Η ήττα της ελεύθερης μετάδοσης του τηλεοπτικού σήματος είναι διπλή. Και όχι μόνο στην Ελλάδα, απλά στη χώρα μας τόσο οι εξελίξεις όσο και κυρίως, οι δυσμενείς επιπτώσεις, έρχονται αργότερα και γίνονται κατανοητές πολύ πολύ αργότερα με θύμα πάντα τον πολίτη και καταναλωτή. Το αποτέλεσμα είναι να γίνονται μόνο σπασμωδικές κινήσεις τόσο σε θεσμικό επίπεδο, όσο και στην ίδια την αγορά.
Η έλευση του 5G για την οποία η ελεύθερη τηλεόραση προετοιμάζεται εδώ και τουλάχιστον δέκα χρόνια στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι πια σε όλους φανερό πως δεν υφαρπάζει από την παραδοσιακή τηλεόραση μόνο τις συχνότητες μετάδοσης. Κυρίως σαρώνει και κερδίζει το παραδοσιακό τηλεοπτικό κοινό, το οποίο είναι έτοιμο να εγκαταλείψει την παραδοσιακή οθόνη και να αφεθεί στην θέαση περιεχομένου –βίντεο σε κάθε άλλη συσκευή. Διαδικασία στην οποία τον πρώτο λόγο στη διανομή έχουν οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών... Και στην Ελλάδα.
Ποιά είναι η σχέση των γνωστών αυτών εξελίξεων με τη σημερινή κατάσταση της ελληνικής τηλεοπτικής αγοράς; Οι ιδιοκτήτες της ελεύθερης τηλεόρασης συνεχίζουν να γκρινιάζουν και να διαμαρτύρονται για την απώλεια εσόδων από την αγορά, αναμένουν στην ουρά για τις επίσημες ή ανεπίσημες συναντήσεις με τους νέους αρμόδιους της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, ετοιμάζουν τους καταλόγους των αιτημάτων, διεκδικήσεων τους. Στα παρασκήνια συνεχίζουν να αντιπαλεύουν μεταξύ τους και κάνουν σχέδια επί χάρτου για τη νέα τηλεοπτική σεζόν και τον ανταγωνισμό.
Η διαφημιστική αγορά για τη σεζόν που έκλεισε εκτιμάται περί τα 260 εκατ. ευρώ για τους τέσσερεις αδειούχους τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας. Οι ίδιοι σταθμοί υποστηρίζουν πως το κόστος λειτουργίας τους φθάνει τα 320 εκατ. ευρώ, άρα παραμένουν ζημιογόνα σε μια αγορά που αλλάζει με γοργούς ρυθμούς.
Στο θεσμικό κενό της ψηφιακής μετάβασης, οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών δείχνουν να έχουν το πάνω χέρι. Μια από τις πρώτες επίσημες συναντήσεις του νέου πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν με τις τηλεπικοινωνιακές εταιρείες. Την ίδια ώρα η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών συνεχίζει τις προετοιμασίες της για τη χορήγηση του φάσματος των 700 MHz στις τηλεπικοινωνίες με στόχο να ολοκληρώσει τη δημοπρασία τον Δεκέμβριο του 2020, όπως προτάσσουν τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Και ενώ η ρυθμιστική αρχή της ΕΕΤΤ «κάνει παιχνίδι» με ευρωπαϊκά όργανα και την αγορά, στο πεδίο της τηλεόρασης που είναι ο δεύτερος απαραίτητος εταίρος για τη χορήγηση του φάσματος των 700 MHz, δεν κουνιέται-κυριολεκτικά-φύλλο.
Το τηλεοπτικό τοπίο παραμένει άναρχο, μόνο 5 τηλεοπτικά κανάλια από τα 160 που εκπέμπουν διαθέτουν νόμιμη άδεια λειτουργίας, τα περιφερειακά κανάλια έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους, το ραδιόφωνο παραμένει σε θέση επαίτη, χωρίς καμία θεσμική παρέμβαση. Η ραδιοτηλεοπτική αρχή του ΕΣΡ παρά τις αρχικές προβλέψεις και προσδοκίες έχει μπλέξει στον κυκεώνα του αρύθμιστου ραδιοτηλεοπτικού τοπίου, στο οποίο ισχύουν δεκάδες νόμοι και υπουργικές αποφάσεις, χωρίς ουσιαστική δύναμη ελέγχου και παρέμβασης. Δεν μπορεί καν να ανταπεξέλθει στο ρόλο του ως ελεγκτής των σταθμών στους οποίους χορήγησε άδεια λειτουργίας, έλεγχο που ανέστειλε για ένα τουλάχιστον 6μηνο.
Ως το τέλος του 2019 η ΕΕΤΤ έχει στόχο να βγάλει στον αέρα τη διαβούλευση για το νέο διαγωνισμό απόδοσης συχνοτήτων στις τηλεπικοινωνίες, μεταξύ αυτών και του τηλεοπτικού φάσματος των 700 ΜΗz. H ελεύθερη τηλεόραση θα εξαναγκαστεί πάλι να μεταβεί στο νέο ψηφιακό περιβάλλον εξ΄ανάγκης με βίαιο τρόπο και μέσα σε ασφυκτικούς χρόνους.
Ματίνα Παπαχριστούδη
Editorial ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ, τ132
