Το Perseverance πλησιάζει στον Άρη

Η απόσταση που χωρίζει το ρομποτικό όχημα και τον Άρη μπορεί να είναι περίπου 4,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα, όμως μειώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Το μεγαλύτερο και πλέον προηγμένο όχημα που στάλθηκε στο διάστημα με σκοπό να προσεδαφιστεί σε άλλο πλανήτη στοχεύει σε έναν κρατήρα ονόματι Jezero, που βρίσκεται σχεδόν στον ισημερινό του Άρη.

Η απόσταση που χωρίζει το ρομποτικό όχημα και τον Άρη μπορεί να είναι περίπου 4,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα, όμως μειώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Το μεγαλύτερο και πλέον προηγμένο όχημα που στάλθηκε στο διάστημα με σκοπό να προσεδαφιστεί σε άλλο πλανήτη στοχεύει σε έναν κρατήρα ονόματι Jezero, που βρίσκεται σχεδόν στον ισημερινό του Άρη.

Η προσεδάφιση αναμένεται να πραγματοποιηθεί λίγο πριν τις 23:00 ώρα Ελλάδας, την Πέμπτη, 18 Φεβρουαρίου. Προκειμένου να φτάσει στον προορισμό του, το όχημα της NASA θα χρειαστεί να βγει αλώβητο από αυτό που οι μηχανικοί της αποστολής ονομάζουν «τα επτά λεπτά του τρόμου», δηλαδή το διάστημα που θα απαιτηθεί ώστε να βρεθεί το όχημα από τα ανώτατα στρώματα της ατμόσφαιρας στην επιφάνεια του πλανήτη.

Ο «τρόμος» αναφέρεται στην τεράστια πρόκληση της επιβράδυνσης της ταχύτητας του οχήματος, το οποίο κατά την είσοδό του στην αρειανή ατμόσφαιρα θα κινείται με ταχύτητα 20.000 χιλιομέτρων ανά ώρα, σε κάτι αντίστοιχο της ταχύτητας ενός βαδιστή, τη στιγμή της προσεδάφισης.

Ευτυχώς, το Perseverance είναι εφοδιασμένο με ορισμένες δοκιμασμένες τεχνολογίες, οι οποίες αναμένεται να οδηγήσουν το όχημα σε ασφαλές σημείο της επιφάνειας του πλανήτη. Ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγεται και ο περίφημος «Skycrane», o ειδικός γερανός που βοήθησε το προηγούμενο όχημα της NASA, το Curiosity, να προσεδαφιστεί στην Άρη με επιτυχία, πριν από οκτώ χρόνια. Μάλιστα, αυτή τη φορά έχουν ενσωματωθεί και ορισμένα στοιχεία που σκοπό έχουν να βελτιώσουν την αξιοπιστία του γερανού. Το σύστημα των αλεξιπτώτων που επιβραδύνουν την κάθοδο στην ατμόσφαιρα, από υπερηχητικές σε υποηχητικές ταχύτητες πλέον διαθέτει ένα μηχανισμό που ονομάζεται «αισθητήρας εύρους». Ο μηχανισμός αυτός ενεργοποιεί ακριβέστερα το άνοιγμα του αλεξιπτώτου, ώστε να οδηγήσει το όχημα πλησιέστερα στο ακριβές κέντρο της ζώνης προσεδάφισης.

Αντίθετα με την περίπτωση του Curiosity, όπου το αλεξίπτωτο απλά ενεργοποιήθηκε όταν το όχημα επιβράδυνε σε μια προκαθορισμένη ταχύτητα, το Perseverance πρώτα θα ελέγξει το γύρω χώρο, προτού δώσει τη σχετική εντολή.

Το Curiosity κατόρθωσε να προσεδαφιστεί σε απόσταση περίπου ενάμισι χιλιομέτρου από το ακριβές κέντρο της προεπιλεγμένης ζώνης. Το υπερέβη, ελαφρά. Το Perseverance, χάρη στις βελτιωμένες τεχνολογίες προσεδάφισης που διαθέτει, αναμένεται να τα καταφέρει πολύ καλύτερα.

Οι επιστήμονες έχουν ήδη ονομάσει την περιοχή που περιλαμβάνει το απόλυτο κέντρο της ζώνης προσεδάφισης. Ονομάζεται Timanfaya, όπως ο εθνικός δρυμός στη Λανθαρότε, μία από της Κανάριες Νήσους. Ο δρυμός στη Λανθαρότε, αποτελείται από ηφαιστειογενή πετρώματα. Η αρειανή εκδοχή του, η οποία καλύπτει έκταση 1,2 τετραγωνικών χιλιομέτρων, περιλαμβάνει επίσης ηφαιστειογενή πετρώματα, τα οποία βρίσκονται στην επιφάνεια του Κρατήρα Jezero.

Μπορεί το σημείο αυτό να αποτελεί το στόχο για την προσεδάφιση, όμως το κυρίως ενδιαφέρον της αποστολής δεν εστιάζεται εκεί. Το επίμαχο σημείο είναι τα υπολείμματα του ποτάμιου δέλτα, λίγο βορειότερα, καθώς και ορισμένοι ανθρακικοί βράχοι, οι οποίοι σύμφωνα με τους ερευνητές ενδεχομένως να εκτείνονται κατά μήκος μιας άλλοτε πελώριας λίμνης, η οποία κάλυπτε τον Jezero.

Οι σχηματισμοί αυτοί, καθώς και τα χημικά στοιχεία που εμπεριέχουν, είναι εύκολο να αναγνωριστούν από τους γεωλόγους. Στην περίπτωση του Jezero, βέβαια, μιλάμε για πετρώματα ηλικίας σχεδόν τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών.

Οι όποιες ανακαλύψεις είναι απίθανο να κατατάσσονται στην κατηγορία των ξεκάθαρων αποδείξεων, και για το λόγο αυτό το Perseverance θα αποθηκεύσει τα πλέον ενδιαφέροντα ευρήματα, ώστε να ανακτηθούν από μελλοντικές αποστολές και να επιστραφούν στη Γη για λεπτομερέστερη ανάλυση.

Πηγή: insomnia.gr

(Κώστας Παπαζαχαρίου, αναδημοσίευση 2/2/2021)