Αθήνα, 5 Νοεμβρίου 2015 – Ο ΟΤΕ ανακοινώνει σήμερα τα ενοποιημένα οικονομικά αποτελέσματα για το Γ’ τρίμηνο και το εννεάμηνο του 2015, με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Αναλυτικά, τα οικονομικά μεγέθη του Ομίλου ΟΤΕ διαμορφώθηκαν ως εξής…· Ακόμη ένα τρίμηνο με ισχυρά έσοδα:
– Ενίσχυση εσόδων σταθερής στην Ελλάδα, κυρίως χάρη σε Broadband & TV
– Περαιτέρω βελτίωση εσόδων από υπηρεσίες κινητής στην Ελλάδα για ένα ακόμη τρίμηνο
· Ισχυρό περιθώριο EBITDA Ομίλου στο 36,0% χάρη στον έλεγχο του κόστους
– Περιθώριο EBITDA σταθερής Ελλάδας στο 41,7%
– Ανθεκτικό περιθώριο EBITDA κινητής Ελλάδας στο 39,6%
· Διατήρηση ισχυρών Ελεύθερων Ταμειακών Ροών: €252 εκατ. το εννεάμηνο του 2015 (+17,5%)
· Καθαρός Δανεισμός κάτω από €1,1 δισ. (0,8 φορές το EBITDA), παρά την αύξηση των επενδύσεων για ανάπτυξη στα €433 εκατ. (+2% στο εννεάμηνο)
Αθήνα, 5 Νοεμβρίου 2015 – Ο ΟΤΕ ανακοινώνει σήμερα τα ενοποιημένα οικονομικά αποτελέσματα για το Γ’ τρίμηνο και το εννεάμηνο του 2015, με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Αναλυτικά, τα οικονομικά μεγέθη του Ομίλου ΟΤΕ διαμορφώθηκαν ως εξής:
| (Εκατ. € ) | Γ’τρίμηνο 2015 | Γ’τρίμηνο 2014 | +/- % | Εννεάμηνο 2015 | Εννεάμηνο 2014 | +/- % |
| Κύκλος Εργασιών | 971,3 | 987,6 | -1,7% | 2.865,6 | 2.901,9 | -1,3% |
| EBITDA | 335,3 | 367,4 | -8,7% | 890,5 | 1.041,1 | -14,5% |
| Προσαρμοσμένο EBITDA* | 350,1 | 371,1 | -5,7% | 994,5 | 1.050,7 | -5,3% |
| Προσαρμοσμένο Περιθώριο EBITDA % | 36,0% | 37,6% | -1,6μον | 34,7% | 36,2% | -1,5μον |
| Καθαρά Κέρδη | 78,3 | 69,1 | +13,3% | 115,1 | 194,2 | -40,7% |
| Βασικά Κέρδη ανά μετοχή (€) | 0,1602 | 0,1411 | +13,5% | 0,2355 | 0,3982 | -40,9% |
Προσαρμοσμένες Καθαρές ταμειακές ροές
από λειτουργικές δραστηριότητες** | 234,6 | 277,2 | -15,4% | 684,7 | 638,5 | +7,2% |
Προσαρμοσμένες Επενδύσεις σε πάγια
περιουσιακά στοιχεία** | 141,6 | 149,8 | -5,5% | 432,6 | 424,0 | +2,0% |
| Προσαρμοσμένες Ελεύθερες ταμειακές ροές** | 93,0 | 127,4 | -27,0% | 252,1 | 214,5 | +17,5% |
| Ταμειακά Διαθέσιμα & Λοιπά Χρηματοοικονομικά & Περιουσιακά Στοιχεία | 1.059,0 | 1.314,3 | -19,4% | 1.059,0 | 1.314,3 | -19,4% |
| Καθαρός Δανεισμός (Προσαρμοσμένος) | 1.090,5 | 1.427,4 | -23,6% | 1.090,5 | 1.427,4 | -23,6% |
* Εξαιρουμένης της επίδρασης προγραμμάτων εθελούσιας αποχώρησης και αναδιοργάνωσης
** Οι Ταμειακές ροές περιλαμβανομένων των εισπραχθέντων τόκων και εξαιρουμένων των προγραμμάτων εθελούσιας αποχώρησης, εξόδων αναδιοργάνωσης και/ή των πληρωμών για άδειες φάσματος
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα Γ’ τριμήνου 2015, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, κ. Mιχάλης Τσαμάζ, ανέφερε: «Είμαστε πολύ ευχαριστημένοι για τις επιδόσεις μας το περασμένο τρίμηνο στην Ελλάδα, σε ένα περιβάλλον που παραμένει δύσκολο. Τα έσοδα της σταθερής ενισχύθηκαν, με τις υπηρεσίες λιανικής να σημειώνουν ανάπτυξη, καθώς τα ενισχυμένα έσοδα από τηλεόραση και ευρυζωνικές υπηρεσίες για πρώτη φορά αντιστάθμισαν τα χαμηλότερα έσοδα από φωνή. Επιπρόσθετα, η πτώση των εσόδων από υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα περιορίστηκε περαιτέρω. Αυτές οι επιδόσεις δικαιώνουν την απόφασή μας να επενδύουμε σταθερά όλα αυτά τα χρόνια για να παρέχουμε στους πελάτες μας υψηλή τεχνολογία και την καλύτερη εξυπηρέτηση. Φυσική εξέλιξη της στρατηγικής αυτής απόφασης είναι η καθιέρωση ενιαίας μάρκας COSMOTE για τις εμπορικές προτάσεις μας στην Ελλάδα, στην οποία προχωρήσαμε πρόσφατα. Στη Ρουμανία, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε προκλήσεις, ωστόσο αναμένουμε ότι οι επενδύσεις μας θα αρχίσουν να αποδίδουν στα τέλη του επόμενου έτους.»
Ο κ. Τσαμάζ πρόσθεσε: «Παρά τις επιπλέον επενδύσεις για ανάπτυξη και την επιβράδυνση των ταμειακών ροών εξαιτίας της τραπεζικής αργίας στην Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι, εκτιμούμε ότι θα επιτύχουμε το στόχο για τις ελεύθερες ταμειακές ροές που έχουμε θέσει για το έτος, καθώς οι συνθήκες θα σταθεροποιούνται. Ως εκ τούτου, εκτιμούμε ότι θα κλείσουμε τη χρονιά αρκετά ισχυροί ώστε να συνεχίσουμε να επενδύουμε στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων μας στις χώρες παρουσίας του Ομίλου ΟΤΕ.»
Προοπτικές
Για το υπόλοιπο του 2015, ο ΟΤΕ εκτιμά ότι θα συνεχιστεί η σταθεροποίηση των επιδόσεών του στην Ελλάδα και οι έντονες ανταγωνιστικές πιέσεις στις διεθνείς δραστηριότητές του. Οι επιδόσεις στην Ελλάδα θα μπορούσαν ωστόσο να επηρεαστούν από τις αυξανόμενες φορολογικές απαιτήσεις και την επακόλουθη πιθανή μείωση στην αγοραστική δύναμη καταναλωτών και επιχειρήσεων. Τα αποτελέσματα θα συνεχίσουν να επηρεάζονται θετικά από τις προσπάθειες περιορισμού του κόστους, ιδίως από τα πρόσφατα προγράμματα οικειοθελούς αποχώρησης. Οι επενδύσεις του ΟΤΕ αναμένεται να ανέλθουν σε €0,5 δισ. περίπου, χωρίς το κόστος απόκτησης φάσματος. Αναμένοντας κανονικές συνθήκες ρευστότητας στην Ελληνική οικονομία και ομαλοποίηση στο κεφάλαιο κίνησής του, Ο ΟΤΕ διατηρεί το στόχο των ελεύθερων ταμειακών ροών του σε €0,5 δισ. για το 2015 (εξαιρουμένων πληρωμών για άδειες φάσματος και προγράμματα οικειοθελούς αποχώρησης).
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΟΜΙΛΟΥ
| (Εκατ. € ) | Γ’τρίμηνο 2015 | Γ’τρίμηνο 2014 | +/- % | Εννεάμηνο 2015 | Εννεάμηνο 2014 | +/- % |
| Σταθερή Τηλεφωνία, Ελλάδα | 377,3 | 376,4 | +0,2% | 1.123,9 | 1.119,5 | +0,4% |
| Κινητή Τηλεφωνία, Ελλάδα | 319,1 | 329,4 | -3,1% | 915,9 | 936,9 | -2,2% |
| Σταθερή Τηλεφωνία, Ρουμανία | 143,5 | 151,3 | -5,2% | 442,7 | 457,7 | -3,3% |
| Κινητή Τηλεφωνία, Ρουμανία | 109,2 | 107,0 | +2,1% | 317,4 | 326,8 | -2,9% |
| Κινητή Τηλεφωνία, Αλβανία | 22,0 | 21,3 | +3,3% | 55,6 | 61,1 | -9,0% |
| Λοιπά | 111,4 | 111,5 | -0,1% | 340,4 | 315,5 | +7,9% |
| Ενδοομιλικές απαλοιφές (Κινητή & Όμιλος) | (111,2) | (109,3) | +1,7% | (330,3) | (315,6) | +4,7% |
| ΣΥΝΟΛΟ | 971,3 | 987,6 | -1,7% | 2.865,6 | 2.901,9 | -1,3% |
| Λοιπά λειτουργικά έσοδα/(έξοδα), καθαρά | 11,3 | 16,7 | -32,3% | 36,7 | 43,0 | -14,7% |
| | | | | | | | |
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ EBITDA ΟΜΙΛΟΥ
| (Εκατ. € ) | Γ’τρίμηνο 2015 | Γ’τρίμηνο 2014 | +/- % | Εννεάμηνο 2015 | Εννεάμηνο 2014 | +/- % |
| Σταθερή Τηλεφωνία, Ελλάδα | 157,2 | 150,8 | +4,2% | 450,3 | 432,5 | +4,1% |
| Περιθώριο EBITDA | 41,7% | 40,1% | +1,6μον | 40,1% | 38,6% | +1,5μον |
| Κινητή Τηλεφωνία, Ελλάδα | 126,5 | 133,7 | -5,4% | 336,8 | 355,4 | -5,2% |
| Περιθώριο EBITDA | 39,6% | 40,6% | -1μον | 36,8% | 37,9% | -1,1μον |
| Σταθερή Τηλεφωνία, Ρουμανία | 23,9 | 35,0 | -31,7% | 82,8 | 118,4 | -30,1% |
| Περιθώριο EBITDA | 16,7% | 23,1% | -6,4μον | 18,7% | 25,9% | -7,2μον |
| Κινητή Τηλεφωνία, Ρουμανία | 24,4 | 25,5 | -4,3% | 69,7 | 78,1 | -10,8% |
| Περιθώριο EBITDA | 22,3% | 23,8% | -1,5μον | 22,0% | 23,9% | -1,9μον |
| Κινητή Τηλεφωνία, Αλβανία | 4,6 | 7,6 | -39,5% | 10,9 | 21,4 | -49,1% |
| Περιθώριο EBITDA | 20,9% | 35,7% | -14,8μον | 19,6% | 35,0% | -15,4μον |
| Λοιπά | 13,7 | 18,4 | -25,5% | 44,5 | 44,8 | -0,7% |
| Περιθώριο EBITDA | 12,3% | 16,5% | -4,2μον | 13,1% | 14,2% | -1,1μον |
Ενδοομιλικές απαλοιφές
(Κινητή & Όμιλος) | (0,2) | 0,1 | – | (0,5) | 0,1 | – |
| Όμιλος OTE | 350,1 | 371,1 | -5,7% | 994,5 | 1.050,7 | -5,3% |
| Περιθώριο EBITDA | 36,0% | 37,6% | -1,6μον | 34,7% | 36,2% | -1,5μον |
Το Γ’ τρίμηνο του 2015, ο Όμιλος ΟΤΕ πέτυχε ανθεκτικά έσοδα, κυρίως λόγω της περαιτέρω βελτίωσης των δραστηριοτήτων σταθερής και κινητής στην Ελλάδα, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες της χώρας. Ο κύκλος εργασιών της σταθερής τηλεφωνίας στην Ελλάδα ενισχύθηκε κατά 0,2%, σημειώνοντας αύξηση σε ετήσια βάση για τέταρτο συνεχόμενο τρίμηνο. Τα έσοδα από υπηρεσίες της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 3,3%, συνεχίζοντας την τάση βελτίωσης των προηγούμενων τριμήνων (Β’ τρίμηνο 2015: -4,6%, Α’ τρίμηνο 2015: -4,9%).
Στη Ρουμανία, τα έσοδα κινητής ενισχύθηκαν κατά 2,1%, σημειώνοντας αύξηση για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο μετά τη μείωση στα τέλη τερματισμού που επιβλήθηκε τον Απρίλιο του 2014. Τα έσοδα σταθερής τηλεφωνίας στη Ρουμανία μειώθηκαν κατά 5,2% το Γ’ τρίμηνο 2015, ως αποτέλεσμα των χαμηλότερων εσόδων χονδρικής.
Στην Αλβανία, παρά τις ανταγωνιστικές και ρυθμιστικές πιέσεις, η εταιρεία πέτυχε σημαντική ανάκαμψη των εσόδων της, με τα έσοδα από υπηρεσίες να αυξάνονται κατά 4,4%.
Τα λοιπά έσοδα, τα οποία αποτελούν το 11% των εσόδων του Ομίλου ΟΤΕ, παρέμειναν αμετάβλητα σε ετήσια βάση, στα €111,4 εκατ.
Τα συνολικά Λειτουργικά Έξοδα του Ομίλου,εξαιρουμένων των αποσβέσεων, των απομειώσεων και των επιβαρύνσεων που σχετίζονται με Προγράμματα Οικειοθελούς Αποχώρησης και κόστη αναδιοργάνωσης, διαμορφώθηκαν σε €632,5 εκατ. το Γ’ τρίμηνο του 2015, σχεδόν αμετάβλητα σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2014. Τα έξοδα περιαγωγής και διασύνδεσης του Ομίλου αυξήθηκαν κατά 8,0% κατά το τρίμηνο, ως αποτέλεσμα της υψηλότερης εποχικής κίνησης χονδρικής στην ΟΤΕ Globe. Αντίθετα, μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος οικειοθελούς αποχώρησης στο τέλος του δεύτερου τριμήνου, η οποία αναμένεται να αποφέρει ετήσια εξοικονόμηση πάνω από €30 εκατ., τα έξοδα προσωπικού μειώθηκαν κατά 3% σε επίπεδο Ομίλου.
Το Γ’ τρίμηνο, η προσαρμοσμένη κερδοφορία EBITDA του Ομίλου διαμορφώθηκε σε €350,1 εκατ. σημειώνοντας μείωση 5,7%, ενώ το περιθώριο προσαρμοσμένης κερδοφορίας EBITDA διαμορφώθηκε στο 36,0%. Αυτό οφείλεται κυρίως στη μείωση της κερδοφορίας στη σταθερή τηλεφωνία Ρουμανίας, λόγω της υψηλής βάσης σύγκρισης από σημαντικές πωλήσεις ακινήτων και μεταχειρισμένου χαλκού το Γ’ τρίμηνο του 2014. Στις διεθνείς δραστηριότητες του Ομίλου, οι αυξημένες ανταγωνιστικές πιέσεις οδήγησαν σε συρρίκνωση της κερδοφορίας EBITDA. Ο Όμιλος εστιάζει σε πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των επιδόσεών του σε όλες τις δραστηριότητες επενδύοντας σε δίκτυο και εμπορικές προτάσεις.
Λόγω μείωσης του δανεισμού, τα χρηματοοικονομικά έξοδα μειώθηκαν κατά 47,5% στο τρίμηνο, σε €35,7 εκατ. Επιπλέον, το Γ’ τρίμηνο 2014, ο ΟΤΕ δαπάνησε €21 εκατ. για επαναγορές ομολόγων.
O φόρος εισοδήματος του Ομίλου διαμορφώθηκε σε €20,7 εκατ. το Γ’ τρίμηνο του 2015, σε σχέση με €34,4 εκατ. πέρυσι. Το Γ’ τρίμηνο του 2015 επηρεάστηκε θετικά κατά €29,4 εκατ. από την επανεκτίμηση των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων του Ομίλου λόγω της αλλαγής του φορολογικού συντελεστή στην Ελλάδα από 26% σε 29%.
Τα καθαρά κέρδη του Ομίλου ανήλθαν σε €78,3 εκατ. το Γ’ τρίμηνο του 2015, αυξημένα κατά 13,3% σε σχέση με πέρυσι, λόγω της θετικής επίδρασης από την επανεκτίμηση των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων του Ομίλου.
Οι επενδύσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία το Γ’ τρίμηνο του 2015 ανήλθαν σε €141,6 εκατ. μειωμένες κατά 5,5% σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2014, κατά το οποίο είχαν υλοποιηθεί σημαντικές δαπάνες για την επέκταση του δικτύου οπτικών ινών στη Ρουμανία. Οι επενδύσεις στη σταθερή τηλεφωνία Ελλάδας και Ρουμανίας ανήλθαν σε €66,8 εκατ. και €21,2 εκατ. αντίστοιχα. Στις δραστηριότητες κινητής τηλεφωνίας, οι συνολικές επενδύσεις διαμορφώθηκαν σε €50,1 εκατ.
Το Γ’ τρίμηνο του 2015, οι προσαρμοσμένες ελεύθερες ταμειακές ροές του Ομίλου (συμπεριλαμβανομένων των εισπραχθέντων τόκων και εξαιρουμένων των πληρωμών που σχετίζονται με τα Προγράμματα Οικειοθελούς Αποχώρησης, αναδιοργάνωσης και με τις άδειες φάσματος) ήταν ισχυρές παρά τις υψηλότερες απαιτήσεις κεφαλαίου κίνησης σε μία περίοδο σοβαρών περιορισμών ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Το εννεάμηνο του 2015 οι προσαρμοσμένες ελεύθερες ταμειακές ροές του Ομίλου ανήλθαν σε €252,1 εκατ., αυξημένες κατά 17,5% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2014.
Ο προσαρμοσμένος καθαρός δανεισμός του Ομίλου ήταν κάτω από €1,1 δισ. στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, μειωμένος κατά 23,6% σε σχέση με τις 30 Σεπτεμβρίου του 2014, που αντιστοιχεί σε 0,8 φορές το προσαρμοσμένο ετήσιο ΕΒΙTDA του Ομίλου.
Η ανάλυση του δανεισμού του Ομίλου παρουσιάζεται παρακάτω:
| (Εκατ. € ) | 30 Σεπτεμβρίου 2015 | 31 Δεκεμβρίου 2014 | +/- % | 30 Σεπτεμβρίου 2014 | +/- % |
| Βραχυπρόθεσμα: | | | | | |
| – Τραπεζικά δάνεια | 0,0 | 0,0 | – | 0,0 | – |
| Μεσο & μακροπρόθεσμα: | | | | | |
| – Ομόλογα | 2.016,5 | 2.472,6 | -18,4% | 2.564,8 | -21,4% |
| – Τραπεζικά δάνεια | 133,0 | 165,9 | -19,8% | 176,9 | -24,8% |
| Σύνολο Δανειακών Υποχρεώσεων | 2.149,5 | 2.638,5 | -18,5% | 2.741,7 | -21,6% |
| Ταμειακά Διαθέσιμα | 1.052,3 | 1.509,9 | -30,3% | 1.310,1 | -19,7% |
| Καθαρός Δανεισμός | 1.097,2 | 1.128,6 | -2,8% | 1.431,6 | -23,4% |
| Λοιπά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία | 6,7 | 3,7 | +81,1% | 4,2 | +59,5% |
| Προσαρμοσμένος Καθαρός Δανεισμός | 1.090,5 | 1.124,9 | -3,1% | 1.427,4 | -23,6% |
1. ΕΛΛΑΔΑ
ΣΥΝΟΨΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ-ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
| | 30 Σεπτεμβρίου 2015 | 30 Σεπτεμβρίου 2014 | +/- % |
| PSTN συνδέσεις | 2.343.579 | 2.435.562 | -3,8% |
| ISDN συνδέσεις (BRA & PRA) | 315.282 | 339.277 | -7,1% |
| Άλλες συνδέσεις (MSAN & VοB) | 37.169 | 13.104 | +183,6% |
Σύνολο Συνδέσεων γραμμής πρόσβασης ΟΤΕ (με WLR) | 2.696.030 | 2.787.943 | -3,3% |
| Εκ των οποίων Χονδρική Εκμίσθωση Γραμμών (WLR) | 20.031 | 39.178 | -48,9% |
Συνδέσεις Λιανικής ΟΤΕ εξαιρουμένης της Χονδρικής
Εκμίσθωσης Γραμμών (ex-WLR) | 2.675.999 | 2.748.765 | -2,6% |
| Σύνολο Ενεργών Ευρυζωνικών Συνδέσεων OTE | 1.481.623 | 1.358.841 | +9,0% |
| Ενεργές Ευρυζωνικές Συνδέσεις ΟΤΕ λιανικής | 1.459.347 | 1.334.894 | +9,3% |
| Συνδρομητές ΟΤΕ TV (IPTV & Δορυφορική τηλεόραση) | 413.602 | 320.578 | +29,0% |
| Αδεσμοποίητη Πρόσβαση στον Τοπικό Βρόγχο –LLU (ενεργή) | 2.040.328 | 1.984.977 | +2,8% |
Το Γ’ τρίμηνο του 2015, η συνολική αγορά πρόσβασης στην Ελλάδα (ενεργοί συνδρομητές λιανικής ΟΤΕ, χονδρική εκμίσθωση γραμμών και συνδρομητές πλήρους Αδεσμοποίητης Πρόσβασης στον Τοπικό Βρόχο) περιορίστηκε κατά 16.000 γραμμές. Η σταθερή τηλεφωνία του ΟΤΕ κατέγραψε καθαρή μείωση 14.000 γραμμών πρόσβασης, απώλειες σημαντικά χαμηλότερες για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο σε σχέση με τις τάσεις των προηγούμενων χρόνων.
Το Γ’ τρίμηνο του 2015, ο ΟΤΕ προσέλκυσε 31.000 νέους συνδρομητές ευρυζωνικών υπηρεσιών λιανικής, ή το 68% περίπου των συνολικών καθαρών νέων συνδέσεων της αγοράς, φθάνοντας συνολικά τους 1.459.000 πελάτες. Οι ευρυζωνικές υπηρεσίες υψηλών ταχυτήτων VDSL της εταιρείας, είχαν προσελκύσει πάνω από 132.000 συνδρομητές στο τέλος του τριμήνου. Ο Όμιλος ΟΤΕ συνεχίζει με γοργούς ρυθμούς την ενεργοποίηση νέων αστικών κέντρων και την εγκατάσταση υπαίθριων καμπινών, με στόχο να διατηρήσει και να ενισχύσει την πελατειακή βάση και το μέσο έσοδο ανά πελάτη. Σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον, τα προγράμματα VDSL και η σταθερή προσπάθεια βελτίωσης της εμπειρίας του πελάτη, είναι το όχημα για την ενίσχυση του μεριδίου αγοράς στις καθαρές νέες ευρυζωνικές συνδέσεις.
Ισχυρή ανάπτυξη παρουσίασαν οι υπηρεσίες τηλεόρασης. Στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, ο συνολικός αριθμός συνδρομητών ΟΤΕ TV ανήλθε σε 414.000, με προσθήκη 36.000 πελατών στο τρίμηνο, τρεις φορές περισσότερων από το προηγούμενο τρίμηνο. Στην ταχεία αύξηση των συνδρομητών OTE TV κατά το τρίμηνο, συνέβαλε η απόκτηση των δικαιωμάτων τηλεοπτικής μετάδοσης για τρία χρόνια των αθλητικών διοργανώσεων ποδοσφαίρου UEFA Champions League και UEFA Europa League.
ΣΥΝΟΨΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ – ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
| (Εκατ. € ) | Γ’τρίμηνο 2015 | Γ’τρίμηνο 2014 | +/- % | Εννεάμηνο 2015 | Εννεάμηνο 2014 | +/- % |
| | | | | | | |
| Κύκλος Εργασιών | 377,3 | 376,4 | +0,2% | 1.123,9 | 1.119,5 | +0,4% |
| – Έσοδα λιανικής σταθερής | 219,0 | 217,1 | +0,9% | 648,7 | 647,8 | +0,1% |
| – Έσοδα χονδρικής σταθερής | 85,7 | 82,1 | +4,4% | 248,7 | 246,8 | +0,8% |
| – Λοιπά | 72,6 | 77,2 | -6,0% | 226,5 | 224,9 | +0,7% |
| Λοιπά λειτουργικά έσοδα/(έξοδα), καθαρά | 4,0 | 1,5 | – | 10,3 | 2,2 | – |
| EBITDA | 156,6 | 150,8 | +3,8% | 371,2 | 432,5 | -14,2% |
| Περιθώριο EBITDA % | 41,5% | 40,1% | +1,4μον | 33,0% | 38,6% | -5,6μον |
| Προσαρμοσμένο EBITDA* | 157,2 | 150,8 | +4,2% | 450,3 | 432,5 | +4,1% |
| Περιθώριο EBITDA % | 41,7% | 40,1% | +1,6μον | 40,1% | 38,6% | +1,5μον |
| Λειτουργικά Κέρδη/(ζημίες) (ΕΒΙΤ) | 77,9 | 82,0 | -5,0% | 150,0 | 225,3 | -33,4% |
| Κόστος προγράμματος εθελούσιας εξόδου/αντιλογισμός | (0,6) | 0,0 | – | (79,1) | 0,0 | – |
| Αποσβέσεις | (78,7) | (68,8) | +14,4% | (221,2) | (207,2) | +6,8% |
* Εξαιρουμένης της επίδρασης προγραμμάτων εθελούσιας αποχώρησης και εξόδων αναδιοργάνωσης
Μετά από αρκετά χρόνια πτώσης, το Γ’ τρίμηνο του 2015 τα έσοδα σταθερής τηλεφωνίας Ελλάδας αυξήθηκαν για τέταρτο συνεχόμενο τρίμηνο. Τα έσοδα λιανικής σταθερής αυξήθηκαν κατά 1% στο τρίμηνο, λόγω των ισχυρών επιδόσεων σε ευρυζωνικές υπηρεσίες και τηλεόραση, των σημαντικών επενδύσεων σε δίκτυα, της αναβάθμισης της εμπειρίας του πελάτη, αλλά και εμπορικών πρωτοβουλιών.
Τα συνολικά Λειτουργικά Έξοδα της σταθερής τηλεφωνίας Ελλάδας, εξαιρουμένων των αποσβέσεων και των εξόδων που σχετίζονται με τα Προγράμματα Οικειοθελούς Αποχώρησης και αναδιοργάνωσης, διαμορφώθηκαν σε €224,1 εκατ. το Γ’ τρίμηνο του 2015, μειωμένα κατά 1,3% σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2014. Το συνολικό κόστος προσωπικού αυξήθηκε κατά 5,2% στη σταθερή τηλεφωνία Ελλάδας, γεγονός που οφείλεται εξ’ολοκλήρου στην ενσωμάτωση των υπαλλήλων της OTE Plus και της Voicenet στον ΟΤΕ, από το Α’ τρίμηνο του 2015. Αυτή η αύξηση αντισταθμίστηκε από τη μείωση στις αμοιβές τρίτων, καθώς και στα έξοδα συντήρησης και επισκευής. Επιπλέον, θετικά άρχισε να επιδρά και το πρόσφατο πρόγραμμα οικειοθελούς αποχώρησης.
Ως εκ τούτου, το προσαρμοσμένο περιθώριο EBITDA, βελτιώθηκε περαιτέρω στη σταθερή τηλεφωνία Ελλάδας, φτάνοντας στο 41,7% και καταγράφοντας αύξηση 160 μονάδων βάσης σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2014, συνεχίζοντας τη σταδιακή βελτίωση του περιθωρίου το 2015. Το προσαρμοσμένο EBITDA για το τρίμηνο αυξήθηκε κατά 4,2% σε €157,2 εκατ., αποτέλεσμα των ισχυρών εσόδων και του ελέγχου του κόστους.
ΣΥΝΟΨΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ
ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
| | 30 Σεπτεμβρίου 2015 | 30 Σεπτεμβρίου 2014 | +/- % |
| Συνδρομητές κινητής | 7.427.281 | 7.335.833 | +1,2% |
| (Εκατ. € ) | Γ’τρίμηνο 2015 | Γ’τρίμηνο 2014 | +/- % | Εννεάμηνο 2015 | Εννεάμηνο 2014 | +/- % |
| Έσοδα υπηρεσιών | 260,4 | 269,2 | -3,3% | 732,9 | 765,3 | -4,2% |
| Σύνολο Εσόδων | 319,1 | 329,4 | -3,1% | 915,9 | 936,9 | -2,2% |
| Σύνολο λειτουργικών εξόδων(πλην αποσβέσεων,απομειώσεων, επίδρασης προγρ. εθελ. αποχώρησης & αναδιοργάνωσης) | (192,8) | (197,4) | -2,3% | (580,1) | (583,7) | -0,6% |
| Προσαρμοσμένο EBITDA* | 126,5 | 133,7 | -5,4% | 336,8 | 355,4 | -5,2% |
| Περιθώριο EBITDA % | 39,6% | 40,6% | -1μον | 36,8% | 37,9% | -1,1μον |
* Εξαιρουμένης της επίδρασης εξόδων αναδιοργάνωσης
Στο τέλος του Γ’ τριμήνου 2015, η Cosmote παρείχε υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας σε 7,4 εκατ. πελάτες στην Ελλάδα, με τη συνδρομητική βάση να αυξάνεται κατά 1,2% σε σχέση με τις 30 Σεπτεμβρίου 2014.
Το Γ’ τρίμηνο 2015, η πτώση των εσόδων από υπηρεσίες διαμορφώθηκε σε 3,3%, παρουσιάζοντας βελτίωση από το προηγούμενο τρίμηνο (Β’ τρίμηνο 2015: -4,6%), παρά τις πιέσεις στο μέσο έσοδο ανά πελάτη λόγω του μακροοικονομικού περιβάλλοντος.
Εφαρμόζοντας τη στρατηγική της για διατήρηση και ανάπτυξη της πελατειακής της βάσης, εστιάζοντας στην εμπειρία του πελάτη και στην υψηλή ποιότητα υπηρεσιών, η Cosmote επενδύει σταθερά στην υπεροχή του δικτύου της σε κάλυψη και ταχύτητα. Το Γ’ τρίμηνο 2015, η Cosmote επέκτεινε περαιτέρω το 4G δίκτυό της, το οποίο σήμερα καλύπτει σχεδόν το 80% του πληθυσμού της χώρας, υπερέχοντας σημαντικά του ανταγωνισμού. Η εταιρεία διαθέτει ήδη κινητό ευρυζωνικό δίκτυο 4G+, τεχνολογίας LTE Advanced, σε περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε άλλες πόλεις και τουριστικούς προορισμούς. ενώ διέθεσε πρώτη εμπορικά ταχύτητες έως και 375Mbps.
Η χρήση δεδομένων μέσω κινητών τηλεφώνων συνέχισε να ενισχύεται με ταχύ ρυθμό το Γ’ τρίμηνο του 2015 με αποτέλεσμα η ανάπτυξη στην κίνηση δεδομένων στο δίκτυο της Cosmote να αγγίξει το 93% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο, κυρίως λόγω των υψηλών ταχυτήτων που προσφέρει το δίκτυο, καθώς και της αυξημένης διείσδυσης των smartphones.
Το Γ’ τρίμηνο 2015, ο δείκτης μικτού AMOU της Cosmote Ελλάδας μειώθηκε κατά 5,5% σε 304 λεπτά. Ο δείκτης μικτού ΑRPU για την ίδια περίοδο ήταν €12,5, μειωμένος κατά 3,1% από το Γ’ τρίμηνο του 2014.
2. ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΣΥΝΟΨΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ
ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ
| | | 30 Σεπτεμβρίου 2015 | 30 Σεπτεμβρίου 2014 | +/- % |
| Γραμμές Σταθερής Τηλεφωνίας (περιλαμβάνει CDMA) | 2.161.702 | 2.166.417 | -0,2% |
| Συνδρομητές ευρυζωνικών υπηρεσιών (περιλαμβάνει CDMA BB) | 1.201.173 | 1.237.638 | -2,9% |
| Συνδρομητές Τηλεόρασης (DTH, IPTV & καλωδιακή) | 1.431.761 | 1.396.973 | +2,5% |
| | | | | | |
| (Εκατ, € ) | Γ’τρίμηνο 2015 | Γ’τρίμηνο 2014 | +/- % | Εννεάμηνο 2015 | Εννεάμηνο 2014 | +/- % |
| Κύκλος Εργασιών | 143,5 | 151,3 | -5,2% | 442,7 | 457,7 | -3,3% |
| –Έσοδα λιανικής σταθερής | 82,4 | 90,2 | -8,6% | 252,3 | 273,1 | -7,6% |
| –Έσοδα χονδρικής σταθερής | 26,4 | 29,2 | -9,6% | 78,4 | 86,2 | -9,0% |
| – Λοιπά | 34,7 | 31,9 | +8,8% | 112,0 | 98,4 | +13,8% |
| Λοιπά έσοδα | 6,9 | 12,9 | -46,5% | 20,3 | 37,4 | -45,7% |
| EBITDA | 11,7 | 32,7 | -64,2% | 68,8 | 114,6 | -40,0% |
| Περιθώριο EBITDA % | 8,2% | 21,6% | -13,4μον | 15,5% | 25,0% | -9,5μον |
| Προσαρμοσμένο EBITDA* | 23,9 | 35,0 | -31,7% | 82,8 | 118,4 | -30,1% |
| Περιθώριο EBITDA % | 16,7% | 23,1% | -6,4μον | 18,7% | 25,9% | -7,2μον |
| Λειτουργικά Κέρδη/(ζημίες) (EBIT) | (24,1) | 0,7 | – | (34,1) | 7,2 | – |
| (Κόστος) προγράμματος εθελούσιας εξόδου | (12,2) | (2,3) | – | (14,0) | (3,8) | – |
| Αποσβέσεις | (35,8) | (32,0) | +11,9% | (102,9) | (107,4) | -4,2% |
| | | | | | | | |
* Εξαιρουμένης της επίδρασης προγραμμάτων αναδιοργάνωσης
Το Γ’ τρίμηνο του 2015, τα έσοδα της σταθερής τηλεφωνίας στη Ρουμανία μειώθηκαν κατά 5% σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο 2014, λόγω της συνεχιζόμενης ισχυρής πτώσης στα έσοδα από φωνή (-16%). Αντισταθμίζοντας εν μέρει αυτή την τάση, τα έσοδα κινητής υπερτριπλασιάστηκαν, λόγω των προσφορών σε συνδυαστικά πακέτα σταθερής-κινητής, καθώς οι πελάτες που επέλεξαν ολοκληρωμένα συνδυαστικά πακέτα αυξήθηκαν κατά 28% σε σχέση με το Β’ τρίμηνο του 2015. Στο τέλος του Γ’ τριμήνου 2015, ο συνολικός αριθμός συνδρομητών τηλεόρασης ήταν αυξημένος κατά 2,5% σε σχέση με τις 30 Σεπτεμβρίου 2014, ενώ ο αριθμός των συνδρομητών ευρυζωνικών συνδέσεων μειώθηκε κατά 2,9% την ίδια περίοδο.
Τα συνολικά λειτουργικά έξοδα της σταθερής τηλεφωνίας, εξαιρουμένων των αποσβέσεων και των επιβαρύνσεων που σχετίζονται με τα Προγράμματα Οικειοθελούς Αποχώρησης και αναδιοργάνωσης, μειώθηκαν κατά 2% το Γ’ τρίμηνο του 2015, σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2014.
Τα λοιπά έσοδα, που αφορούν κυρίως σε πώληση ακινήτων και χαλκού, μειώθηκαν κατά 46% το Γ’ τρίμηνο του 2015 σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο 2014, επηρεάζοντας αρνητικά την κερδοφορία EBITDA της σταθερής στη Ρουμανία, η όποια μειώθηκε σημαντικά για δεύτερο τρίμηνο.
Η Telekom Romania επενδύει σταθερά στην επέκταση των δικτύων οπτικής ίνας, ξεπερνώντας τον ανταγωνισμό. Παράλληλα, οι νέες συνδυαστικές προτάσεις υπό το brand T αποτελούν μια ξεχωριστή πρόταση για την αγορά. Οι επενδύσεις στο δίκτυο σε συνδυασμό με την εμπορική παρουσία αναμένεται να βελτιώσουν μεσοπρόθεσμα τη θέση της εταιρείας.
ΣΥΝΟΨΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ
ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ
| | 30 Σεπτεμβρίου 2015 | 30 Σεπτεμβρίου 2014 | +/- % | | | |
| Συνδρομητές κινητής | 5.716.156 | 5.889.705 | -2,9% | | | |
| | | | | | | |
| (Εκατ, € ) | Γ’τρίμηνο 2015 | Γ’τρίμηνο 2014 | +/- % | Εννεάμηνο 2015 | Εννεάμηνο 2014 | +/- % |
| Έσοδα υπηρεσιών | 80,1 | 82,3 | -2,7% | 236,7 | 256,4 | -7,7% |
| Σύνολο Εσόδων | 109,2 | 107,0 | +2,1% | 317,4 | 326,8 | -2,9% |
| Σύνολο λειτουργικών εξόδων (εξαιρ. αποσβέσεων, απομειώσεων, επίδρασης προγρ. εθελ. αποχώρησης & αναδιοργάνωσης) | (85,1) | (81,7) | +4,2% | (248,8) | (249,4) | -0,2% |
| Προσαρμοσμένο EBITDA* | 24,4 | 25,5 | -4,3% | 69,7 | 78,1 | -10,8% |
| Περιθώριο EBITDA % | 22,3% | 23,8% | -1,5μον | 22,0% | 23,9% | -1,9μον |
| | | | | | | | | | |
* Εξαιρουμένης της επίδρασης εξόδων αναδιοργάνωσης
Στο τέλος του Γ’ τριμήνου του 2015, οι πελάτες κινητής της Telekom Romania διαμορφώθηκαν σε 5,7 εκατ, εκ των οποίων 29% ήταν πελάτες συμβολαίου. Οι εταιρικοί πελάτες αυξήθηκαν κατά 7,7% σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2014, χάρη στις στοχευμένες προσφορές της εταιρείας για επαγγελματίες και επιχειρήσεις και τις συνέργιες με τη σταθερή υπό την επωνυμία «Telekom».
Ο δείκτης μικτού ΑRPU αυξήθηκε κατά 0,9% το Γ’ τρίμηνο του 2015 σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2014, λόγω του αυξημένου ARPU από εισερχόμενη κίνηση, ενώ ο δείκτης μεικτού AMOU μειώθηκε ελαφρώς (-1,7%).
Τα αυξημένα έξοδα διασύνδεσης και διανομής οδήγησαν σε μείωση της κερδοφορίας EBITDA. Ωστόσο, η μείωση μετριάστηκε, παρά τις έντονες τιμολογιακές και εμπορικές πιέσεις στην αγορά.
3. ΑΛΒΑΝΙΑ
ΣΥΝΟΨΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ
ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑΣ
| | 30 Σεπτεμβρίου 2015 | 30 Σεπτεμβρίου 2014 | +/- % | | | |
| Συνδρομητές κινητής | 1.995.785 | 2.042.144 | -2,3% | | | |
| | | | | | | |
| (Εκατ, € ) | Γ’τρίμηνο 2015 | Γ’τρίμηνο 2014 | +/- % | Εννεάμηνο 2015 | Εννεάμηνο 2014 | +/- % |
| Έσοδα υπηρεσιών | 21,4 | 20,5 | +4,4% | 53,6 | 59,1 | -9,3% |
| Σύνολο Εσόδων | 22,0 | 21,3 | +3,3% | 55,6 | 61,1 | -9,0% |
| Σύνολο λειτουργικών εξόδων(πλην αποσβέσεων,απομειώσεων, επίδρασης προγρ, εθελ, αποχώρησης & αναδιοργάνωσης) | (17,4) | (13,8) | +26,1% | (44,7) | (39,8) | +12,3% |
| Προσαρμοσμένο EBITDA* | 4,6 | 7,6 | -39,5% | 10,9 | 21,4 | -49,1% |
| Περιθώριο EBITDA % | 20,9% | 35,7% | -14,8μον | 19,6% | 35,0% | -15,4μον |
| | | | | | | | | | |
* Εξαιρουμένης της επίδρασης εξόδων αναδιοργάνωσης
Το Γ’ τρίμηνο 2015, η πελατειακή βάση της Telekom Albania ανήλθε σε 2 εκατ., καθώς η εταιρεία κατόρθωσε να διατηρήσει τη θέση της στην ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά της Αλβανίας.
Η Telekom Albania κατέγραψε αύξηση 20% στα έσοδα από υπηρεσίες δεδομένων μέσω συσκευών κινητής σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, κυρίως λόγω του εκτεταμένου δικτύου της που καλύπτει το 96% του πληθυσμού, και των ανταγωνιστικών της προτάσεων για συσκευές και υπηρεσίες.
Η ρύθμιση των υπηρεσιών χονδρικής που επιβλήθηκε το Δεκέμβριο του 2014, καθώς και των υπηρεσιών λιανικής που τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο του 2015, ενίσχυσαν περαιτέρω τον ανταγωνισμό στην αγορά της Αλβανίας το Γ’ τρίμηνο του 2015. Παρ’ όλα αυτά, τα συνολικά έσοδα της Telekom Albania ενισχύθηκαν κατά 3,3% και τα έσοδα από υπηρεσίες κατά 4,4%, σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2014.
4. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΡΙΜΗΝΟΥ
ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 4334/2015 της 16ης Ιουλίου 2015, ο συντελεστής φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων στην Ελλάδα αυξήθηκε από 26% σε 29% και η προκαταβολή του φόρου εισοδήματος αυξήθηκε από 80% σε 100%. Οι αλλαγές αυτές έχουν εφαρμογή από την 1 Ιανουαρίου 2015. Η αλλαγή του συντελεστή φόρου εισοδήματος είχε θετική επίδραση στο φόρο εισοδήματος του Ομίλου και της Εταιρείας, κατά €29,4 εκατ. και €19,3 εκατ. αντίστοιχα, τα οποία απεικονίζονται στα αποτελέσματα χρήσης στο τρίτο τρίμηνο του 2015.
ΑΛΛΑΓΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑΣ ΤΗΣ AMC
Στις 22 Ιουλίου 2015, μετά από τις απαραίτητες εγκρίσεις η AMC μετονομάστηκε σε TELEKOM ALBANIA.
ΟΤΕ KAI COSMOTE ΥΙΟΘΕΤΟΥΝ ΚΟΙΝΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Στις 24 Σεπτεμβρίου 2015, ο Όμιλος ΟΤΕ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να καθιερώσει μια ενιαία εμπορική μάρκα με στόχο τη συνεχή βελτίωση της εμπειρίας του πελάτη. Ενώνοντας τις δυνάμεις του ΟΤΕ και της Cosmote, ο Όμιλος διαθέτει από τις 26 Οκτωβρίου 2015 όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σε σταθερή κινητή και ίντερνετ κάτω από το νέο εμπορικό σήμα Cosmote, με ανανεωμένο λογότυπο που αναδεικνύει την παρουσία του ΟΤΕ.
5. ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ DATA CENTER ΤΗΣ COCA COLA HBC ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΤΕ
Στις 22 Οκτωβρίου 2015, η Coca-Cola Hellenic και ο ΟΤΕ ανακοίνωσαν μια σημαντική αναπτυξιακή συνεργασία για την εγκατάσταση και λειτουργία Data Center στην Ελλάδα, ένα έργο ύψους 43 εκατ. ευρώ. Έπειτα από διεθνή διαγωνισμό, η Coca-Cola Hellenic ανέθεσε στον Όμιλο ΟΤΕ τη λειτουργία του Data Center που εξυπηρετεί τις επιχειρησιακές εφαρμογές πληροφορικής περισσότερων από 36.000 εργαζομένων της στις 28 χώρες όπου δραστηριοποιείται. Το Data Center της Coca-Cola Hellenic είναι ένα από τα τρία μεγαλύτερα Data Center στην περιοχή της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, καθώς και ένα από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά έργα που αναλαμβάνει ο Όμιλος ΟΤΕ.
