Ένας στους πέντε Έλληνες αντιμετωπίζει προβλήματα ασφαλείας στο Διαδίκτυο

Το 78,5% των ελληνικών νοικοκυριών έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο από την κατοικία, ενώ 8 στους 10 Έλληνες χρήστες συνδέονται στο Internet εν κινήσει -εκτός κατοικίας και χώρου εργασίας- από φορητή συσκευή. Ανεξάρτητα από το πόσο συχνά κάνουν οι Έλληνες χρήση του Διαδικτύου…

• Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου (Safer Internet Day – SID), η οποία διοργανώνεται κάθε χρόνο και φέτος εορτάζεται στις 11 Φεβρουαρίου 2020, στοχεύει στην ενημέρωση, την κινητοποίηση και τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με τα ζητήματα που προκύπτουν σχετικά με το Διαδίκτυο, καθώς και στην εκπαίδευση των χρηστών για τις στρατηγικές αντιμετώπισής τους. Στον περσινό εορτασμό της SID 2019 συμμετείχαν 158 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 59 ευρωπαϊκών, ενώ και τη φετινή χρονιά –με το μήνυμα «Όλοι μαζί για ένα καλύτερο διαδίκτυο»- διοργανώνονται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις και δράσεις που προωθούν την ασφαλή και θετική χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας ανά τον κόσμο[1].
• Οι ηλεκτρονικές απάτες, η απώλεια ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, το ακατάλληλο περιεχόμενο και η ρητορική μίσους αποτελούν μερικές μόνο από τις απειλές που καραδοκούν στο Διαδίκτυο.
• 2 στους 10 Έλληνες αντιμετωπίζουν προβλήματα ασφαλείας κατά τη χρήση του Internet και, κατά συνέπεια, 4 στους 10 αποφεύγουν να προβούν σε συγκεκριμένες online δραστηριότητες[2].

Η ασφάλεια των δεδομένων μας

Το 78,5% των ελληνικών νοικοκυριών έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο από την κατοικία, ενώ 8 στους 10 Έλληνες χρήστες συνδέονται στο Internet εν κινήσει -εκτός κατοικίας και χώρου εργασίας- από φορητή συσκευή. Ανεξάρτητα από το πόσο συχνά κάνουν οι Έλληνες χρήση του Διαδικτύου – προκειμένου να αναζητήσουν πληροφορίες για προϊόντα ή υπηρεσίες (88,3%), να διαβάσουν ειδήσεις online (87,7%), να στείλουν ή να λάβουν ηλεκτρονικά μηνύματα (77,9%) ή να αφιερώσουν χρόνο σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (74,9%) – το μόνο σίγουρο είναι ότι αφήνουν παντού το ψηφιακό τους αποτύπωμα. Οι ηλεκτρονικές πληρωμές απαιτούν αυξημένη επαγρύπνηση και προσοχή προκειμένου να τηρηθεί η προστασία της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων του εκάστοτε χρήστη, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι 4 στους 10 Έλληνες (41,5%) πραγματοποιούν τόσο online αγορές όσο και συναλλαγές e-banking[3].

«Η προστασία των δεδομένων αποτελεί εξαρχής ‘θεμέλιο λίθο’ του ηλεκτρονικού εμπορίου, και γι’αυτόν το λόγο, άλλωστε, είναι τόσο σημαντική η επιλογή υπηρεσιών που εγγυώνται την απόλυτη ασφάλεια των στοιχείων, όπως ο αριθμός της πιστωτικής κάρτας», τονίζει ο Marcin Glogowski, General Manager της PayPal για την Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη. «Η ανάγκη αυτή γίνεται ακόμα πιο εμφανής και επιτακτική στις περιπτώσεις των αγορών μέσω φορητών συσκευών. Σύμφωνα με την έρευνα ‘PayPal mCommerce Index’, τα τρία τέταρτα των καταναλωτών σε ολόκληρο τον κόσμο πραγματοποιούν πλέον online αγορές, εντούτοις περισσότεροι από τους μισούς εκφράζουν ανησυχίες για την ασφάλεια των εν λόγω συναλλαγών[4]».   

Περίπου 2 στους 10 Έλληνες χρήστες του Διαδικτύου (16,8%) ηλικίας 16-74 ετών αντιμετωπίζουν προβλήματα ψηφιακής ασφάλειας, όπως ενδεικτικά η δόλια χρήση τραπεζικών καρτών, η απώλεια εγγράφων και λοιπών στοιχείων, η κακή χρήση προσωπικών πληροφοριών, η παραλαβή δόλιων, ψευδών ή παραπλανητικών μηνυμάτων (phishing / pharming), καθώς και η πρόσβαση παιδιών σε ακατάλληλες ιστοσελίδες. Ως εκ τούτου, τα κρούσματα ψηφιακών επιθέσεων φαίνεται ότι αποθαρρύνουν τους Έλληνες πολίτες από τη χρήση του Διαδικτύου, καθώς 4 στους 10 χρήστες (37,7%) τελικά αποφεύγουν και δεν προχωρούν σε συγκεκριμένες online δραστηριότητες, όπως οι τραπεζικές συναλλαγές μέσω web banking και οι αγορές αγαθών ή υπηρεσιών, εξαιτίας της γενικής ανησυχίας τους για θέματα ασφάλειας[5].

Το ακατάλληλο περιεχόμενο και η διαδικτυακή παρενόχληση αποτελούν εξίσου σοβαρά ζητήματα

Οι απόπειρες εξαπάτησης και κλοπής ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων (phishing) δεν είναι οι μοναδικές διαδεδομένες απειλές που ενδέχεται να συναντήσουμε κατά την ψηφιακή μας δραστηριότητα. Ανάμεσα στους άλλους κινδύνους περιλαμβάνονται η επαφή με ακατάλληλο, παράνομο ή επικίνδυνο περιεχόμενο και η διαδικτυακή παρενόχληση, και απαντώνται κυρίως στον νεαρό πληθυσμό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μεγαλύτερης εθνικής έρευνας για τη διαδικτυακή συμπεριφορά των παιδιών και νέων ηλικίας 10-17 ετών, η οποία διεξήχθη από το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου – ΙΤΕ, το 70% έχει ανοίξει προφίλ σε κοινωνικό δίκτυο κάτω από την επιτρεπτή ηλικία των 13 ετών, ενώ το 83% παραδέχεται ότι «σερφάρει» χωρίς γονική επίβλεψη, δεδομένα τα οποία, σε συνδυασμό με την υπερβολική χρήση του Internet, καθιστούν τα παιδιά ιδιαίτερα ευάλωτα στους κινδύνους της «ψηφιακής ζωής». Ένα στα 5 παιδιά δηλώνει ότι έχει πέσει θύμα διαδικτυακής παρενόχλησης, ενώ το 61% έχει συναντήσει ακατάλληλο περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών ρητορικής μίσους (hate speech), αφού τα μηνύματα μισαλλόδοξου λόγου αυξάνονται όλο και περισσότερο στα social media[6].

«Ως PayPal, αρνούμαστε να υποστηρίζουμε ιδιώτες και οργανισμούς που διαδίδουν τη ρητορική μίσους ή προάγουν κάθε μορφής επιθετικότητα», υπογραμμίζει ο Marcin Glogowski. «Επομένως, αυτός είναι ο λόγος που αντιδρούμε και αναλαμβάνουμε συγκεκριμένες δράσεις προς εκείνους που υποκινούν και θρέφουν το μίσος και παράλληλα υποστηρίζουμε όσους επιδιώκουν να δημιουργούν έναν ασφαλή χώρο για όλους στο Διαδίκτυο, έχοντας και εμάς στο πλευρό τους».                                                 

Πως να χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο με ασφάλεια

• Ασφάλεια ιστοσελίδων
  • Ελέγξε την ορθότητα της ηλεκτρονικής διεύθυνσης, ειδικά όταν μεταφέρεστε σε άλλους συνδέσμους. Η αρχική σελίδα πρέπει να ξεκινά απαραιτήτως με ‘https’.
  • Κάθε φορά που επιλέγετε μια μέθοδο σύνδεσης, να χρησιμοποιείτε πάντοτε την επιλογή με πρωτόκολλο κρυπτογράφησης SSL.
  • Εάν δεν είστε απόλυτα βέβαιοι για την ασφάλεια των links που δέχεστε μέσω email, είναι προτιμότερο να τα αποφεύγετε και να επισκέπτεστε τις εν λόγω ιστοσελίδες μέσω ενημερωμένου

• Ασφάλεια προσωπικών δεδομένων
• Να κάνετε εγκατάσταση λογισμικού προστασίας από ιούς (antivirus) – θα σας βοηθήσει να αποφύγετε βασικές απειλές, με τις αντίστοιχες προειδοποιήσεις, προτού μεταβείτε σε ύποπτες ιστοσελίδες ή κατεβάσετε επικίνδυνα αρχεία.
• Να αποφεύγετε τη χρήση δημοσίων και μη ασφαλών δικτύων Wi-Fi.
• Να θέτετε όρια στον αριθμό των προσωπικών φωτογραφιών και λοιπών πληροφοριών που αναρτάτε δημοσίως.

• Ασφάλεια αγορών
  • Ελέγχετε τα στοιχεία και τους κανονισμούς του εκάστοτε e-shop ηλεκτρονικού καταστήματος, να αναζητάτε online κριτικές του εμπορικού ηλεκτρονικού καταστήματος και να διαβάζετε με προσοχή τους όρους του προγράμματος προστασίας του αγοραστή.
  • Να επιλέγετε αποκλειστικά και μόνο έναν αξιόπιστο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών. Διάφορες μέθοδοι πληρωμής, όπως και η PayPal, σας επιτρέπουν να πραγματοποιείτε αγορές σε πάμπολλα ηλεκτρονικά σημεία, ενώ ταυτόχρονα εγγυώνται την ασφάλεια των συναλλαγών σας.
  • Να δημιουργείτε ισχυρούς και μοναδικούς κωδικούς πρόσβασης και να τους διατηρείτε μυστικούς.

[1] https://www.saferinternetday.org

[2] ELSTAT Survey | Use of e-commerce and internet security: 2019  / ΕΛΣΤΑΤ – Χρήση ηλεκτρονικού εμπορίου και ασφάλεια στο διαδίκτυο: 2019

[3] ELSTAT Survey on the use of information and communication technologies by households and individuals: 2019 / ΕΛΣΤΑΤ – Έρευνα χρήσης τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας από νοικοκυριά και άτομα: 2019

[4] PayPal mCommerce Index Report 2019

[5] ELSTAT Survey | Use of e-commerce and internet security: 2019

[6] Greek Safer Internet Center Survey 2019