Κριτήρια επιλογής δορυφορικού δέκτη

Featured | Πολύ συχνά σε δορυφορικά fora στο διαδίκτυο βλέπουμε κάποιους νεοεισερχόμενους να θέτουν το κλασικό ερώτημα «πείτε μου σας παρακαλώ ποιο δορυφορικό δέκτη να αγοράσω» και φυσικά να δέχονται σωρεία διαφορετικών και αντιφατικών απαντήσεων που περιπλέκουν την κατάσταση, αφού ο ορισμός του «καλού» είναι πάντα σχετικός και υποκειμενικός και αυτό που είναι καλό για εμένα μπορεί να είναι… πολύ κακό για κάποιον άλλο και ειδικά για ένα αρχάριο και νεοεισερχόμενο στον χώρο μας!Η αγορά δορυφορικού δέκτη δεν διαφέρει από τις αγορές των υπόλοιπων ηλεκτρονικών προϊόντων και καλή αγορά είναι εκείνη που θα καλύψει με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες μας (και ει δυνατόν σε λογική τιμή), ενώ είναι προφανές πως δεν υπάρχει και ούτε πρόκειται να υπάρξει ποτέ ο τέλειος δέκτης, δηλαδή το μηχάνημα που θα αριστεύει σε όλους τους τομείς ανεξαρτήτως κόστους!

Κριτήρια
Τα κριτήρια επιλογής ενός δορυφορικού δέκτη είναι πολλά και διάφορα και ενδέχεται να λειτουργούν και αθροιστικά. Οι βασικές λειτουργίες που επιτελεί ένας δορυφορικός δέκτης είναι… το να βλέπουμε δορυφορικά κανάλια και να ακούμε δορυφορικά ραδιόφωνα, σχεδόν όλα ψηφιακά σήμερα, καθώς οι ελάχιστες αναλογικές εκπομπές που έχουν απομείνει δεν μεταδίδουν κανάλια που δεν μπορούν να βρεθούν και σε ψηφιακή μετάδοση (και μόνο κάποια αναλογικά γαλλικά στoν Atlatnic Bird 3 – 5W ίσως ενδιαφέρουν όσους …δεν μπορούν να πληρώσουν τα 5 ευρώ τον μήνα που στοιχίζει η συνδρομητική κάρτα του μικρού πακέτου Bis στον Hot Bird, που τα εμπεριέχει μαζί με πολλά άλλα). Τα ψηφιακά κανάλια μεταδίδονται στην πλειοψηφία τους στο πρότυπο DVB-S/MPEG-2, αλλά τα νεοεμφανιζόμενα κανάλια καθώς και τα κανάλια υψηλής ευκρίνειας, εκπέμπουν πλέον κατά βάση στο νέο πρότυπο συμπίεσης DVB-S2/MPEG-4.

Το πρώτο, λοιπόν, που θα πρέπει να σημειώσουν οι αρχάριοι είναι ότι οι δέκτες υψηλής ευκρίνειας (HD) καλύπτουν και τα δύο πρότυπα, ενώ οι δέκτες στάνταρ ευκρίνειας (SD) καλύπτουν μόνο το πρότυπο DVB-S/MPEG-2, το οποίο (μετά από πολλά πολλά χρόνια) θα καταργηθεί στις δορυφορικές εκπομπές. Έτσι σήμερα, εν έτει 2009, όποιος θέλει να είναι καλυμμένος και για το μέλλον αγοράζει δέκτη High Definition, πληρώνοντας όμως υψηλότερο τίμημα, ενώ οι δέκτες Standart Definition ναι μεν κάποια στιγμή στο μακρινό μέλλον θα παροπλιστούν, παρέχονται όμως σήμερα σε πολύ χαμηλές (έως εξευτελιστικές τιμές) και μας δείχνουν πολύ μεγάλο αριθμό δορυφορικών καναλιών ελεύθερης μετάδοσης.
Οι σύγχρονοι δέκτες και ειδικά οι υλοποιήσεις linux που αναπτύσσονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια, απευθύνονται κυρίως σε πιο προχωρημένους χρήστες, που έχουν και αρκετές γνώσεις υπολογιστών, αλλά παρέχουν συνήθως και «αρκετά άλλα κόλπα», πέρα από τα δορυφορικά κανάλια και τα ραδιόφωνα. Οι δέκτες αυτοί συνδέονται στο ίντερνετ και στο τοπικό σας δίκτυο και μπορούν να λειτουργήσουν ως media players, να παίξουν ιντερνετικά ραδιόφωνα, να παίξουν βιντεάκια του youtube, να σας δείξουν τα email σας ή και κανονικές ιστοσελίδες, να λειτουργήσουν σαν «κατεβαστήρια» από rapidshare ή torrents, να σας δείξουν τον καιρό ή διάφορες ειδήσεις, να ανανεώνουν ιντερνετικά τις λίστες των καναλιών σας, να παίζουν διάφορα παιχνίδια και… κυρίως να διαμοιράζουν την συνδρομητική σας κάρτα σε άλλους δέκτες του σπιτιού σας που βρίσκονται σε άλλους χώρους.
Παρακάτω, θα προσδιορίσουμε μία σειρά σημαντικών κριτηρίων επιλογής. Καθένας από εμάς θα ιεραρχήσει εντελώς διαφορετικά τα παρακάτω κριτήρια, γι αυτό και στα διάφορα τεστ δεκτών που κάνουμε στο περιοδικό σας συμβουλεύουμε να δίνετε προσοχή στην κάλυψη αυτών που θεωρείτε εσείς σημαντικότερα, ενώ φυσικά ένα πολύ σημαντικό κριτήριο είναι πάντα και η τιμή ενός προϊόντος, αφού αν αυτή είναι απαγορευτική για τον προϋπολογισμό σας, δεν έχει νόημα να σκέφτεστε την αγορά του.

Ποιότητα εικόνας
Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό κριτήριο, ειδικά αν διαθέτετε σύγχρονη τηλεόραση μεγάλης διαγωνίου ή βιντεοπροβολέα HD Ready ή Full HD. Δεν είναι πάντως καθόλου εύκολο να «βαθμολογηθεί» αντικειμενικά η ποιότητα εικόνας που παρέχει ένας δορυφορικός δέκτης, καθώς αυτή μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την έξοδο που θα χρησιμοποιηθεί (HDMI, DVI, Component, Scart RGB, Scart Composite, S-Video), αλλά και από την χρήση ή όχι του εσωτερικού scaler του δέκτη (όλοι οι HD διαθέτουν), καθώς συχνά αυτός δεν είναι καλής ποιότητας και η απενεργοποίησή του με αντίστοιχη ενεργοποίηση του πιθανώς καλύτερου scaler της τηλεόρασης, μπορεί να μας δώσει διαφορετικά αποτελέσματα (σ’ αυτή την περίπτωση συνιστάται πάντα να χρησιμοποιείται ο καλύτερος εκ των δύο). Η χρησιμότητα ενός καλού scaler φαίνεται περισσότερο στη βελτίωση (ωραιοποίηση) που μπορεί να δώσει στα χαμηλού bitrate κανάλια στάνταρ ευκρίνειας (δηλαδή σ αυτά που δεν έχουν ποιοτική εικόνα έτσι κι αλλιώς), ενώ στα υψηλής ποιότητας κανάλια υψηλής ευκρίνειας ουσιαστικά δεν χρειαζόμαστε scaler, αν φροντίσουμε να τα βλέπουμε στην ανάλυση με την οποία μεταδίδονται (720p ή 1080i).

Ποιότητα ήχου
Σημαντική μεν η ποιότητα του ήχου, σπανίως όμως μπορείτε να εντοπίσετε ουσιαστικές διαφορές. Αφήστε απ’ έξω μόνο ελάχιστους δέκτες της πολύ χαμηλής κατηγορίας τιμής, που δεν έχουν ψηφιακή έξοδο ήχου και δεν υποστηρίζουν Dolby Digital (AC3).

Ευαισθησία tuner
Το κριτήριο αυτό ενδιαφέρει συνήθως μόνο τους φανατικούς της δορυφορικής λήψης που αναζητούν οριακές λήψεις σε όλο το δορυφορικό τόξο. Ο πιο ευαίσθητος δέκτης θα μας δώσει εικόνα κανονικής ροής, εκεί όπου κάποιος αναίσθητος θα μας κάνει πολλά τσακίσματα και παγώματα ή θα φορτώσει πομπούς δύσκολης λήψης, που κάποιος άλλος δεν θα φορτώνει. Και εδώ είναι πάντως είναι δύσκολη η αξιολόγηση.

Αν και δεν έχει καμία σχέση με την ευαισθησία, θα πρέπει να αναφέρουμε σαν κριτήριο και το φόρτωμα καναλιών πολύ χαμηλού symbol rate ή πολύ υψηλού. Αρκετοί δέκτες δυσκολεύονται να φορτώσουν κανάλια με symbol rate μικρότερο από 2.000 (φορτώνουν μέχρι 1.750-1.800 ή και καθόλου κάτω από 2.000), ενώ άλλοι «κατεβαίνουν» μέχρι το 1.000 (που είναι το μικρότερο symbol rate που έχουμε δει στην πράξη). Επίσης, αρκετοί δυσκολεύονται με το πολύ υψηλό symbol rate ορισμένων ρώσικων καναλιών (44.950) και ή δεν φορτώνουν τα κανάλια αυτά ή τα φορτώνουν αλλά τα δείχνουν με παγώματα. Η δυνατότητα αυτή είναι συνήθως θέμα κατασκευής tuner και λιγότερο συχνά και θέμα λογισμικού.

Blind Scan/Auto Symbol Rate
Η δυνατότητα αυτή ενδιαφέρει επίσης τους φανατικούς και τους feed hunters…θα έπρεπε όμως να ενδιαφέρει κυρίως τους αρχάριους! Οι δέκτες που διαθέτουν καλό σύστημα τυφλής ανίχνευσης (κατά προτίμηση χαρντγουερικό και όχι σοφτγουερικό), μπορούν να διατηρούν τις λίστες των καναλιών μας πάντα φρέσκες, αφού είναι γνωστό ότι στους δορυφόρους γίνονται πολύ συχνά αλλαγές δεδομένων (συχνότητες-symbol rate-fec) και οι βάσεις δεδομένων πάνω στις οποίες βασίζονται οι δέκτες για την αυτόματη σάρωση με την πάροδο του χρόνου και εφόσον δεν ανανεωθούν (πχ με αναβάθμιση) δεν είναι αξιόπιστες και δεν βρίσκουν όλα τα κανάλια που εκπέμπονται από κάποια θέση. Η τυφλή ανίχνευση είναι μεν αργή, αλλά σαρώνει όλη την μπάντα δορυφορικών συχνοτήτων και στις 2 πολώσεις και σε μικρά βήματα, ενώ όταν συνοδεύεται και από δυνατότητα auto symbol rate… μπορούμε να πούμε ότι δεν ξεφεύγει τίποτε!

Δυνατότητες κίνησης πιάτου
Σήμερα, η πλειονότητα των δεκτών της ελεύθερης αγοράς υποστηρίζει το πρωτόκολλο DiSEqC 1.2 και έτσι μπορεί να χειριστεί τα σημερινά μοτέρ κίνησης που είναι τύπου DiSEqC (για κάτοπτρα μέχρι 1,2m). Μπορούν επίσης να χειριστούν και μοτέρ τύπου actuator (για μεγαλύτερα κάτοπτρα) αν συνδυαστούν με εξωτερικό κουτί που ονομάζεται V-Box. Ορισμένοι δέκτες υποστηρίζουν και τις εντολές USALS ή Go to X για ευκολότερη εύρεση των δορυφόρων του τόξου, με τα κατάλληλα μοτέρ. Στην πράξη πάντως δεν είναι όλα… ρόδινα και μπορούμε να πούμε ότι η παλαιότερη (αλλά πολυπλοκότερη) τεχνολογία με την χρήση πολικών βάσεων, actuator και positioner, ήταν σαφώς πιο αξιόπιστη και χρησιμοποιείται ακόμη σε μεγάλα κινούμενα πιάτα.

Υποστήριξη διακοπτών
Σήμερα συχνά χρησιμοποιούνται πιάτα τύπου Torroidal για σταθερή λήψη πολλών δορυφόρων. Η υποστήριξη του πρωτοκόλλου DiSEqC 1.1 (το 1.0 υποστηρίζεται πάντα σε δέκτες της ελεύθερης αγοράς), επιτρέπει ταυτόχρονη λήψη 8 δορυφόρων με την χρήση των κατάλληλων διακοπτών που μπορούν άνετα να φτάσουν και τους 16, αν υπάρχει και τροφοδοσία διακόπτη 0/12 Volt.

Εύκολος χειρισμός – Συνδεσιμότητα
Πολύ σημαντικά τα κριτήρια αυτά για τους αρχάριους! Ένας δέκτης με στρυφνά μενού και δύσχρηστος μπορεί να εκνευρίσει ακόμη και τους προχωρημένους χρήστες, αν και σε κάθε περίπτωση όλα είναι θέμα εκμάθησης. Στο επίπεδο των ευκολιών, θα πρέπει να δείτε τις πολλές δυνατότητες συνδέσεων (με τηλεόραση, ενισχυτή, recorder κλπ), τη θύρα USB που μπορεί να παρέχει και εύκολη αναβάθμιση ή δυνατότητες PVR και πολλά άλλα, καθώς και την (ακόμη καλύτερη και πολλά υποσχόμενη) θύρα Ethernet.

Αμφίδρομες υπηρεσίες
Αμφίδρομες ή διαδραστικές ονομάζοντας κάποιες υπηρεσίες που παρέχονται συνήθως από τα συνδρομητικά πακέτα στους συνδρομητές τους, μόνο με την χρήση των ιδιοκτησιακών δεκτών. Αν και σε κάποια ξένα πακέτα, όπως το αγγλικό, είναι πολύ ανεπτυγμένες, εμείς θα συστήναμε… να τις αγνοήσετε, καθώς δεν παρέχουν τίποτε που δεν μπορεί να βρεθεί σε πολύ καλύτερη «συσκευασία» και πιο γρήγορα στο διαδίκτυο. Το μόνο ουσιαστικά χρήσιμο είναι ο Ηλεκτρονικός Οδηγός Προγραμμάτων (EPG), που παρέχεται συνήθως και από τους δέκτες της ελεύθερης αγοράς, αλλά συχνά καλύπτει μόνο το τρέχον και το επόμενο πρόγραμμα, ενώ στον ιδιοκτησιακό δέκτη ενδέχεται να είναι και εβδομαδιαίος.

Χωρητικότητα καναλιών
Ακόμη κι αν πιάνετε μόνο ένα δορυφόρο, επειδή δεν ξέρετε αν σας έρθει η όρεξη… να επεκταθείτε θα συνιστούσαμε σήμερα να μην πάρετε δέκτη με μνήμη μικρότερη από 5.000 κανάλια (σημειωτέον, σ’ αυτές προσμετρώνται και τα ραδιόφωνα).

Ταχύτητα πλοήγησης στα μενού και γρήγορο ζάπινγκ
Σημαντική, αλλά όχι καθοριστική, είναι η ταχύτητα πλοήγησης στα μενού, η ταχύτητα μετακίνησης μέσα στην λίστα καναλιών και η ταχύτητα εμφάνισης εικόνας στις αλλαγές καναλιών (γρήγορο ζάπινγκ). Όμως, σήμερα, οι περισσότεροι δέκτες τα πάνε καλά σε αυτούς τους τομείς. Εκεί που υπάρχει συχνά πρόβλημα είναι σε δέκτες που πρωτοεμφανίζονται στη αγορά και δεν έχουν ακόμη «σταθερό λογισμικό», με αποτέλεσμα να κολλάνε ή να κάνουν ξαφνικές επανεκκινήσεις… ικανές να εκνευρίσουν και τους πιο νηφάλιους! Για να αποφύγετε δυσάρεστες εκπλήξεις… περιμένετε να δοκιμάσουμε εμείς πρώτα τους δέκτες και μετά προχωρήστε στην αγορά τους, αφού δυστυχώς ο άγριος ανταγωνισμός οδηγεί συχνά τις εταιρείες στο να βγάζουν ανέτοιμα προϊόντα στην αγορά με αποτέλεσμα οι early adopters να γίνονται πειραματόζωα… ή beta testers όπως ονομάζονται πιο κομψά!

Οικιακό Card Sharing
Ο διαμοιρασμός μιας συνδρομητικής κάρτας στο σπίτι μας, ώστε να βλέπουμε διαφορετικά προγράμματα του ιδίου πακέτου (που πληρώνουμε) σε διαφορετικές τηλεοράσεις του σπιτιού μας, είναι ένα δικαίωμα που σήμερα είναι εφικτό με αρκετούς δέκτες, άλλοτε εύκολα και άλλοτε με πιο δύσκολο τρόπο.

PVR
Άλλο ένα αναφαίρετο δικαίωμά μας είναι οι εγγραφές προγραμμάτων που βλέπουμε. Οι απλές εγγραφές στάνταρ ευκρίνειας μπορούν να γίνουν και σε DVD Recorder, που θα συνδέσουμε με τον δορυφορικό μας δέκτη, αλλά οι ποιοτικές εγγραφές καναλιών υψηλής ευκρίνειας, καθώς και η δυνατότητα ετεροχρονισμένης θέασης (time shifting), επιτυγχάνονται μόνο με δέκτες που έχουν σκληρό δίσκο εσωτερικό ή εξωτερικό (PVR) ή μπορούν να δεχτούν εκ των υστέρων (PVR Ready).

Συνδρομητικές κάρτες
Καλά τα ελεύθερα κανάλια, αλλά είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι τα συνδρομητικά κανάλια είναι πολύ πιο ενδιαφέροντα. Έτσι, η μίνιμουμ προϋπόθεση για να καλυφθείτε αν θελήσετε μεταγενέστερα να δείτε με τον δέκτη σας κάποιο συνδρομητικό πακέτο, είναι να διαθέτει ο δέκτης υποδοχή Common Interface (C.I.), στην οποία θα τοποθετήσετε κάποιο συμβατό CAM (με το σύστημα κρυπτογράφησης) και στην σχισμή της την συνδρομητική κάρτα. Εναλλακτικά, στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί και η ύπαρξη ενός προγραμματιζόμενου card reader στον δέκτη (συνήθως UCAS), στο οποίο θα τοποθετηθεί η κάρτα

Υποστήριξη
To τελευταίο, αλλά πολύ σημαντικό κριτήριο επιλογής μας θα πρέπει φυσικά να είναι η καλή υποστήριξη (επίσημη και… ανεπίσημη) του δέκτη μας από την εταιρεία κατασκευής, κάτι που βέβαια δυστυχώς συχνά διαπιστώνεται μόνο εκ των υστέρων!

Αντί επιλόγου
Αυτά είναι τα βασικά κριτήρια επιλογής ενός δορυφορικού δέκτη, χωρίς να αποκλείονται και κάποια πιο εξεζητημένα. Μερικά από αυτά μπορεί να είναι το εξωτερικό design, η αντοχή των υλικών του σε βάθος χρόνου, το πόσο πολύ θερμαίνεται κ.ά.