Τριάντα περίπου χρόνια έχουν περάσει από τότε που ο Βρετανός Τιμ Μπέρνερς-Λι έβαλε τα θεμέλια του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web) και από τότε δεν έχει σταματήσει να αγωνίζεται για ένα καλύτερο διαδίκτυο.
Τώρα, το Ίδρυμα που ο ίδιος δημιούργησε γι’ αυτό το σκοπό το 2009, το World Wide Web Foundation, έδωσε στη δημοσιότητα το παγκόσμιο «Συμβόλαιο για τον Ιστό» (Contract for the Web), το οποίο συνιστά ένα παγκόσμιο σχέδιο δράσης για τη σωτηρία του Ίντερνετ από τις ουκ ολίγες απειλές εναντίον του.
Ο ίδιος το ονόμασε «οδικό χάρτη για τη δημιουργία ενός καλύτερου Ιστού» και αφορά τις κάθε είδους καταχρήσεις του διαδικτύου από κυβερνήσεις, εταιρείες και άτομα, όπως η πολιτική χειραγώγηση και προπαγάνδα, η παραπληροφόρηση και οι ψευδείς ειδήσεις, η λογοκρισία, η παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, η ακραία εμπορευματοποίηση, η διεύρυνση των ανισοτήτων κ.α.
Το «Συμβόλαιο», που ετοιμαζόταν εδώ κι ένα χρόνο και το οποίο συντάχθηκε σε συνεργασία με εκπροσώπους από το δημόσιο τομέα, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών, θέτει ως βασικό στόχο να κυκλοφορούν ελεύθερα οι γνώσεις στο διαδίκτυο, ενώ δεσμεύει τις εταιρείες ότι «η επιδίωξη των κερδών δεν θα γίνεται σε βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας».
Ήδη πάνω από 150 οργανισμοί, μεταξύ των οποίων η Google, η Microsoft και το Facebook (όχι όμως η Amazon ή το Twitter), οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας, καθώς επίσης οι οργανώσεις Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα και Electronic Frontier Foundation, εξέφρασαν επίσημα την υποστήριξη τους στο σχέδιο. Αν και το «συμβόλαιο» δεν είναι νομικά δεσμευτικό, προτείνει νέα πλαίσια για τις εθνικές και διεθνείς νομοθεσίες, που κυρίως θα προστατεύουν τα online προσωπικά δεδομένα και την ιδιωτικότητα.
Οι κυβερνήσεις καλούνται να μην αποκόβουν τους πολίτες τους από το διαδίκτυο, να διασφαλίζουν το δικαίωμα στη συνεχή πρόσβαση και τις ελευθερίες των χρηστών. Οι τεχνολογικές εταιρείες καλούνται να παρέχουν φθηνή πρόσβαση στο διαδίκτυο και να αναπτύξουν διαδικτυακές υπηρεσίες για άτομα με αναπηρίες, όσους μιλούν μειονοτικές γλώσσες κ.α. Επίσης να συμβουλεύονται την κοινωνία προτού εμφανίσουν νέα προϊόντα και να αξιολογούν εκ των προτέρων τους πιθανούς κινδύνους (π.χ. από τους νέους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης).
«Ο Ιστός χρειάζεται ριζική παρέμβαση από όλους όσους έχουν δύναμη να διαμορφώσουν το μέλλον του. Είμαστε σε ένα κομβικό σημείο. Το πώς θα ανταποκριθούμε, θα καθορίσει αν ο Ιστός θα υπάρξει ως μια δυνητική δύναμη για το καλό ή θα μας οδηγήσει σε μια ψηφιακή δυστοπία», δήλωσε ο Λι στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης».
Υπερασπίσθηκε, επίσης, τις επικρίσεις -πρόσφατα και από τη Διεθνή Αμνηστία για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- για τη συνυπογραφή του «συμβολαίου» από γίγαντες όπως η Google και το Facebook. «Το να τους έχουμε στο δωμάτιο είναι πραγματικά σημαντικό. Αισθανόμαστε ότι οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις αξίζουν μια ισότιμη θέση στο τραπέζι. Οι πολίτες πρέπει να καταστήσουν υπεύθυνους όσους έχουν εξουσία, να απαιτήσουν σεβασμό των ψηφιακών δικαιωμάτων τους και να βοηθήσουν να υπάρξει ένας υγιής online διάλογος», πρόσθεσε ο Σερ Τιμ.
«Δικαιολογημένα φαίνεται ολοένα μεγαλύτερος ο φόβος των ανθρώπων για τα άσχημα πράγματα που συμβαίνουν στο διαδίκτυο. Αν αφήσουμε τα πράγματα όπως έχουν, ένας πολύ μεγάλος αριθμός πραγμάτων θα πάνε στραβά. Μπορεί να καταλήξουμε με μια δυστοπία, αν δεν κάνουμε αλλαγή πλεύσης», ανέφερε ο εφευρέτης του Ιστού στη «Γκάρντιαν».
Σύνδεσμος για το Συμβόλαιο: www.contractfortheweb.org
