Πώς επηρέασαν οι κίνδυνοι του διαστήματος τον αστεροειδή Ριουγκού

Ένας αστεροειδής που κινείται στο διάστημα εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια αναπόφευκτα έχει αυξημένες πιθανότητες να συγκρουστεί με κάποιο σώμα και, όπως φαίνεται, κάποια από αυτές τις συγκρούσεις είχε αρκετή δύναμη ώστε να αλλάξει οριστικά τον αστεροειδή Ριουγκού.

Όταν το ερευνητικό σκάφος Hayabusa2 της Ιαπωνικής Διαστημικής Υπηρεσίας (JAXA) προσεδαφίστηκε στο Ριουγκού, συνέλλεξε δείγματα από την επιφάνεια του αστεροειδή, τα οποία αποκάλυψαν ότι τα σωματίδια μαγνητίτη (τα οποία, όπως φανερώνει και το όνομα, είναι συνήθως μαγνητικά) στο ρηγόλιθο του αστεροειδή στερούνται μαγνητικών ιδιοτήτων. Ομάδα ερευνητών στο Πανεπιστήμιο του Χοκάιντο, σε συνεργασία με άλλα επιστημονικά ιδρύματα της Ιαπωνίας, προτείνουν μια ερμηνεία σχετικά με το πώς κατέληξε το υλικό αυτό να απωλέσει το μεγαλύτερο μέρος των μαγνητικών ιδιοτήτων τους. Η ανάλυση στην οποία προχώρησαν έδειξε πως αυτό προκλήθηκε από τουλάχιστον μία υψηλής ταχύτητας μικρομετεωροειδή πρόσκρουση, η οποία διέσπασε τη χημική δομή του μαγνητίτη, σε βαθμό που πλέον τα σωματίδια δεν είναι μαγνητικά.

Ο Ριουγκού είναι ένα σχετικά μικρό σώμα, χωρίς ατμόσφαιρα, γεγονός το οποίο το καθιστά περισσότερο ευάλωτο στη φθορά του διαστήματος, δηλαδή αλλοιώσεις από μικρομετεωροειδείς αλλά και τους ηλιακούς ανέμους. Η κατανόηση της φθοράς αυτής μπορεί να μας βοηθήσει να αντιληφθούμε την εξέλιξη των αστεροειδών στο ηλιακό σύστημα. Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότερες πληροφορίες που διαθέτουμε για τους αστεροειδείς προέρχονται από μετεωρίτες που προσκρούουν στη Γη και η πλειοψηφία αυτών των μετεωριτών είναι κομμάτια βράχων, από το εσωτερικό κάποιου αστεροειδούς, επομένως δεν είχαν εκτεθεί στο σκληρό περιβάλλον του διαπλανητικού διαστήματος. Παράλληλα, ενδέχεται να αλλοιώνονται, καθώς διασχίζουν με ταχύτητα την ατμόσφαιρα, ή ακόμη και από διαδικασίες που συντελούνται στην επιφάνεια του πλανήτη μας. Όσο περισσότερο διάστημα μεσολαβεί μέχρι τον εντοπισμό ενός μετεωρίτη, τόσο περισσότερες πληροφορίες ενδέχεται να χαθούν.

Φαίνεται πως ο Ριουγκού αποτελούσε άλλοτε μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου σώματος και σήμερα περιγράφεται ως ανθρακώδης αστεροειδής, που σημαίνει ότι αποτελείται κατά κύριο λόγο από πετρώματα αργίλου και πυριτίου. Τα στοιχεία αυτά συνήθως χρειάζονται νερό προκειμένου να σχηματιστούν, όμως η παρουσία τους εξηγείται από το παρελθόν του Ριουγκού. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο αστεροειδής σχηματίστηκε μετά τη διάλυση του αρχικού σώματος του οποίου αποτελούσε μέρος, ως αποτέλεσμα κάποιας σύγκρουσης. Εκείνο το αρχικό σώμα καλυπτόταν από πάγο νερού, πράγμα που εξηγεί την παρουσία του μαγνητίτη, καθώς και των ανθρακικών και πυριτικών στοιχείων που εντοπίζονται στο Ριουγκού. 

Ο μαγνητίτης είναι σιδηρομαγνητικό μεταλλικό στοιχείο. Αξιοποιείται για τον καθορισμό του εναπομείναντα μαγνητισμού του σώματος. Ο μαγνητισμός ενός αστεροειδούς μπορεί να αποκαλύψει πόσο ισχυρό ήταν το μαγνητικό πεδίο στο χρόνο και το χώρο όπου σχηματίστηκε ο μαγνητίτης.

Η ανάλυση του μαγνητίτη που εντοπίστηκε στο Ριουγκού έδειξε ότι τα σωματίδια αποτελούταν κατά κύριο λόγο από οξείδια του σιδήρου, ενώ όσα σωματίδια είχαν απωλέσει τις μαγνητικές ιδιότητές τους εμφάνιζαν μικρότερα ποσοστά οξυγόνου, στοιχείο που συντείνει στο ότι το υλικό είχε υποστεί χημική ελάττωση. 

Οι επιστήμονες που εξέτασαν τη σύνθεση του μαγνητίτη καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι κάποιος μικρομετεωρίτης προσέκρουσε στο Ριουγκού, επηρεάζοντας τις μαγνητικές ιδιότητες του αστεροειδή. Η εικασία είναι πως αυτό το μυστηριώδες αντικείμενο πρέπει να ήταν σχετικά μικρό ή αλλιώς ότι κινούταν με ασύλληπτη ταχύτητα. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί αυτός ο ψευδομαγνητίτης.

Η παρουσία αυτών των σωματιδίων, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά σε επερχόμενες ερευνητικές προσπάθειες, ώστε να μάθουμε περισσότερα με το σχηματισμό του πρώιμου ηλιακού συστήματος. Η παρουσία αυτών των στοιχείων συντείνει στην ύπαρξη, κατά το παρελθόν, νερού πάνω σε έναν αστεροειδή, καθώς και φθοράς από την κίνησή του στο διάστημα, παράμετροι που επηρέασαν τη σύνθεση του αστεροειδούς. Ο βαθμός στον οποίο ένας αστεροειδής έχασε τις μαγνητικές του ιδιότητες επηρεάζει τo συνολικό παραμένοντα μαγνητισμό. Ο παραμένων μαγνητισμός είναι σημαντικός για τον καθορισμό του μαγνητισμού ενός αντικειμένου καθώς και της έντασης του μαγνητικού πεδίου κατά το σχηματισμό του. Τα όσα γνωρίζουμε για το πρώιμο μαγνητικό πεδίο του ηλιακού συστήματος έχουν προκύψει από τη μελέτη του παραμένοντα μαγνητισμού, που σε πολλές περιπτώσεις προέρχεται από την ανάλυση σωματιδίων μαγνητίτη.

Ορισμένες μαγνητικές ιδιότητες αυτών των σωματιδίων μπορεί να χάθηκαν, εδώ και αιώνες, όμως θα μπορούσε να αντληθεί πλήθος γνώσεων στο μέλλον, από ό,τι παραμένει.

Πηγή: https://www.insomnia.gr/
(Κώστας Παπαζαχαρίου, αναδημοσίευση 24/5/2024)