«Ισραήλ–Ιράν–ΗΠΑ/Τhe Long War–Israel-Iran-USA» στην ΕΡΤ3

Το πρώτο από τα δύο ωριαία επεισόδια του ντοκιμαντέρ «Ισραήλ-Ιράν–ΗΠΑ/The Long War–Israel–Iran–USA», προβάλλει η ΕΡΤ3, την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου στις 23:00.

Στο ντοκιμαντέρ γίνεται μία αναδρομή στα 40 χρόνια που ακολούθησαν την ισλαμική επανάσταση στο Ιράν, την ισραηλινή εισβολή του Λιβάνου και τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, παρουσιάζοντας στοιχεία για μία καλύτερη κατανόηση της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στη Μέση  Ανατολή.

Στην εποχή του Σάχη, το Ιράν και το Ισραήλ, σύμμαχοι και οι δύο των Ηνωμένων Πολιτειών, ήταν φιλικές χώρες. Η μία βασίστηκε στην άλλη για να εμποδίσει τον αραβικό εθνικισμό που κέρδιζε επιρροή στη Μέση Ανατολή, και συνεργάστηκαν ευρέως στους τομείς της οικονομίας και της ασφάλειας. Όλα άλλαξαν με τη λαϊκή εξέγερση στην Τεχεράνη και στην έλευση της Σιιτικής Ισλαμικής Δημοκρατίας το 1979, η οποία καθαίρεσε τον Σάχη και τη φιλοδυτική δικτατορία του.

Υπό την ηγεσία του Αγιατολάχ Χομεϊνί, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες  προξένησαν το λαϊκό μίσος στο Ιράν ως σύμβολα του ιμπεριαλιστικού ελέγχου στη χώρα. Με την ομηρία του προσωπικού της αμερικανικής πρεσβείας τον Νοέμβριο του 1979, ολοκληρώθηκε η πλήρης ρήξη του Ιράν με τη Δύση.

Το πρώτο μέρος αυτού του ντοκιμαντέρ εστιάζει στην προέλευση της σύγκρουσης μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ. Ξεκίνησε το 1982 όταν οι Ισραηλινοί εισέβαλαν στον Λίβανο όπου αντιμετώπισαν τη Χεζμπολάχ, μια νέα λιβανέζικη σιιτική δύναμη που υποστηρίζεται από το Ιράν.

Το δεύτερο μέρος επικεντρώνεται στην περίοδο μετά τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου και τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η επιρροή των ΗΠΑ είναι κυρίαρχη στη Μέση Ανατολή και ο George H.W. Bush θέλει να οικοδομήσει έναν μονοπολικό κόσμο, λιγότερο απειλητικό για τα αμερικανικά συμφέροντα. Απαραίτητο βήμα για τις φιλοδοξίες του αμερικανού προέδρου η διευθέτηση της σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και των Αράβων γειτόνων. Θα οργανώσει με τη βοήθεια της ΕΣΣΔ τη διάσκεψη της Μαδρίτης, φέρνοντας κοντά το Ισραήλ και τις αραβικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας, της Ιορδανίας, του Λιβάνου και των Παλαιστινίων. Το Ιράν, του οποίου την αυξανόμενη επιρροή θέλουν όλοι να εξουδετερώσουν, δεν θα προσκληθεί.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν θα ξεκινήσει το διάλογο με τους Παλαιστίνιους. Όμως απώτερος σκοπός αυτών των επαφών ήταν η εξουδετέρωση της επιρροής των Ιρανών. Οι ηγέτες της Ισλαμικής Δημοκρατίας, που ένιωσαν ότι απειλούνται, οργάνωσαν ένα μέτωπο αντίστασης ενάντια στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ, και προετοιμάστηκαν κρυφά για την απόκτηση πυρηνικών όπλων