Μια γρήγορη ματιά στην αληθινή ζωή ενός Ρωμαίου στρατιώτη

Ατρόμητος. Πειθαρχημένος. Αήττητος. Πολεμική μηχανή. Για χιλιάδες χρόνια κυκλοφορούν θρύλοι για τους Ρωμαίους λεγεωνάριους, χωρίς τους οποίος η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν θα μπορούσε να διατηρήσει την μακραίωνη κυριαρχία της.

Αλλά τι είδους άνδρες ήταν οι λεγεωνάριοι; Ποια ήταν τα όνειρά τους και πώς έζησαν;

Το ντοκιμαντέρ δύο ωριαίων επεισοδίων, «Η αληθινή ζωή ενός Ρωμαίου στρατιώτη», έκανε πρεμιέρα στο Viasat History, την Κυριακή στις 8 Οκτωβρίου στις 22:00 και αποκαλύπτει την αλήθεια για τους άντρες που έμειναν γνωστοί ως θρυλικοί στρατιώτες. Οι μεγαλόσωμοι πεζικάριοι του σώματος -γνωστοί και ως λεγεωνάριοι– ήταν αποτελεσματικοί, πειθαρχημένοι και ατρόμητοι, δημιουργώντας στο πέρασμά τους μια παρουσία σχεδόν μυθολογικών διαστάσεων. Τα ευρήματα σε διάφορα αρχαία ρωμαϊκά στρατόπεδα ανά την Ευρώπη ρίχνουν σήμερα φως στη ζωή των στρατιωτών που υπηρετούσαν εκεί.

Για να γίνει κάποιος λεγεωνάριος, ήταν υποχρεωμένος να υπηρετήσει την Αυτοκρατορία για 25 χρόνια, με τίμημα δηλαδή την ίδια τη ζωή του. Ως αντάλλαγμα ήταν σεβαστός, λάμβανε σταθερό εισόδημα και είχε δόξα.

Κατά τους δύο πρώτους αιώνες μ.Χ., η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία βρισκόταν στο αποκορύφωμά της και ο κίνδυνος πολέμου ήταν σχετικά χαμηλός, αλλά τα 7.500 χιλιόμετρα συνόρων της Αυτοκρατορίας έπρεπε να συνεχίσουν να προστατεύονται. Ο ρωμαϊκός στρατός αριθμούσε περίπου 300.000 άνδρες, επομένως χρειάζονταν πολλοί λεγεωνάριοι ακόμη και σε καιρό ειρήνης.

Αλλά δεν μπορούσε να πάει οποιοσδήποτε στο στρατό: οι υποψήφιοι έπρεπε να περάσουν μια αυστηρή σειρά δοκιμασιών, οι οποίες εξάλειφαν όσους είχαν φτωχές σωματικές και ηθικές δεξιότητες. Όσοι περνούσαν τη δοκιμασία λάμβαναν σοβαρή εκπαίδευση και εστάλονταν σε ένα απομακρυσμένο φρούριο στα σύνορα της Αυτοκρατορίας.

Ένα τέτοιο φρούριο ήταν η Βιντολάντα στη Βόρεια Αγγλία, χτισμένη κατά μήκος του Τείχους του Αδριανού. Ήταν υπό ρωμαϊκή κυριαρχία για τρεις αιώνες. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν πραγματοποιηθεί πολυάριθμες ανασκαφές σε αυτόν τον χώρο και έχουν βρεθεί περισσότερες από 2.000 ξύλινες πλάκες με επιγραφές. Αυτές ήταν επιστολές οι οποίες είχαν σταλεί από τις οικογένειες των λεγεωνάριων, οι οποίες ήθελαν να ενημερωθούν για την ευημερία των στρατιωτών που βρίσκονταν στα σύνορα. Πολλές φορές οι πλάκες αυτές συνοδεύονταν από κάθε είδους είδη καθημερινής χρήσης (ρούχα, κ.λπ.).

Οι λεγεωνάριοι κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες φαγητού: σύμφωνα με τα σύγχρονα αρχεία, ένας λεγεωνάριος έτρωγε ένα κιλό ψωμί την ημέρα με τη συνοδεία κρέατος. Το φαγητό αυτό δεν ήταν δωρεάν, συγκεκριμένα ένας Ρωμαίος στρατιώτης κέρδιζε 1.200 σεστέρκες (περίπου 900 ευρώ) το χρόνο, από τα οποία αφαιρούνταν η τιμή του εξοπλισμού και των προμηθειών του. Οι στρατιώτες προσπαθούσαν να αποταμιεύσουν τα υπόλοιπα, ωστόσο συχνά τα ξόδευαν στις προμήθειες τους.

Γύρω από τις οχυρώσεις πολλές μικρές πόλεις είχαν μεγάλη ανάπτυξη από την παραγωγή και την πώληση αυτών των προμηθειών, τις αγορές και τη διασκέδαση των στρατιωτών, με αποτέλεσμα την δημιουργία πολλών ταβερνών και λουτρών.

Οι ζωές των στρατιωτών δεν ήταν φυσικά μόνο διασκέδαση και παιχνίδια, προπονούνταν καθημερινά στο φρούριο και έκαναν μακρινούς περιπάτους με πλήρη εξοπλισμό πορείας, συχνά βάρους έως και 40 κιλών. Κατά τη διάρκεια αυτών των ασκήσεων η λεγεώνα θα βάδιζε έως και 30 χιλιόμετρα με ταχύτητα 6-8 χλμ/ώρα, φορώντας σανδάλια, τα οποία είχαν σχεδιαστεί για να φοριούνται σε όλους τους τύπους εδάφους. Οι στρατιώτες κατανάλωναν περίπου 5.500 θερμίδες σε μια τέτοια πορεία, οπότε σίγουρα η σωματική τους διάπλαση ήταν αντίστοιχη με εκείνη ενός αθλητή.

Αν και οι στρατιώτες απαγορευόταν να παντρευτούν, τους επιτρεπόταν να έχουν σχέσεις ή ακόμα και παιδιά, τις οποίες μπορούσαν να επισημοποιήσουν μετά το τέλος της 25ετούς θητείας τους. Σύμφωνα με τους θρύλους, οι στρατιώτες διατηρούσαν επίσης κατοικίδια (σκύλους και γάτες) και έστηναν μικρούς βωμούς για να προσεύχονται στους θεούς για προστασία. Η λεγεώνα επομένως απείχε πολύ από την ιδέα της άψυχης πολεμικής μηχανής που συνήθως φανταζόμαστε, αντίθετα οι λεγεωνάριοι ήταν άνθρωποι με επιθυμίες, φόβους και σχέσεις. Ήταν όχι μόνο πολεμιστές, αλλά και οικογενειάρχες και ανυπομονούσαν να ολοκληρώσουν τη θητεία τους ώστε να ζήσουν με τις οικογένειές τους.

Το ντοκιμαντερ έκανε πρεμιέρα στο Viasat History την Κυριακή 8 Οκτωβρίου στις 22:00.