ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ – Ιστορίες της πόλης «Βιομηχανική Αρχαιολογία»

Βιομηχανικά κτήρια του χθες στην Αθήνα του σήμερα. Μερικά ζουν μια δεύτερη ζωή λόγω επανάχρησης μέσα στο καλοδιατηρημένο κέλυφός τους, ίσως με κάποια από τα διασωθέντα μηχανήματά τους σε περίοπτη θέση για τον σημερινό επισκέπτη. Πολλά άλλα, ερείπια του καιρού, στέκουν σαν φαντάσματα της εποχής που στο κλεινόν μας άστυ…

 Ημερομηνία μετάδοσης: Σάββατο 13 Μαρτίου 2021, στις 21:00 στην ΕΡΤ2

Βιομηχανικά κτήρια του χθες στην Αθήνα του σήμερα. Μερικά ζουν μια δεύτερη ζωή λόγω επανάχρησης μέσα στο καλοδιατηρημένο κέλυφός τους, ίσως με κάποια από τα διασωθέντα μηχανήματά τους σε περίοπτη θέση για τον σημερινό επισκέπτη. Πολλά άλλα, ερείπια του καιρού, στέκουν σαν φαντάσματα της εποχής που στο κλεινόν μας άστυ άκμαζαν εργοστάσια και βιομηχανίες. Οι δύο όψεις της βιομηχανικής κληρονομιάς στο κέντρο και στις γειτονιές της πόλης…

Απομεινάρια μηχανολογικού εξοπλισμού και κτηρίων που κάποτε στέγασαν ποτοποιίες, σαπωνοποιίες, ταπητουργίες, κλωστοϋφαντουργίες, βιομηχανικές μονάδες τροφίμων ή οικοδομικών υλικών, αποτελούν μοναδικούς φορείς κωδικοποιημένης μνήμης για τη δουλειά, την τεχνουργία και τη ζωή προηγούμενων γενιών, που με τη συμβολή της Βιομηχανικής Αρχαιολογίας, μιας σχετικά νεότευκτης επιστήμης, αποκωδικοποιείται συμπληρώνοντας μια σημαντική διάσταση στην ταυτότητα της πόλης.

Το Γκάζι, ο Κεραμικός, ο Βοτανικός, τρεις από τους πρώτους βιομηχανικούς θύλακες της Αθήνας με τους αντίστοιχους οδικούς άξονες (Πειραιώς, Ιερά Οδός, Κηφισός) είναι χαρακτηριστικές, αλλά όχι οι μόνες αστικές περιοχές με έντονα το υλικό ίχνος της γέννησης και εξέλιξης της ελληνικής εκβιομηχάνισης.

Το επεισόδιο «Βιομηχανική Αρχαιολογία» παρακολουθεί τα χνάρια του βιομηχανικού φαινομένου σε Αθήνα και Πειραιά από τα τέλη του 19^ου αιώνα και την «έκρηξη» του 20ού μέχρι τη σταδιακή αποβιομηχάνιση και ερημοποίηση, ενώ θέτει υπό συζήτηση τα ζητήματα που ανοίγονται σήμερα σχετικά με τη φροντίδα, τη διατήρηση ή την επανάχρηση των βιομηχανικών μνημείων της πόλης.

Με την κάμερα της σειράς, το πλούσιο οπτικό υλικό και τη συμβολή ερευνητών, αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων, μηχανικών, ιστορικών, δημοσιογράφων, το τηλεοπτικό κοινό ταξιδεύει στον χώρο και τον χρόνο, γνωρίζει τις φάσεις εκβιομηχάνισης του Λεκανοπεδίου από την εποχή της ατμομηχανής, ανακαλύπτει τη σύνδεση των προσφύγων του ’22 με την καταλυτική παρουσία της βιομηχανίας σε περιοχές όπως η Νέα Ιωνία (τότε Ποδαράδες), μαθαίνει την ιστορία εμβληματικών βιομηχανικών χώρων της πόλης και του λιμανιού της, προσεγγίζει το σύνθετο φαινόμενο της αποβιομηχάνισης και εξοικειώνεται με το σημαντικό για την αστική μνήμη και ταυτότητα πεδίο της βιομηχανικής αρχαιολογίας.

Συμμετέχουν με αλφαβητική σειρά: Μαριλένα Βακαλοπούλου (ΒΙ.Δ.Α. – Ερευνήτρια Β.Α.), Όλγα Δακουρά – Βογιατζόγλου (Αρχαιολόγος), Δήμητρα Κουντή (Δημοσιογράφος), Μαρία Μαυροειδή (Δρ Ιστορικός – Πρόεδρος Ελληνικού Τμήματος TICCIH), Αλέκος Μοριανόπουλος (Εργάτης), Νίκος Μπελαβίλας (Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών ΕΜΠ), Λήδα Παπαστεφανάκη (Αν. Καθηγήτρια Οικονομικής & Κοινωνικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων), Αντώνης Πλυτάς (Ηλεκτρολόγος Μηχανικός), Λάμπρος Σκαρτσής (Δρ Χημικός Μηχανικός), Μαρία Φλώρου (Δ/ντρια Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου / Τεχνόπολη Δ.Α.), Ανθή Χαρώνη (Πρόεδρος «Άλλος Τόπος Επικοινωνίας & Πολιτισμού»), Ευστάθιος Χιώτης (Δρ Μεταλλειολόγος Μηχανικός ΕΜΠ), Λουκάς Χριστοδούλου (Πρόεδρος ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.).

• Σκηνοθεσία-σενάριο: Μαρίνα Δανέζη
• Διεύθυνση φωτογραφίας: Δημήτρης Κασιμάτης – GSC
• Β΄ κάμερα: Φίλιππος Ζαμίδης
• Μοντάζ: Γιώργος Ζαφείρης
• Ηχοληψία: Κώστας Κουτελιδάκης
• Μίξη ήχου: Δημήτρης Μυγιάκης
• Διεύθυνση παραγωγής: Τάσος Κορωνάκης
• Σύνταξη: Χριστίνα Τσαμουρά – Δώρα Χονδροπούλου
• Έρευνα αρχειακού υλικού: Νάσα Χατζή
• Οργάνωση παραγωγής: Ήρα Μαγαλιού
• Μουσική τίτλων: Φοίβος Δεληβοριάς
• Τίτλοι αρχής και γραφικά: Αφροδίτη Μπιζούνη
• Εκτέλεση παραγωγής: Μαρίνα Ευαγγέλου Δανέζη για τη Laika Productions
• Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε. 2021