Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει δώσει στους καταναλωτές την ευκαιρία να μπορούν σήμερα να χρησιμοποιούν διαφορετικούς τρόπους για τη λήψη των προγραμμάτων που παρακολουθούν στην τηλεόραση. Κι αν η επίγεια ψηφιακή λήψη αποτελεί μονόδρομο για τη δωρεάν θέαση των ελεύθερων καναλιών της δημόσιας και ιδιωτικής τηλεόρασης, τα πράγματα είναι διαφορετικά για…
Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει δώσει στους καταναλωτές την ευκαιρία να μπορούν σήμερα να χρησιμοποιούν διαφορετικούς τρόπους για τη λήψη των προγραμμάτων που παρακολουθούν στην τηλεόραση. Κι αν η επίγεια ψηφιακή λήψη αποτελεί μονόδρομο για τη δωρεάν θέαση των ελεύθερων καναλιών της δημόσιας και ιδιωτικής τηλεόρασης, τα πράγματα είναι διαφορετικά για το περιεχόμενο που προσφέρουν οι εγχώριες και διεθνείς συνδρομητικές πλατφόρμες. Τα προγράμματά τους προσφέρονται είτε μέσω δορυφόρου είτε μέσω IPTV και στο άρθρο που ετοιμάσαμε θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε πότε είναι προτιμότερη για τον τηλεθεατή καθεμιά από τις 2 μεθόδους λήψης.
Το δορυφορικό κάτοπτρο και το Internet αποτελούν τα εργαλεία εκείνα που μας δίνουν τη δυνατότητα να μπορούμε να χρησιμοποιούμε 2 εναλλακτικούς τρόπους για να παρακολουθούμε τηλεόραση, εκτός του παραδοσιακού που προσφέρουν τα κανάλια της επίγειας λήψης. Η δορυφορική τηλεόραση και η IPTV διαθέτουν τα δικά τους πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα για να τις προτιμήσει ή όχι ο τηλεθεατής και πριν αναφερθούμε σε αυτά ας πούμε δυο σύντομα λόγια για το πώς εξελίχτηκε ιστορικά η τηλεόραση στην Ελλάδα.
Ιστορική αναδρομή
Πριν φτάσουμε στη σημερινή εποχή της ψηφιακής τηλεόρασης, για μια μακρά περίοδο πολλών ετών οι επίγειες κεραίες VHF/UHF αποτελούσαν το μοναδικό τρόπο λήψης των προγραμμάτων που εκπέμπονταν αναλογικά από τους τηλεοπτικούς σταθμούς της χώρας. Όπως θα θυμούνται οι παλαιότεροι, αρχικά η ΥΕΝΕΔ μέσω του καναλιού 5 και λίγο πιο μετά το ΕΙΡΤ μέσω του καναλιού 11 των VHF, από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 και για 20 περίπου χρόνια μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον των τηλεθεατών, μεταδίδοντας τα προγράμματα της τότε κρατικής τηλεόρασης. Το ΕΙΡΤ μετονομάστηκε σε ΕΡΤ το 1975 και η ΥΕΝΕΔ σε ΕΡΤ 2 το 1982, ενώ μετά τη συγχώνευσή τους το 1987 άλλαξαν και πάλι όνομα σε ΕΤ1 και ΕΤ2 αντίστοιχα. Το Δεκέμβριο του 1988 ξεκίνησε να εκπέμπει ως αυτόνομο κανάλι και η ΕΤ3, ενώ ένα χρόνο αργότερα το MEGA άνοιξε το δρόμο της ιδιωτικής τηλεόρασης που έφερε σταδιακά πλήθος τηλεοπτικών σταθμών στη μπάντα των UHF. Μετά από 10 χρόνια και συγκεκριμένα το Δεκέμβριο του 1999, η Nova έγινε η πρώτη ελληνική ψηφιακή πλατφόρμα που έβαλε ουσιαστικά τη δορυφορική τηλεόραση μέσα στο ελληνικό σπίτι, προσφέροντας μέσω συνδρομής κινηματογραφικά, αθλητικά, παιδικά, μουσικά και διάφορα άλλα θεματικά κανάλια. Μεσολάβησε στη συνέχεια το 11μηνο πέρασμα (2001-2002) της δορυφορικής Alpha Digital, για να ακολουθήσει τo 2011 ο ΟΤΕ με την εμφάνιση της αντίστοιχης δικής του ψηφιακής συνδρομητικής πλατφόρμας ΟΤΕ TV, η οποία εκπέμπει επίσης μέσω δορυφόρου και έχει μετονομαστεί σε COSMOTE TV από το 2016. Παράλληλα, οι 2 μεγάλοι πάροχοι έκαναν διαθέσιμο το περιεχόμενό τους στην τηλεόραση και μέσω Internet, προσφέροντας στους συνδρομητές τους τις αυτόνομες IPTV υπηρεσίες Nova FLIX και COSMOTE TV OTT. Στην πορεία, οι Vodafone και Wind λάνσαραν εμπορικά τις δικές τους IPTV πλατφόρμες Vodafone TV και Wind Vision αντίστοιχα, ενώ οι επιλογές των Ελλήνων καταναλωτών για τηλεόραση μέσω Internet (IPTV) διευρύνονται πλέον από τo Netflix και διάφορες άλλες διεθνείς υπηρεσίες streaming.
Πώς λειτουργεί η δορυφορική τηλεόραση
Οι τηλεοπτικοί σταθμοί στέλνουν τα σήματά τους σε έναν πάροχο υπηρεσιών δορυφορικής τηλεόρασης, ο οποίος χρησιμοποιώντας έναν σταθμό uplink τα μεταδίδει στο δορυφόρο. O δορυφόρος λαμβάνει τα σήματα μετάδοσης από το uplink και στη συνέχεια τα στέλνει πίσω στη γη. Για τη λήψη τους απαιτούνται δορυφορικό κάτοπτρο και δέκτης ή μία σύγχρονη τηλεόραση με ενσωματωμένο δορυφορικό tuner. Οι δορυφορικοί δέκτες που παρέχουν στους συνδρομητές τους οι ψηφιακές πλατφόρμες λειτουργούν ουσιαστικά σαν αποκωδικοποιητές των προγραμμάτων τους. Σε ότι αφορά τους αποκωδικοποιητές των COSMOTE TV και Nova, έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν και On demand περιεχόμενο μέσω σύνδεσης Internet.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της δορυφορικής τηλεόρασης
Αρχικά να πούμε ότι η δυνατότητα πρόσβασης στη δορυφορική τηλεόραση δεν είναι πάντα απλή υπόθεση και πολλές φορές προκαλεί ένα μικρό πονοκέφαλο στους ενδιαφερόμενους. Ένα από τα μειονεκτήματά της αποτελεί η αντικειμενική αδυναμία υποστήριξης της από την υπάρχουσα εγκατάσταση της συντριπτικής πλειοψηφίας των κτιρίων της χώρας, ακόμα και των νεόκτιστων. Αυτό συμβαίνει επειδή η ύπαρξη δορυφορικού κατόπτρου, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη του σήματος, απουσιάζει από τον αρχικό εξοπλισμό της ταράτσας, ενώ η μεταγενέστερη εγκατάστασή του απαιτεί τη χρήση οργάνων και κυρίως εξειδικευμένες γνώσεις που δε μπορεί να διαθέτει ο καθένας, όχι μόνο για την ακριβή στόχευσή του, αλλά και την πιθανή τοποθέτηση πρόσθετης καλωδίωσης. Η κατάσταση φυσικά διαφοροποιείται όταν πρόκειται για συνδρομή σε δορυφορικό πακέτο των εγχώριων εταιρειών Nova και COSMOTE TV, καθώς τα πάντα φέρνονται εις πέρας από τους εξουσιοδοτημένους τεχνικούς τους.
Ένα άλλο μειονέκτημα της δορυφορικής τηλεόρασης είναι η πιθανή αστάθεια της στάθμης του σήματος μέσα στην ίδια μέρα, η οποία μπορεί να αποδειχτεί καθοριστική για τη λήψη των καναλιών. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν πρόκειται για δορυφόρους που λαμβάνονται δύσκολα, ή ακόμα και όταν δεν υπάρχει απόλυτη ακρίβεια στη στόχευση, ενώ σοβαρό ρόλο παίζει και το μέγεθος του κατόπτρου. Επίσης, δυσμενείς καιρικές συνθήκες μπορούν να προκαλέσουν ολική διακοπή λήψης του δορυφορικού σήματος. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ισχυρών καταιγίδων ακόμα και οι αποκωδικοποιητές των COSMOTE TV και Nova μπορεί να σταματήσουν να λαμβάνουν σήμα, παρά το γεγονός ότι η λήψη των δορυφόρων τους -υπό κανονικές συνθήκες- είναι πανεύκολη και τα κάτοπτρά τους είναι τοποθετημένα με άριστη στόχευση από τους αρμόδιους εγκαταστάτες.
Από την άλλη μεριά, το μεγάλο πλεονέκτημα της δορυφορικής τηλεόρασης είναι η δυνατότητά της να δίνει κορυφαία ποιότητα εικόνας με απόλυτη σταθερότητα, χωρίς το ενοχλητικό φαινόμενο της εμφάνισης προσωρινής αποθήκευσης (buffering). Η υπεροχή της είναι εμφανής σε τηλεοπτικά προγράμματα που περιλαμβάνουν σκηνές συνεχόμενης ροής κίνησης, όπως σε ζωντανές μεταδόσεις αγώνων, ενώ είναι ιδανική για θέαση περιεχομένου με τη μέγιστη δυνατή ανάλυση, προσφέροντας με άνεση εικόνα 4K Ultra HD. Ένα άλλο της πλεονέκτημα είναι ότι η ποιότητα της εικόνας των καναλιών διατηρείται αμετάβλητη, ανεξαρτήτως του αριθμού των τηλεθεατών που τα παρακολουθούν ταυτόχρονα.
Πώς λειτουργεί η IPTV
Όπως υποδηλώνει το όνομά της, η IPTV (Internet Protocol Television) είναι μια μορφή τηλεόρασης που χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο του Internet. Η κύρια διαφορά της από τη δορυφορική, αλλά και την παραδοσιακή επίγεια τηλεόραση, είναι ότι η λήψη των προγραμμάτων πραγματοποιείται χωρίς την ανάγκη χρήσης κεραίας. Η διαδικασία ροής του περιεχομένου ονομάζεται streaming, ενώ εδώ το ρόλο των δεκτών τον παίζουν συσκευές TV Box που είναι κατασκευασμένες ειδικά για IPTV, ή ακόμα και η ίδια η τηλεόραση εφόσον είναι τύπου Smart TV. Στην Ελλάδα, για τη θέαση των προγραμμάτων των COSMOTE TV, Vodafone TV και Wind Vision στην τηλεόραση χρησιμοποιούνται οι αντίστοιχοι ιδιοκτησιακοί Android αποκωδικοποιητές IPTV, ενώ η COSMOTE TV είναι προσβάσιμη και απευθείας μέσω εφαρμογής από Smart TVs μάρκας Samsung και LG, καθώς και εκείνες που διαθέτουν λογισμικό Android TV. Σε ότι αφορά τη Nova, προσφέρει το κινηματογραφικό περιεχόμενό της μέσω της εφαρμογής Nova FLIX που είναι διαθέσιμη σε έξυπνες τηλεοράσεις με Android TV, ενώ από μέρα σε μέρα αναμένεται το επίσημο λανσάρισμα της νέας IPTV πλατφόρμας της EON που θα είναι προσβάσιμη τόσο μέσω Android αποκωδικοποιητή, όσο και μέσω εφαρμογής απευθείας από Smart TV.
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της IPTV
Στις μέρες μας, η IPTV διευρύνει συνεχώς το έδαφος που κερδίζει ανάμεσα στους τηλεθεατές και θεωρείται το μέλλον της τηλεόρασης. Ένα μεγάλο πλεονέκτημά της αποτελεί το γεγονός ότι κάθε σπίτι είναι έτοιμο να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτή. Δεν απαιτείται η εγκατάσταση καμίας κεραίας ή πρόσθετης καλωδίωσης, καθώς χρησιμοποιεί την υπάρχουσα σύνδεση Internet. Είτε μέσω TV Box, είτε μέσω εφαρμογής απευθείας από την τηλεόραση, υπάρχει πληθώρα συνδρομητικών υπηρεσιών streaming που μπορούν να προσφέρουν πολύ περισσότερες επιλογές θέασης σε σύγκριση με την απλή δορυφορική τηλεόραση, όπως: live μετάδοση του γραμμικού προγράμματος τηλεοπτικών καναλιών με πολύ πιο εξελιγμένο EPG, δυνατότητα ετεροχρονισμένης θέασης (catch up) 7 ημερών που σχεδόν εξαλείφει την ανάγκη εγγραφών σε προγράμματα που αδυνατεί ο χρήστης να τα παρακολουθήσει την ώρα της ζωντανής προβολής τους, πλούσιο κατάλογο On demand με δυνατότητα μάλιστα λήψης περιεχομένου για θέαση χωρίς σύνδεση Internet (offline) και προτάσεις περιεχομένου που είναι βασισμένες στο είδος που συνηθίζει να παρακολουθεί ο τηλεθεατής.
Ένα άλλο πλεονέκτημα της IPTV είναι ότι -σε αντίθεση με τη δορυφορική τηλεόραση- δεν επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες, από την άλλη μεριά όμως η λειτουργία της επηρεάζεται άμεσα από τη σύνδεση Internet που χρησιμοποιεί ο χρήστης, ενώ καταναλώνει μεγάλο ποσοστό από το συνολικό bandwidth και είναι εξαιρετικά ευπαθής στις χαμηλές ταχύτητες. Γενικά, δεν μπορεί να αποδώσει την άρτια ομαλότητα της ροής της εικόνας σε σκηνές συνεχόμενης κίνησης, στον ίδιο βαθμό που την προσφέρει η δορυφορική τηλεόραση. Επίσης, η ποιότητα της εικόνας μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά σε περιπτώσεις που σημειωθεί υπερβολική φόρτωση του δικτύου από τους συνδεδεμένους χρήστες. Αυτό πολλές φορές έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση του ενοχλητικού buffering, ή ακόμα και την αυτόματη μείωση της ανάλυσης της εικόνας σε χαμηλότερο επίπεδο.
Οι συνδρομητικές πλατφόρμες IPTV παρέχουν σήμερα στους πελάτες τους περιεχόμενο με σαφώς βελτιωμένη -σε σχέση με το παρελθόν- εικόνα, συμπεριλαμβανομένης της 4K Ultra HD ανάλυσης με υποστήριξη HDR, HLG και Dolby Vision. Λόγω αντικειμενικών συνθηκών όμως, την ποιότητα αυτή δε μπορούν δυστυχώς να την απολαμβάνουν όλοι οι τηλεθεατές, καθώς προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη σύνδεσης Internet υπερυψηλής ταχύτητας. Ειδικά μάλιστα στην Ελλάδα, ακόμα και οι VDSL συνδέσεις των 50Mbps πολύ συχνά δεν επαρκούν, καθώς η πραγματική ταχύτητά τους είναι συνήθως πολύ χαμηλότερη, ενώ και το υπάρχον καλώδιο χαλκού που χρησιμοποιούν οι πάροχοι από την καμπίνα μέχρι το σπίτι πολλές φορές μεταφέρει θόρυβο που μπορεί να προκαλέσει από αστάθεια μέχρι διακοπή στο δίκτυο, κυρίως αν η απόσταση αυτή είναι μεγάλη. Αν και οι VDSL συνδέσεις των 100Mbps βελτιώνουν έως ένα σημείο την κατάσταση, μόνο οι FTTH συνδέσεις είναι αυτές που εξασφαλίζουν την κορυφαία εμπειρία χρήσης και τη σταθερότητα της IPTV. Δεδομένου όμως ότι οι υποδομές δικτύων οπτικών ινών για τέτοιου τύπου συνδέσεις βρίσκονται στα αρχικά τους στάδια και έχουν ακόμα περιορισμένη γεωγραφική κάλυψη, λίγοι είναι τελικά εκείνοι που μπορούν σήμερα να απολαμβάνουν τη σταθερότητα και την ταχύτητα που προσφέρουν. Και επειδή θα περάσουν πολλά ακόμα χρόνια μέχρι η οπτική ίνα να εισέλθει μέσα σε κάθε ελληνικό σπίτι, η IPTV θα καθυστερήσει να εδραιωθεί ως η προτιμότερη ή και η κύρια μέθοδος παρακολούθησης τηλεόρασης στη χώρα μας.
{gallery}37328{/gallery}
