Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ – Πρωτομαγιές της Κατοχής

Η Εργατική Πρωτομαγιά, ως παγκόσμια ημέρα κοινών αγώνων της εργατικής τάξης, συνδέεται με την αιματοβαμμένη απεργία των εργατών του Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Ως εργατική γιορτή καθιερώθηκε τον Ιούλιο του 1889 κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι. Το Αρχείο της ΕΡΤ, με αφορμή την Πρωτομαγιά…

Η Εργατική Πρωτομαγιά, ως παγκόσμια ημέρα κοινών αγώνων της εργατικής τάξης, συνδέεται με την αιματοβαμμένη απεργία των εργατών του Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Ως εργατική γιορτή καθιερώθηκε τον Ιούλιο του 1889 κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι. Το Αρχείο της ΕΡΤ, με αφορμή την Πρωτομαγιά, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα http://www.ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ το ντοκιμαντέρ «Μνήμες Πρωτομαγιάς».

Ιστορική επισκόπηση της γιορτής της Πρωτομαγιάς μέσα στην Κατοχή, διανθισμένη με δραματοποιημένες σκηνές. Βασικό άξονα αποτελούν οι προσωπικές μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων για τις Πρωτομαγιές της Κατοχής και τις πρωτοβουλίες των οργανώσεων του ΚΚΕ και του ΕΑΜ για λαϊκές κινητοποιήσεις κάτω από το βλέμμα των Γερμανών κατακτητών.

Οι αγωνιστές της Αντίστασης, διατηρώντας ζωντανή τη μνήμη της ματωμένης ελληνικής Εργατικής Πρωτομαγιάς του 1924 και του 1936, συνδέουν το μήνυμα της ημέρας για τα εργατικά αιτήματα με τον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα. Το 1942, στοιβαγμένοι στο Τμήμα Μεταγωγών της Αθήνας, οι πολιτικοί κρατούμενοι αποφασίζουν να γιορτάσουν την Πρωτομαγιά, στέλνοντας στους δικούς τους χαιρετιστήρια μηνύματα πάνω στα κουτιά των τσιγάρων, ζωγραφίζοντας ένα γαρύφαλλο και γράφοντας συνθήματα «Ζήτω το ΕΑΜ», «Καλή Λευτεριά». Η αφήγηση συνεχίζεται με την Πρωτομαγιά του 1943, οπότε η στάση των κατακτητών έχει σκληρύνει απέναντι στο αντιστασιακό κίνημα, λόγω των μαζικών διαδηλώσεων που προηγήθηκαν ενάντια στην πολιτική επιστράτευση. Αποφασίζεται έτσι, η ανάληψη πρωτοβουλιών για τοπικές πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις, από το φόβο αιματηρής καταστολής από τις Δυνάμεις Κατοχής σε περίπτωση κεντρικής λαϊκής κινητοποίησης.

Σημείο αναφοράς ωστόσο, αποτελεί η Πρωτομαγιά του 1944, όταν οι Ναζί εκτέλεσαν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 Έλληνες κρατούμενους του στρατοπέδου Χαϊδαρίου, στην πλειοψηφία τους πρώην Ακροναυπλιώτες, φυλακισμένοι του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου. Ξεχωριστή μνεία ανάμεσα στους εκτελεσθέντες γίνεται στον Ναπολέοντα Σουκατζίδη, που εκτελούσε χρέη διερμηνέα, και στην αυτοθυσία που επέδειξε.

Αφηγούνται οι αγωνιστές της Αντίστασης, Σπύρος Α. Κωτσάκης (Νέστορας), καπετάνιος Α΄ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ, Αντώνης Φουρναράκης, υπεύθυνος έκδοσης της Αντιστασιακής εφημερίδας «Ελευθερωτής» και Δήμητρα Φουρναράκη, μέλος της Οργάνωσης «Αλληλεγγύη» του ΕΑΜ.

Στη δραματοποιημένη σκηνή του θρήνου της Εκάβης, εμφανίζεται η Άννα Φόνσου.

Έτος παραγωγής: 1989

Έρευνα-σενάριο-σκηνοθεσία: Γιώργος Ρεμούνδος

Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση: http://www.ert.gr/arxeio-afierwmata/protomagies-tis-katochis/