναλαµβάνει την υποχρέωση να κωδικοποιεί το δορυφορικά  µεταδιδόµενο σήµα του και να το διαβιβάζει κωδικοποιηµένο στους συνδροµητές του στην καθορισµένη από τη σχετική σύµβαση περιοχή που του έχει κατακυρωθεί.  Οι συνδροµητές  µπορούν να αποκωδικοποιήσουν το σήµα εντός συσκευής αποκωδικοποίησης η οποία λειτουργεί  µε τη βοήθεια κάρτας αποκωδικοποίησης.

Επιπλέον, σχετική ρήτρα αποκλειστικότητας προβλέπει περιορισµούς όσον αφορά την κυκλοφορία εγκεκριµένων καρτών αποκωδικοποίησης εκτός της περιοχής κάθε κατόχου αδείας. Οι υποθέσεις των κύριων δικών των υπό κρίση αιτήσεων για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως αφορούν την προσπάθεια καταστρατήγησης αυτών των συµφωνιών περί αποκλειστικότητας. Ορισµένες επιχειρήσεις εισάγουν κάρτες αποκωδικοποίησης από το εξωτερικό, εν προκειµένω από την Ελλάδα στο Ηνωµένο Βασίλειο και τις διαθέτουν σε χώρους εστίασης σε χαµηλότερες τιµές από την εταιρεία που έχει την άδεια  µετάδοσης σε αυτήν τη χώρα.  Αυτή η πρακτική καθιστά δυνατή την πρόσβαση σε απευθείας αναµεταδόσεις ποδοσφαιρικών αγώνων της Premier League  σε χώρους εστίασης στο Ηνωµένο Βασίλειο  µε τη χρήση ελληνικής κάρτας αποκωδικοποίησης.  Η FAPL  επιχειρεί δικαστικώς να θέσει τέρµα σε αυτήν την πρακτική.  Η υπόθεση C-403/08  αφορά αγωγή της FAPL κατά της χρήσης καρτών αποκωδικοποίησης προερχόµενων από άλλο κράτος.  Η υπόθεση C-429/08  ανάγεται σε ποινική δίκη σε βάρος ιδιοκτήτριας  µπυραρίας,  η οποία προέβαλλε αγώνες της Premier League µε τη χρήση ελληνικής κάρτας αποκωδικοποίησης.  Και στις δύο δίκες το High  Court  υπέβαλε στο ∆ικαστήριο σειρά ερωτηµάτων ως προς την ερµηνεία του δικαίου της Ένωσης.

Η γενική εισαγγελέας Juliane Kokott εξηγεί ότι τα επίµαχα αποκλειστικά δικαιώµατα συνεπάγονται κατάτµηση της εσωτερικής αγοράς σε επιµέρους εθνικές αγορές,  που έχει ως αποτέλεσµα τον σοβαρό περιορισµό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. Όσον αφορά την πιθανή δικαιολόγηση του περιορισµού της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών,  η γενική εισαγγελέας εξετάζει την προστασία της βιοµηχανικής και εµπορικής ιδιοκτησίας και, ειδικότερα,  το ερώτηµα αν υπάρχουν δικαιώµατα στην απευθείας δορυφορική  µετάδοση ποδοσφαιρικών αγώνων,  το ειδικό περιεχόµενο των οποίων επιβάλλει την κατάτµηση της εσωτερικής αγοράς.  Συναφώς,  διατυπώνει κατ’  αρχάς την άποψη ότι το ειδικό περιεχόµενο των δικαιωµάτων στις απευθείας  µεταδόσεις ποδοσφαιρικών αγώνων έγκειται στην οικονοµική τους εκµετάλλευση. Εν προκειµένω, η εκµετάλλευση της απευθείας µετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων της Premier League  συνίσταται,  κυρίως,  στην είσπραξη της προβλεπόµενης συνδροµής για την απόκτηση καρτών αποκωδικοποίησης.  Στο πλαίσιο αυτό,  η γενική εισαγγελέας Juliane  Kokott φρονεί ότι η εκµετάλλευση των επίµαχων δικαιωµάτων δεν θίγεται  µε τη χρήση ελληνικών καρτών αποκωδικοποίησης.  Άλλωστε και για αυτές τις κάρτες προβλέπεται συνδροµή.  Το κόστος της συνδροµής δεν είναι µεν τόσο υψηλό όσο στο Ηνωµένο Βασίλειο, αλλά, κατά τη γενική εισαγγελέα,  δεν υπάρχει κάποιο ειδικό δικαίωµα για τη διαφορετική τιµολόγηση των υπηρεσιών σε κάθε κράτος µέλος. Τουναντίον,  η εσωτερική αγορά στηρίζεται στη λογική ότι οι διαφορετικές τιµές στα κράτη µέλη εξισορροπούνται  µέσω των εµπορικών συναλλαγών.  Η δυνατότητα εκµετάλλευσης των δικαιωµάτων εκποµπής βάσει εδαφικής αποκλειστικότητας ισοδυναµεί  µε απόπειρα άντλησης κέρδους από την κατάργηση της εσωτερικής αγοράς.  Ως εκ τούτου,  το ειδικό περιεχόµενο των δικαιωµάτων στις  µεταδόσεις ποδοσφαιρικών αγώνων δεν δικαιολογεί την κατάτµηση της εσωτερικής αγοράς ούτε και τον σχετικό περιορισµό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

Περαιτέρω,  η γενική εισαγγελέας Kokott  είναι της γνώµης ότι ο συµβατικός περιορισµός της χρήσης των καρτών αποκωδικοποίησης στη χώρα προέλευσης  µόνο για οικιακούς ή ιδιωτικούς σκοπούς, αλλά όχι για εµπορικούς σκοπούς, για τους οποίους προβλέπεται υψηλότερη συνδροµή, δεν δικαιολογεί εδαφικό περιορισµό της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. Ωστόσο, το οικείο κράτος µέλος  µπορεί,  καταρχήν,  να προβλέπει δικαιώµατα που να παρέχουν στους δηµιουργούς τη δυνατότητα να αποκλείουν την παρουσίαση των έργων τους σε χώρους εστίασης.

Όσον αφορά το ερώτηµα αν η προβολή,  σε απευθείας  µετάδοση,  ποδοσφαιρικών αγώνων σε χώρους εστίασης θίγει το αποκλειστικό δικαίωµα της παρουσίασης στο κοινό προστατευµένων έργων κατά την έννοια της οδηγίας 2001/29 για την εναρµόνιση ορισµένων πτυχών του δικαιώµατος του δηµιουργού και συγγενικών δικαιωµάτων στην κοινωνία της πληροφορίας η γενική εισαγγελέας διευκρινίζει ότι στο παρόν στάδιο εξελίξεως του δικαίου της Ένωσης δεν προβλέπεται προστασία δικαιωµάτων όσον αφορά την παρουσίαση εκποµπής στο κοινό χωρίς αντίτιµο.

Εξάλλου,  η γενική εισαγγελέας Kokott  θεωρεί ότι η εφαρµογή,  εν προκειµένω,  της αρχής της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών συνάδει  µε την οδηγία περί συντονισµού ορισµένων κανόνων όσον αφορά το δικαίωµα του δηµιουργού και τα συγγενικά δικαιώµατα που εφαρµόζονται στις δορυφορικές ραδιοτηλεοπτικές  µεταδόσεις και την καλωδιακή αναµετάδοση καθώς και  µε το ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισµού. Άλλωστε, η οδηγία για τη νοµική προστασία των υπηρεσιών που βασίζονται ή συνίστανται στην παροχή πρόσβασης υπό όρους δεν απαγορεύει τη χρήση καρτών αποκωδικοποίησης προερχόµενων από άλλο κράτος.

ΥΠΟΜΝΗΣΗ:  Οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσµεύουν το ∆ικαστήριο.  Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο ∆ικαστήριο, µε πλήρη ανεξαρτησία, νοµική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο ∆ικαστήριο. Η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.