Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookie ώστε να μπορούμε να σας παρέχουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία χρήστη. Οι πληροφορίες cookie αποθηκεύονται στο πρόγραμμα περιήγησης σας και εκτελούν λειτουργίες όπως η ανάγνωση σας όταν επιστρέφετε στον ιστότοπο μας και η βοήθεια της ομάδας μας να κατανοήσει ποιες ενότητες του ιστοτόπου θεωρείτε πιο ενδιαφέρουσες και χρήσιμες.
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Σαλιούτ-7: Πώς οι κοσμοναύτες έσωσαν τη Γη από την πτώση του το 1985
Όταν ο διαστημικός σταθμός Σαλιούτ-7 σταμάτησε να ανταποκρίνεται στις εντολές του κέντρου ελέγχου στη Γη, υπήρχε μόνο ένας τρόπος να αποτρέψουμε τη σύγκρουση με τον πλανήτη μας: να στείλουμε κοσμοναύτες για να τον σώσουμε. Σήμερα, διηγούμαστε τις λεπτομέρειες του ηρωικού αυτού επιτεύγματος. Ο διαστημικός σταθμός Σαλιούτ-7 εκτοξεύτηκε σε τροχιά το 1982. Εκείνη την εποχή μόνο η Σοβιετική Ένωση…
Όταν ο διαστημικός σταθμός Σαλιούτ-7 σταμάτησε να ανταποκρίνεται στις εντολές του κέντρου ελέγχου στη Γη, υπήρχε μόνο ένας τρόπος να αποτρέψουμε τη σύγκρουση με τον πλανήτη μας: να στείλουμε κοσμοναύτες για να τον σώσουμε. Σήμερα, διηγούμαστε τις λεπτομέρειες του ηρωικού αυτού επιτεύγματος.
Ο διαστημικός σταθμός Σαλιούτ-7 εκτοξεύτηκε σε τροχιά το 1982. Εκείνη την εποχή μόνο η Σοβιετική Ένωση είχε μεγάλη εμπειρία στην κατασκευή τέτοιων σταθμών. Ο Σαλιούτ-7 ανήκε στη δεύτερη γενιά διαστημικών σταθμών. Από τον σταθμό Σαλιούτ-7 η κοσμοναύτης Σβετλάνα Σαβίτσκαγια ήταν η γυναίκα που εκτέλεσε τον πρώτο «διαστημικό περίπατο» στον κόσμο και την πρώτη συγκόλληση σε τροχιά.
Ωστόσο, τον Φεβρουάριο του 1985, ο άδειος τότε από κοσμοναύτες Σαλιούτ-7σταμάτησε να ανταποκρίνεται σε οποιαδήποτε επικοινωνία με τη Γη. Ο εκτός ελέγχου διαστημικός σταθμός πλησίαζε σταδιακά τον πλανήτη μας και αν έπεφτε στη Γη, θα κόστιζε χιλιάδες ζωές. Σε κίνδυνο βρίσκονταν τόσο οι ανθρώπινες ζωές όσο και η φήμη της Σοβιετικής κοσμοναυτικής.
Πληροφορίες για τον ανεξέλεγκτο «κολοσσό» των Σοβιετικών βάρους 20 τόνων διέρρευσαν αμέσως στα ξένα μέσα ενημέρωσης.
Η απόφαση ότι κάποιος έπρεπε να προσεγγίσει στον διαστημικό σταθμό και να επαναφέρει τις λειτουργίες του ήταν δύσκολη και επικίνδυνη. Δεν υπήρχαν παρόμοιες περιπτώσεις στην ιστορία της αστροναυτικής. Κανείς στον κόσμο δεν είχε πραγματοποιήσει ποτέ τη σύνδεση σε τροχιά με έναν ανεξέλεγκτο διαστημικό σταθμό. Ήταν επίσης άγνωστο τι ακριβώς είχε συμβεί στον σταθμό και σε ποια κατάσταση βρισκόταν, εάν ήταν δυνατό να αποκατασταθεί το πρόβλημα ή τουλάχιστον να βγει από την τροχιά για να αποφευχθεί η πτώση του στη Γη.
«Είχαμε την άποψη ότι είναι καταρχήν δυνατόν να δοκιμάσουμε να πλησιάσουμε τον σταθμό. Γι’ αυτό έπρεπε να ενώσουμε τις δικές δυνάμεις μας με τις δυνάμεις του στρατού. Τότε ξεκινήσαμε να μελετάμε λεπτομερώς το σχέδιο της σύνδεσης. Επειδή, όπως καταλαβαίνετε, ο σταθμός ήταν “νεκρός”, το σύστημα ελέγχου δεν λειτουργούσε, τίποτα δεν λειτουργούσε, έπρεπε στην πραγματικότητα να πλησιάσουμε με το Σογιούζ έναν “βράχο”» τονίζει ο πιλότος-κοσμοναύτης, επικεφαλής της πτήσης του Σαλιούτ-7, Βαλέρι Ριούμιν.
Για τη διάσωση του διαστημικού σταθμού, επιλέχθηκαν οι πιο έμπειροι κοσμοναύτες της ΕΣΣΔ εκείνης της εποχής, ο Βλαντίμιρ Ντζανιμπέκοφ και ο Βίκτορ Σαβινύχ, για τους οποίους επέμενε προσωπικά ο Αλεξέι Λεόνοφ.
Ο Βλαντίμιρ Ντζανιμπέκοφ ήταν ο πιο έμπειρος σοβιετικός κοσμοναύτης ο οποίος είχε πραγματοποιήσει ήδη τέσσερις διαστημικές πτήσεις από το 1978 έως το 1985 ως διοικητής διαστημικού σκάφους και είχε εμπειρία χειροκίνητης σύνδεσης. Τον καιρό της πτήσης προς τον Σαλιούτ-7, του είχε απονεμηθεί ήδη δύο φορές ο τίτλος του Ήρωα της ΕΣΣΔ.
Ο Βίκτορ Σαβινύχ, το 1985 συμμετείχε σε μία διαστημική πτήση υπό τη διοίκηση του Ντζανιμπέκοφ ως μηχανικός πτήσης, και του απονεμήθηκε ο τίτλος του Ήρωα της ΕΣΣΔ. Ως μηχανικός πτήσης, είχε εμπειρία να πραγματοποιεί σύνδεση διαστημικού αεροσκάφους με σταθμό.
Οι δύο κοσμοναύτες ξεκίνησαν έντονες προετοιμασίες. Μεταξύ άλλων, ήταν απαραίτητο να βελτιωθεί η ακρίβεια της πιλοτικής τους όσο το δυνατόν περισσότερο για να εκτελέσουν τον ελιγμό. Επιπλέον, η προετοιμασία για εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις ήταν ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της αποστολής. Έπρεπε επίσης να συνηθίσουν τις αλλαγές που έγιναν στο σκάφος Σογιούζ ειδικά για αυτήν την αποστολή.
«Αρχικά κάναμε λάθη. Στη συνέχεια γίνονταν όλο και λιγότερα. Μάθαμε να πετάμε σε προσομοιωτές με νέα όργανα, σύμφωνα με νέες μεθόδους, υπό νέες συνθήκες. Όταν έγινε σαφές ότι οι δεξιότητες και οι γνώσεις μας θα μας επέτρεπαν να υλοποιήσουμε αυτό που είχε προγραμματιστεί, πάρθηκε η απόφαση για την εκκίνηση» θυμάται ο Βίκτορ Σαβινύχ στο βιβλίο του «Σημειώσεις από τον νεκρό σταθμό».
Οι σοβιετικοί κοσμοναύτες είχαν μόνο τρεις μήνες για την προετοιμασία. Στις 6 Ιουνίου του 1985, η αποστολή ξεκίνησε από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ με τον «άτυχο» αριθμό 13. Λίγες μέρες αργότερα, στις 8 Ιουνίου, ο Βλαντίμιρ Ντζανιμπέκοφ και ο Βίκτορ Σαβινύχ παρατήρησαν τον Σαλιούτ-7 από το φινιστρίνι του διαστημικού σκάφους.
Εκείνη τη στιγμή οι κοσμοναύτες συνειδητοποίησαν ότι η πλευρά του διαστημικού σταθμού στην οποία πλησίαζαν δεν ήταν η πλευρά με οποία θα μπορούσε να γίνει η σύνδεση. Έτσι ήταν απαραίτητο να πετάξουν γύρω από τον Σαλιούτ-7 χειροκίνητα. Ο Βίκτορ Σαβινύχ υπολόγισε τη μανούβρα, η Γη βοήθησε με τις συντεταγμένες.
Η 8η Ιουνίου του 1985 θα έμενε στην ιστορία της επανδρωμένης εξερεύνησης του διαστήματος. Ωστόσο, για το πλήρωμα της αποστολής, η βασική εργασία μόλις είχε ξεκινήσει.
Roscosmos
Το χειρότερο πράγμα που μπορούσε να συμβεί ήταν η απώλεια πίεσης. Το οξυγόνο που ήταν διαθέσιμο στο σκάφος δεν ήταν αρκετό για ολόκληρο τον σταθμό. Όταν οι κοσμοναύτες άνοιξαν προσεκτικά τις καταπακτές, βρήκαν καλά νέα: ο σταθμός ήταν αεροστεγής. Διαφορετικά, ήταν αδύνατο να κάνουν οποιαδήποτε εργασία μέσα. Ωστόσο, στη συνέχεια συνειδητοποίησαν ότι λόγω βλάβης στο σύστημα των ηλιακών συλλεκτών, ο σταθμός ήταν αποσυνδεδεμένος από το ηλεκτρικό ρεύμα και η θερμοκρασία ήταν κάτω από το μηδέν.
«Σιωπή, κρύο και σκοτάδι. Φορούσαμε απλές στολές πτήσης, δεν είχαμε τις διαστημικές στολές. Οι ειδικοί δεν περίμεναν ότι η θερμοκρασία στον σταθμό θα είναι κάτω από το μηδέν» αναφέρει ο Βίκτορ Σαβινύχ σε ένα ντοκιμαντέρ της Roscosmos.
Οι κοσμοναύτες αναγκάστηκαν να εργαστούν φορώντας μάλλινα σκουφιά, τα οποία, ευτυχώς, είχαν πάρει από το σπίτι. Εκτός από το κρύο και το σκοτάδι, υπήρχε ακόμη ένα σοβαρό πρόβλημα: το διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο δεν ανακυκλωνόταν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
«Δεν είχαμε δυνατότητα να εργαζόμαστε για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ένα μέρος. Εργαζόμαστε πάντα μαζί, με έναν φακό, και με τα έγγραφα στο σκάφοςδιασκορπίζαμε τον αέρα για να μην υπάρξει σε ένα μέρος συσσώρευση του διοξειδίου του άνθρακα» λέει οΒίκτορ Σαβινύχ.
Έπειτα από μερικές ημέρες, κατάφεραν τελικά να επισκευάσουν το σύστημα ισχύος. Ωστόσο, εκεί που τα πράγματα φαίνονταν ότι θα βελτιωθούν, προέκυψε ένα νέο σοβαρό πρόβλημα. Καθώς ο σταθμός ξεπάγωνε, γέμισε νερό παντού.
«Ένας άνθρωπος απελευθερώνει περίπου 800 γραμμάρια νερού την ημέρα, μέσω των πόρων του δέρματος, μέσω του αέρα. Δηλαδή, για δύο άτομα είναι ήδη ενάμισι λίτρο. Σε 10 ημέρες, είναι ένας κουβάς νερού, μπορεί και παραπάνω. Όλα αυτά ήταν διάσπαρτα σε μικρά σωματίδια σε όλο τον σταθμό. Ολόκληρος ο σταθμός ήταν καλυμμένος με ένα λεπτό στρώμα νερού. Αυτή ήταν, ίσως, η πιο τρομακτική στιγμή. Όταν κάναμε συνδέσεις, υπήρχε υγρασία. Η ηλεκτρική ενέργεια και το νερό είναι ασυμβίβαστα. Οπότε σκουπίζαμε προσεκτικά κάθε ένωση, κάθε φορά που κάναμε συνδέσεις» εξιστορεί ο Βίκτορ Σαβινύχ.
Μετά την ολοκλήρωση της αποκατάστασης του σταθμού, που περιλάμβανε και μια έξοδο στο διάστημα για την εγκατάσταση πρόσθετων ηλιακών συλλεκτών, οι κοσμοναύτες ασχολήθηκαν με την επιστημονική εργασία: πραγματοποίησαν πειράματα, έκαναν παρατηρήσεις, καλλιεργούσαν βαμβάκι και πιπέρι. Έτσι πέρασαν 100 μέρες.
Στις 18 Σεπτεμβρίου, το διαστημόπλοιο Σογιούζ T-14 με τον Γεόργι Γρέτσκο, τον Βλαντίμιρ Βασιούτιν και τον Αλεξάντρ Βόλκοφ έφτασε στο Σαλιούτ-7. Στις 26 Σεπτεμβρίου, ο Βλαντίμιρ Ντζανιμπέκοφ και ο Γεόργι Γρέτσκο επέστρεψαν στη Γη, ενώ ο Βίκτορ Σαβινύχ, ο Βλαντίμιρ Βασιούτιν και ο Αλεξάντρ Βόλκοφ έμειναν στον σταθμό. Ο Βίκτορ Σαβινύχ επέστρεψε στη Γη τον Νοέμβριο.
©Sputnik/Alexandr Mokletsov
Στη συνέχεια στον Βίκτορ Σαβινύχ απονεμήθηκε ο δεύτερος τίτλος του Ήρωα της ΕΣΣΔ και ο Βλαντίμιρ Ντζανιμπέκοφ έγινε Στρατηγός της Αεροπορίας.
Περαιτέρω έρευνα για το περιστατικό διαπίστωσε ότι η επικοινωνία με τον Σαλιούτ-7 χάθηκε λόγω ελαττώματος στο σύστημα τροφοδοσίας του σταθμού.
Πηγή: sputniknews.gr
(Κώστας Παπαζαχαρίου, αναδημοσίευση 6/7/2020)